فقه فرهنگی
🔹جلسه بیست و یکم #فقه_فرهنگی 🔸بررسی دو قاعده نفس سبیل و عزت اسلامی در حاکمیت فرهنگی. 🔹قاعده نفی سبیل
🔹قاعده عزت اسلامی
🔸در قرآن و روایات یک اصل مهم این است که پیوسته باید عزت مسلمانان حفظ گردد. قاعده عزت اسلامی، دایره وسیعی دارد که حداقل آن نفی سبیل است؛ بیش از آن ایجاد عزت بیشتر و برای جامعه اسلامی و مسلمانان است.
ادله
🔸قرآن کریم میفرماید: ((وَ لِلّهِ اَلْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ)). برپایه این آیه، عزت اختصاص به خدا، رسول و مؤمنان دارد و نباید از دست برود. در آیه دیگر میفرماید: ((کَلِمَةُ اَللّهِ هِیَ اَلْعُلْیا)) یعنی «الله» و پیروان الله همیشه در مرتبه بلند قرار دارند و نباید این جایگاه آنها خدشهدار شود.
حفظ و تقویت عزت مسلمانان وظیفه همگانی است. هر مکلفی موظف به خودداری است از آنچه عزت و کرامت جامعه اسلامی را تهدید میکند؛ در مقابل، اعمالی که سبب عزت جامعه اسلامی میشود انجام دهد.
🔸حکم برداشتی
این تکلیف کفایی است و هرگاه عدهای این کار را انجام دهند، از دیگران ساقط میشود. حاکم به جهت قدرتی که دارد، وظیفهای سنگینتر دارد؛ اما حفظ عزت جامعه اسلامی تنها وظیفه حکومت نیست؛ اما چون وظیفه ویژه دارد، اگر در این جهت اقدام نکند، ترک فعل کرده است.
🔸دایره حکم:
▫️الزامی: آنچه موجب تسلط کفار بر مسلمانان شود حرام و نفی سبیل، واجب است.
▫️غیر الزامی: در درجه بالاتر از نفی سبیل، هرآنچه باعث عزت جامعه اسلامی شود، استحباب مؤکد دارد. زیرا عزت اسلامی درجاتی دارد که به یقین نمیتوان تمامی مراتب آن را واجب دانست.
🔹@feqahat
🔹نکته مهم فقهی
🔸از جملات خبری مانند (وَ لَنْ یَجْعَلَ اَللّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی اَلْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً)) دو نوع میتوان برداشت داشت:
▫️1. برداشت توصیفی. این جملات همان معنای خبری دارند و اینگونه توصیفات، مبانی فقهی را تشکیل میدهند که میتوان از آنها چندین حکم تجویزی استفاده کرد. این توصیفات، نظامات فقهی را در ابواب مختلف میسازد.
▫️2. برداشت تجویزی. فقها، جملات خبری را به دو صورت تبدیل به انشائی و از آنها تجویز برداشت میکنند:
الف) خبری در مقام انشا. در این نوع برداشت گفته میشود این جملات خبری در مقام انشا هستند . صاحب کفایه، میگوید: جمله های خبریه ای که در مقام انشاء هستند ظهور در وجوب دارند بلکه نسبت به ظهور صیغه امر در وجوب، آکد است. [کفایه الاصول، آخوند خراسانی، ج۱، ص۷۱٫]. مقال در مقام انشا، همین مثال است. در قرآن، این جمله در مقام انشا و بیان حکم این جمله را بیان شده است. درنتیجه معنای انشایی برداشت میشود.
ب) خبری ملازم با انشا. یعنی این جمله خبری ملازم هست با یک انشا. مانند روایاتی که میگوید، نزدیک ترین حالت انسان به کفر عیبجویی از مسلمان است. این گونه روایات خبری هستند، اما ملازم یک انشا هستند که عیبجویی حرام است.
بسیاری از ادله فرهنگی و تربیتی، در قالب جملات خبری بیان شدهاند.
🔹@feqahat
🔹مشکل توجه نداشتن به اهمیت حاکمیت در فضای مجازی چیست؟ حکم را نمیدانیم یا موضوع را؟
🔸پاسخ روشن است؛ موضوع را فهم نکردهایم.
▫️همه میدانیم که نفی سیبل کافر بر مسلمانان واجب است و تسلط دادن کفار بر مسلمان حرام! اما فضای مجازی کشورمان را به راحتی مستعمره آمریکا کردهایم.
اما موضوع را خوب درک نکردیم. تصور کنید در کشورما، آمریکا سینما، کتابخانه و مراکز تفریحی و علمی بزند؛ با پچرم خودش و در هر ساعت میلیونها جوان ایرانی وارد این ساختمانها شوند!
اگر این اتفاق بیفتد، بزرگان، دلسوزان نظام و حتی والدین متدین چه میگویند؟ چه اقدامی میکنند؟
اما آیا این حساسیت را نسبت به حضور جوانانمان در سینماها، تفریحگاهها و کتابخانههای مجازی آمریکایی داریم؟
▫️فضای مجازی را فهم نکردهایم!
