راه حلّ مشکلات امام(علیه السلام) در این بخش از نامه به تبیین وظیفه مالک در مسائل مربوط به احکام شرع و به اصطلاح شبهات حکمیه مى پردازد و راه کشف احکام الهى را در مسائل مربوط به لشکر، جنگ و صلح و سایر مسائل مرتبط به حکومت به او نشان مى دهد و به اصطلاح او را به اجتهاد در احکام الهى با استفاده از منابع فرا مى خواند؛ زیرا حضرت چنین آمادگى را در او مى دید. مى فرماید: «امور مهمى که بر تو، سنگین مى شود و در کارهاى مختلف، مشتبه و پیچیده مى گردد به خدا و پیامبر بازگردان (و از گفته آنها براى کشف احکام کمک بگیر)»; (وَ ارْدُدْ إِلَى اللهِ وَ رَسُولِهِ مَا یُضْلِعُکَ مِنَ الْخُطُوبِ، وَ یَشْتَبِهُ عَلَیْکَ مِنَ الاُْمُورِ). آن گاه به آیه شریفه استناد مى کند و مى فرماید: «خداوند متعال به گروهى که دوست دارد آنها را ارشاد و راهنمایى کند چنین فرموده: اى کسانى که ایمان آورده اید اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید پیامبر (خدا) و پیشوایان (معصوم) خود را و اگر در چیزى اختلاف کردید آن را به خدا و رسولش ارجاع دهید (و از آنها داورى بطلبید)»; (فَقَدْ قَالَ اللهُ تَعَالَى لِقَوْم أَحَبَّ إِرْشَادَهُمْ (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الاَْمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِی شَیْء فَرُدُّوهُ إِلَى اللهِ وَ الرَّسُولِ)(۱)). سپس مى افزاید: «باز گرداندن به خدا به معناى تمسّک جُستن به #قرآن_کریم و گرفتن دستور از آیات محکمات آن است و بازگرداندن به پیامبر همان تمسک به سنّت قطعى و مورد اتفاق آن حضرت است که اختلافى در آن نیست»; (فَالرَّدُّ إِلَى اللهِ الاَْخْذُ بِمُحْکَمِ کِتَابِهِ، وَ الرَّدُّ إِلَى الرَّسُولِ الاَْخْذُ بِسُنَّتِهِ الْجَامِعَةِ غَیْرِ الْمُفَرِّقَةِ). تعبیر به «ما یُضْلِعُکَ» با توجّه به اینکه «ضَلْع»; (بر وزن منع) در اصل به معناى بار سنگینى است که گاه انسان را به این سو و آن سو مایل مى کند، اشاره به این است که هر حکم مشکل و پیچیده اى پیش آمد باید از طریق مراجعه به کتاب و سنّت حل شود. تعبیر به «خُطُوب» جمع «خطب» (بر وزن ختم) به معناى کار مهم است، در برابر امور که به هر نوع کارى گفته مى شود. اشاره به اینکه هم در امور مهمه و هم در امور عادى هر کجا حکمش مشکل شد از نصوص کتاب و سنّت یا از عمومات و اطلاقات کمک بگیر. تعبیر به «أُولِى الأَمْر» به معناى صاحبان اختیار اشاره به پیشوایان معصوم است که در آن زمان مصداقش خود امام بود. تعبیر به «مُحْکَمُ کِتابِهِ» اشاره به محکمات آیات است که در مفهوم و تفسیر آن شک و تردیدى نیست. تعبیر به «سنّت جامعه غیر مفرّقه» اشاره به احادیث و سیره نبوى است که مورد قبول مسلمانان و مشهور در میان آنهاست و اخذ به آن سبب هیچ گونه اختلاف و تفرقه اى نمى شود. در اینجا این سؤال پیش مى آید که چرا امام(علیه السلام) از دلیل عقل و اجماع که دو دلیل قطعى از ادله چهارگانه فقه است سخنى به میان نیاورده است؟ پاسخ آن روشن است؛ زیرا کتاب و سنّت هم حجیت دلیل عقل را صریحاً بیان کرده و هم حجیت اجماع را; خواه اجماع را یک دلیل مستقل بدانیم و یا آن را به سنّت و کلام معصوم بازگردانیم. اولو الامر کیانند؟ درباره تفسیر اولوا الامر در میان مفسّران اختلاف نظر است. مفسّران اهل سنّت غالباً مقصود از آن را زمامداران و حاکمان وقت مى دانند و عجب اینکه استثنایى هم براى آن قائل نشده اند! نتیجه این تفسیر آن است که مسلمانان وظیفه دارند از هر شکل حکومتى پیروى کنند حتى اگر حکومت مغول ها باشد. ولى بعضى از مفسّران اخیر که روشن بینى بیشترى دارند مانند نویسندگان تفسیر «المنار» و «فى ظلال» اولوا الامر را به معناى نمایندگان مردم و علما و صاحب منصبانى مى دانند که داراى نقشى در زندگى مردم هستند ولى آن را مشروط به این مى کنند که بر خلاف مقررات اسلام نبوده باشد. این در حالى است که بعضى دیگر اولوا الامر را به دانشمندانى که زمامدار معنوى هستند منحصر مى کنند و بعضى تنها خلفاى چهارگانه را اولوا الامر مى شمرند که لازمه آن این مى شود در ازمنه دیگر اولى الامرى وجود نخواهد داشت. بعضى دیگر صحابه را نیز جزء اولى الامر مى شمرند که همان اشکال و ایراد به آن وارد است.

۱۴/۲ ... ولى مفسّران شیعه اتفاق نظر دارند که اولى الامر تنها امامان معصومند که پیشواى مردم از سوى خدا در تمام امور مادى و معنوى هستند. دلیل آن هم روشن است و آن اینکه وجوب اطاعت از اولوا الامر که در آیه شریفه آمده مطلق است. بدیهى است اطاعت مطلق از کسى که ممکن است گرفتار گناه یا خطأ بشود معنا ندارد. به خصوص اینکه اولو الامر بدون فاصله عطف بر رسول شده و «اطیعوا» که پیش از آن آمده به طور یکسان پیغمبر اکرم و اولى الامر را شامل مى شود. شایان توجّه است که بعضى از مفسّران اهل سنّت در اینجا انصاف داده و به این حقیقت اعتراف کرده اند; فخر رازى در تفسیر خود ذیل این آیه مى گوید: «کسى که خدا اطاعت او را به طور قطع و بدون چون و چرا لازم بشمرد حتماً باید معصوم باشد؛ زیرا اگر معصوم از خطأ نباشد به هنگامى که مرتکب خطایى مى شود چنانچه پیروى از او لازم باشد با هیچ منطقى سازگار نیست. این خود نوعى تضاد در حکم الهى ایجاد مى کند؛ زیرا از یک سو مى گوید این کار ممنوع است و از سوى دیگر دستور به پیروى از اولى الامرِ خطا کار مى دهد و مى گوید لازم است و این در واقع سبب اجتماع امر و نهى در موضوع واحد مى شود». سپس نتیجه مى گیرد که اولى الامر در آیه فوق به یقین ناظر به معصومین باشد. منتها از آنجا که فخر رازى معصوم بودن امامان اهل بیت(علیهم السلام) را نپذیرفته مى گوید: «مجموع امت اگر بر چیزى اتفاق کنند معصومند. و به این ترتیب اولى الامر مجموعه امت مى شوند».(۲) نتیجه اینکه اولى الامر به معناى اجماع است! ولى فخر رازى از این نکته غافل شده است که قرآن مى گوید مسائلى که بر شما پیچیده مى شود از طریق اطاعت اولى الامر حل کنید؛ واضح است که مسائل مورد اتفاق و اجماع، محدود و معدود است و نمى توان مشکلات را از طریق به دست آوردن اتفاق همه امت حل کرد. به علاوه از آیه استفاده مى شود که مسلمانان باید به حکومت اولى الامر تن در دهند و حکومت مجموعه امت به اتفاق امکان پذیر نیست حتى اگر از طریق انتخابات، نمایندگان آنها براى این امر برگزیده شوند، کمتر ممکن است مردم در انتخاب نماینده به اتفاق آرا و بدون کمترین مخالفت اقدام کنند و به این ترتیب اطاعت از اولى الامر به عنوان حاکمان اسلامى باطل مى شود. 