📚 نگاهی اجمالی به ویژگیهای برخی دروس خارج فقه (4)
ویژگیهای درس خارج فقه حضرت استاد شبزندهدار
1. تتبع گسترده و فقه تفصیلی
یکی از مهمترین نکات درس حضرت استاد، تتبع گسترده و شامل نسبت به اقوال و انظار پیرامون مسئله است. تتبعی که از اقوال اساطین فقه آغاز میشود و تا فقهای معاصر و حتی کمتر شناختهشده امتداد مییابد. تتبعی که میکوشد مسئله را از جوانب مختلف بررسی کند، زوایای دید مختلف را بیان کند تا دیدی جامع نسبت به ابعاد مسئله بسازد و از نکتهسنجی دیگر فقها محروم نماند. البته این حد از تفصیل برای همه سلائق و نیز برای طلابی که تازه وارد خارج میشوند قابل توصیه نیست.
2. تفریع فروع و طراحی جامع بحث
حضرت استاد برای بررسی هر مسئله یک طراحی جامع تنظیم میکنند. يعنی تدریس مبتنی بر یک طراحی منسجم، هندسه منطقی است. برخلافِ بسیاری از اساتید که با محوريت یک کتاب فقهی و در همان چارچوب مثلا جواهر یا مستند عروه مرحوم خویی درس را به پیش میبرند، ایشان خود هندسه جدیدی برای بحث طراحی میکنند که هم دارای #جامعیت نسبت به ابعاد بحث است و هم برخوردار از سیری منطقی.
3. بیان سلیس، شیوا
بیان جناب استاد در عین فنی و دقیق بودن، عاری از اغلاق و تعقید بوده و شفاف، گویا و منظم است. طلبه دچار سردرگمی عبارات و کلمات نمیشود. بیان شیوا موجب میشود طلبه بر محتوا تمرکز بیشتری بیابد تا اینکه در پیچ عبارات متوقف شود.
4. فقه جواهری
🔹درس جناب استاد نمونهای کامل، بارز و قابل الگوگیری از #فقه_جواهری پاکیزه و متقن است.
🔹برخی دروس خارج بهاین نحو است که تکیه به برخی عناصر آنقدر پر رنگ است که دیگر عناصر به حاشیه میروند مثلا عمده به تطبیقات اصولی میگذرد یا عمده بحث صرف تحقیقات رجالی میشود یا بیشتر بحث صرف نقل و نقد اقوال و تتبعات است. اما جناب استاد همه عناصر را بهصورت متناسب، بهجا و بهینه بهکار میگیرند.
🔹درس خارج فقه ایشان به تعبیر برخی قدیمیها کاملاً طعم فقه دارد آن هم فقه جواهری. از حیث تتبع اقوال فقهی، تدقیق در کلمات فقها، تحلیل و درایة احادیث با رویکردی کاملاً فنی است. در جای خود استفاده از بررسیهای دقیق رجالی، تطبیقات اصولی، بهکارگیری قواعد همه بهصورت #متوازن و بههنگام انجام میشود.
🔹پس اولا تنوع در بهکارگیری عناصر اجتهاد، ثانیاً عدم افراط و تفریط در این زمینه و استفاده متوازن، ثالثاً بهکارگیری فنی و بر اساس اصول استنباط
همه ویژگیهای تفقه استاد است.
4. تحقیقات رجالی
اعتنای استاد در درس به تحقیقات رجالی کاملاً دقیق، تفصیلی و فنی است. خروجی برخی از این ابحاث در قالب کتبی منتشر شده است. برخی از این کتابها عبارتند از:
📗کافی شریف
📗مسعدة بن صدقه
📗تفسیر علی بن ابراهیم قمی
📗 معلی بن خنیس - کتاب ابن غضائری
5. جمعبندی فنی
اما نکته مهم شیوه جمعبندی نهایی، اجتهاد و نتيجهگیری نهایی استاد است. آنچه در این حلقه آخر بهچشم میآید جمعبندی فنی و مبتنی بر قواعد است. برخلافِ برخی شیوهها که برداشتهای ذوقی جای جمعبندی فنی را میگیرد.
