#عموم ۷۳. با توجه به فرمایشات شهید صدر در انتهای بحث اطلاق و ابتدای بحث عموم، آیا می‌توان پذیرفت که در عام شمولی، قوانین متعددی وجود دارند ولی در اطلاق شمولی، یک قانون واحد (با تطبیقات)؟ ۷۴. شهید صدر با تمسک به تعریفی که از عموم ارائه می‌دهند، جهت خروج «اطلاق شمولی» از تعریف را بیان می‌کنند؛ توضیح دهید چرا تعریف شامل «اطلاق بدلی» نمی‌شود و چرا شهید صدر خروج «اطلاق بدلی» از تعریف را مطرح نکرده‌اند؟ ۷۵. تفاوت تعابیر زیر را بدون لحاظ نحوه‌ی تعلق حکم توضیح دهید: الف) أي عالم شئت ب) جمیع العلماء ج) مجموع العلماء ۷۶. در بحث اشتراط قرینه‌ی حکمت در جریان عموم، با توجه به نظری که شهید صدر اتخاذ کرده‌اند، موارد زیر را بررسی کنید: الف) اگر مدخول اداة عموم لفظی باشد که در معنای مجازی استعمال شده است، چه طور استیعاب معنای مجازی آن (معنای مراد از مدخول) فهمیده می‌شود؟ ب) آیا در جایی که می‌دانیم متکلم در مقام بیان یک قید نیست، باز هم عمومیت استظهار می‌شود؟ ۷۷. با مراجعه به فرمایشات مرحوم آخوند خراسانی در بحث «عام و خاص» و بحث «اجتماع امر و نهی، بحث تقدیم نهی بر امر» توضیح دهید آیا شهید صدر نظر مرحوم آخوند در مورد اشتراط قرینه حکمت در جریان عموم را به درستی منتقل کرده‌اند؟ اگر تفاوتی دارد، بیان فرمایید. ۷۸. با توجه به این که شهید صدر «احد العلماء» را عام بدلی شمرده‌اند، آیا جمله‌ی «مات أحد العلماء» نیز عموم بدلی دارد؟ ۷۹. اگر متکلم بگوید «أکرم کل عالم، و المقصود مطلق العالم» آیا مدلول تصدیقی در دلالت تصوری کلام داخل شده است؟ ۸۰. الف) در مواردی مانند «إقرأ کل الکتاب»، مرحوم محقق عراقی وجهی مطرح نموده‌اند که چرا استیعاب به اجزاء تعلق می‌گیرد و نه به افراد. آیا می‌توان با تمسک به همین بیان، اثبات کرد که تعابیری مانند «أکرم کل العلماء» ظهور در عام مجموعی دارد؟ ب) تفاوت «عام مجموعی» با «عموم بلحاظ الاجزاء» چیست؟ آیا این دو دارای یک حقیقت هستند؟ (ر.ک: الأساس فی اصول الفقه٫ استاد محمدحسین عبدی دام عزه) ۸۱. با توجه به فرمایش مرحوم عراقی در وجه دلالت «اقرأ کل الکتاب» بر عموم بلحاظ اجزاء، قرینه‌ی مذکور باعث چه تجوزی می‌گردد؟ آیا خود «کل» مجاز می‌شود یا مدخول آن؟ ۸۲. اگر لام بر سر جمع برای دلالت بر استیعاب وضع نشده است و دلالت جمع معرف به لام مستقیما مدلول لام نیست، چرا کماکان جمع معرف به لام «عام» به حساب می‌آید و نه «مطلق»؟ ۸۳. آیا تقاریب نحوه‌ی دلالت جمع محلی به ال بر استیعاب، در مثالی مانند «اصعد الطبقات» نیز می‌آید؟ ۸۴. الف) چرا اطلاق در نکره نمی‌تواند شمولی باشد؟ ب) ثمره عملی این که دلالت نکره در سیاق نفی عقلی باشد یا لفظی چیست؟ @halqat

