آیات ۱۵ تا ۱۹ سباء
🔹برای قوم «سبا»در محل سکونتشان نشانهای (از قدرت الهی)بود:دو باغ(بزرگ و گسترده)از راست و چپ (رودخانه عظیم با میوههای فراوان؛ و به آنها گفتیم:) از روزی پروردگارتان بخورید و شکر او را بجا آورید؛ شهری است پاک و پاکیزه،و پروردگاری آمرزنده (و مهربان)!
🔹امّا آنها (از خدا) رویگردان شدند، و ما سیل ویرانگر را بر آنان فرستادیم، و دو باغ (پربرکت) شان را به دو باغ (بیارزش) با میوههای تلخ و درختان شوره گز و اندکی درخت سدر مبدّل ساختیم!
🔹این کیفر را بخاطر کفرانشان به آنها دادیم؛و آیا جز کفران کننده را کیفر میدهیم؟!
🔹و میان آنها و شهرهایی که برکت داده بودیم، آبادیهای آشکاری قرار دادیم؛ و سفر در میان آنها را بطور متناسب(با فاصله نزدیک)مقرّر داشتیم؛(و به آنان گفتیم:)شبها و روزها در این آبادیها با ایمنی(کامل) سفر کنید!
🔹ولی(این ناسپاس مردم)گفتند:«پروردگارا! میان سفرهای ما دوری بیفکن» (تا بینوایان نتوانند دوش به دوش اغنیا سفر کنند! و به این طریق) آنها به خویشتن ستم کردند! و ما آنان را داستانهایی (برای عبرت دیگران)قرار دادیم و جمعیّتشان را متلاشی ساختیم؛ در این ماجرا، نشانههای عبرتی برای هر صابر شکرگزار است.
_______________________
●خَمْطٍ گياه تلخ را گويند
●«أَثْلٍ» درخت گز و خاردار است.
●«عَرِم» يا به معناى خشونت است و «سَيْلَ الْعَرِمِ» به معناى سيل بنيان كن، يا به معناى سدّ است يعنى سيلى كه از شكسته شدن سدّ به راه افتاد.
که به عنوان عذاب الهی بر قوم سبأ در یمن نازل شد.
❌ اعراض و ناسپاسى، قهر الهى را بدنبال دارد. «فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنا»
❌ سيل، زلزله، طوفان و رعد و برق، تصادفى نيست. فَأَرْسَلْنا ... سَيْلَ الْعَرِمِ
👈 طبيعت، مأمور قهر الهى مىشود. «سَيْلَ الْعَرِمِ»
✅كيفرهاى الهى، يك سنّت و قانون براى تبهكاران است و به قوم سبأ اختصاص ندارد. «هَلْ نُجازِي إِلَّا الْكَفُورَ»
❌آن چه قهر الهى را به دنبال دارد، اصرار در كفر و استمرار آن است. «هَلْ نُجازِي إِلَّا الْكَفُورَ»
👈قوم سبأ به خداوند معتقد بودند و در دعا از كلمه ربنّا استفاده كردند. «رَبَّنا باعِدْ»
❌ ناسپاسى، ظلم به خويش است. «باعِدْ بَيْنَ أَسْفارِنا وَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ»
👈متلاشى و تارومار شدن قوم سبأ قصه مجالس و ضربالمثل ميان مردم شد. «فَجَعَلْناهُمْ أَحادِيثَ»
❌ ناسپاسى، سبب فروپاشى زندگى انسان مىشود. «كُلَّ مُمَزَّقٍ»
✅ افراد و ملّتهايى مىتوانند از تاريخ عبرت بگيرند و پايدار بمانند كه بسيار بردبار و سپاسگزار باشند. «لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ»
🔵قوم سباء؛ جمعیتى بودند، در جنوب جزیره «عربستان»، داراى حکومتى عالى، و تمدنى درخشان!