▫️دیگر، فضای مجازی نیست!
▫️بخشی از فضای حقیقی زندگی بشر شده است!
▫️با همان احکام بیان شده در فقه برای فضای حقیقی!
🔹@feqahat
🔹نظامسازی یك امر دفعی و یكباره نیست؛
معنایش این نیست كه ما یك نظامی را بر اساس فقه كشف كردیم و استدلال كردیم و این را گذاشتیم وسط، و این تمام شد؛ نه، اینجوری نیست. نظامسازی یك امر جاری است؛ روزبهروز بایستی تكمیل شود، تتمیم شود. ممكن است یك جائی اشتباه كرده باشیم اما مهم این است كه ما بر اساس این اشتباه، خودمان را تصحیح كنیم، خودمان را اصلاح كنیم؛ این جزو متمم نظامسازی است. نه اینكه گذشته را خراب كنیم. اینكه ما میگوئیم نظامسازی جریان دارد، معنایش این نیست كه هرچه را ساختیم و بنا كردیم، خراب كنیم؛ قانون اساسیمان را خراب كنیم، نظام حكومتی و دولتیمان را ضایع كنیم؛ نه، آنچه را كه ساختیم، حفظ كنیم، نواقصش را برطرف كنیم، آن را تكمیل كنیم. این كار، یك كار لازمی است.۱۳۹۰/۰۶/۱۷
بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری
🔹@feqahat
فقه فرهنگ ۲۲_1.mp3
33.61M
🔹جلسه بیست و دوم #فقه_فرهنگی
🔹قاعده حفظ نظام اجتماعی و تاثیر آن در مدیریت فرهنگی
🔸این قاعده به دو معنا استفاده میشود:
1. «حفظ نظام مادی و معنوی» جامعه اسلامی. مثلا اگر کسانی متصدی قضا نشوند، نظام معیشت مردم اختلال پیدا میکند.
2. «حفظ حکومت اسلامی» در فقه حکومتی مراد از حفظ نظام، حفظ حکومت اسلامی است.
🔸عدهای این دو را دو تا قاعده میدانند اما میتوان گفت هر دو یک قاعده هستند اما در دو مرتبه. به هر صورت، منظورمان الان، «حفظ نظام مادی و معنوی» جامعه اسلامی است.
🔸فقهای بسیاری از شهید ثانی و شیخ انصاری تا فقهای امروز، از این قاعده در اثبات احکام بسیاری بهره بردهاند. مثلا در اثبات قاعده ید، حمل عمل مؤمن بر صحت، وجوب کفایی قضاوت و ...
🔹ادله
1. مهمترین دلیل دلیل عقلی است. عقلی حکم میکند به اینکه هرآنچه برای نظم جامعه مفید است، راجح و آنچه این نظم را از بین برد، مذموم است.
2. روایات
مانند اینکه در روایتی حکمت قاعده ید اینگونه بیان شده : مُحَمَّدُبن يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّبن إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عَلِيِّبن مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِيِّ جَمِيعاً عَنِ (الْقَاسِمِبن يَحْيَى) عَنْ سُلَيْمَانَبن دَاوُدَ عَنْ حَفْصِبن غِيَاثٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ...لَوْ لَمْ يَجُزْ هَذَا- لَمْ يَقُمْ لِلْمُسْلِمِينَ سُوقٌ. (وسائل الشيعة، ج۲۷، ص۲۹۲)
روایات و استفاده فقها از قاعده حفظ نظام اجتماعی نشان میدهد که این قاعده به نوعی از مقاصد شریعت است.
البته مقاصد الشریعت، مراتبی دارد و برای رسیدن هدف والاتر میتوان نظام اجتماعی را به هم ریخت. مانند انقلاب اسلامی.
🔹@feqahat
فقه فرهنگی
🔹جلسه بیست و دوم #فقه_فرهنگی 🔹قاعده حفظ نظام اجتماعی و تاثیر آن در مدیریت فرهنگی 🔸این قاعده به دو مع
🔹 سطوح قاعده حفظ نظام
▫️یکم. رجحانی: قواعدی که اگر رعایت شود وضع زندگی اجتماعی بهتر میشود.
▫️دوم. الزامی: قواعدی که بیتوجهی به آنها سبب اختلال کلی زندگی میشود که همان حرمت اخلال در نظام است. حد اقل حفظ نظام، عدم اخلال است. به این واجبات، «واجبات نظامیه» گفته میشود.
🔸 این دو سطح، حکم مستقل عقل است. این حکم از پشتوانه شرع نیز برخوردار است؛ شارع در موارد متعددی، تصریح کرده که اختلال نظم زندگی اجتماعی حرام است.
🔹 متغیر بودن قاعده حفظ نظام
سطح وجوب این قاعده شامل اموری میشود که در نظم زندگی اجتماعی نقش اساسی دارند. اگر شرایط تغییر یابد و آن امور از اهمیت بیفتند، حکم آنها نیز تغییر خواهد کرد. اهمیت امور، بسته به شرایط زندگی است.
