🔴«دستگاه قضایی» و «نقد» و «آزاداندیشی»
🖊احمدحسین شریفی
[عضو کمیسیون نظریهپردازی، نقد و آزاداندیشی حوزه علمیه]
[۱] از جمله افتخارات علمی و فرهنگی اسلام، میدان دادن به آزاداندیشی و نقد و انتقاد علمی و سیاسی است. اهمیت این مسأله تا جایی است که حتی امام صادق علیه السلام که از مقام عصمت برخوردار است محبوبترین برادران ایمانی خود را کسانی میداند که او را نقد کنند! و نقدهای خود را به او هدیه کنند!
أحَبُّ اخوانی إلیَّ مَنْ أهْدی إلیَّ عیوبی.
[۲) امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی هم کراراً بر مسأله آزادی اندیشه و نقد در نظام جمهوری اسلامی تأکید کردهاند. حتی رهبر فرزانه و حکیم انقلاب اسلامی توصیههای مؤکد نسبت به برگزاری کرسیهای نقد و آزاداندیشی در مراکز علمی به ویژه حوزه و دانشگاه داشته و دارند.
[۳] البته طبیعت نقد، صراحت و تندی و تلخی و گزندگی آن است. و البته و هزار البته ناقد باید آداب اخلاقی نقد را نگه دارد و از هتاکی و بیادبی بپرهیزد؛ اما نقد شونده (صرف نظر از جایگاه علمی و اجتماعی خود) و حامیان و مریدان او نیز اخلاقاً باید ظرفیت خود را بالا ببرند. و نقد را حتی اگر از سوی ضعیفترین افراد جامعه باشد، با رویی گشاده پذیرا باشند و آن را هدیهای الهی تلقی کنند. نه آنکه به مقابله به مثل برخاسته و با توهین و بیادبی متقابل با ناقد برخورد کنند. خدا رحمت کند علامه مصباح یزدی را (که قطعاً در تحمل فحاشی و هتاکی و بیادبی دیگران، رکوردار است). ایشان از نقدها و حتی فحاشیها نه تنها غمگین نمیشد و هیچگاه (تأکید میکنم هیچ گاه) تقاضای رسیدگی قضایی به آنها را نداشت؛ بلکه آنها را نعمتی الهی برای خود میدانست و حتی به طنز میفرمود: در کنار درمانهای شیمیایی و گیاهی، «فحشدرمانی» هم برای سلامتی مؤثر است!
[گفتنی است که این بنده درباره آداب اخلاقی نقد فراوان سخن گفته و نوشتهام از جمله در کتاب اخلاق کاربردی و آیین زندگی که کتاب درسی دانشگاههای کشور هم هست. علاقمندان میتوانند برای آگاهی تفصیلی از دیدگاه و نظرگاه این بنده به آنجا مراجعه کنند.]
[۴] باید اجازه داد که فضای نقدهای علمی و سیاسی مسیر طبیعی خودش را طی کند و هتاکان و بیادبان مهجور و مطرود جامعه علمی شوند؛ یعنی جامعه علمی ما در اثر تضارب آراء و اندیشهها و نقدها آنقدر رشید شود که هتاکان و بیادبان جایگاهی در آن نداشته باشند.
[۵] به همین دلیل شخصاً معتقدم که مسؤولان قضایی نیز هرگز نباید به چنین مباحثی ورود کنند. طبیعی است که عینکی که مسؤولان قضایی و دادستانی کشور بر چشم دارند عینک جرمبینی و جرمشناسی و جرمانگاری و در نتیجه دستور پیگردهای قانونی و ... و نهایتاً بازداشت و زندانی کردن منتقد یا منتقدان است. اما نیاز به بیان ندارد که چنین کاری نه تنها کمکی به فضای علمی و سیاسی کشور و خدمتی به رشد فرهنگ نقد و نقدپذیری نمیکند بلکه جوّی از خفقان و ترس و وحشت و چاپلوسی ایجاد میکند که به طور قطع و یقین در درازمدت دود آن بیش از همه به چشم نظام سیاسی کشور خواهد رفت. به همین دلیل، ورود دستگاه قضایی را به مباحث انتقادی و آزاداندیشانهای که در حوزه یا دانشگاه صورت میگیرد، سمّ مهلک کرسیهای آزاداندیشی و نقد علمی و سیاسی میدانم.
[۶] افزون بر این، «گر حکم کنند که مست گیرند در شهر هر آنچه هست گیرند». اگر بناست دستگاه قضایی حکم تعقیب و بازداشت ناقدان بزرگان علمی حوزه و دانشگاه را (حتی بر فرض اینکه در نقد خود خامی کرده و جانب ادب را نگه نداشته باشند) صادر کنند، در همین دو سه ماه اخیر باید صدها و بلکه شاید هزاران نفر را از دانشگاهیان و حوزویان دستگیر کرده باشند! توهینی که یکی از شرکتهای تولیدی به استاد بزرگی چون #شفیعی_کدکنی، از افتخارات ادبیات فارسی، کرد؛ ناسزاها و لعن و فحاشیهایی که عدهای علیه #علامه_مصباح بیان کرده و میکنند؛ دهها و صدها طلبهای که در همین یک ماه اخیر با بدترین الفاظ و رکیکترین ناسزاها و فحاشیها از #علامه_حسنزاده آملی یاد کرده و میکنند و .... همگی باید بازداشت و محاکمه شوند! و .... آفات و آسیبهای چنین فضایی نیاز به توضیح ندارد.
#اخلاق
#اخلاق_نقد
🆔 @h_falahati
🔴سخنی با مدیر محترم موسسه اطلاعات
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جمله بالا از مدیر فرهیخته «موسسه اطلاعات» جناب سیدعباس صالحی و وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی است. به گمان بنده جالب نیست که ایشان خودشان را بیرون از گود و «صرفاً» در مقام رصدکننده و مطالبهگر فرض کنند! و در راستای تحقق این سخنان ریاست محترم جمهوری اقدامی عملی و عینی انجام ندهند.
استاد عزیز، صرف نظر از مسؤولیتهای پیشین، جنابعالی هماکنون ریاست قدیمیترین روزنامه و یکی از بزرگترین موسسات مطبوعاتی کشور را بر عهده دارید؛ آن هم با امکانات و اختیارات فرهنگی و علمی و رسانهای بسیار زیاد و اعجابانگیز. خود جنابعالی نیز مخاطب این سخنان ریاست محترم جمهور هستید و میتوانید در موسسه عظیم اطلاعات زمینههای «نقد و گفتگوی عالمانه» و «نقد قوانین» و «اصلاح شیوههای حکمرانی» را برای فرهیختگان فراهم کنید.
اگر عزم و ارادهای در این زمینه داشته باشید، میتوانید از همکاریهای علمی سایر مؤسسات علمی و پژوهشی نیز بهرهمند شوید.
دوستان شما در «مجمع عالی علوم انسانی اسلامی» که علماً و عملاً معتقد به همین رویکرد ریاست محترم جمهوری هستند، با تمام توان در خدمت جنابعالی هستند.
ارادتمند شما احمدحسین شریفی/ دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی
#اخلاق
#اخلاق_نقد
🆔 @h_falahati