خاک «یمن» گسترده و حاصلخیز بود، اما على رغم این آمادگى، چون رودخانه مهمى نداشت از آن بهره بردارى نمى شد، باران هاى سیلابى در کوهستان ها مى بارید، و آب هاى آن در دشت ها به هدر مى رفت، مردم با هوش این سرزمین به فکر استفاده از این آبها افتادند، و سدهاى زیادى در نقاط حساس ساختند، که از همه مهمتر و پر آب تر، سد «عَرِم» بود.
«مأرب» (بر وزن مغرب) شهرى بود که در انتهاى یکى از این دره ها قرار داشت، و سیلهاى عظیم کوههاى «صراة» از کنار آن مى گذشت، در دهانه این دره، و دامنه دو کوه «بلق»، سد عظیم و نیرومندى بنا، و مجارى مختلف آب در آن ایجاد کرده بودند، به قدرى ذخیره آب پشت سد زیاد شد که، با استفاده از آن توانستند باغ هاى بسیار زیبا، و کشتزارهاى پر برکت، در دو طرف مسیر رودخانه اى که به سد منتهى مى شد ایجاد کنند.
قریه هاى آباد این سرزمین، تقریباً به هم متصل بود، و سایه هاى گسترده درختان دست به دست هم داده بود، میوه هاى فراوان بر شاخسار آنها ظاهر شده بود، که مى گویند: هر گاه کسى سبدى روى سر مى گذاشت و از زیر آنها مى گذشت، پشت سر هم میوه در آن مى افتاد، و در مدت کوتاهى پر مى شد.
وفور نعمت، آمیخته با امنیت، محیطى بسیار مرفه براى زندگى پاک، آماده ساخته بود، محیطى مهیا براى اطاعت پروردگار، و تکامل در جنبه هاى معنوى.
اما این مردم ناسپاس، در برابر آن همه نعمتهاى بزرگ الهى، که سرتاسر زندگانى آنها را فراگرفته بود ـ مانند بسیارى دیگر از اقوام متنعم ـ گرفتار غرور و غفلت شدند، مستى نعمت و کمى ظرفیت، آنها را بر آن داشت که راه ناسپاسى پیش گیرند، از مسیر حق منحرف شوند، و به دستورات الهى بى اعتنا گردند.
❌از جمله تقاضاهاى جنون آمیز آنها این که: از خداوند تقاضا کردند: در میان سفرهاى آنها فاصله افکند، (گفتند: پروردگارا! میان سفرهاى ما دورى بیفکن) تا بینوایان نتوانند دوش به دوش اغنیاء سفر کنند! «فَقالُوا رَبَّنا باعِدْ بَیْنَ أَسْفارِنا».
آنها می خواستند در میان این قریه هاى آباد، فاصله اى بیفتد و بیابانهاى خشکى پیدا شود، به این جهت که اغنیاء، و ثروتمندان مایل نبودند، افراد کم در آمد همانند آنها سفر کنند، و به هر جا مى خواهند، بى زاد و توشه و مرکب بروند! گوئى سفر از افتخارات آنها و نشانه قدرت و ثروت بود، و مى بایست این امتیاز و برترى، همیشه براى آنان ثبت شود!
در بعضى از تواریخ، آمده، موشهاى صحرائى دور از چشم مردم مغرور، و مست، به دیواره این سد خاکى روى آوردند، و آن را از درون، سست کردند، ناگهان باران شدیدى بارید، و سیلاب عظیمى حرکت کرد، دیواره هاى سد که قادر به تحمل فشار سیلاب نبود، یک مرتبه در هم شکست، و آبهاى بسیار زیادى که پشت سد متراکم بود، ناگهان بیرون ریخت، و تمام آبادیها، باغها، کشتزارها، زراعتها، و چهار پایان را تباه کرد، قصرها و خانه هاى مجلل و زیبا را یک باره ویران نمود، و آن سرزمین آباد را به صحرائى خشک و بى آب و علف مبدل ساخت، و از آن همه باغهاى خرم و اشجار بارور، تنها چند درخت تلخ «اراک» و «شور گز» و اندکى درختان «سدر» به جاى ماند، مرغان غزلخوان از آنجا کوچ کردند، و بوم ها و زاغان جاى آنها را گرفتند.