🔹 تطبیق قاعده حفظ نظام بر وظیفه تعلیم و تربیت
اگر زندگی یک جامعه به دانشهای خاص یا مهارتها و فنون ویژه نیازمند باشد، برپایه این قاعده بر همه مکلفان ازجمله حاکم اسلامی لازم است زمینه تحصیل آنها را فراهم سازند. برای نمونه اگر سوادآموزی عمومی، تخصص در رشتههای مختلف، مشاغل گوناگون، یادگیری قانونهای راهنمایی و رانندگی، مهارت استفاده از رایانه و ... در جامعه امروز ضرورت داشته باشد، حاکم مسلمان باید به ترویج و توسعه این دانشها و مشاغل بپردازد. همچنین اهمیت و نقش تربیت اخلاقی و ایمانی در نظم جامعه جای انکار ندارد. درنتیجه براساس قاعده حفظ نظام، تحقق حدی لازم از تعلیم و تربیت در نظم زندگی اجتماعی، بر حاکم واجب است.
🔹کفایی بودن
این حکم کفایی است. در ابتدا متوجه همه مکلفان به ویژه حاکم «مبسوط الید» است؛ اما هرگاه عدهای بر این امر قیام کنند و بهاندازه کافی تعلیم و تربیت صورت گیرد و پیش رود، از عهده حاکم و دیگر مکلفان ساقط میشود.
⭕️نظاماتی که در جامعه ما دچار اختلال شدهاند و بر حاکمیت واجب است نسبت به رفع اخلال در آنها اقدام کند:
🔸نظام رسانهای و ارتباطی مردم. مردم ما در فضای مجازی، شهروند کشور آمریکا شدهاند.
🔸امروزه، طلاق، به حدی رسیده که اخلال در نظامات فرهنگی و تربیتی ایجاد کرده. اگر اثبات شود که از علل اصلی آن، عدم انتخاب درست است؛ حاکمیت وظیفه دارد مشاوره پیش از ازدواج را الزامی کند. همانگونه که پیش از طلاق این کار را کرده است.
🔸نظام دیگر، نظام تامین مالی کارهای فرهنگی است که از آشفتگی بسیاری برخوردار است. ممکن است پیشنهاد، تجمیع وزارت خانهای به نام موقوفات و فرهنگ باشد. یعنی تجمیع اراده اوقاف و سازمان تبلیغات. در جهت استقلال مالی و احیای وقف.
🔸نظام غیر سازمان یافته دیگر، نظام مالی طلاب است. آن سازمانی که گوسفندچرانی را به روحانیون مستقر آموزش میدهد، فهمی صحیح از این نظام ندارد. مدیریت حوزه و سازمانهای اعزام کننده باید حق روحانیون مستقر را از کشور بگیرند. حضور آنها تاثیر مستقیم در برپاماندن نظام اسلامی و کم کردن هزینههای مبارزه با آسیبهای اجتماعی دارد؛ اما حق آنها به اندازه یک یک کارمند خانه بهداشت در روستا هم داده نمیشود؛ درحالی که بهداشت روانی اهمیت بیشتری دارد.
🔹@feqahat
🔸برخی به امام خمینی ایراد میگرفتند که مبارزه با شاه، اخلال در نظام اجتماعی است.
🔸حرفشان درست بود اما اشتباه آنها این بود که مقاصد الشریعه بالاتری را امام مد نظر داشتند که برای رسیدن به آنها، میتوان اخلال در نظام داشت. مانند رسیدن به مقصد اقامه دین و حکومت اسلامی در جامعه که از والاترین مقاصد الشریعه است.
🔹@feqahat
فقه فرهنگ ۲۳.mp3
29.64M
🔹جلسه بیست و سوم #فقه_فرهنگی
🔸قاعده دفاع از مسلمین و ارتباط آن با فعالیتها و مدیریت فرهنگی
🔸دفاع از کیان اسلام واجب است. البته این حکم هنگامی است که مسلمانان در معرض خطر و هجوم دشمن باشند. از این نظر قاعده دفاع، اخص از قاعده عزت است؛ زیرا، مربوط به همه زمانها نیست و حکم این قاعده الزامی است؛ درحالیکه حکم قاعده عزت، وجوب و استحباب است.
🔹ادله
🔸 آیات جهاد که بر وجوب دفاع از اسلام و سرزمینهای اسلامی دلالت دارند:
((وَ قَتِلُوا فى سبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَتِلُونَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِب الْمُعْتَدِين)) (سوره بقره (2)، آیه 190).
((يَأَيهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا قَتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ الْكفَّارِ وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظةً)) (سوره توبه (9)، آیه 123).
آیات نفی سبیل نیز از تسلط کفار نهی میکند: ((وَ لَن يجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَفِرِينَ عَلى المُْؤْمِنِينَ سبِيلا)) (سوره نساء (4)، آیه 141).
