کانال بین المللی آموزش قرآن کریم علیرضازارع 🕊
🔰تجزیه_حروف_در_علم_تجوید(مقدماتب) #يَكَادُ_الْبَرْقُ_يَخْطَفُ_أَبْصَار_هُمْ كُلَّمَا_ أَضَاء لَهُم
يَ : هم مخرج با حرف لام و راء صفتی به نام #انحراف دارد #جلوی کام بالا
( ی بچه ها که تازه می خواهند سخن بگن معمولاً روی حرف #لام و #ی کمی مشکل دارند )
♦️زبان هنگام تلفظ ی نزدیک میشه به جلوی کام بالا اما نمی چسبد [دقت شود از مخرج خود منحرف نشود. ] يَكَا = کاف رقیق (کم حجم)
🔺(دقت شود روی فتحه یَ و فتحه کَا = در تلفظ #لحن_عرب #هر دو #مثل هم تلفظ می شوند و تفاوتشان تنها در میزان #کشش هست [تفاوت کمی دارند] يَكَادُ الْبَرْقُ = هر دو کلمه یک عبارت 🔺همزه وصل وسط کلام نا خوانا 🔺
بَرْ راء #ساکن ما قبل مفتوح #تفخیم / قُ حرف قاف از حروف استعلا ؛ تفخیم و در سومین مرحله تفخیم می باشد.
♦️یَ/خْ = خ از حروف استعلا و حرف حلقی در حال سکون در چهارمین مرحله #تفخیم است /
طَ = از حروف #نطعی( محل تولید حرف در چین و شکنهای لثه بالا) و از حروف استعلا و نسبت به بقیه حروف استعلا #پر_حجم_تر و در اینجا در # دومین مرحله تفخیم می باشد
!فُ= محل تولید از مماس شدن لب پایین با لبه ے دندانهای #ثنایای بالا (دندان پیش) بدون فشار. .💢دقت
♦️ أَبْ = محل تولید روی لب و در حال سکون #صفت #قلقله دارد #دقت شود تا لبها از هم باز نشود صدای حرف أَبْ را نداریم پس توجه شود در هنگام تلفظ صفت #قلقله به حرکت #تبدیل نشود❌ در اینجا متمایل به صدای #فتحه نشود چرا که حرف بعدی از حرو استعلا است🔺(نباید صفات و یا حرکات حروف رو حرف ماقب و یا از مابعد خود اثر بگیرد🔺 #بسیار_مهمّ) /
صَا = از حروف استعلا ؛ محل تولید مرز بین دندان و لثه ے پایین و #پر_حجم و تفخیم و در اینجا حرف #صَا در اولین مرحله تفخیم می باشد 🔺حرف #رَ = راء مفتوحه : تفخیم
هُمْ ۖ كُلَّمَا = حرف #ها از حروف حلقی(اقصی الحلق ) ترقیق و رها / مْ محل تولید روی شفتین(لبها) ترقیق و حرفی با #صفت_غنه از فضای خیشوم(بینی) به میزان ۲ حرکت سیر 🔺
هُمْ ۖ كُلَّمَا قرآن صفحه "4" را بگشایید : می بینید بعد از ضمیر #هُمْ ۖ كُلَّمَا⁉️ بالای حرف جواز #وقف داریم #دقت (وقف صلے مترادف__ ز = وصل بهتر است البته با توجه به صوت قاری که اگر موضوع بعدی از نظر معنی ؛ نزدیکتر باشد وصل برتر است. .)
أَضَاءَ = چنان که می بینید حرف #همزه_قطع هم پایه در اول و هم در آخر کلام آمده = محل تولید هم مخرج با حرف ها(اقصی الحلق) در هنگام تلفظ #تارهای صوتی بقدری به هم نزدیک می شوند که هنگام جدا شدن صدای #تیز همزه را تولید می کنند #دقت شود سخت و تیز #تلفظ نشود. ❌
#ٲَضَا (قبلاً توضیح داده شده) اما از حروف استعلا و در اینجا در اولین مرحله تفخیم است )(صفت فرعی انطباق )
♦️ لَهُمْ مَشَوْا در این عبارت مْ مَ ادغام #متماثلین با سیر #غنّه "۳" حرکت حرف میم #سیر میشود🔺
شَوْا واو ساکن ماقبل #مفتوح دقت شود فتحه شَ : شُ نشود❌/ لَهُمْ مَشَوْا💤 نرم و ارام ارام
♦️فِيهِ = بالا# اشباء (حرف مدی قبل از هاء ضمیر امده)
وَإِذَا = ترقیق و الف مد طبیعی ۲ حرکت نه کمتر و نه بیشتر 🔺
♦️أَظْلَمَ أَظْ/ شرح شده ولی در چهارمین مرحله تفخیم است /
🔷عَلَيْهِمْ = عَ/ لَيْ صفت لین دارد دقت شود لَی #لِی نشود❌عَلَيْهِمْ💤. .
