#درست_نویسی
(ترکیب پسوندهای #گذار و #گزار با کلمات مختلف)
ترکیب پسوندهای #گذار و #گزار با کلمات مختلف دردسرزاست. گاهی خدمتگزار را خدمتگذار مینویسیم. حتی ادیبان و نویسندگان هم گاهی دچار این اشتباه میشوند. چه قاعدهای را برای درست نوشتن ترکیب کلمات مختلف با پسوند #گزار و #گذار به کار ببریم تا دچار اشتباه نویسی نشویم؟
اگر منظورمان قرار دادن یک شی فیزیکی یا مجازی و یا وضع کردن و یا تأسیس کردن بود باید آن را با "ذال نوشت، مثل :
#قانونگذار: کسی که قانون وضع می کند.
#بنیانگذار: کسی که تأسیس میکند؛ مؤسس
#بدعتگذار: کسی که بدعتی را وضع و ایجاد میکند
بنابراین بدعتگزار، قانونگزار و بنیانگزار نادرست است.
معنی گذار در معانی زیر درست است:
قرار دادن
تأسیس و ایجاد کردن
وضع کردن
به نظر می رسد بهتر باشد معنیهای مختلف گزاردن را حفظ نکنید و صرفاً به این نکته توجه کنید که اگر کلمهی مورد نظر هیچ کدام از معانی بالا یعنی قرار دادن، وضع کردن، تأسیس کردن و ایجاد کردن را نداشت آن را با «ز» بنویسید نه «ذ». اما با وجود این معانی «گزاردن» را هم برای شما عزیزان مینویسیم.
#گزاردن معمولاً در یکی از معانی زیر با کلمات مختلف ترکیب میشود :
به جا آوردن و ادا کردن
خرج کردن
اجرا کردن و انجام دادن
شرح دادن، تعبیر و ترجمه کردن
و اما کلماتی که با این معانی مورد استفاده قرار میگیرند :
نمازگزار، خدمتگزار، خوابگزار، حجگزار، خبرگزاری، کارگزار و سپاسگزار درست است.
نمازگذار، خدمتگذار، خوابگذار، حجگذار، خبرگذاری، کارگذار و سپاسگذار نادرست است.
حالا #خراجگزار درست است یا #خراجگذار ؟
اگر منظور کسی است خراج را ادا میکند یا به قولی مالیات میدهد باید نوشت خراجگزار. اما کسی که خراج یا مالیات را وضع میکند میشود خراجگذار.
آموزش عروض وقافیه و...
سید محمدرضا شمس (ساقی)
@arozghafie