🔸پیامبر؟ص؟ فرمود: «الاسلام یعلو و لا یعلى علیه» (من لایحضره الفقیه، ج4، ص334). این روایت نشان میدهد که هماره باید از شکست و زبون شدن اسلام در برابر کفار جلوگیری کرد.
🔸سوره مبارکه الأنفال آیه ۶۰
وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ وَمِن رِباطِ الخَيلِ تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُم وَآخَرينَ مِن دونِهِم لا تَعلَمونَهُمُ اللَّهُ يَعلَمُهُم وَما تُنفِقوا مِن شَيءٍ في سَبيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيكُم وَأَنتُم لا تُظلَمونَ.
🔹@feqahat
فقه فرهنگی
🔹جلسه بیست و سوم #فقه_فرهنگی 🔸قاعده دفاع از مسلمین و ارتباط آن با فعالیتها و مدیریت فرهنگی 🔸دفاع از
🔹وجوب «آمادگی» برای دفاع
🔸براساس آیه ((وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اِسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة)) نهتنها اصل دفاع، بلکه آمادگی برای دفاع نیز واجب است.
🔸 البته وجوب آمادگی در جایی است که احتمال عقلایی هجوم، وجود داشته باشد؛ دامنه علم در این زمینه محدودیت ندارد و شامل هر علمی میشود که در جهت تحقق این آمادگی مفید باشد؛ این دامنه براساس زمان و مکان تغییر خواهد کرد. این حکم البته واجب کفایی است و بهاندازهای لازم است که آمادگی و تمهید امکانات لازم برای دفاع از مسلمانان محقق گردد. اگر گروهی از مسلمانان این کار را انجام دهند، از دیگر مسلمانان ساقط میشود.
حاکم مسلمان مخاطب ویژه این قاعده عام است؛ زیرا از قدرت و توان بیشتری برخوردار است .
🔸تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص، ایجاد ارتش قوی، انگیزهدادن به نیروها، بستن پیمانهای دفاعی با دولتهای دیگر و اطلاع از طرحها و نقشههای دشمنان، ازجمله اقدامهایی است که حکومت اسلامی در راستای دفاع از مرزهای خاکی و فکری جامعه مسلمان باید انجام دهد؛ عملی شدن بخش فراوانی از این هدف بزرگ در گرو فعالیتهای فرهنگی و تعلیمی و تربیت صحیح است.
🔹اطلاق قاعده نسبت به انواع جنگها و هجومها:
🔸جنگ آبی خاکی؛ اقتصادی؛ الکترونیک؛ بیولوژیک؛ سایبری؛ شیمیایی؛فرسایشی.
🔸مهمترین جنگها، جنگ فرهنگی است که در جنگ رسانهای، هنری و فرهنگی نمود دارد.
🔸قاعده دفاع از مسلمین و لزوم آمادگی در مقابل دشمن، اطلاق دارد و تمامی این جنگها شامل میشود. مقابله با تهاجم فرهنگی زمانبر، نرم و فرایندی است. که همان کار تربیتی و فرهنگی است.
🔸درنتیجه آمادگی برای تمامی این جنگها تا حدی که دشمن از ترس، به جنگ نیاید (تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ ) نیز واجب است؛ بهویژه بر حاکم و حاکمیت اسلامی.
🔸از مصادیق مهم تهاجم فرهنگی، ایجدا قراردادهای بین المللی در جهت القای فرهنگ غربی به کشورهای اسلامی است. مانند سند 2030.
🔹فرع مسئله
🔸آیا حب وطن در ادله داریم؟
با توجه به اینکه در زمان اهل بیت ع جهان اسلام واحد بوده است.
▫️الف) حب وطن داریم
عُمِرَتِ الْبُلْدانُ بِحُبِّ الأَوْطانِ»؛
«مِنْ کَرَمِ الْمَرْءِ بُکائُهُ عَلى ما مَضى مِنْ زَمانِه وَ حَنینِهُ اِلى أَوطانِه»
«حُبُّ الْوَطَنِ مِنَ الاْیمانِ» در کتابهایی مانند «مستدرک سفینة البحار»«اعیان الشیعة»«خزائن» نراقی(ره)،«کشف الخفاء»، «بیان المعانی»، و نظیر این منابع از شیعه و اهل سنت، بدون ذکر سند نقل شده است. البته میتوان این روایت را ذیل حب ایمان و مسلمین تبیین کرد. در آن صورت اگر سندی صحیح میداشت، میتوانست استحباب حب وطن اسلامی را اثبات کند.
در ایات، دور کردن از وطن را نفی کرده:
«لایَنْهاکُمْ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِى الدّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا اِلَیْهِمْ اِنَّ اللهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ إِنَّما یَنْهاکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ قاتَلُوکُمْ فی الدّینِ وَ أَخْرَجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ وَ ظاهَرُوا عَلى اِخراجِکُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأوُلئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ»
«قالُوا وَ ما لَنا أَلاّ نُقاتِلَ فى سَبیلِ اللهِ وَ قَدْ اُخْرِجْنا مِنْ دِیارِنا وَ أَبْنائِنا»
▫️ب) حب وطن موضوعیت ندارد.