قَامُوا ۚ وَلَوْ = قاف از حروف استعلا و در اولین مرحله تفخیم ؛ در صفحه چها مصحف شریف دقت شود بالای بین دو کلمه #جواز وقف داریم #ج = مترادف قلے برتری وقف بر وصل
🔷شَاءَ اللَّهُ = همزه قطع و مفتوح و عبارت لام جلاله #تغلیظ همان معنای پرحجمی را می دهد و تغلیظ تنها برای پرحجمی نام #الله استعمال می شود لَذَهَبَ بِسَمْعِ #میم به حرف عَین رسیده و #اظهار می گردد گردد🔺 بِسَمْعِ هِمْ وَ #میم نزد #وَ اظهار( به سه نکته در اظهار میم توجه شود عدم سیر ؛ عدم مکث ؛ عدم قلقله)
أَبْصَارِهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ : حرف ب قلقله دارد/ صَا اولین مرحله تفخیم / حرف راء #ترقیق / هِم ضمیر 🔺جواز وقف ج : برتری وقف 🔺انَّ اللَّهَ
لام جلاله #تغلیظ می باشد/ عَ = از حروف حلقی (وسط الحلق) صدا کش می اید و با لطافت همراه است / علَىٰ كُلِّ #شَيْ = صفت لین / ءٍ =ءِن #تنوین---ٍ--#جَر به حرف قاف رسیده و صدای نون تنوین نزد قاف #اخفا می باشد و این اخفا به میزان ۲ حرکت بین #اخفا و #اظهار تلفظ و اجرا می شود ؛
حرف قاف در دومین مرحله تفخیم قَدِيرٌ رٌ= تفخیم است ؛
🔺شَيْءٍ قَدِيرٌ در وقف # شَيْءٍ قَدِير = در وقف دِیر #ترقیق است شَيْءٍ قَدِير #وقف #اسکان و در تلاوت قرائت #تحقیق یا مجلسی می توان از مد عاضی استفاده و از ۲ تا ۴ ؛ ۵ ؛ و حتی ۶ حرکت برای تحریر زدن و زیبای تلاوت حرف ی را سیر داد و در انتها + #راء ترقیق بدون سیر ؛ باید صدایش شنیده شود🌹🌿
#يَكَادُ_الْبَرْقُ_يَخْطَفُ_أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا .. .
🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺
🔰تجوید را با تأمل و دقت نظر فراگیرید تا ماندگار گردد. 🌿🌹🌿
#اوّلین_کلید_لحجه_عرب
💠سوّمین جلسه دُرُوس کتاب تجوید مقدماتی
💐به علت #شاخص_بودن این درس در قرائت
✅نظر محترمتان در ادامه فرمایشات استاد
#به چند مثال دیگر:
#توجه: 🍃 بَرادَر بابا #هرگز فتحه هر چقدر هم کشیده شود الف نمی شود و بلعکس الف در عبارت بابا هر چقدر کم کشیده شود فتحه نمی شود / #باغات = #هر دو الف به سمت آ👆⬆️ = باغ ها / و این قانون در گویش فارسی ما ثابت است هم در مورد اُ او / اِ ای نیز 🍃
🌸تفاوت کیفی= کیفیّت🌸
#امّا_چنانکه قبلاً در دروس روخوانی عرض شد که در لحجه عرب الف تابع حرف ما قبل است.
#مثال / طه= طا ⬆️ آ _ امّا #ها ↗️
#مثال: عبارت بَرَزُو بَارِزُو🍃مثل هم /تفاوت در میزان کشش فقط🍃 #حرف بَ بَا ↗️
#صَبَرَ َ صَابِرُوا 💧مثل هم تفاوت در میزان کشش فقط💧 #حرف صَ صَا ⬆️
#این قانون نیز در #ضمه و واو مدّی
و#همچنین در #کسره ویای مدی #ثابت است
🍃تفاوت کمّی= #کمیّت🍃
#وجه_تشابه : در زبان و گویش فارسی ⭐️حرکات بلند دو برابر حرکات کوتاه
در لحجه عرب نیز حرکات #بلند دو برابر حرکات کوتاه ⭐️= #کمیّت
#توجه: امّا در لحجه عرب: بلعکس حرکات کوتاه نصف حرکات بلند =
واین قانون در مورد تمامی حرکات کوتاه و بلند / َ ِ ُ / َا او ایی #ثابت_هست =تفاوت در میزان کشش =کمیّت...
