به نام خدا
#منظومه_اجمالی_عروض
#شاعر_سید_محمد_رضا_شمس_ساقی
#کانال_مداحی_گلواژه_های_اهل_بیت_ع
_________________________________
ای کـه خــواهــی در سخـن گـویـا شــوی
شــاعــــری ، شــوریـــده و شــیدا شــوی
بـــــایــــد آمـــــوزی ، (فـنـــــون وزن) را
کــــه بـــوَد بســیـار ، در آن نکـتــــه هـــا
(وزن) اگــر چــه ابـتـــدای شــاعــری‌ست
گوش کن اکنون که گویم (وزن) چیست؟
شش (مُصوّت) هسـت (کوتاه) و (بلنــد)
گــر بــدانــی چیـست ، گـــردی سربلنـــد
( اَ ) وُ ( اِ ) وُ ( اُ ) همـه ، کــوتــاه هست
( آ ) و (ایـ) و (او) بلنـــد و دلکـش است
سـه هجـــا داریــم (کــوتـــاه) و (بلنـــد)
وآن دگر باشـد (کشـیده) ، چون کمنــــد
چـون (کشـیده) ، قـابل (تقطیـع) نیـست
بگـذر از آن تا ( هجــا) دانی که چیـست؟
هـر صـــدایــی کــه رسـد بـر گــوش مـــا
هســت در (تقطیـــع) ، عـنــــوان هجـــــا
چون (هجــاهــا) را (نمـــادی) نیز هسـت
این (ــ) بلنـد و این یکی (U) کوتاه است
(مـن) بلنـــد و (مــا) بلنـــد و (او) بلنـــد
(بِــه) وُ (کــِه) کــوتــاه ، در یـادت ببـــند
تــا بـــدانـــی وزن ایــن اشعــــار چیست
(رکــن) آن در زیــر شعــــر مــولــوی‌ست
(هـر کسی از ظــنّ خــود شـد یـــار مـن)
فـــاعــلاتـــن ، فـــاعــلاتـــن ، فـــاعـــلـن
هســت وزن (مثــنوی) ایــن (رکـــن) هـا
کــه بـــوَد (معیـــار سنجـش) ، نـــزد مــا
نـــام اوزان عـــروضــی ، (بحـــر) هسـت
که از آن‌هـا هرچـه‌ات گــویــم کــم اسـت
نـــام (بحــــرِ) مثــنوی ، بــاشد (رَمـَـــل)
کــه بـــوَد شــیرین تــر از قنـــد و عســل
هســت ارکـــانــش (مُسَـدّس) در شمــــار
رکـــن آخـــر هسـت ، محــذوف و قصــار
هسـت (دَه بحـــر) دگـر بشنو چــه هسـت
کـه بـه راحـت، مـی‌تــوان آری بــه دسـت
(مُجتَث)است و (مُنسَرح) وآنگه (خفیف)
هم (بسیط) و هم (سریع)است ای‌ظریف
هم (تقـــارب) هم (مضــارع) هم (هَـــزَج)
هم (رَجَـــز) هم (مُقتضب) شـد رج به رج
(رکــن اوزان) ، نیــــز بـــاشــد در شمــــار
مختلـف ؛ آن را بـــه گـــوش جـــان سپــار
هـم (مُسـَدّس) هـم (مُثـَـمّن) نیــــز هسـت
که (زحــافــاتـش) ، مـــلال انگیـــز هسـت
بعــد از ایـن هــا (اختــیار شـاعــری) ست
گرچـه گــاهــی (اضطــرار شـاعــری) ست
آخـــر مصـرع چــه (کــوتـــاه) و (بلنـــد)
یـا (کشـیده) ؛ آن (هجــا) گــردد (بلنـــد)
(قــافیــه) تکـــرار اگــر شــد نـــاگـــزیـــر
بگـــــذر از تقصــیر عـــــذرم ، ای خبــــیر
(خــوانـش اشعـــار) را ، بـــایــد درسـت
اینــک آمــــوزیــــد ، از (بـیــت نخسـت)
گــاه باید خــوانــد بـا (تخـفـیــف) نیـــز
آنچــه می‌بــاشــد (مُشـدّد) ای عـــزیــــز
گــاه هــم (طبــق ضــرورت) ، در بیـــان
خــوانـده می‌گــردد (مشـدّد) ، واژگـــان
گـاه حــرف ســاکــنِ (ت) بعـدِ (چیست)
می‌شود (ساقط) نظیر (هست و نیست)
یـا شــود (ادغــــام) ، بعضــی واژگــــان
در تـلفـــظ ، کــه شــود (در آن) ، (دران)
یـا که (خــواهــر) وقت (تقطیــع) کــلام
طِبق خوانش هست (خــاهـــر) والسلام
(فـــاعــــلاتــــن) را (فَعــَـلاتـــن) تــــوان
کــــرد در (آغــــــاز هــر مصــرع) بیــــان
طِبــق ضـربــاهنــگ خـــاص شعــــرهــــا
می‌شـود تقطیــع ، هـــر گـــونــه هجـــــا
حــرف (نــون سـاکنــه) بعـــد از (بلنـــد)
خــارج از (تقطیــع) ، هسـت ای هوشمند
مثل (جان) و(این) و(آن) و هرچه هست
جمله از (تقطیــع) شعــری (ساقط) است
هست (تسکیـن) قــاعــده ، کــه می‌تـوان
(دو هجــا) کـه هست (کــوتـه) همــزمـان
(دو هجـــا) را (یک هجـــا) اِعمـــال کــرد
تـا کــه (دو کــوتــاه) ، گـردد (یک بلنـــد)
(قلـب) یعنـی: (جـــا بـه جـــایی هجــــا)
کــه بــوَد مخصـوص بعضـی (رکــن هــا)
کــه شـود : (مُفــتـعـــلن) ، (مفـــاعـــلـن)
یــا شود : (مَــفــاعـــلـن) ، (مفــتـعـــَلـن)
بعـــد از آن (اِشــباع) بـــاشــد در زبــــان
کـه بـه (شـدّت) ، می‌شود (کـوتـه) بیــان
بعــد هـم (ابــدال) ، نــوعـی دیگــر است
پیش رویـش (دو هجــــای) آخـــــر است
کــه (فَعَــلُن) می‌شـود (فــع لُــن) عــزیــز
بیش ازیـن با خـود مکــن جنـگ و سـتـیز
زآنکـــه هـــرچـــه بـــوده لازم، گفـتـــه‌ام
گـــوهـــر (بحـــر عـــروضـی) ، سفتـــه‌ام
تــا همین جـا را اگـر خـــوانـــی بـه جـِــدّ
می‌شــوی در شعـــرگـــویـــی ، مسـتعـــد
وزن را (ساقی) بــه نظــــم ســاده گفــت
غنچـــه ی (وزن عــــروضـی) را شکفــت
🖊سید محمدرضا شمس (ساقی)
http://eitaa.com/golvajhehaye_ahlbeyt
°°°♡🏴🏴🏴♡°°°
2.6هزار دنبال‌کننده
1.8هزار عکس
889 ویدیو
117 فایل
🔰 #کانال_مداحی_شعر_آئینی
🔰 #نشر و #گسترش اشعار ناب آیینی
💢 #نشر_اشعار_بروز از #شاعران_شاخص_کشور
کانال گلواژه هاے اهل‌بیت (؏) با حضور شاعران کشورے
با جدیدترین اشعار آئینی، مداحی و مولودی
مدیریت کانال: خادمةالزهرا(س)علیزاده
@maddah_67
ایدی جهت تبلیغات👆
مشاهده در ایتا