در قرآن، ملاک حفظ دین گفته شده نه ماندن در وطن:
(4) النساء : 97 إِنَّ الَّذينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمي أَنْفُسِهِمْ قالُوا فيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فيها فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصيرا
(39) الزمر : 10 قُلْ يا عِبادِ الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذينَ أَحْسَنُوا في هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَة
سیره پیامبر: هجرت پیامبر به مدینه . حتی بعد فتح مکه.
🔸نتیجه: دفاع از زندگی امری عقلانی است که دلیل ارشادی بر تایید آن هست. اما دلیل قطعی بر استحباب حب وطن وجود ندارد و ادله آن سند ندارند یا سند ضعیفی دارند. آنچه در ادله هست، جامعه اسلامی و مسلمانان است که محدود به مرزهای جغرافیایی امروزه نیست.
🔸البته احترام به قوانین کشوری که در آن زندگی میکنیم حتی اگر اسلامی نباشد، تا جایی که منافاتی با دینداری نباشد، عقلانی است. فقها در کشورهای غربی قوانین آنها را احترام میگذاشتهاند.
🔸اما در تزاحم حب وطن و حب ایمان و نگه داشتن و حب دین، حب ایمانی و دینی مقدم است.
🔸حب ایران اسلامی، گر حب ایمانی باشد، راحج است. یعنی به عنوان یک کشور ایمانی، بدان تعلق و حب داشته باشیم.
🔹🔸درنتیجه قاعده دفاع از مسلمین، محدود به مرزهای جغرافیایی امروز نیست. سپاه قدس، حرکت هوشمندانه امام راحل در راستای انجام این وظیفه یود.
🔹@feqahat
سند خیانت یواشکی .doc
50.7K
🔹نکات مهمی در مورد سند آموزش 2030:
1. مغایر با اهداف ملی و دینی
2. توجه به آموزش مسائل جنسی در سند 2030 بر اساس فرهنگ ارتباط آزاد
3. اقدام به راه اندازی باشگاههای سلامت و مشاوره نوجوانان با هدف ارائه خدمات مناسب با نیاز نوجوانان برای پیشگیری از ایدز
4. بومی نبودن
5. 150 تعارض سند آموزش 2030 با اسناد بالادستی ایران
6. دین و تربیت فقط یکجا در آن آمده.
و ....
📎 متن کامل در متن پیوست.
🔹@feqahat
حاشیهای فقهی بر سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی
در:
🖌http://fna.ir/5d49i
فقه فرهنگی
حاشیهای فقهی بر سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی در: 🖌http://f
حاشیه فقهی بر سخنان مقام معظم رهبری.docx
22.9K
🔹حاشیهای فقهی بر سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی.
🔸در تبیین و حاشیه زدن بر سخنان هر فردی، ابتدا لازم است به منظومه فکری و روش تفکری آن فرد توجه داشت. وقتی سخنان یک فقیه را میشنویم و میخواهیم تحلیلش کنیم، لازم است با روشی فقهی، سخنانش را بررسی و حاشیه زد.
دو نکته مهم ...
📝#یادداشت
📎 متن کامل در پیوست
🔹@feqahat
🔹 در ادامه جلسات فقه فرهنگ و پس از بررسی قواعد مدیریت فرهنگی در 23 جلسه.
🔸اکنون: بررسی فقهی مدیریت مدرسه؛
🔸جلسه حضوری: ان شا الله، پنجشنبه ها، ساعت 7:30.
🔸جهت حضور در شخصی هماهنگ فرمایید.
🔸پذیرای موضوعات و مسائل پیشنهادی درباره مدرسه، جهت طرح در جلسه.
🔹@hadiajami
هدایت شده از پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح
✅ بررسی نکات فقهی بیانات رهبر انقلاب در دیدار نخبگان توسط حجتالاسلام والمسلمین هادی عجمی، نویسنده و کارشناس فقه فرهنگ
🔹 در فقه، درباره دو قاعده فقهی بحثهای زیادی شده است، قاعده نفی سبیل و عزت اسلامی. این دو قاعده دو روی یک سکه هستند. برپایه قاعده نفی سبیل هر «حکم» فقهی که سبب تسلط کافر بر مؤمن شود، برداشته میشود.
🔹 قاعده عزت اسلامی یک درجه بالاتر است. این قاعده دایره وسیعی دارد که حداقل آن نفی سبیل است، یعنی حداقل عزت این است که کفار بر مسلمانان تسلط و راه(سبیل) نداشته باشند. حفظ و تقویت عزت مسلمانان وظیفه همگانی است.
🔹 امروزه تسلط کفار، تنها با حمله و جنگ آبی و زمینی نیست، بلکه این امر شامل جنگهای آبی خاکی، اقتصادی، الکترونیک، بیولوژیک، سایبری، شیمیایی، فرسایشی و... میشود که در این جنگ، هوش مصنوعی کاربرد بسیاری دارد و همانگونه که مقام معظم رهبری درست تشخیص دادهاند، قدرت یافتن در هوش مصنوعی مقدمه جلوگیری از سبیل و تسلط بیشتر کفار بر مسلمین است.