#همراه_با_صوت
🔶⚜🔶⚜🔶⚜
⚜
🔶
#طرق_دیگر_وقف:
⚜طریقه های دیگری از وقف بر آخر کلمات وجود دارد که برخی از آنها در کتابت قرآن نیز رعایت شده است
💢مانند[وقف الحاق] (بهم رسانیدن و پیوند دادن.. )
ورعایت برخی دیگر چندان لزومی ندار
[رَوم ] و [اِشمام] و انواعی از وقف نیز مختص به سایر قراءات و روایات غیر از روایت حفص است. که در این مجال نیازی به شرح تمامی آن نیست.
🔶 #وقف_الحاق=یعنی [اضافه کردن چیزی به چیز دیگر ]
#الحاق یک [ هاء ساکنه ] به آخر برخی کلمات هنگام وقف ملحق کردن؛
این هاء ساکنه [سَكْت] نام دارد. #فایده این نوع هاء در وقف #حفظ حرکت آخر کلمه در هنگام وقف است.
#وقف_الحاق در کتابت قرآن های موجود --->طبق روایت حفص از عاصم
--->رعایت شده است.
💢مانند: الحاق #هاه به آخر کلمه ے
لَمْ يَتَسَنَّ در (( لَمْ يَتَسَنَّهْ))
#توجه فرمایید با حفظ حرکت فتحه پیوندبه #حرف_ه / یعنی اینکه
[ نون مشدد در مخرج خود همراه با حفظ غنّه به سمت #ها رها میشود.] #مهمّ( لَمْ يَتَسَنَّهْ)سوره بقره آیه 259
🔶آخر کلمه=ایجاد فاصله
⚜به روایت حفص هاء سکت هم در وقف و هم در وصل خواند می شود و حذف نمی گردد.
⚜شرح بیشتر در احکام هاء آخر کلمه
؛ 🔶 #وقف_رَوم
#کلمه_رََوْم به معنای [ قصد کردن؛ عزم نمودن ]است. در قرائت نوعی وقف است که در آن #یک سوم_حرکت_آخر_کلمه_حفظ_میشود
#اعم از حرکات کوتاه یا تنوین ها یک سوم حرکت در هنگام وقف روی حرف آخر حفظ میشود یعنی (شنونده نوع حرکت را مختصر بشنود ) دقت داشته باشید تبدیل به حرکت کامل نشود #مهم
ّ
#فایده وقف روم [ تمیز دادن حرکت حرف آخر کلمه توسط شنونده است. ]
از آنجا که در این وقف: #حرف_آخر_کلمه از حالت سکون خارج میشود ؛
#لذا [ مّد عارض ] در چنین کلماتی فقط به قصر(مدّ طبیعی) ادا می گردد چرا که دیگر سبب سکون وجود ندارد!
🔶دقت داشته باشید حرف از حالت سکون خارج میشود و در عین حال یک سوم حرکت ؛ از هر نوع حرکت که باشد همراه با #حرف آخر کلمه حفظ می گردد.🔶
💢مثال: 👇👇
مِنْ قَبْلِ - مِنْ قَبْلُ - غَفُورٌ - مِنَ الْجِنِّ - وَ الْاِنْسِ - بِجَبّٰارٍ
#دقت_بفرمایید :
(تمام حرکات روی حروف آخر کلمه موجود است.)
[تنها یک سوم حرکت را روی حرف آخر حفظ می کنیم و حرف تلفظ میشود ]مهمّ
🔶 #وقف_اشمام
#کلمه اِِشْمام = یعنی
((بوئیدن لبها را به خالت ضمّه در آوردن))
💢مثال: مِنْ قَبْلُ [ شنونده در گوش #عطر_ضمّه --->لُ را بشنود و حِس کند و بیننده ببیند] #مهمّ
طبعاً چنین فرایندی زیبا وقتی حاصل می گردد که در آن به هنگام وقف #لبها فقط غنچه شود به شکل ضمّه در آید. [بهترین حالت #ضمِه آن است که قبل از تلفظ حرکت ضمّه لبها حالت #ضمه بخود بگیرد. ] مهمّ =عطر_ضمّه ؛ بدون اینکه صدای ضمّه روی حرف آخر کلمه شنیده شود.