👈آرى، هنگامى که خداوند مى خواهد قدرت نمائى کند، تمدنى عظیم را با چند موش! بر باد مى دهد، تا بندگان به ضعف خود آشنا گردند، و به هنگام قدرت مغرور نشوند!
آیه ۲۰ و ۲۱ سباء
🔸وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَیْهِمْ إِبْلِیسُ #ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِیقاً مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ
و البتّه ابلیس #گمان خود را (که مىگفت: من اولاد آدم را گمراه مىکنم) بر آنان تحقّق یافته دید، پس همگى از او پیروى کردند، جز گروه اندکى از مؤمنان.
🔸وَمَا کَانَ لَهُ عَلَیْهِم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن یُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِى #شَکٍّ وَرَبُّکَ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ حَفِیظٌ
و ابلیس هیچ گونه تسلّط و غلبه اى بر آنان (که از او پیروى کردند) نداشت. (کار او تنها #وسوسه است) تا معلوم کنیم کسى را که #به_آخرت_ایمان دارد (و در برابر وسوسه هاى او مقاومت مى کند) از کسى که نسبت به آخرت در #تردید است، و پروردگارت بر همه چیز نگهبان است.
__________________________
❌ #کفران_نعمت، راه نفوذ و موفقیّت ابلیس😈 است. «ربّنا باعد بین اسفارنا... و لقد صدق علیهم ابلیس ظنه»
👈ابلیس به موفقیّت خود در انحراف کشاندن مردم یقین ندارد. «ظنّه»
👈شیطان نمىتواند انسان را مجبور کند و پیروى مردم از ابلیس بر اساس اختیار و تصمیم خود آنان است. «و ما کان له علیهم من سلطان»
✅ ایمان به قیامت، سدّى است در برابر شیطان. «لنعلم من یؤمن بالآخرة»
🤔فلسفه وجود شیطان و وسوسه هاى او، ایجاد چند راه پیش روى انسان و قدرت انتخاب و آزمایش اوست. «الاّ لنعلم...»
❌ انسان با تردید و تزلزل، راه سلطه شیطان را بر روى خود باز مى کند. «ما کان له علیهم من سلطان... ممن هو منها فى شک»
⚠️#ناشکری، نشانه تسلط ابلیس و تحقق وعده شیطان⚠️
⚠️ابلیس از میان همه نشانه های گوناگون و متعدد #ایمان و #کفر، به #سپاس و #ناسپاسی توجه میکند و آن را مهمترین نشانه بر #ولایت_خداوندی یا #ولایت_شیطانی بر می شمارد.
🔴چرا خداوند میان این همه نشانه برای شناخت حقیقت #کفر و #ایمان شخص، به #شُکر و #کفران توجه میدهد و کفران را نشانه کفر و شکر را نشانه ایمان معرفی میکند؟
💠خداوند در بیان عناد و دشمنی ابلیس و شیطان با انسان از زبان ابلیس نقل میکند که سوگند خورده است تا مردم را به #ناسپاسی و #کفران بکشاند:
قال فبما اغویتنی لاقعدنّ لهم صراطک المستقیم ثم لاتینهم من بین ایدیهم و من خلفهم و عن ایمانهم و عن شمائلهم و لاتجد اکثر هم شاکرین؛
ابلیس گفت: پس به سبب آنکه مرا به بیراهه افکندی من هم برای فریفتن آنان حتما بر سر راه راست تو خواهم نشست. آنگاه از پیش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها میتازم و بیشترشان را #شکرگزار_نخواهی_یافت.
(اعراف، آیات16 و 17)
در این آیه خداوند گزارش میکند که هدف ابلیس در تسلط و ولایت یابی برانسان، کشاندن وی به ناسپاسی است. به نظر ابلیس که خداوند آن را انکار نکرده است، نشانه تسلط و ولایت ابلیسی و شیطانی، #ناسپاسی بشر است.
👈 نشانه #ولایت_الهی و ایمان، #شکرگزاری و نشانه #ولایت_ابلیس و حکومت شیطان برانسان، #ناسپاسی اوست.
