💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 💢بخش 1️⃣1️⃣ 🌐 مؤلفه های معرفت یقینی 🔘 وجه نیاز به فلسفه 🔺 پس از تثبیت اجمالی حقایق و موجوات حقیقی، ما در شناخت موجود بودن یا نبودن اشیا، گاه دچار خطا می شویم. از باب نمونه، بخت در واقع موجود نیست، اما برخی آن را موجود می پندارند، و عقل فعال موجود است، ولی برخی آن را معدوم می انگارند. بنابراین نیازمند بحث دربارۀ موجود، از آن جهت که موجود است هستیم. 🔘نیازمندی فلسفه به برهان 🔺 بحث فلسفی باید یقین آور باشد، وگرنه شک ما دربارۀ حقیقت اشیا برطرف نمی شود. برای حصول یقین، بحث ها باید برهانی باشند. برای اینکه بحث دربارۀ واقع بما هو واقع به گونۀ یقینی باشد، تنها باید از قیاس برهانی استفاده کرد. 🔺 از میان تصدیق و اعتقاد، در فلسفه تصدیق و اعتقاد یقینی اهمیت دارد، نه ظنی و تقلیدی. اعتقاد کاشف واقع، که رافع شک نیز باشد، فقط اعتقاد یقینی است. 🔘 خاستگاه بحث دربارۀ صناعت برهان 🔺 اگر قرار است به واقع دست یابیم و هیچ احتمال خلافی نیز در کار نباشد، باید از راه برهان حرکت کنیم. 🔺 دغدغه رسیدن به واقع، همان گونه که هست، خاستگاه بحث در باب برهان بوده است. قصد پدید آوردن گزاره هایی حق و صادق، که متن واقعیت را گزارش کنند، و یقین مطابق با واقع بیافرینند، به شکل گیری بحث درباره برهان می انجامد. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 79_82 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 💢بخش 2️⃣1️⃣ 🌐 مؤلفه های معرفت یقینی 🔘 منظور از یقین 🔺 ممکن است برخی امور دیگر با این یقین مشتبه شوند. منظور از یقین در اینجا، یقین نفس الامری است، نه یقین روان شناختی. یقین روان شناختی، لزوماً مطابق واقع نیست، و ممکن است با جهل مرکب همراه باشد. 🔺 یقین نفس الامری و منطقی، اعتقاد و تصدیق مطابق با واقع است. یقین نفس الامری، همان علم و معرفت حقیقی است. این یقین از سویی وصف عالِم است، که حالتی روانی و نفسی است، و از سوی دیگر، با خارج ارتباط دارد، و براین اساس، اعتقادی واقع نماست و از این جهت به حق بودن متصف می شود. 🔺 این جزم و باور به تصدیقی تعلق می گیرد که مطابق واقع و کاشف آن باشد. 🔺 بحث درباره چیستی معرفت حقیقی بنیاد مسائل علم برهان است. 🔘مؤلفه های یقین 🔘دیدگاه افلاطون 🔺 مؤلفه های معرفت حقیقی از نگاه او: اعتقاد یا تصدیق یا پندار باشد، صادق و حق بودن، همراه با بیان و توضیح باشد. 🔘 منظور از بیان چیست 🔺 ممکن است منظور از آن، بیان و توضیح لفظی باشد. نیز می تواند بدین معنا باشد که عناصر اصلی شیء شناخته باشد. احتمال سوم این است که منظور از بیان، شناخت ممیزات شیء باشد، و البته اجمالاً معنای سوم ترجیح داده می شود. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 82_89 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 💢بخش 3️⃣1️⃣ 🌐 مؤلفه های معرفت یقینی 🔘 دیدگاه ارسطو 🔺 ارسطو یقین را همان معرفت مطلق، یعنی علم حقیقی می داند. ارسطو تأکید می کند که آن گاه می توان گفت معرفت به گزاره ای حاصل شده است که علت آن گزاره نیز شناخته شده باشد؛ یعنی یا بیّن باشد یا از راه حد وسط به دست آمده باشد، و نیز بدانیم که ممکن نیست غیر از این باشد. در این صورت خواهیم دانست که این گزاره مطابق واقع است و نیز محال است نقیض آن گزاره صادق باشد. 🔘 دیدگاه فارابی 🔺 یقین آن است که در مورد گزارۀ صادقی که آن را تصدیق کرده ایم، اعتقاد داشته باشیم که هرگز ممکن نیست در واقع به خلاف آنچه ما دربارۀ آن اعتقاد داشته ایم، باشد، و افزون بر آن، اعتقاد داشته باشیم که خلاف آن گزاره ممکن نیست. 