🔹 کمک به فرار نخبگان امری حرام است. کسانی که به مهاجرت نخبگان کمک میکنند، مانع تحقق این امر الهی هستند و فعل حرام و خیانت انجام میدهند. البته عدم ایجاد زمینه استفاده درست از این نخبگان در کشور ما مقدمه مهاجرت آنهاست، نیز انجام مقدمه حرام است.
📝 متن کامل: http://meftahandishe.com/?p=25535
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#مبانی_علوم_انسانی_اسلامی
#گفتگو
#تهران
🔳 با #مفتاح_اندیشه همراه باشید
🆔 @meftahandishe_com
فقه مدرسه ۱.mp3
22.85M
🔹#فقه_مدرسه جلسه یکم
🔸پیشینه:
فقه تعلم و مدرسه، چندان پیشینه فقهی ندارد. حتی اگر فقها درباره آن کاری کردهاند، آداب تعلم را بررسی کردهاند. مانند کتاب منیه المرید از شهید ثانی و ... . اما این کتابها با روش فقهی نوشته نشده. مگر برخی نکات فقهی که درمنیه المرید آمده است.
🔸دو نمونه کتاب فقهی در مورد مدرسه کار شده است:
▫️کتاب فقه مدرسه، الگوی تحلیل فقهی مسائل مدرسه نوشته وحید عابد وصادق فائق، چاپ انتشارات دلیل ما.
▫️ سه جلد بررسی فقهی آداب تعلیم و تعلم، چاپ موسسه اشراق و عرفان، زیر نظر استاد آیت الله اعرافی که به آداب ویژه معلم، متعلم و مشترک بین آن دو پرداخته است.
▫️جلد آداب متعلم را بنده توفیق نگارش داشتم که تحقیق و نگارش آن یک سال و نیم طول کشید.
🔹@feqahat
فقه فرهنگی
🔹#فقه_مدرسه جلسه یکم 🔸پیشینه: فقه تعلم و مدرسه، چندان پیشینه فقهی ندارد. حتی اگر فقها درباره آن کار
🔹منظومه مسائل فقهی مدیریت مدرسه (فقه آموزش و پروش)
🔸نهاد آموزشی و فرهنگی بودن مدرسه
ارتباط نهاد آموزشی با دیگر نهادهای فرهنگی و تربیتی. مانند ارتباط با نهاد خانواده.
رابطه مراکز آموزشی با وظایف تربیتی حکومت اسلامی: استقلال یا وابستگی مالی مراکز آموزشی به دولت.
🔸برنامه ریزی درسی:
تقسیم بندی علوم. برنامه ریزی سنی: محوریت بر جوانی، اتقان، علم نافع و مسئله محور، سرعت، اغتنام فرصت، تانی و تثبت، زمینه سازی، روشهای آموزشی
🔸مدیریت آموزشی:
زمینه سازی، دفع و رفع موانع تعلم، محافظت از علوم و دادهها.
🔸مدیریت مالی:
امور مالی آموزشی مانند اجرت معلم،
شخصیت حقوقی مراکز آموزشی و احکام آن
مالکیت مرکز آموزشی و مشروعیت تصرفات مدیر
بررسی مصرف وجوهات شرعی در مراکز آموزشی
خصوصیسازی و پولی سازی مراکز آموزشی
🔸مدیریت انسانی:
▫️ناظر به معلم: انتخاب معلم شایسته، اخلاص، احترام معلم و تواضع در برابر او، تشکر از معلم، ملازمت،
▫️ناظر به دانش آموز: تواضع، تغذیه و گرسنگی، تربیت حرفهای پرسشگری، پرهیز از تعنت و عدم جدال، مسئله یابی، محافظت از آموخته ها و انتقال به آیندگان. الزام و اجبار در تربیت دینی در مراکز آموزشی: در اصل آموزش، در دروس.
▫️مدیریت عمومی منابع انسانی
بررسی تفکیک جنسیتی در مراکز آموزشی
حریم خصوصی در مراکز آموزشی : بررسی حد مجاز دخالت در حریم خصوصی متربیان
تنبیه و مجازات در مراکز آموزشی
بررسی حکم فقهی تقلب در امتحانات
🔹@feqahat
فقه مدرسه ۲.mp3
21.98M
🔹جلسه دوم #فقه_مدرسه.
🔸محور یکم. برنامه ریزی درسی
🔸1. برنامه ریزی سنی
1ـ1. روایات سبع سنین
اول. موثقه یعقوب بن سالم
... عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ؟ع؟ قَالَ «الْغُلَامُ يَلْعَبُ سَبْعَ سِنِينَ وَ يَتَعَلَّمُ الْكِتَابَ سَبْعَ سِنِينَ وَ يَتَعَلَّمُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ سَبْعَ سِنِينَ». الكافي، ج6، ص47.
