فصل فرهنگ | فلاح شیروانی
📚 | #نهج_البلاغه_ما
📍 | حکمت ٢٣٨
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
🔶«ضرورت سازش در همسرداری»
☘️ و قَالَ عليهالسلام :
«اَلْمَرْأَةُ شَرٌّ كُلُّهَا وَ شَرُّ مَا فِيهَا أَنَّهُ لاَ بُدَّ مِنْهَا»
☘️ #زن و زندگى، همهاش زحمت و دردسر است و زحمت بارتر اينكه چارهاى جز بودن با او نيست.
(عنوان و ترجمه از مرحوم دشتی)
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
💡| #اندیشه
☘️ میدانید که این حدیث و احادیثی شبیه به این که مذمت زنها در آن صورت گرفته درگیری «کلام»ی و ابهامات فکری زیادی درست کرده است.
ترجمۀ مرحوم دشتی از حدیث بالا خود نشان می دهد که این روایت به ذائقۀ ما تلخ است.
☘️ پاسخ به این دست ابهامات و روشن کردن نگاه اسلام به زن کار مستقل و مشبعی می خواهد.
ولی دو نکتۀ مقدماتی :
● یک، حال و هوای فکری یک اندیشمند را با مطالعۀ مجموعۀ خوب و متنوعی از اندیشه های او میتوان فهمید. اندیشۀ امام علی همان اندیشۀ قرآن است که حجم بزرگی از سخنان آن با «انسان» است و اساساً زن و مرد را خیلی برجسته نکرده است. شاید مطالب نادری باشد که امام علی ع در آن باب سخنی نفرموده باشند. اگر با اشتیاق و پرسشگر و نظاماندیشانه به مجموع این سخنان بنگریم معلوم میشود که نگاه او به انسان و زندگی چگونه است. اگر مطلبی در هر جایی از سخنان او دیده شد باید با این «تودۀ فکری» یا این «هویّت نظری» هم«آهنگ» باشد. برداشت ابتدایی ما از این حدیث به نوع نگاه ایشان به انسان و زن و زندگی سازگار نیست.
● دو، می دانیم که اسلام تکریم بسیار از زن نموده است؛ او را «گُل»(ریحانة) خوانده(نه یک مردواره که در حقارت مرد نبودن همه نوع دست و پایی میزند)، نفقۀ او را بر مرد واجب کرده(این روزها در مقایسه با فرهنگ غرب ارزش این دستور را بهتر میفهمیم)، بهشت را زیر پای مادران دیده(که در فرهنگ غرب حتی با لفظ مادر و احترام یا قداست او مبارزه میشود)، محبت به زنان را از اخلاق انبیا شمرده، تکریم زن را منحصراً کار انسانهای شریف و بزرگوار خوانده، زن را «ربیبة البیت» دانسته، محبت به او را مقدم بر محبت به مرد معرفی کرده و ... . نگاه اسلام به زن تا آن پایه عظیم و شگفتآور است که بیگمان اگر باور کنیم و روی آن به خوبی کار کنیم، به تنهایی یک تهاجم نظری به رویکرد و آهنگ شناختی غرب نسبت به زن و مناسبات مردازنی است.
☘️ ولی دربارۀ خصوص این حدیث اگر نخواهیم در سند آن تشکیک کنیم یا صرفاً آن را ناظر به حوادث تاریخی بدانیم و بازتاب فتنهگریهای چند زن پر از شرارت آن روزگار بدانیم، باید این عبارات را بیانگر #جایگاه_مؤثر_اجتماعی_زن بدانیم. در توضیح زیر دقت کنید!
☘️زنان در نقطۀ «#هزینهسازی» قرار دارند که نقطهای حرکتساز است و مرتب جامعه را به پیش می برد.
نکتۀ جالبتر این است که طراحی شگفت الهی به گونه ای است که بشر راه در رو از این نقطه نیز ندارد. جامعۀ بشری اعم از مردان و زنان و کودکان و بزرگسالان متوجه می شوند که زن در نقطۀ مؤثری است، ولی طراحی به گونه ای است که نمی توان آن را پس زد.
☘️همۀ حرکتهای «فمینیستی» بر خلاف ظاهر زنگرایانهای که دارد و حتی علی الظاهر زنان را دردسرساز می کند، ولی پر از سفاهت یا پر از خباثت است و عملاً زن را از این جایگاه بزرگ تکوینی محروم می کند. اگر جایگاه «همسری»، «مادری»، «محورخانواده بودن»، «مرکز ثقل ارتباطات فامیلی و همسایگانی بودن»، «فرزندآوری»، «خانهداری و به چالش کشیدن همۀ شرکتهای حریص و بیرحم خدماتی» و موارد جالبی از این دست را که #زن_سنّتی_ایرانی و بسیاری از سنّتها «به سهولت» در آن قرار دارند از زن بگیری #بزرگترین_سفاهت_تمدنی تاریخ بشر را انجام دادهای که فرهنگ منحط و مادی و کودن غرب با همۀ ادعاهایش مشغول انجام آن است و از نظر ما طبیعی است؛ زیرا «فَمٰا ذٰا بَعْدَ اَلْحَقِّ إِلاَّ اَلضَّلاٰلُ»﴿يونس، 32﴾
☘️ جنس زن به حکمت و قدرت الهی به گونه ای طراحی شده که برخلاف پرده نشینی آن موقف او کاملاً موقفی چالشی است و چالشی تر از آن این است که این نقطۀ مصرف و هزینه سازی و چالش از چالشهایی است که گریزی از آن نیست. شبیه مدرسه که برای کودک دردسرساز است و در فرهنگ امروز کودکان گریزی هم از آن ندارند، ولی نتیجه «#رشد» است.
☘️ درک این جایگاه و استقبال از آن(به جای درگیری با آن) سنّت و رویۀ اسلامی است و از قضا مجموع دستورات اسلامی این جایگاه را تثبیت و معنادار و جهتدار و سودمندتر می کند.
این عبارت حضرت که «همۀ وجود زن را شرّ خوانده است»، پر از تلطف و طریفگویی است، مثل این که می گوید عقربی است که نیشش شیرین است یا به کودکی که از شیرین کاریهایش خوشمان می آید می گوییم «شیطون بلا». در پس این عبارتهای پر از موج و هیجان چیست؟ می خواهد بگوید زن ابداً برکنار نیست، به سبک خود و کاملاً زنانه حضور دارد و اثر می گذارد و گریزی از آن آثار نیست، ولی طبعاً همه از این حضور سود می برند.
🍀 @faslefarhang
🕌 | #تأملی_قرآنی
📍 | انبیا ۵۱
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
🔷«رشد مقدمه مسؤولیت»
☘️ ابراهیم ابتدا #رشد خود را دریافت کرده بود،
رشدی متناسب #مسؤولیت.
☘️ برخوردهای حضرت ابراهیم با امت خود همه از فرهیختگی مشهودی برخوردار است.
مواجهات همه تاملزا و تفکرپرور است.
حتی امت از او میپرسند سخن نویی داری یا داری ما را بازی میدهی؟
☘️ خداوند میفرماید، چون میدیدیم که رشدش متناسب است، او را مسوول کردیم.
☘️ این مسوولیتها رشد متناسب را میطلبد.
#مسؤولیت_و_رشد
🍀@faslefarhang