🔺 از دید فارابی آنچه موجب می شود اعتقاد به کذب نقیض قضیۀ یقینی زوال ناپذیر باشد، علت اعتقاد بدان است؛ یعنی یا آن قضیه از اولیات است و یا محصول قیاس است. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 90_92 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 4️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3041 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 💢بخش 4️⃣1️⃣ 🌐 مؤلفه های معرفت یقینی 🔘دیدگاه ابن سینا 🔺 ابن سینا برای یقین نفس الامری سه عنصر را برمی مشارد، اولاً به صدق گزارۀ «الف ب است» اعتقاد دارد. ثانیاً معتقد است که ممکن نیست این گزاره صادق نباشد، یعنی محال است که الف ب نباشد و ثالثاً این اعتقاد دوم زوال پذیر نیست. 🔘 دیدگاه ابن سینا موفق ترین طرح 🔺 طرحی که شیخ عرضه کرده، جزو موفق ترین طرح هاست؛ زیرا آغازگاهی طبیعی دارد. البته این نکته را باید در نظر داشت که «مطابق با واقع بودن» در این عبارات مطرح نشده است؛ زیرا اینکه چنان گزاره ای باید صادق باشد، بسیار روشن است و جای گفت و گو ندارد. 🔘 چه چیزی اعتقاد به زوال پذیری را در پی دارد؟ 🔺 همان امری که علت تصدیق گزاره است، اعتقاد به زوال ناپذیری آن را موجب می شود. ابن سینا می گوید یا آن گزاره از اولیات است، یا این گونه نیست و با استفاده از حد وسط اکتساب می شود. 🔺 به دلیل این حد وسط، می توان گفت که آن گزاره صادق است و ممکن نیست نقیضش درست باشد و زوال نیز نمی پذیرد. 🔘 هر یک از قیود چه چیزی را خارج می کند؟ 🔺 اعتقاد به گزاره و تصدیق آن شعریات را خارج می کند. اعتقاد به اینکه نقیض این گزاره ممکن نیست درست باشد تصدیقات ظنی، مانند خطابیات را خارج می کند. در تصدیقات ظنی، احتمال صدق خلاف گزارۀ تصدیق شده منتفی نیست. این اعتقاد دوم، زوال ناپذیر باشد، جدل، جهل مرکب، سفسطه و مغالطه خارج می کند. 🔘 اندیشۀ برهان در دل بحث یقین 🔺 محور و مدار علم برهان به معرفت حقیقی و یقین نفس الامری مرتبط است و همۀ آنچه از آن با عنوان شروط برهان یاد می شود، برای تحصیل حقیقت معرفت و یقین نفس الامری است. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 93_99 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 4️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3041 5️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3056 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 💢بخش5️⃣1️⃣ 🌐 مؤلفه های معرفت یقینی 🔘دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی 🔺 محقق طوسی تعریف اثیرالدین ابهری را مانع اغیار نمی داند. ابهری یقین را چنین تعریف کرده است: «یقین اعتقاد است به اینکه شیء الف ب است، به همراه اعتقاد به اینکه شیء الف ممکن نیست به گونۀ دیگری باشد». خواجه می گوید اگر صرف «اعتقاد» در این تعریف مورد نظر است، جهل مرکب را نیز دربر دارد؛ اما اگر «اعتقاد صادق و مطابق با نفس الامر» در نظر باشد، هرچند جهل مرکب را خارج می کند، شامل اعتقاد مقلّد جازم می شود. 🔘 چهار شرط یقین 🔺 اول و دوم. یقین اعتقاد صادق است؛ سوم. یقین اعتقاد جازم است. اعتقاد جازم، اعتقادی است همراه با این اعتقاد که نقیض اعتقاد اول ممکن نیست؛ چهارم. یقین اعتقاد ثابت و زوال ناپذیر است؛ یعنی نقیض آن صادق نیست و ممکن هم نیست که این اعتقاد دوم، زوال بپذیرد. در نتیجه یقین را باید چنین تعریف کرد: «اعتقاد صادق جازم ثابت». 🔘 مقایسه میان دیدگاه ابن سینا و محقق طوسی 🔺 در تعرف محق طوسی، قید «مطابقت» افزوده شده و اعتقاد دوم به گونه ای معنا شده است که ظن از تعریف خارج گردد، و قید «ثابت» نیز آورده شده تا اعتقاد مقلد از تعریف بیرون رود. 