دوم. روایت یونس بن یعقوب
... عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ؟ع؟ قَالَ «أَمْهِلْ صَبِيَّكَ حَتَّى يَأْتِيَ لَهُ سِتُّ سِنِينَ ثُمَّ ضُمَّهُ إِلَيْكَ سَبْعَ سِنِينَ فَأَدِّبْهُ بِأَدَبِكَ فَإِنْ قَبِلَ وَ صَلَحَ وَ إِلَّا فَخَلِّ عَنْهُ». الكافي، ج6، ص47.
سوم. مرسله شیخ صدوق
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ؟ع؟ يُرَبَّى الصَّبِيُّ سَبْعاً وَ يُؤَدَّبُ سَبْعاً وَ يُسْتَخْدَمُ سَبْعاً وَ مُنْتَهَى طُولِهِ فِي ثَلَاثٍ وَ عِشْرِينَ سَنَةً وَ عَقْلِهِ فِي خَمْسٍ وَ ثَلَاثِينَ سَنَةً وَ مَا كَانَ بَعْدَ ذَلِكَ فَبِالتَّجَارِبِ. من لا يحضره الفقيه، ج3، ص493.
چهارم. روایت يونسبنعبدالرحمن
... عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: دَعِ ابْنَكَ يَلْعَبُ سَبْعَ سِنِينَ وَ أَلْزِمْهُ نَفْسَكَ سَبْعاً فَإِنْ أَفْلَحَ وَ إِلَّا فَإِنَّهُ مِمَّنْ لَا خَيْرَ فِيهِ. الكافي، ج6، ص46.
پنجم. مرسله رسول الله
قَالَ وَ قَالَ النَّبِيُّ ص الْوَلَدُ سَيِّدٌ سَبْعَ سِنِينَ وَ عَبْدٌ سَبْعَ سِنِينَ وَ وَزِيرٌ سَبْعَ سِنِينَ فَإِنْ رَضِيتَ خَلَائِقَهُ لِإِحْدَى وَ عِشْرِينَ سَنَةً وَ إِلَّا ضُرِبَ عَلَى جَنْبَيْهِ فَقَدْ أَعْذَرْتَ إِلَى اللَّهِ. وسائل الشيعة، ج21، ص476.
🔹@feqahat
فقه فرهنگی
🔹جلسه دوم #فقه_مدرسه. 🔸محور یکم. برنامه ریزی درسی 🔸1. برنامه ریزی سنی 1ـ1. روایات سبع سنین اول. مو
🔹نکات در مورد 7 سال نخست:
🔸در هفت سال نخست برپایه سیره و برخی روایات دیگر و دیدگاه کارشناسان درباره اهمیت این دوره، باید فعالیت فرهنگی و تربیت داشت؛ اما بر پایه بازی و بدون آموزش مستقیم. رها کردن فرزند به معنای برنامه آموزشی رسمی نداشتن است؛ نه رها کردن از تربیت.
🔸نکته فقهی: آیا مصادیق جدید بازی شامل یلعب در روایت میشود؟ برای نمونه بازیهای دیجیتال شامل عنوان لعب میشود؟
پرسش اصلی: آیا در موضوعات مستحدثه میتوان به اطلاق و عمومات تمسک کرد؟
ممکن است گفته شود: لفظ بازی که در ادله آمده، شامل مصادیق جدید نمیشود. یا حضرت، در مقام بیان مصادیق جدید نیست. برای مثال بازی کامپوتری شامل حکم لعب در روایات نمیشود.
🔸پاسخ:
1. تمسک به اطلاق در مسائل مستحدثه صحیح است.
2. پاسخ دوم این است که این مصادیق جدید بازی حتی اگر در اطلاق ادله نباشند؛ یعنی حتی اگر شامل کلمه لعب در روایات نگردد، همان مناط را دارند که سرگرمی و تفریح است. درنتیجه همان حکم را دارند.
🔹@feqahat
فقه مدرسه ۳.mp3
25.12M
🔹#فقه_مدرسه جلسه سوم.
🔹حکم برداشتی از روایات سبع سنین:
🔸در دوره هفت سال اول: برنامهها با محوریت بازی و سرگرمی؛
🔸در دوره هفت سال دوم: حالت دستور پذیری مستقیم میتوان داشت؛ قالب همراهی و اردویِ مربی محور، بهترین روش در این دوران است (أَلْزِمْهُ نَفْسَكَ). اما اردو به علت هزینههای آن، از برنامههای آموزش و پروش حذف شده است. تعلم در این دوران نباید خشک و استدلالی باشد. آموزش قرآن در این دوران باید انجام گیرد و محور آموزش باشد.
در این دوران دختر و پسر را میتوان امر به نماز کرد. اما حداقلی از احکام به آنها بیان شود.