🔶 #وقف_اشمام فقط بر حرف مضموم آخر کلمه واقع می گردد. بدین صورت که پس از اسکان حرف آخر کلمه بلافاصله لبها حالت ضمّه را
[ به بیننده نشان دهد =خروج از حرف اخر همراه با غنچه شدن لبها ] این بهم پیوستن لبها به ثانیه نمی کشد و حرف آزاد و رها می گردد؛ درحدّ استشمام یا بوئیدن گُل؛ تمام
#فایده ے وقف اشمام نشان دادن حرکت حرف اخر کلمه به #بیننده است.
💢 مثال 👇👇
مثال: نَسْتَعيِنُ- غَفُورٌ- مِنْ قَبْلُ
[بدیهی است وقف اشمام بر فتحه و کسرا تعلق نمی گیرد. ]
🔶 وقف روم و اشمام از طرُق وقف اختیاری است. 🔶
#یعنی قاری قرآن بین انجام یا عدم انجام آن مخیّر است و اجباری در کار نیست.
🔶⚜🔶⚜🔶⚜
⚜
🔶
#طرق_دیگر_وقف:
⚜طریقه های دیگری از وقف بر آخر کلمات وجود دارد که برخی از آنها در کتابت قرآن نیز رعایت شده است
💢مانند[وقف الحاق] (بهم رسانیدن و پیوند دادن.. )
ورعایت برخی دیگر چندان لزومی ندار
[رَوم ] و [اِشمام] و انواعی از وقف نیز مختص به سایر قراءات و روایات غیر از روایت حفص است. که در این مجال نیازی به شرح تمامی آن نیست.
🔶 #وقف_الحاق=یعنی [اضافه کردن چیزی به چیز دیگر ]
#الحاق یک [ هاء ساکنه ] به آخر برخی کلمات هنگام وقف ملحق کردن؛
این هاء ساکنه [سَكْت] نام دارد. #فایده این نوع هاء در وقف #حفظ حرکت آخر کلمه در هنگام وقف است.
#وقف_الحاق در کتابت قرآن های موجود --->طبق روایت حفص از عاصم
--->رعایت شده است.
💢مانند: الحاق #هاه به آخر کلمه ے
لَمْ يَتَسَنَّ در (( لَمْ يَتَسَنَّهْ))
#توجه فرمایید با حفظ حرکت فتحه پیوندبه #حرف_ه / یعنی اینکه
[ نون مشدد در مخرج خود همراه با حفظ غنّه به سمت #ها رها میشود.] #مهمّ( لَمْ يَتَسَنَّهْ)سوره بقره آیه 259
🔶آخر کلمه=ایجاد فاصله
⚜به روایت حفص هاء سکت هم در وقف و هم در وصل خواند می شود و حذف نمی گردد.
⚜شرح بیشتر در احکام هاء آخر کلمه
؛ 🔶 #وقف_رَوم
#کلمه_رََوْم به معنای [ قصد کردن؛ عزم نمودن ]است. در قرائت نوعی وقف است که در آن #یک سوم_حرکت_آخر_کلمه_حفظ_میشود
#اعم از حرکات کوتاه یا تنوین ها یک سوم حرکت در هنگام وقف روی حرف آخر حفظ میشود یعنی (شنونده نوع حرکت را مختصر بشنود ) دقت داشته باشید تبدیل به حرکت کامل نشود #مهم
ّ
#فایده وقف روم [ تمیز دادن حرکت حرف آخر کلمه توسط شنونده است. ]
از آنجا که در این وقف: #حرف_آخر_کلمه از حالت سکون خارج میشود ؛
#لذا [ مّد عارض ] در چنین کلماتی فقط به قصر(مدّ طبیعی) ادا می گردد چرا که دیگر سبب سکون وجود ندارد!
🔶دقت داشته باشید حرف از حالت سکون خارج میشود و در عین حال یک سوم حرکت ؛ از هر نوع حرکت که باشد همراه با #حرف آخر کلمه حفظ می گردد.🔶
💢مثال: 👇👇
مِنْ قَبْلِ - مِنْ قَبْلُ - غَفُورٌ - مِنَ الْجِنِّ - وَ الْاِنْسِ - بِجَبّٰارٍ
#دقت_بفرمایید :
(تمام حرکات روی حروف آخر کلمه موجود است.)