6. تعامل با شاگردان
نکته دیگر درس استاد اینکه جنابشان علی رغم جمعیت بالای درس، هم در بین درس امکان سوال و جواب میدهند و هم پس درس مدتی را به گعده و پرسش و پاسخ اختصاص میدهند.
7. اعتنا به مسائل نظام و انقلاب
درس خارج استاد، درسی بریده از انقلاب، نیازهای آن و حوادث جاری در مملکت نیست. درس خارج یک استاد فقیه و انقلابی اینگونه است که در ابتدای درس درصورتی که حادثه مهمی در ایران یا جهان رخ داده باشد، استاد معظم نسبت به آن تذکار و رهنمود میدهند.
اینکه استاد عزیز چندسالی بحث امر به معروف و نهی از منکر را برای خارج فقه برگزیدند و یا اینکه مدتی پیرامون #بیانیه_گام_دوم سخن میگفتند و یا اینکه در بحث #فقه_معاصر اثرگذاری محوری دارند، همه نشانه یک #فقیه_انقلابی و درس خارج متناسب با انقلاب اسلامی است.
#منهج_شناسی
#مکتبشناسی
#درس_خارج
#آیتالله_شبزندهدار
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
🆔https://eitaa.com/ghabas
قبسات
📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 3 4⃣ لغت شناسی: 🔰️ یکی از وجوه قابل توجه در منهج مقام معظم
📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 4
6⃣ اعتقاد به فقه پویا و ناظر به مسائل عینی جامعه و حکومت
🔰️ حوزه باید به سمت پاسخگویی به مسائل جدید پیش برود. اسلامی که می گوید کافۀً للناس است، #دین_خاتم است، همه نیازهای بشر را در همه عرصه های زندگی را می تواند پاسخ گوید، باید بتواند مسائل جدید در قرن اخیر را پاسخ دهد. خیلی از افراد از پاسخ دادن به این امور شانه خالی می کنند. اگر حوزه به نتواند به نیازهای جدید پاسخ دهد، مشکلات متعددی ایجاد شده و کارآمدی فقه شیعی و روزآمدی آن زیر سوال می رود. بحمدلله اخیرا گام های خوبی در راه پاسخ به نیازهای نوپدید برداشته شده است که امیدوار کننده است.
🔰️ با توجه به این مقدمه باید گفت از منظر مقام معظم رهبری فقه شیعی توانایی حل #مسائل_مستحدثه را دارد. لذا مستحدثات را به فقه عرضه می کنند و معتقدند که فقه می تواند این امور را حل کند. از این روی برخی مسائل مبتلا به #نظام_اسلامی را مورد بررسی قرار می دهند و نتایجی که حاصل می شود، مبنای عمل در برخی حوزه های عمل در #حکومت قرار می گیرد.
🔰️ اما یک نکته مهم که نباید از آن غفلت کرد، این است که ایشان فقه پویا را ذیل روش #فقه_جواهری پیگیری می کنند. برخی به صرف اینکه امروز باید نیازهای مستحدثه را پاسخ داد، با تکیه بر استحسانات و ذوقیات و رویکردهای روشنفکرمآبانه به اجتهاد می پردازند. این روش، فقه پویا به معنای مذموم است. اما مقام معظم رهبری در عین پرداختن به برخی مسائل مستحدثه، از روش فقه اصیل و جواهری دست نمی کشند و #فقه_معاصر را با منهج جواهری بررسی می کنند.
#مکتب_شناسی_فقهی
#مقام_معظم_رهبری
#ثلاث_رسائل_فی_الجهاد
#فقه_معاصر
#استاد_محمدی_قائینی
@ghaeeni
➖➖➖➖
🆔@ghabas