#مفاهیم ۸۵. چرا مشهور در ضابطه‌ی مفهوم «علیت» را هم لازم دانسته‌اند و به «انحصار» بسنده نکرده‌اند؟ ۸۶. مراد از طبیعی الحکم که در رکن دوم ضابطه‌ی مفهوم مطرح شده، طبیعتی است که به نحو شمولی شامل افرادش می‌شود یا به نحو بدلی؟ ۸۷. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در تقاریب اثبات مفهوم شرط به سوالات زیر پاسخ دهید: الف) اطلاق‌هایی که در تقاریب مفهوم شرط ذکر شده هر کدام اطلاقِ کدام بخش از جمله است؟ (شرط، جزاء، هیأت جمله شرطیه و...) و تاثیر هر کدام در اثبات مفهوم شرط چیست؟ ب) توضیح دهید چرا بعضی از این اطلاق‌ها در برخی تقریب‌ها استفاده نشده و نیاز به آن نبوده است؟ ج) در وجه ثالث چرا نمی‌توان ابتدا با اطلاق، علت تامه بودن را اثبات و سپس با اطلاق دوم ثابت کرد همیشه علت تامه است و در نتیجه علت منحصره است؟ د) با توجه به این‌که اطلاقِ جزاء، سنخ الحکم را ثابت می‌کند آیا اشکالی که به وجه رابع گرفتند حل نمی‌شود؟ ه) تفاوت وجهی که در بحث ضابطه مفهوم برای دلالت تصدیقی بر مفهوم گفتند با وجه رابع از وجوه دلالت جمله شرطیه بر مفهوم چیست؟ ۸۸. با توجه به مطالب شهید صدر در بحث شرطِ محققِ موضوع به سوالات زیر پاسخ دهید: الف) در جایی که شرط، محقق موضوع است آیا جمله شرطیه در معنای مجازی استعمال شده یا خیر؟ و اگر در معنای حقیقی استعمال شده چرا مفهوم نداشته باشد؟ ب) اگر متکلم بگوید «الحکم بوجوب الختان متوقف علی موضوع الولد» آیا می‌توان اثبات کرد مکلف نسبت به غیر فرزندش تکلیف به ختان ندارد؟ اگر می‌شود، فرق این جمله با جمله «ان رزقت ولدا فاختنه» چیست؟ ج) در جمله «اذا افطرت فکفّر» و جمله «من اکرمَک اکرمْه» آیا شرط محقق موضوع است یا خیر؟ ۸۹. در بحث مفهوم وصف مرحوم شهید صدر فرموده‌اند #اگر بتوانیم سنخ الحکم را استفاده کنیم باز استفاده مفهوم اشکال دارد! چرا در فرض استفاده شخص الحکم فرمودند می‌توانیم انتفاء آن را با انتفاء وصف نتیجه بگیریم، ولی در فرض استفاده سنخ الحکم نمی‌توانیم انتفاء آن را با انتفاء وصف نتیجه بگیریم؟ آیا این دو مطلب با هم تنافی ندارند؟ ۹۰. در جمله «إن رکِب الامیرُ مُعمّماً فخُذ رکابَه» انتفاء حکم در حال رکوب، بدون عمامه، از باب مفهوم #شرط است یا مفهوم #وصف؟ آیا شرط در این جمله شرطیه محقّق موضوع است؟ ۹۱. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث مفهوم غایت بیان کنید: الف) رکن اول مفهوم که در بحث ضابطه فرمودند، چه طور در این‌جا تطبیق می‌شود؟ ب) در استفاده رکن دوم آیا بین مثال‌های زیر فرق است؟ «اغسلوا وجوهکم و ایدیکم الی المرافق» «اتموا الصیام الی اللیل» «صم حتی تصبح شیخا» ۹۲. در مثال «اکرم العلماء الّا الشّعراء» نتیجه انتفاء #شخص حکم و انتفاء #سنخ حکم چیست؟ آیا مفهوم استثناء، وجوب اکرامِ عالمِ شاعر از باب هاشمی بودن را هم نفی می‌کند یا خیر؟ ۹۳. آیا بیانی که در مفهوم حصر برای اثبات سنخ الحکم گفته‌اند در استثناء هم می‌آید یا خیر؟ @halqat

