📚 پیاده روی اربعین؛ الگوی الهی تربیت اخلاقی
✅ یکی از ویژگیهای مهم زیارت اربعین سازندگی فوق العاده و منحصر به فرد آن است. تا آنجا که کمتر نظیری برای آن در عبادات دینی میتوان یافت. گاه آثار آن با حج مقایسه شده و برای بسیاری افراد اثر تربیتی زیارت اربعین حتی از زیارت امام حسین علیه السلام در سایر ایام سال نیز بیشتر است. اما سرّ این اکسیر کم نظیر چیست؟
✅ شاید یک دلیل مهم این امر آن است که زیارت اربعین علاوه بر زیارت امام (ع) تجسم عینی ارزشها و باورهای اخلاقی است. برای نمونه یک استاد اخلاق ساعتها باید در اهمیت و فضیلت ایثار و سخاوت گفتگو کند، برای تبیین اهمیت تواضع باید کتابها نوشته شود و ساعتها تدریس و بحث علمی صورت گیرد. اما در زیارت اربعین تجسم عینی اخلاق و توحید یکجا دیده میشود. تعلیم مفهومی، جای خود به مشاهده عینی و حضور فعال در میدان اخلاق میدهد.حضور در این سفر به منزله زندگی چند روزه در اتمسفر توحید و اخلاق است و نیاز به چشمهای تیزبین ندارد.
✅زیارت اربعین مصداقی از سیره تربیتی حضرت عیسی ع با حواریون خویش است. در آنجا نیز عیسی ع به جای اکتفا به تعلیم شفاهی و مفهومی، زندگی عملی مشترکی را با اصحاب خود تجربه و در ضمن آن حقایق عملی و عرفانی را به شکل مجسم منتقل کرد. حواریون حقایق توحیدی و اخلاقی را نشنیدند بلکه دیدند. (سوره آل عمران آیه 52) سبک تربیتی پیاده روی اربعین، مصداقی از حقیقتی است که رهبر انقلاب در مقیاسی کلان تر «کارخانه انسان سازی» نامیدند.
✅ علامه طباطبایی نیز از منظر حکمت عملی به این حقیقت مهم تأکید کردند که ارزشهای عملی علاوه بر تبیین مفهومی نیازمند تمرین عملی در میدان عمل دارند.
«من المعلوم بالقياس و يؤيده التجربة القطعية أن العلوم العملية- و هي التي تتعلم ليعمل بها- لا تنجح كل النجاح و لا تؤثر أثرها الجميل دون أن تلقى إلى المتعلم في ضمن العمل» (المیزان ج6 ص260)
این سخن کوتاه میتواند مبدا مطالعات عمیق در حوزه حکمت عملی باشد.
✅ تجربه موفق پیاده روی اربعین میتواند الگوی مناسبی برای تحول در روشهای تربیت اخلاقی و دینی شمرده شود. این حقیقت همچون معدنی است که گوهرهای آن هنوز استخراج نشده و مطالعه و شبیه سازی آن برای مربیان و مجموعه های اخلاقی و تربیتی الهام بخش روشهای تحولی کارآمدتری خواهد بود. این تحول جبران کننده کاستی های ما در حوزه تربیت است.
#اربعین
#تربیت #عملی
#حکمت #عملی
👤عبدالله محمدی
عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
🆔 @h_falahati