👈#سپاس و #ناسپاسی از سوی انسان، مهم ترین نشانه و اصلی ترین اثر و پیامد #ایمان و #کفر است.
❌ابلیس چنان که خداوند در این آیه بیان میکند، سوگندهای بسیار غلیظ و شدید میخورد تا انسان را از راه به در کرده و او را به #ناسپاسی بکشاند؛ زیرا به نظر ابلیس،
❌#ناسپاسی بدترین شیوه و رویه برخورد با خداوندگاری و پروردگاری خداست.
پس اگر کسی #ناسپاسی پیشه کند ابلیس به هدف خود یعنی ضلالت و گمراهی بشر دست یافته است و نشان میدهد که انسان شایسته خلافت الهی نیست.
❓اما پرسش این است که چرا مهمترین نشانه بندگی و ولایت الهی در #شکرگزاری و #سپاسگزاری انسان خودنمایی میکند و ولایت ابلیسی و شیطانی و خروج از راه مستقیم انسانیت و عبودیت، در #ناسپاسی خود را نشان میدهد؟
در پاسخ به این پرسش باید به نقش سپاس و شکر در نگرش قرآنی توجه داشت و اینکه کفران و ناسپاسی به چه معنایی است...
✅ شکر کردن نخستین جلوه عقل عملی است. به این معنا که عقل عملی، حکم میکند که انسان در برابر نعمت و نعمت دهنده، شاکر و سپاسگزار باشد.
✅از نظر قرآن نشانه هدایت انسان و ضلالت وی در شُکر و کفران است. (انسان، آیه 3)
👈در حقیقت نشانه این که انسان در مسیر فطرت و عقل سلیم حرکت میکند یا خیر، باید در همین شکر و سپاس و یا کفران و ناسپاسی جست.
👈انسانی که در مسیر هدایت گام بر میدارد انسانی سپاسگزار است وگرنه ناسپاسی، خود بهترین دلیل و گواه بر گمراهی و خباثت طینت و شخصیت و دفن عقل و فطرت او است. (نمل، آیه 40، لقمان، آیه 12)
🔹 من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق، کسی که عادت به تشکر و سپاس نداشته باشد و شکرگزار بنده ای نباشد که به او نعمتی داده و خدمتی کرده است، هرگز شکرگزار خالق و پروردگارش نیز نخواهد بود.
✅در حقیقت بهترین جلوه عقل و بندگی و اطاعت و هدایت و تقوا و علم و حکمت و ایمان را باید در شکرگزاری از هر کسی و هر نعمتی دانست.
✳️به سخن دیگر، عقلانیت بشر در این رفتار خودنمایی میکند و اگر کسی بخواهد در مورد دیگری، قضاوت کند که او انسانی خردورز یا سفیه و بی خرد است میبایست به این بعد رفتاری او توجه کرد که آیا سپاسگزار است یا ناسپاس.
🔴آثار و پیامدهای سپاسگزاری و ناسپاسی
📌سپاس و ناسپاسی در تبیین حقیقت شخصیت انسانی نقش اساسی و مهم دارد.
📌ناسپاسی رفتاری نابهنجار و ضد ارزشی و غیر اخلاقی و از قبایح انسانی است.
❌از نظر قرآن، کسی که ناسپاسی میورزد، سزاوار دوزخ بلکه حتی عذابهای سخت و شکنجه های دردناکی در همین دنیاست. به این معنا که خداوند به انسان ناسپاس حتی مهلت این را نمیدهد تا عذاب و شکنجهاش را به تأخیر اندازد و در قیامت او را به سبب ناسپاسی عذاب و شکنجه کند، بلکه میکوشد تا در همین دنیا از او انتقام گیرد و به شدت عذاب نماید و عذاب او را به روز رستاخیز نمیاندازد.
(سباء، آیات 16 و 17؛ نساء، آیه 147؛
انسان، آیات 3 و 4؛ عنکبوت، آیات 65 و 66)
❌خداوند اقوام بسیاری را به سبب همین کفران نعمت و ناسپاسی نسبت به خداوند در همین دنیا عذاب کرده است. در حقیقت ریشه بسیاری از بلایا و بدبختیها و گرفتاریهای بشر در ناسپاسی اوست و اگر کسی سزاوار سرزنش باشد خود شخص است که با ناسپاسی، خریدار عذاب دنیوی سخت و شکنجه های شدید شده است و به جای امنیت برای خود شر و ناامنی و عذاب دنیوی را خریده است.
(ابراهیم، آیه 28؛ نحل، آیات 53 تا 55 و نیز 71 و 72 و 83)
❌خداوند در آیه 115 سوره مائده در تحلیل و تبیین علت مسخ شدن گروهی از یهودیان و عذاب سخت در همین دنیا، به کفران و ناسپاسی آنان اشاره میکند و میفرماید که همین رفتار زشت و قبیح عقلانی و عقلائی و وحیانی موجب شده است تا خداوند ایشان را در همین دنیا مسخ و عذاب کند. البته مقصود از عذاب در آیه شریفه، عذاب مسخ است. (تفسیر شریف لاهیجی، ج 1، ص 727) .
❌از نظر قرآن، ناسپاسی موجب میشود تا انسان نعمت هائی چون آسایش و آرامش را از دست بدهد و گرفتار تنگ روزی و ناامنی گردد (رعد، آیه 11؛ نحل، آیه 112)
⚠️به هر حال ریشه بسیاری از گرفتاریها و عذابهای دنیوی را میبایست در همین رفتارهای زشت خود به ویژه ناسپاسی جست.
خداوند کفران نعمت را از امور زشت و ناپسند شمرده است. (بقره، آیات 57 و 152؛ نساء، آیه 147 و آیات دیگر)
❌خداوند دررقرآن به این مطلب متاکر است که انسانهای ناسپاس انسانهای جاهل و سفیه و نابخردی هستند و همین ناسپاسی آنان خود مهمترین دلیل بر سفاهت و نابخردی آنان است و نیازی نیست برای شناخت خردمندی و نابخردی کسی به نشانه ای دیگر مراجعه کرد؛ بلکه همین نشانه سپاس و ناسپاسی، بهترین نشانه از خردورزی و نابخردی شخص است.
(ملک، آیات 21 تا 23؛ اسراء، آیه 99)
✅شکرگزاری، نشانه عقل عملی و از مستقلات عقلی است. این عقل است که حکم میکند که شکر و سپاس، عملی خوب و زیباست و ناسپاسی رفتاری زشت و بد می باشد.
✅ انسانهای عاقل انسانهای ناسپاسی نیستند و نسبت به هر نعمتی از جمله نعمت وجود و هدایت و مانند آن سپاسگزار خداوندگار خویش هستند. (نحل، آیه 114؛ بقره، آیه 172)
✅شُکر، واجب عقلی است که وجوب عبادت نعمت دهنده را سبب میشود و ما را ملزم میکند تا در مقام بندگی و عبادت درآییم!
آری؛ شکر نعمت حکم عقلانی و عقلایی است که شارع آن را تایید کرده است ولی این بدان معنا نیست که خداوند نیازمند شکر ماست بلکه این شکرگزاری سودش به خود انسان میرسد زیرا نشانه ای از#عقلانیت و درک مسیر زندگی و اهداف آفرینش است و همین مساله موجب میشود تا در مسیر درست #صراط_مستقیم گام بردارد و از نعمتهای دیگر الهی نیز بهره مند گردد و بیش از پیش از نعمتهای خداوند سود برد. از این رو #شکر_نعمت را عامل #افزایش آن دانستهاند؛ زیرا شرایط را برای بهره مندی از نعمتهای خداوند غنی با لذت فراهم میآورد.
(نمل، آیه 40؛ لقمان، آیه 12؛ ابراهیم، آیه 7)
👌 خدا شکور است و هیچ کاری را بدون تقدیر و پاداش نمی گذارد و این نشانه آن است که چقدر خداوند ؛ بندگانش را دوست دارد و باعث آرامش برای انسان می شود ...
💐حضرت رسول اکرم (ص) میفرمایند:
«فَضْلُ الْقُرآنِ عَلی سائِر الکَلام کَفَضْل اللهِ عَلی خَلْقِهِ،
برتری #قرآن بر دیگر سخنان، چون برتری خدا بر مخلوقاتش است».
_______________________________
🌸📖🌸کانال همراه با قرآن کریم👇
⬅️ سوره بقره ⬅️ سوره آل عمران
⬅️ سوره نساء ⬅️ سوره مائده
⬅️ سوره انعام ⬅️ سوره اعراف
⬅️ سوره انفال ⬅️ سوره توبه
⬅️ سوره یونس ⬅️ سوره هود
⬅️ سوره یوسف ⬅️ سوره رعد
⬅️ سوره ابراهیم ⬅️ سوره حجر
⬅️ سوره نحل ⬅️سوره اسراء
⬅️سوره کهف ⬅️سوره مریم
⬅️سوره طه ⬅️سوره انبیاء
⬅️سوره حج ⬅️سوره مومنون
⬅️سوره نور ⬅️سوره فرقان
⬅️سوره شعراء ⬅️ سوره نمل
⬅️سوره قصص ⬅️ سوره عنکبوت
⬅️سوره روم ⬅️سوره لقمان
⬅️سوره سجده ⬅️سوره احزاب
❌#سوره_سباء
✅ لطفاً کانال 《همراه با قرآن 》
را به دیگران معرفی کنید .👇
https://eitaa.com/hamrahbaquran
❇️صفحه ۴۳۱ سوره سباء❇️
23_هیچ شفاعتی نزد او، جز برای کسانی که اذن داده، سودی ندارد! (در آن روز همه در اضطرابند) تا زمانی که اضطراب از دلهای آنان زایل گردد (و فرمان از ناحیه او صادر شود؛ در این هنگام مجرمان به شفیعان) میگویند: «پروردگارتان چه دستوری داده؟» میگویند: «حقّ را (بیان کرد و اجازه شفاعت درباره مستحقّان داد)؛ و اوست بلندمقام و بزرگمرتبه!»
24_بگو: «چه کسی شما را از آسمانها و زمین روزی میدهد؟» بگو: «اللّه! و ما یا شما بر (طریق) هدایت یا در ضلالت آشکاری هستیم!»
25_بگو: «شما از گناهی که ما کردهایم سؤال نخواهید شد، (همان گونه که) ما در برابر اعمال شما مسؤول نیستیم!»
26_بگو: «پروردگار ما همه ما را جمع میکند، سپس در میان ما بحق داوری مینماید (و صفوف مجرمان را از نیکوکاران جدا میسازد)، و اوست داور (و جداکننده) آگاه!»
27_بگو: «کسانی را که بعنوان شریک به او ملحق ساختهاید به من نشان دهید! هرگز چنین نیست! (او شریک و شبیهی ندارد)، بلکه او خداوند عزیز و حکیم است!
28_و ما تو را جز برای همه مردم نفرستادیم تا (آنها را به پاداشهای الهی) بشارت دهی و (از عذاب او) بترسانی؛ ولی بیشتر مردم نمیدانند!
29_میگویند: «اگر راست میگویید، این وعده (رستاخیز) کی خواهد بود؟!»
30_بگو: «وعده شما روزی خواهد بود که نه ساعتی از آن تأخیر میکنید و نه (بر آن) پیشی خواهید گرفت!»
31_کافران گفتند: «ما هرگز به این قرآن و کتابهای دیگری که پیش از آن بوده ایمان نخواهیم آورد!» اگر ببینی هنگامی که این ستمگران در پیشگاه پروردگارشان (برای حساب و جزا) نگه داشته شدهاند در حالی که هر کدام گناه خود را به گردن دیگری میاندازد (از وضع آنها تعجّب میکنی)! مستضعفان به مستکبران میگویند: «اگر شما نبودید ما مؤمن بودیم!»
❇️صفحه ۴۳۱ سوره سباء❇️