🟢 ﷽ 🟢
🔰#تدبر
🔻#قسمت_چهارم
🔻 سوره #فجر
🔻جوان و بزرگسال
🔻آیات 6 تا 26، #سیاق_دوم را تشکیل داده است؛ و #خلاصه مباحث این چنین است که در این آیات از عاقبت انسان هایی سخن گفت که در دنیا به طغیان و فساد در برابر حق برخاسته و خداوند شدیداً با آنان برخورد نمود و #نگرش_غلط چنین انسان های بدون عمل را در رابطه با انعام الهی یا امساک الهی رد کرد و در انتها از عذاب شدید اخروی آنان سخن می گفت.
⚠️ #بنابراین جهت هدایتی این سیاق عبارت است از: «تهدید طغیانگران مفسد در دنیا و آخرت و رد نگرش دنیاگرایان خود محور بی عمل».
3⃣ سیاق سوم آیات 27 تا 30 :
بعد از ذکر عذاب وحشتناکی که دامان طغیانگران و دنیاپرستان را در قیامت می گیرد در این آیه به نقطه ی مقابل آن یعنی «نفوس مطمئنّه» و مؤمنانی که در میان این طوفان عظیم از #آرامش_کامل برخوردارند پرداخته و آن ها را با یک دنیا لطف و محبت مخاطب ساخته می فرمایند:
»یا أَیتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعی إِلی رَبِّک راضِیةً مَرْضِیةً» »تو ای روح آرام یافته آسوده از همه این پریشانی های محشر مستقیم به سوی پروردگار خود بازگرد»
❇️ به مقامی که تو از خدا خشنود و خدا از تو خشنود است، اطمینان و آرامشی که در نفس مطمئنه وجود دارد مایه ی رضایت و سعادتی است که خطاب «ارْجِعی إِلی رَبِّک راضِیةً مَرْضِیةً» شامل مرگ تا رسیدن به بهشت است و مُطْمَئِنَّةُ اشاره به آرامشی است که در پرتو ایمان حاصل شده، چنان که در سوره ی رعد آیه ی 28 می گوید: «أَلا بِذِکرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب: بدانید تنها با ذکر خدا دل ها آرام می گیرد».
✅ آری او نفس مطمئنه است همو که به سوی پروردگار خود آرام گرفته و در اثر اطاعت از خدا و رسیدن به پاداش به مقام «راضِیةً مَرْضِیةً» رسیده است.
❕و در نتیجه به قرینه ی آیات قبل دنیا را سرای گذر دانسته، دادن نعمت و تنگی روزی را ابتلا و امتحان می داند و به همین سبب زیادی نعمت او را به طغیان و تباهی و استکبار نمی کشد و فقر و نداری او را در ورطه ی کفر و ترک شکر قرار نمی دهد؛ بلکه او در جایگاه عبودیت استقرار می یابد و از صراط مستقیم منحرف نمی گردد.
«فَادْخُلی فی عِبادی * وَ ادْخُلی جَنَّتی » پس در زمره ی بندگانم درآی (چنان چه پیش از این به مقام عبودیت رسیده بودی) و در بهشت داخل شو.
فاء«فَادْخُلی» نتیجه گیری از جمله ی «ارْجِعی إِلی رَبِّک» است، می فرماید: چون راضی و مرضی به سوی پروردگارت برمی گردی پس در زمره ی بندگانم درآی و در بهشتم داخل شو و این فرمان دلالت دارد بر این که صاحب نفس مطمئنّه در زمره ی بندگان خاص خدا و دارای مقام عبودیت است.
اضافه ی «جنّت» به یای متکلم برای تشریف و عظمت بهشت است. این تعبیر فقط یک بار در قرآن مجید آمده است. (فعل های امر «ارجعی» و «فادخلی» انسان ها را به وارد شدن در این مسیر عبودیت تشویق می کند)
✳️ بنابراین غرض و جهت هدایتی این سیاق عبارت است: ارائه ی الگوی خداگرایی «نفس مطمئنه» و بیان حسن عاقبت آن به منظور تشویق و ترغیب انسان ها می باشد.
📣در پایان باید گفت:
سوره #در_صدد این است که بازگو کند پایان شب سیه سپید است؛
1⃣ از همین رو در سیاق اول این مهم را در قَسَم های خود آورده «وَ الْفَجْرِ» در ابتدا و سپری شدن شب «وَ اللَّیلِ إِذا یسْرِ» عنوان نمود.
2⃣ و در سیاق دوم عذاب سخت دنیوی سه طاغوت بزرگ تاریخ که دارای قدرت بی نظیر بودند را به عنوان پایان طغیان و فساد آن ها معرفی نموده است و دوباره این سرانجام را در عذاب اخروی آن ها بیان می دارد.
3⃣ در سیاق سوم با معرفی نفس مطمئنه و عاقبت نیک آن سوره تمام می شود. ♻️ پس #دوباره پایان شب سیه سپید است را متذکر می شود.
⚠️ این سوره سوره ی امید بخشی است (فجر این معنی را می رساند) امید بخشی برای مؤمنان است و هشدار برای طغیانگران و مستکبران چرا که آن ها دوام ندارند.
✅⚠️✅ بنابراین جهت هدایتی سوره عبارت است از:
امید به زوال دنیاگرایان طغیانگر در دنیا و آخرت و امید به لقاء الله خداگرایان
پایان تدبر سوره فجر
نگارش یافته در شهریورماه ۱۴۰۳
💠 کانال حافظان وحی حفظ ، #مفاهیم و قرآن_کریمhttps://eitaa.com/hafezanewahy