🔺 ابن سینا زوال ناپذیر بودن اعتقاد به کذب نقیض را شرط یقین دانسته بود، که شامل نفی اعتقاد تقلیدی نیز می شود. بنابراین در تعریف بوعلی، مشکلی از جهت خروج اعتقاد تقلیدی وجود ندارد. 🔘 دربارۀ قید «مطابقت» 🔺 که در تعریف خواجه افزوده شده است، باید گفت که نیازی بدان نیست؛ زیرا اساساً بحث دربارۀ یقین نفس الامری است. 🔺 صرف حضور قید مطابقت با واقع، گرهی را نمی گشاید و پرسیدنی است که فاعل شناسا چگونه می تواند این قید را احراز کند؟ 🔺 بوعلی از عالِم آغاز کرده و گفته است که اعتقاد یقینی باید زوال ناپذیر باشد و از راه علتش حاصل آمده باشد. لازمۀ این سخن، چنان که گذشت، مطابق با واقع بودن یقین نیز هست. 🔺 راهی که به صورت یقینی به واقع می رساند، قضیه ای یقینی است که یا از اولیات (بیّن بنفسه) باشد و یا از حد وسط به دست آمده باشد. 🔺 اگر اعتقادی از راه علت خود به دست آمده باشد، مطابق با واقع است. 🔘 ظن بودن جهل مرکب 🔺 ابن سینا جهل مرکب را نیز درحقیقت نوعی از ظن (ظن فلسفی) می شمارد. آن کس که جهل مرکب دارد، معتقد است نقیض قضیه ای که آن را تصدیق کرده است، صادق نیست؛ اما از آنجا که از راهی رساننده و معتبر وارد نشده، اعتقادش در واقع زوال پذیر است. بنابراین جهل مرکب واقعاً علم نیست، و بهتر است آن را ظن بنامیم. 🔺 گاه اعتقادی جازم است، اما در واقع باید آن را از اقسام ظن برشمرد؛ زیرا زوال پذیر است. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 99_105 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2526 2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه https://eitaa.com/fvtt_ir/2572 3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی https://eitaa.com/fvtt_ir/2600 4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2622 5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2644 6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2735 7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/2858 8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/2878 9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/2895 🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷) https://eitaa.com/fvtt_ir/2912 1️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۱) https://eitaa.com/fvtt_ir/2942 2️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۲) https://eitaa.com/fvtt_ir/2961 3️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۳) https://eitaa.com/fvtt_ir/2990 4️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۴) https://eitaa.com/fvtt_ir/3041 5️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۵) https://eitaa.com/fvtt_ir/3056 6️⃣1️⃣مولفه‌های معرفت یقینی (۶) https://eitaa.com/fvtt_ir/3083 ⏳ ادامه دارد ... 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac

💠 #فلسفه‌ی_فلسفه‌ی_اسلامی 💠 #استاد_یزدانپناه 💢بخش6️⃣1️⃣ 🌐 بررسی مؤلفه های یقین و معرفت حقیقی 🔘 دیدگاه استاد یزدان پناه 🔺 بحث در باب مؤلفه های معرفت حقیقی، زیربنای بحث های معرفت شناسی است. کاوش و تحلیل در این زمینه روشن خواهد ساخت که چرا سه مؤلفه برای یقین بیان کرده است. 🔺 در معرفت شناسی علم (تصدیقی) را چنین تعریف می کنند: «باور صادق موجه». در معرفت شناسی، علم حقیقیِ تصدیقی در نظر است، نه مطلق هر علم تصدیقی. 🔺 راه برهان ما را به واقع می رساند و معرفت حقیقی و یقین به بار می آورد. 