لحظاتی با احکام
🐏 آیا خوردن گوشت حیوان حلال گوشتی که در حال #بیحسی💊 یا #بیهوشی💉 ذبح شده🔪، حلال است ❓🔰
💥 اولا) بیهوش کردن حیوان قبل از ذبح نه تنها سبب حرمت گوشت حیوان نمیشود، بلکه از مجموع روایاتی که ناظر به آزار ندادن حیوانات در حال ذبح است، میتوان استحباب بیهوش و یا بیحس کردن حیوانات هنگام ذبح را برداشت کرد؛ زیرا چنین بیهوشی را میتوان مصداق مهربانی به حیوانات برشمرد و از طرفی روایات متعددی درباره استحباب مهربانی به حیوانات وجود دارد.
💥 ثانیا) آنچه ممکن است در حلیت گوشت آن اشکال ایجاد کند، احتمال منافاتداشتن بیهوشی با استقرار حیات حیوان است. برخی از فقها استقرار حیات حیوان در زمان ذبح را جهت حلالبودن قربانی شرط میدانند؛ یعنی حیوانی که میخواهیم آن را ذبح کنیم نباید مُشرف به مرگ باشد؛(۱) مثلا اگر گوسفندی از بلندی افتاده و در حال جان دادن است، چنانچه او را ذبح نمایند، گوشتش حلال نیست. گفتنی است که بیشتر فقها چنین شرطی را نپذیرفته، بلکه تنها زندهبودن حیوان را کافی میدانند.(۲)
💥 ثالثا) بیهوش کردنِ حیوان قبل از ذبح – با مواد بیهوش کننده و نه با ضربه و مانند آن - علاوه بر مجاز بودن، ممکن است مستحب نیز باشد؛ زیرا مصداقی از مصادیق مهربانی به حیوانات است که در آموزههای اسلامی بر آن تأکید شده و نمونههایی نیز برای آن ذکر شده است:↘️
1⃣➖ استحباب تیز کردن آلت ذبح تا ذبح به سرعت انجام گیرد و حیوان کم تر اذیت شود. در روایتی در این باره چنین آمده است: «احد الشفرة_ آلت ذبح را تیز کن.»(۳)
2⃣➖ با قدرت کشیدن چاقو و با قوت ذبح کردن تا ذبح با شتاب انجام شود و حیوان احساس درد کم تری کند. در روایتی در این باره چنین آمده است: «و یمرّ السکین بقوة_ چاقو را با قوت بر گلوی ذبیحه بکشد.»(۴)
3⃣➖ تسریع در ذبح تا حیوان زودتر از درد خلاص شود. شهید ثانی در این باره در مسالک می نویسد: «مستحب است تسریع در ذبح تا آسان تر انجام شود.»(۵)
4⃣➖ مکروه بودنِ ذبح حیوانی در برابر حیوانی دیگر. ذبح حیوان در برابر حیوانی دیگر که او را می بیند مکروه است. در شرایع در این باره می نویسد: «و یکره ان یذبح حیوان و آخر ینظر الیه_ ذبح حیوانی در حالی که حیوان دیگری به آن نگاه می کند، مکروه است.»(۶)
5⃣➖ مکروه بودنِ چرخاندن چاقو در حلقوم حیوان. چرخاندن چاقو در حلقوم حیوان در هنگام ذبح سبب اذیت و درد بیشتر او خواهد شد و این عمل از مکروهات ذبح است و برخی از فقیهان آن را حرام دانسته اند. مستند این فتوا روایتی است که حمران ابن ابی اعین از امام صادق ـ علیه السلام ـ آن را نقل کرده است:«... و لا تقلب السکّین لتدخلها تحت الحلقوم ..._ چاقو را جهت داخل کردن در حلقوم، نچرخان.»(۷)
6⃣➖ مکروه بودن کندن پوست حیوان پیش از مرگ کامل. نباید پیش از آن که بدن حیوان سرد شود و روح آن به طور کامل از بدن خارج گردد حیوان را پوست کنند. شیخ در «نهایه» نوشته است که اگر پیش از آن، حیوان را پوست کنند خوردن گوشت آن حلال نیست. مستند این حکم نیز روایتی است که از حضرت رضا ـ علیه السلام ـ نقل شده است:«اذا ذبحت الشاة و سلخت او سلخ شی ءٌ فیها قبل ان تموت لم یحلّ أکلها_ هرگاه حیوانی ذبح شود و همه یا بخشی از آن قبل از مرگ [کامل] حیوان پوست کنده شود، خوردنِ گوشت آن حلال نیست.»(۸)
7⃣➖ مکروه بودنِ کشتن حیوانی که ذابح آن را پرورش داده است. کشتنِ حیوانی که انسان خود آن را تربیت کرده و سالها با او انس داشته است به نوعی بی رحمی و نامهربانی به شمار می آید و در روایات از آن نهی شده و گروهی از فقها آن را مکروه دانسته اند. «ابی صحاری می گوید به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: شخصی به یک یا دو گوسفند علف می دهد [آن ها را پرورش می دهد] تا برای قربانی از آنها استفاده کند. حضرت فرمود: این کار را دوست نمی دارم. عرض کرد: شخصی شتر یا گوسفندی را می خرد و برای او از این جا و آن جا علوفه فراهم می کند تا این که زمان ذبح آن فرا می رسد و آن ها را سر می برد؟ حضرت فرمود: [چنین نکند] و هرگاه وقت انجام چنین کاری رسید داخل بازار مسلمانان شود و حیوانی بخرد و آن را ذبح کند.»(۹)
8⃣➖ مکروه بودنِ بریدن نخاع ذبیحه. سر حیوان باید به هنگام ذبح از ناحیه گلو بریده شود، نه از پشت سر، و در هنگام بریدن سر ذبیحه نباید این عمل به گونه ای انجام شود که نخاع حیوان صدمه بخورد و یا بریده شود. فلسفه این حکم به احتمال قوی آن است که ذبیحه اذیت می شود. از این رو باید صبر کند تا حیوان بمیرد و بدنش سرد شود، آن گاه سر او را از تن جدا کند. محقق در شرایع در این باره چنین می نویسد:«و یکره ... ان تنخع الذبیحة، قیل: فیها یحرم_ و مکروه است که نخاع ذبیحه را [پیش از سرد شدنِ بدن او ببرّی] و برخی از فقیهان گفته اند این عمل حرام است.»(۱۰)
🔸به قرارگاه سایبری امام رضایی ها بپیوندید↙️
@gharargah_saybri_emamrezayiha