📗 جواهر الاصول (مباحث القطع) / تقریر دروس خارج اصول محققِ شهید سید محمدباقر صدر 🖊 آیةالله محمد ابراهیم انصاری اراکی اعلی الله مقامه @halqat

#فهرست @halqat

✔️ درخت‌واره‌ی تلخیص علم اصول فقه بر اساس #حلقه_ثانیه @halqat

📚 #دریافت_کتاب دروس فی علم الاصول بثوبها الجدید / ۴ مجلد ✔️ مطالب حلقات سه گانه شهید صدر به صورت درس به درس تنظیم شده و آخر هر درس سؤالاتی جهت مرور و تعمیق اضافه شده است. 🌐 http://alfeker.net/library.php?id=5491 @halqat

🎥 امام خمینی رحمه الله: امیدوارم کتاب‌های این #مرد_بزرگ مورد مطالعه مسلمین قرار بگیرد. 🌐 https://www.aparat.com/v/UkhtX 🎥 روایت مقام معظم رهبری حفظه الله از #قدرت_فکری شهید صدر رحمه الله 🌐 https://www.aparat.com/v/gRz26 🎥 اشاره رهبر معظم انقلاب دام ظله در سال ۶۶ به آن‌چه سال ۳۶ پیرامون شهید صدر رحمه الله در #نجف گفته می‌شد. 🌐 https://www.aparat.com/v/uio5e 🎥 رفتار #تربیتی شهید صدر رحمة الله علیه با طلبه‌ای که ایشان را برای ناهار به حجره دعوت کرده بود. 🌐 https://www.aparat.com/v/qvx6t 🎥 شهید ابومهدی المهندس از شهید صدر می‌گوید؛ / بخشی از مستند «آغازگر یک پایان» درباره زندگی‌ و زمانه شهید سید محمدباقر صدر رحمة الله علیه 🌐 https://www.aparat.com/v/9yNm2 🎥 بیانات سید حسن نصرالله دام عزه به مناسبت سال‌گرد شهادت شهید آیةالله صدر و شهیده #بنت_الهدی رحمة الله علیهما 🌐 https://www.aparat.com/v/Q0v1t 🎥 سخن‌رانی شهید مصطفی چمران رحمه الله به مناسبت شهادت آیةالله سید محمدباقر صدر رحمة الله علیه 🌐 https://www.aparat.com/v/ig4W9 🎥 خاطرات شنیدنی حجةالاسلام سید محمود دعایی از شهید صدر رحمه الله / مرحوم سید شهید و کتاب «مسأله حجاب» شهید مطهری رحمه الله 🌐 https://www.aparat.com/v/kmCNA @halqat

🔖 #دریافت_مقاله واقعیت از نگاه [شهید سید] محمدباقر صدر و ملاصدرا 🖊 حسن لاهوتیان / جمال سروش 🌐 http://pfk.qom.ac.ir/article_1628_97e171e001e06cdefa4d679d151c0a56.pdf ✔️ #چکیده شناسایی #واقعیت از نگاه #صدرالمتألهین که تساوی واقع با وجود را امری #بدیهی تلقی می‌کند، همان وجودشناسی است. اما شهید سید محمدباقر صدر با انکار #بداهت این تساوی، سعی می‌کند با استناد به صدق قضایایی که مطابَقی موجود در خارج ندارند، واقعیت را #اعم از وجود نشان دهد. اگرچه این ادعا، در اندیشۀ اسلامی طرف‌دارانی چون #معتزله را دارد، اما شهید صدر در انگیزۀ بیان این ادعا، هم در محتوای آن و هم در ادلۀ ارائه شده برای آن، از معتزلیان فاصله گرفته و دیدگاهی مُتقن عرضه کرده است. به‌هرحال نتیجۀ این اختلاف مبنایی میان #صدر و #صدرا، دو توصیف کاملاً متفاوت از #عالم_واقع است، اگرچه نسبت واقعیت با وجود، ماهیات، #معقولات_ثانی_فلسفی، #معدومات و مدرکات #عقل_عملی در این دو نگاه، قرابت‌های زیادی نیز با هم دارند. پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی، ابتدا عالم واقعِ صدری را در کنار وجودشناسی صدرایی، تبیین و ارزیابی کرده است، سپس نشان داده که این دو متفکر با وجود اختلافات مبنایی در بداهت برخی گزاره‌ها، روش مشابهی را در شناسایی واقعیت به کار بسته و در تعارض میان #برهان و بداهت، هر دو جانب برهان را گرفته‌اند. در نهایت چرایی و چگونگی تجدیدنظر آن‌ها در گزاره‌هایی که بدیهی به نظر می‌رسیدند، تبیین شده و منشأ آن، تفاوت و مرز میان وجدان عدم و عدم وجدان، دانسته شده است. @halqat