🔘 اعتقاد؛ نخستین مولفه ی علم تصدیقی 🔺 اعتقاد با تردید جمع نمی شود. اگر تردید وجود داشته باشد، به ثبوت نسبت نمی توان حکم کرد و اعتقادی به آن شکل نمی گیرد. با این قید، شعریات از تعریف یقین خارج می شوند. شعریات تخییل ایجاد می کنند که چیزی بیش از تصور نیست. 🔘 دومین مؤلفۀ علم حقیقی، اعتقاد به صدق 🔺 روشن است که مفهوم این قضیه متعلق اعتقاد نیست. حتی اگر قضیه درباره امور ذهنی باشد، دربارۀ محکی و ورای خود خبر می ده که می توان آن را «ذهن ورای ذهن» خواند. اعتقاد همواره به ورای قضیه تعلق می گیرد که شامل امور ذهنی و امور خارجی بشود. 🔺 شرط علم، اعتقاد به مطابقت قضیه با واقع است و صرف حکایتگری بدون کشف، کافی نیست. اگر به صدق قضیه اعتقاد نداشته باشم، نمی توانم بگویم که بدان قضیه علم دارم. 🔺 نخستین شرط ابن سینا، یعنی اعتقاد اول، مجموع دو مؤلفه ای است که تا کنون در تحلیل علم بدان دست یافتیم، یعنی اعتقاد به صدق گزاره. 🔘 مؤلفه ی سوم؛ انتفای صدق نقیض قضیه 🔺 کسی که به قضیه ای اعتقاد دارد و در عین حال احتمال می دهد نقیض آن نیز صادق باشد، درواقع بدان علم ندارد. باید اعتقاد مزبور، جزمی نیز باشد. این نکته همان شرط دوم ابن سیناست. در حقیقت «ظن» پدید آمده است و هنوز علمی در کار نیست. 🔘مؤلفه ی چهارم؛ تحصیل اعتقاد از علت 🔺 مؤلفۀ دیگر علم حقیقی این است که باید اعتقادهای مذکور، توجیه کننده داشته باشند و از علت حاصل آمده باشند. 🔺 کسی که به گزاره ای علم دارد علمش می باید به دلیل خاص صدق آن گزاره مستند باشد، وگرنه نمی تواند واقعاً بدان جزم داشته باشد. این شرط چهارم، در واقع لازمۀ سه شرط پیشین است. 🔺 انسان برای عالم شدن به امری که پیش تر بدان علم نداشت، نیازمند آن است که معلوم به نحو ضروری نزد او روشن باشد. در اینجا طبیعی است که باید امری موجب شده باشد او نه نحو ضروری آن معلوم را دریافت کرده باشد. روشن است که آن معلوم خودبه خود برای او حاصل نشده است. 🔺 با این شرط، اموری مانند حدس عرفی و اعتقاد تقلیدی خارج می شوند. 🔘 مؤلفه ی پنجم؛ دلیل اعتقاد، دلیل ذاتی حقیقی و نفس الامری باشد 🔺 دلیل و توجیه کنندۀ اعتقاد، باید یقیناً ما را به واقع برساند. علت اعتقاد، می باید نه علتی به حسب عالِم، بلکه به حسب علم باشد. اگر راهی طی شود که ضرورتاً و به حسب واقع به علمی بینجامد، آن علم، حقیقی خواهد بود. 🔺 لازمۀ جزمی بودن اعتقاد، یعنی محال بودن صدق نقیض آن، این است که از راه دلیل ذاتی و نفس الامری خود پدید آمده باشد. 🔘 امور توجیه کنندۀ ذاتی اعتقاد: 🔺 علت نفس امری، به حسب علم است نه عالِم؛ یعنی باید دید که علم چگونه به دست می آید، نه اینکه عالِم چگونه جزم می یابد. 🔺 پاسخ این است که توجیه کنندۀ ذاتی علم، بیّن بنفسه بودن در اولیات و برهان در امور نظری است. در برهان، علت ذاتی علم به امور نظری را می جوییم. در این صورت علم و معرفت به امری حقیقی و ذاتی ورای عالِم گره خورده، و از حد عالِم و شخص علم او فراتر رفته است. 🔺 اینکه ابن سینا می گوید اعتاقد دوم باید زوال ناپذیر باشد، به همین نکته اشاره دارد. او، می گوید اعتقاد، یا خود از اولیات است و یا با حد وسط ذاتی به دست می آید. 🔘 تعریف رایج معرفت در مباحث معرفت شناسی 🔺 باور صادق موجه. قید موجه، خود مشکلاتی پدید آورده است؛ اما باید علت ذاتی، ضروری و اضطراری اعتقاد به کشف را مطرح کرد، و بدین طریق مشکلی را که ادموند گتیه مطرح کرده است، گشود. 📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفه‌ی فلسفه‌ی اسلامی ص 105_113 —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac