هدایت شده از گلزار ادبیات
نماد شمع در اندیشه‌ی مولانا
۱ - معشوق 🌹🌹
شمع، نماد معشوق است. در منطق عارفان، سالک نباید ادعای شمعی کند؛ بلکه باید همچون پروانه، گِرد شمع وجود بچرخد:
بر درم ساکن شو و بی‌خانه باش
دعوی شمعی مکن؛ پروانه باش
(مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۱۳)
۲ - اولیای الهی 🌹🌹
در مثنوی به طور مشخص، ادعای ارشاد را با شمع کردن خود تمثیل کرده است. تنها اولیای الهی حق دارند دکان ارشاد بگشایند و به دستگیری خلق بپردازند و یا خود را مانند شمع، راهنمای خلق کنند:
این قَلاووزی* مکن از حرص جمع
پس‌روی کن تا رود در پیش شمع
شمع، مقصد را نماید همچو ماه
کاین طرف دانه است یا خود دامگاه
(مثنوی، دفترچهارم، بیت‌های ۱۶۹۷ و ۱۶۹۸)
*قلاووزی: راهنمایی کردن.
۳ - کشف و مشاهده 🌹🌹
مولانا در داستان پیل و خانه‌ی تاریک و قضاوت نادرست افراد به خاطر تاریکی و نزاع‌هایی که برانگیخته شده، راه حل را در کشف عرفانی می‌داند. از نظر وی، تمام استدلال‌ها و نزاع‌های بشری، در پرتو کشف وحی و الهامات اولیا برطرف می‌گردد:
در کف هر کس اگر شمعی بُدی
اختلاف از گفتشان بیرون شدی
(مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۲۶۸)
۴- استدلال و عقل نظری 🌹🌹
عقل و استدلال نظری، در موارد متعددی، شمع نامیده شده است:
عقل را شو دان و زن را حرص و طَمع
این دو ظلمانی و منکر، عقل و شمع
(مثنوی، دفتر اول، بیت ۲۹۰۳) و... .
فرهنگ نمادها و نشانه‌ها در اندیشه‌ی مولانا، علی تاجدینی، ذیل واژه‌ی شمع.
#شمع‌و‌نمادهایش
#مولانا
#علی‌تاجدینی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303