#آموزش_تجوید
💠 #علائم_وقف 💠
✍یکی از قواعد قرائت و تجوید قرآن کریم، "وقف" می باشد و آن عبارتست از قطع صوت در حین قرائت همراه با تجدید نفس و سپس ادامه قرائت.
✍رعایت موارد وقف و وصل از مهمترین بخشهای علم قرائت و تجوید به شمار میرود و چون شناخت محلهای آن منوط به یاد گرفتن دستور زبان عربی است و دانستن آن برای همگان ممکن نیست، در علم قرائت برای وقف های مختلف علائمی مشخص شده است تا هنگام قرائت قرآن، به معنا آسیبی نرسد.
☆برخی از مهمترین علایم وقف عبارتند از:
🌸 "م": وقف لازم؛ وقف الزامی است و در صورت وصل، احتمال تغییر مفهوم جمله زیاد است. پس یعنی وقف بر آن کلمه لازم می باشد و اعاده و دوباره خواندن موقوفٌ علیها جایز نیست.
🌸 "ط": وقف مطلق؛ تأکید می شود، وقف کنید. چون موضوع مورد بحث، تمام شده است. (در رسمالخط عثمانطه یافت نشد) پس یعنی وقف بر آن کلمه و شروع از مابعد در تمام صورو نزد همه قرّاء خوب میباشد.
🌸 "ج": وقف جایز؛ میتوان هم وقف و هم وصل کرد. یعنی وقف بر آن کلمه پسندیده و جایز است، و وصل به مابعد نیز مانعی ندارد، ولی وقف بر آن بهتر است.
🌸 "ز": وقف مجوَّز؛ مانند وقف جایز است؛ البته وصل آن بهتر است. یعنی وقف بر آن کلمه تجویز شده و شروع از مابعد هم، بدون اعاده و دوباره خواندن موقوف علیها مانعی ندارد، ولی وصل کردن آن بهتر است. و در صورت وقف، بهتر است از جای مناسب آیه قبلی دوباره خوانده شود.
🌸 "ص": وقف مرخص؛ به خاطر طولانی بودن جمله و کمبود نفس، رخصت داده می شود تا وقف کنید و سپس از جای مناسب شروع به قرائت کنید. (در رسمالخط عثمانطه وجود ندارد) که در این صورت دوباره خواندن از جای مناسب آیه خوانده شده لازم نیست، و در غیر اینصورت و در حال اختیار به وصل خوانده شود.
🌸 "لا": وقف ممنوع؛ نشانه نفی و عدم جواز وقف است، و چنانچه در اثر کمی نفس و غیره پیش از اتمام مطلب و کلام، اضطراراً وقف شود، اعاده و دوباره خواندن آیه خوانده شده از جای مناسب آن لازم است، مگر آنکه علامت مذکور در آخر آیه باشد. در این صورت وقف بر انتهای آیات روا میباشد. البته در بعضی موارد که ارتباط تام بین آخر آیه و اول آیه بعد وجود دارد، وصل نمودن، مناسب بلکه بهتر است. این شش علامت وقف به رموز سجاوندی مشهورند و واضع آنها شیخ عبدالله سجاوند از قاریان اهل سنت میباشد.
◇علاوه بر علائم سجاوندی، شیخ مُصدّر بخاری علائمی را تعیین نموده که بالای بعضی قرآنهای قدیمی نوشته شده و آنها عبارتند از:
🌼 قِف : فعل امر است، یعنی وقف کن، که متأخرین به جای (ط) نوشتهاند و وقف بر آن مطلقاً خوب است.
🌼 س : علامت سکته است. قِفْهُ ـ یعنی آنرا وقف کن که، نشانه وقف به طریق سکته است لیکن سکته آن طولانی و دوبرابر (س) است و به وقف نزدیکتر است.
🌼 ق : علامت قِیلَ عَلَیْهِ الْوَقْفُ (گفته شده بر آن وقف است) میباشد که وقف بر آن به قول ضعیف جایز است، و وصل بهتر میباشد.
🌼 قِلا : نشانه قِیلَ لا وَقْفَ عَلَیْهِ (گفته شده بر آن وقف نیست) می باشد که وقف بر آن به قول ضعیف جایز نیست، بنابراین وقف بر آن بهتر است.
🌼 صِل : فعل امر و علامت وصل است، که متأخرین به جای (لا) می نویسند.
🌼 صَلی : نشانه اَلْوَصْلُ اَوْلی مِنَ الْوَقْفِ، که اولویت در وصل است، و متأخرین به جای (ز) وضع نموده اند.
🌼 صِق : علامت وصل به ماقبل است، یعنی از آنجا شروع نشود بلکه مانند (لا) به ماقبل وصل گردد، و غالباً در وقفهای معانقه بکار می رود.
🌼 صِب : نشانه وصل به مابعد است، برخلاف (صق) و غالباً در وقفهای معانقه نوشته میشود.
🌼 جِه : علامت وَجْهٌ لَهُ فِی الْوَقْفِ است که، مانند (ص) علامت وقف مرخّص است.
🌼 ک : نشانه کَذلِکَ یعنی با وقف قبلی یکسان است و غالباً بعد از وقف جایز نوشته می شود.
🌼 مُقِرّاً : در بعضی قرآنهای قدیمی روی برخی آیات نوشته شده، که به معنی اقرار به مضمون و محتوای آیه است.
🌼 "... ...": وقف معانقه؛ این علامت سه نقطه ای اگر بر روی دو کلمه نزدیک به هم قرار داده شود، به این معناست که در صورت وقف بر هر یک از آن ها، بر روی دیگری نمی توان وقف کرد.
◇نکته: شرح علایم به کار رفته در هر نوع کتابت (عثمان طه، طاهر خوش نویس، و...) در پایان قرآن با همان کتابت نیز آمده است.
این نکته قابل ذکر است که در بعضی از قرآنهای قدیمی در مواردی علامت متقدّمین و متأخّرین، یعنی قدیم و جدید با هم نوشته می شود مانند: (ط، قف) ـ (لا، صل) ـ (ز، صلی)
😍 حافظان کانالی برای مشتاقان حفظ قرآن....
🆔 @hafezan