🔖 #دریافت_مقاله رهاوردهای نظریه توالد ذاتی شهید صدر 🖊 حسن لاهوتیان / بهروز محمدی منفرد 🌐 http://zehn.iict.ac.ir/article_44515_3dc448fbe50a8a22a22ac98d225a2844.pdf ✔️ #چکیده   نظریۀ #توالد_ذاتی شهید سیدمحمدباقر صدر، نظریه‎ای بدیع در #معرفت_شناسی است که مدعی است قضایای #یقینی، تنها #بدیهیات و قضایای برآمده از آنان با قیاس #برهانی نیستند، بلکه «نتیجۀ حاصل از دلیل استقرایی» نیز بر اساس #حساب_احتمالات طی دو مرحلۀ #توالد_موضوعی و توالد ذاتی، مورد #یقین واقع می‌شود. از آن‌جا که شهید صدر معتقد است بیشتر معارف بشری از همین طریق حاصل می‎آیند، این روش معرفتی را در حوزه‎های مختلف علمی به کار گرفته و توانسته است گره‎هایی را باز و حتی سؤالات بی‎جوابی را با پاسخی مدلّل روبه‎رو سازد. آن‌چه از رهاوردهای این نظریه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، مربوط به سه حوزۀ #منطق، #فلسفه و #کلام است. انحصار بدیهیات در «اولیات» و «فطریات» در علم منطق، اثبات «واقعیت خارجی»، «علم به خارج» و «رابطۀ علّی و معلولی» در فلسفه و اثبات «وجود صانع حکیم» و «نبوت پیامبر اسلام» در کلام از رهاوردهای نظریۀ توالد ذاتی است که در این مقاله بررسی، نقد و ارزیابی شده است.  @halqat

🔖 #دریافت_مقاله بررسی اصل عدالت در حکمرانی اقتصادی مبتنی‌بر نظریه شهید صدر (با تأکید بر عدالت توزیعی) 🖊مهدی رعایائی / محسن داودآبادی فراهانی 📚 فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات بنیادین علوم انسانی / دوره هفتم، شماره اول / خرداد ۱۴۰۰ 🌐 http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-285-fa.html 🌐 http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-285-fa.pdf ✔️ چکیده یکی از عرصه‏‌های مهم هر کشور عرصه #اقتصاد است که #وظیفه_حکومت در آن برقراری #عدالت و توازن و زمینه‏‌سازی برای بهره‏‌مندی حداکثری مردم از امکانات و مواهب است. تبیین وظایف #حکومت را می‏‌توان در دانشی به نام «حکمرانی» پیگیری کرد و وظایف اقتصادی #دولت در دانش #حکمرانی اقتصادی مورد بررسی قرار می‏‌گیرد. در این تحقیق سعی بر آن است که #حکمرانی_اقتصادی از منظر اسلامی بررسی شود. با توجه به این‌که یکی از مهم‌ترین وظایف حکومت در عرصه اقتصاد برقراری عدالت است، پرسش اصلی تحقیق این است که برقراری عدالت (توزیعی) در حکمرانی #اقتصادی چه مؤلفه‏‌هایی دارد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در حکمرانی اقتصادی براساس قاعده عدالت، لازم است فرصت‌‏های اقتصادی، آموزشی، درآمدها، امکانات و مواهب عمومی و نیز اطلاعات به‌صورت عادلانه در جامعه توزیع شود؛ به‌طوری‌که ضمن برخورداری همه افراد از حداقل‏‌ها، زمینه بهره‌‏برداری بیشتر از این فرصت‏‌ها و ثروت‏‌ها برای همگان #مساوی باشد. @halqat