[تنها یک سوم حرکت را روی حرف آخر حفظ می کنیم و حرف تلفظ میشود ]مهمّ
🔶 #وقف_اشمام
#کلمه اِِشْمام = یعنی
((بوئیدن لبها را به خالت ضمّه در آوردن))
💢مثال: مِنْ قَبْلُ [ شنونده در گوش #عطر_ضمّه --->لُ را بشنود و حِس کند و بیننده ببیند] #مهمّ
طبعاً چنین فرایندی زیبا وقتی حاصل می گردد که در آن به هنگام وقف #لبها فقط غنچه شود به شکل ضمّه در آید. [بهترین حالت #ضمِه آن است که قبل از تلفظ حرکت ضمّه لبها حالت #ضمه بخود بگیرد. ] مهمّ =عطر_ضمّه ؛ بدون اینکه صدای ضمّه روی حرف آخر کلمه شنیده شود.
🔶 #وقف_اشمام فقط بر حرف مضموم آخر کلمه واقع می گردد. بدین صورت که پس از اسکان حرف آخر کلمه بلافاصله لبها حالت ضمّه را
[ به بیننده نشان دهد =خروج از حرف اخر همراه با غنچه شدن لبها ] این بهم پیوستن لبها به ثانیه نمی کشد و حرف آزاد و رها می گردد؛ درحدّ استشمام یا بوئیدن گُل؛ تمام
#فایده ے وقف اشمام نشان دادن حرکت حرف اخر کلمه به #بیننده است.
💢 مثال 👇👇
مثال: نَسْتَعيِنُ- غَفُورٌ- مِنْ قَبْلُ
[بدیهی است وقف اشمام بر فتحه و کسرا تعلق نمی گیرد. ]
🔶 وقف روم و اشمام از طرُق وقف اختیاری است. 🔶
#یعنی قاری قرآن بین انجام یا عدم انجام آن مخیّر است و اجباری در کار نیست.
┄┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄┄
2 #موضع_حلق :
🔶حلق از دیدگاه علم تجوید
قسمتی از دستگاه تکلم است که از پایین به ((تارهای صوتی)) در حنجره و از بالا به مرز زبان کوچک(( لهاۀ )) محدود می شود.
⚜البته زبان کوچک #جزء حلق نیست.
اما از نظر علم تجوید: #حلق_محوطه_اے است که بالای حنجره( ورودی های مری و حنجره ) قرار دارد ؛ و لذا حنجره و تارهای صوتی آن ؛ خارج از حلق و پایین تر از آن واقع شده اند.
🔶حلق در واقع #چهار_راهی است که بین راه های #دهان ؛ #فضای_بینی ؛ #مری و #حنجره قرار دارد.
🔶 و دارای #سه_مخرج است.
#مخارج حلق عبارتند از
1🔶 #اقصيٰ الحلق--->ا ا
۱👈دورترین قسمت حلق به زبان
۲🔶 #وسط_الحلق--->ا ا
۳🔶 #اَدنَی_الحلق --->ا ا
۳👈نزدیکترین قسمت حلق به زبان
که در هر یک از این تقسم بندی ها #دو حرف تولید می شود.
🔶اقصی الحلق:
در این موضع (( محل خروج دو حرف #همزه_ء_ و #ها تولید می گردد.))
🔶این مخرج دقیقاً در محل #تارهای صوتی واقع شده است (با توجه به محدوده واقعی #حلق : این مخرج پایین تر از حلق و در حنجره واقع است _ اما از آنجا که این تقسیم بندی ضرری بر اصل مطلب نمی زند ؛ به قصد هماهنگی با سایر مواضع در حلق با همین نام در اقصی الحلق ذکر و عنوان شده است )
#تارهای_صوتی)) در واقع
(( #دو_پرده_ے ظریف هستند که درون #حنجره قرار گرفته اند))
🔶حنجره محفظه اے است که از چند #غضروف تشکیل شده است.
#وقتی سر خود را به عقب می بریم ؛#قسمت جلوی حنجره به صورت برآمدگی #جلوی گردن مشخص می شود که به سیب #آدم معروف است.
#چاک یا فاصله ے بین لبه ے پرده های صوتی را در این محدوده #چاکنای)) گویند :
*هنگام اداء حرف #همزه ء تارهای صوتی به حدّی بهم نزدیک میشوند که به یکدیگر #می_چسبند ؛ و راه هوای خروجی از ریه ها را مسدود می کنند
هوا در #پایین_چاکنای محبوس شده ؛ و فشار به بالا وارد می کند و لحظه اے که تارهای صوتی #بشدّت از یکدیگر جدا میشوند ؛ #هوا به صورت #انفجار)) به بیرون ((پرتاب می شود و صدای همزه)) ایجاد می گردد.