🔸در دوره هفت سال سوم: برنامههای استدلالی در این دوران محور باشد؛ هرچند در قالب گعده و گفتگو. در قالب برخورد وزارتی؛
روایت یعقوب، خبری اما در مقام انشاست. درنتیجه انشایی و مولوی و دلالت بر رجحان مطلق دارد. مراتبی از تعلیم حلال و حرام، بر پدر و مادر واجب است؛ اما چون واجب کفایی است، اگر کسی دیگر به فرزند آنها را آموزش دهند، از عهده والدین برداشته میشود.
▫️این روایت علاوه بر بعد فقهی، دارای بعد روانشناختی است و دختر و پسر را شامل میشود. همچنین مخاطب این روایات خود مربی و متربی میتواند باشد.
🔸نکته: برداشت فقهی اگر از یک لفظ و تصریح نباشد، دلیل لبی است که باید به قدر متیقین اکتفا کرد. قدر متیقن آموزش در دوره دوم، برای دختری که به سن تکلیف رسیده، حداقلی از احکامی است که نیازدارد؛ اما جزئیات مسائل پیچیده فقهی در هفت سال سوم.
🔹@feqahat
🔹روایات «علیکم بالأحداث»
از جمله ادلهای که ممکن است به آن استشهاد شود، مجموعه روایاتی است که در آنها سفارش ویژه به دوره جوانان شده است؛ با عنوان کلی «علیکم بالأحداث».
🔸یکم. صحیحه اسماعیل بن عبدالخالق
... سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ؟ع؟ يَقُولُ لِأَبِي جَعْفَرٍ الْأَحْوَلِ وَ أَنَا أَسْمَعُ أَتَيْتَ الْبَصْرَةَ فَقَالَ نَعَمْ قَالَ كَيْفَ رَأَيْتَ مُسَارَعَةَ النَّاسِ إِلَى هَذَا الْأَمْرِ وَ دُخُولَهُمْ فِيهِ قَالَ وَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَقَلِيلٌ وَ لَقَدْ فَعَلُوا وَ إِنَّ ذَلِكَ لَقَلِيلٌ فَقَالَ «عَلَيْكَ بِالْأَحْدَاثِ فَإِنَّهُمْ أَسْرَعُ إِلَى كُلِّ خَيْر». محمد بن يعقوب كلينى، الكافي، ج8، ص93.
🔸دوم. روایت محمد بن مسلم
... أَبُو جَعْفَرٍ ؟ع؟ «لَوْ أُتِيتُ بِشَابٍّ مِنْ شَبَابِ الشِّيعَةِ لَا يَتَفَقَّهُ لَأَدَّبْتُهُ». احمد بن محمد بن خالد برقى، المحاسن، ج1، ص228.
🔸سوم. مرسلهای از امیر مؤمنان
إِنَّمَا قَلْبُ الْحَدَثِ كَالْأَرْضِ الْخَالِيَةِ مَا أُلْقِيَ فِيهَا مِنْ شَيْءٍ قَبِلَتْهُ فَبَادَرْتُكَ بِالْأَدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَ يَشْتَغِلَ لُبُّك. محمد بن حسين شريف الرضي، نهج البلاغة، ص393.
🔸چهارم. مرسله جمیل بن دراج
... عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ؟ع؟ قَالَ «بَادِرُوا أَوْلَادَكُمْ بِالْحَدِيثِ قَبْلَ أَنْ يَسْبِقَكُمْ إِلَيْهِمُ الْمُرْجِئَة». محمد بن يعقوب كلينى، الكافي، ج6، ص47.
🔸در این روایات امر وجود دارد که به مناسبت حکم و موضوع دلالت بر استحباب مؤکد دارد که محور برنامهریزیها را جوانان قرار دهید. ممکن است بیان شود اولویت دادن جوانان در فعالیتهای فرهنگی واجب است.
🔸سازمان تبلیغات، نهاد نمایندگی، نماز جمعه و ...، باید مخاطب محوری و اصلی در برنامهریزی را جوانان بدانند.
🔸در روایات نوجوانی نیست و از 14 سالگی تا 35 سالگی، جوانی گفته شده است.
🔹@feqahat
نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی.pdf
473.5K
📚 فایل نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با #حریم_شخصی
✅ پیشنهاد استاد عجمی برای تکمیل مباحث
استاد عجمی ج1.mp3
36.93M
✅ مدرسه پائیزه 《فقه تربیتی و نیازهای تربیتی جامعه اسلامی》
🔹 حجت الاسلام هادی عجمی؛ نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی
🎙صوت جلسه اول - قسمت اول
استاد عجمی ج2.mp3
42.03M
✅ مدرسه پائیزه 《فقه تربیتی و نیازهای تربیتی جامعه اسلامی》
🔹 حجت الاسلام هادی عجمی؛ نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی
🎙صوت جلسه اول - قسمت دوم
استاد عجمی ج3.mp3
41.65M
✅ مدرسه پائیزه 《فقه تربیتی و نیازهای تربیتی جامعه اسلامی》
🔹 حجت الاسلام هادی عجمی؛ نهاد حاکمیت و تزاحم وظایف آن در تربیت با حریم شخصی
🎙صوت جلسه دوم - قسمت اول