🔖 #دریافت_مقاله نگاهی معرفت‌شناختی به گزاره‌های متواتر در انديشه اسلامی 📚 مجله معرفت کلامی، سال چهارم، شماره دوم، پاييز و زمستان ۱۳۹۲ 🖊 محمد حسين‌زاده / استادِ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی رحمه الله 🌐 http://kalami.nashriyat.ir/sites/kalami.nashriyat.ir/files/2_5.pdf 🌐 http://kalami.nashriyat.ir/node/681 ✔️ چکيده #متواترات که گونه‌ای از دليل‌های نقلی‌اند، در دانش‌هايی همچون #کلام، #فقه، #تاريخ و ديگر دانش‌های همگن که ادله نقلی در آن‌ها کارآمدند هستند، نقشی بسيار دارند. در نوشتار حاضر، درباره گزاره‌های متواتر با نگاهی معرفت‌شناختی و از اين جهت که مفيد يقين‌اند و می‌توانند مبدأ #برهان قرار گيرند، بحث می‌كنيم. پيش از آن، از باب مقدمه، لازم است درباره تعريف خبر يا گزاره متواتر بحث، و تعريف‌های ارائه شده را ارزيابی کنيم و درباره شرايط اعتبار خبر متواتر بحث كنيم؛ سپس ببينيم متواترات چه معرفتی به ما می‌دهند: معرفت #ظنی يا #يقينی؟ و اگر يقينی، آيا نوعی معتبر است يا شخصی؟ سرانجام به مسئله اصلی، يعنی #بديهی و #مبدأ_برهان بودن آن‌ها می‌رسيم. در اين باره، نقدهايی را که متوجه بداهت و بلکه يقينی بودنشان شده است طرح و ارزيابی می‌کنيم و بدين نتيجه رهنمون می‌شويم که درجه معرفتی آن‌ها فروتر از يقين بالمعنی الاخص است. ⭕️ در این مقاله به مبنای #شهید_صدر رحمه الله در #تواتر و تفاوت آن با مبنای رایج میانِ منطق‌دانان اشاره شده است. @halqat

🔖 #دریافت_مقاله مبانی منطقی استقرا و تطبيقات معرفت شناختی آن در انديشه شهيد صدر 🖊 محمدعلی اسماعیلی 🌐 https://www.sid.ir/FileServer/JF/14001613912501.pdf 🌐 https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=223437 ✔️ چکیده مسئله «استقرا» از گذشته‌ی دور تا اکنون در منطق، معرفت‌شناسی و فلسفه علم مطرح بوده و از زوايای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. #استقرا، به دو قسم #تام و #ناقص تقسيم می‌شود. آن‌چه بيش‌ترِ پژوهش‌ها را در باب استقرا به خود اختصاص داده، استقرای ناقص است. صحت استنتاج در استقرای ناقص بر اثبات سه اصل مبتنی است: الف) استحاله اتفاق و تصادف مطلق؛ ب) استحاله اتفاق و تصادف خاص؛ ج) توجيه تعميم بر غير موارد استقرا شده. اثبات اصول سه‌گانه بالا مورد توجه مکاتب مختلف فکری در باب استقرا واقع شده و هر کدام از طرفداران ديدگاه عقل‌گرايی ارسطويی و تجربه‌گرايی به ارائه تلاش‌هايی در اين زمينه پرداخته است. شهيد صدر رحمه الله با طرح ديدگاه جديدی به نام «ديدگاه ذاتی» در کتاب گران‌سنگ «الأسس المنطقيهْْ للاستقراء» به نقد و بررسی ديدگاه #عقل‌گرايی #ارسطويی و تجربه‌گرايی پرداخته‌اند. در ديدگاه شهيد صدر استقرای ناقص، مفيد يقين موضوعی است و حصول #يقين_موضوعی، با طی دو مرحله #توالد_موضوعی و #توالد_ذاتی سامان می‌پذيرد. در مرحله اول، احتمال مورد نظر افزايش می‌يابد و در مرحله دوم به يقين موضوعی تبديل می‌شود. @halqat