🤔 تنها سؤال مهمى که مى ماند این است که اولى الامر به معناى امام معصوم، در زمان پیغمبر وجود نداشته، چگونه قرآن به اطاعت آنها امر فرموده است؟ پاسخ این سؤال روشن است؛ زیرا مخاطبان آیه تنها کسانى نیستند که در زمان پیغمبر و عصر نزول آیه مى زیستند، بلکه آیه ناظر به همه زمان هاست، لذا اهل سنّت نیز زمامداران و حاکمان هر زمان را مشمول آن دانسته اند و حتى فخر رازى که اولوا الامر را به معناى اجماع مسلمانان مى گیرد، او هم اجماع در هر عصر و زمان را معیار قرار مى دهد. بایسته است بدانیم در منابع اسلامى اعم از شیعه و اهل سنّت روایات متعددى وارد شده که اولوا الامر در آن به على بن ابى طالب (به عنوان یک مصداق کامل) تفسیر شده است.(۳)   ____________ پاورقی : ۱ . نساء، آيه ۵۹. ۲ . تفسير فخر رازى، ج ۱۰، ص ۱۴۴، چاپ مصر، سنه ۱۳۵۷. ۳ . براى اطلاع بيشتر از اين احاديث به احقاق الحق، ج ۳، ص ۴۲۵ و تفسير نمونه، ج ۳، ذيل آيه ۵۹ سوره نساء مراجعه شود. #نهج_البلاغه_بخوانیم ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۱۶ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : چرا از مرگ مى‌ترسيم‌؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💬 پاسخ : راننده زمانى در جاده مى‌ترسد كه يا بنزين ندارد يا قاچاق حمل كرده يا اضافه سوار كرده يا با سرعت غير مجاز رفته يا جاده را گم كرده يا در مقصد جايى را آماده نكرده و يا همراهانش نا اهل باشند. اگر انسان براى بعد از #مرگ خود، زاد و توشۀ لازم را برداشته باشد، كار خلاف نكرده باشد، راه را بداند، در مقصد جايى را در نظر گرفته باشد و دوستانش افراد صالح باشند و حركتش طبق مقررات و مجاز باشد، نگرانى نخواهد داشت. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۱۷ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : چرا بعضى دعاها مستجاب نمى‌شود؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💬 اگر به جاى بنزين مخصوص، گازوئيل يا آب در باك هواپيما بريزيم، پرواز صورت نمى‌گيرد. دعاى كسانى مستجاب مى‌شود كه در شكم آنان لقمۀ حرام نباشد. در #حديث مى‌خوانيم: « مَن سرّه أن يُستجاب دعائه فَليطيّب كسبه» هركَس دوست دارد دعايش مستجاب شود، درآمد و لقمۀ خود را پاكيزه و #حلال كند. بگذريم كه دعا به معناى طلب خير است و بسيارى از خواسته‌هاى ما خير نيست و ما خيال مى‌كنيم خير را طلب مى‌كنيم. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۱۸ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : آيا اسلام مى‌خواهد در تمام ساعات مشغول دعا باشيم كه اين همه دعا وارد شده است‌؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💬 پاسخ : گرچه در كتاب‌هاى دعا، همچون مفاتيح الجنان، براى تمام ساعات روز و تمام روزهاى سال دعا نقل شده است؛ امّا اين مثل آن است كه وقتى شما به ترمينال اتوبوس يا فرودگاه يا ايستگاه قطار مراجعه مى‌كنيد، مى‌بينيد كه در تابلو نوشته شده است: 🪧 براى تمام ساعات شبانه روز، وسيله آماده سفر دارند، ساعت ٨ صبح، ٩ صبح، ١٠ صبح تا آخر شب. ←معناى اين تابلو اين نيست كه همۀ مردم در همه ساعات مسافرت كنند، بلكه به معناى آن است كه هر مسافرى در هر ساعتى تصميم سفر گرفت وسيله هست. در دعا هم شايد منظور اين باشد كه هركَس در هر ساعت، قصد خواندن دعايى داشت، دعاى مخصوص آن ساعت هست. به علاوه، دعاهاى كوچك، به خصوص اگر انسان آنها را حفظ‍‌ كند لطمه‌اى به كار نمى‌زند و مى‌تواند در ضمن كار به #دعا هم مشغول باشد. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۱۹ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : خداوند در حوادث تلخ و شيرين زندگى انسان، چه مقدار نقش دارد؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💬 پاسخ : در قرآن مى‌خوانيم: «ما أصابك مِن حَسنةٍ‌ فَمِن اللّه و ما أصابك مِن سَيِّئة فَمِن نَفسك» هر خوبى به تو رسد از خداوند است ولى هر بدى كه به تو رسد از نفس خودت مى‌باشد. 🌎🌍🌏 كرۀ زمين كه به دور خود و خورشيد☀️ مى‌گردد و همواره بخشى از آن روشن 🌕 و بخشى ديگر تاريك 🌑 است، هر كجاى آن روشن باشد از خورشيد است و هر كجاى آن تاريك باشد، از خود زمين است. خداوند انگور🍇 را آفريد، ولى بشر از آن شراب مى‌سازد كه مايۀ بروز هزاران حادثه و بيمارى است. خداوند به انسان قدرت داد، ولى عدّه‌اى با سوء استفاده از اين قدرت، به محرومان ضربه مى‌زنند. خداوند به انسان عقل داد، ولى عدّه‌اى از اين عقل سوء استفاده كرده و به دنبال مكر و حيله براى مردم هستند. ← پس آنچه از سوى خداوند است، نيكوست و بدى‌ها از خود ما سرچشمه مى‌گيرد. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۲۰ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : اگر نماز، انسان را از فحشا و منكر باز مى‌دارد، چرا بعضى نمازگزاران مرتكب خلاف مى‌شوند؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💬 پاسخ : اولاً تخمۀ پوك، هيچ گاه سبز🌱 نمى‌شود و نماز بدون #حضور_قلب، تخمه پوك است. نمازى سبب دورى انسان از مفاسد مى‌شود كه با حضور قلب باشد وگرنه حركت لب و كمر چنين خاصيّتى را ندارد. 🏫 اگر مدرسه و دانشگاه به انسان رشد علمى 🎓 مى‌دهد به اين معنا نيست كه هركَس به مدرسه و دانشگاه رفت به آن رشد مى‌رسد، بلكه به اين معناست كه مدرسه و دانشگاه بستر رشد است به شرط‍‌ آنكه با جدّيّت درس بخوانيد و آنچه را مى‌خوانيد بفهميد. #نماز نيز اگر با اصول و شرايطى كه دارد اقامه گردد، مانع فحشا و منكر مى‌شود. «اِنّ‌ الصّلوةَ‌ تَنهى‌ عن الفحشاءِ و المُنكر» ثانياً نمازگزارى كه گاهى خلاف مى‌كند، اگر اهل نماز نبود خلافش بيشتر بود؛ زيرا همين نمازگزار براى صحيح بودن نمازش مجبور است بدن و لباسش پاك باشد، لباس و مكانش از مال مردم نباشد و همين مقدار مراعات احكام و مسائل، سبب دور شدن او از برخى گناهان و منكرات مى‌شود، همان گونه كه پوشيدن لباس سفيد 🥼، انسان را از نشستن روى زمين آلوده باز مى‌دارد. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

✨ پاسخ #امام_صادق (علیه السلام) ❌ از علل تنگ شدن #رزق و روزی مردم در آخرالزمان #نماز_صبح ╭─── │ 📖 @feqh_ahkam ╰──────────

📿 علیک أبدا بأول الوقت ... #نماز #اول_وقت #نماز_اول_وقت ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰──────────

فهرست و فصل اول کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم فهرست، و فصل اول این کتاب را می‌توانید در لینک زیر بخوانید: فهرست خلاصه فهرست تفصیلی فصل اول کتاب