آیه ۱۲یس
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتى وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ فِي #إِمامٍ_مُبِينٍ
همانا ما مردگان را زنده مىكنيم و آن چه را از پيش فرستادهاند و آثارشان را مىنويسيم و هر چيزى را در (#كتاب و) #پيشوايى_روشن برشمردهايم.
____________________________
آنچه از انسان سرمىزند، در پرونده عمل او ثبت مىشود و در قيامت به شكل كتابى در اختيار او قرار مىگيرد. اين كتابها سه نوع است:
الف: كتاب شخصى. «اقْرَأْ كِتابَكَ» اسراء آیه ۱۴
ب: كتاب امّتها. «كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعى إِلى كِتابِهَا» جاثیه آیه ۲۸
ج: كتاب جامع. «كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ»، «فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ» بروج آیه۲۲
💠بیشتر مفسران «#امام_مُبین» را در اینجا به #لوح_محفوظ(«أُمُّ الْکِتابِ») یا همان کتابی تفسیر کردهاند که همه اعمال و همه موجودات و حوادث این جهان در آن ثبت و محفوظ است.
👈 برخی گفتهاند ممکن است استفاده از واژه «امام» به این دلیل باشد که همه چیزو همه کس تابع مقدّراتی است که در آن کتاب نوشته شده است و در قیامت رهبر و پیشوا برای همه مأمورانِ ثواب و عقاب و معیاری برای سنجش ارزشِ اعمال انسانها و پاداش و کیفر آنان است.
در منابع حدیثی شیعه گفته شده منظور از #امام_مبین، #امام_علی(❤️ع) است.
💐از امام باقر(ع) نقل شده است: هنگامی که این آیه نازل شد، پیامبر(ص) رو به امام علی❤️(ع) کرد و چنین گفت: «امام مبین این مرد است! اوست امامی که خداوند متعال علم هر چیزی را به او داده است»
💐 امام علی(ع): به خداسوگند، منم امام مبین، که حق را از باطل آشکار میسازم،این علم را از رسول خدا به ارث برده و آموختهام.
👈پروندهى عمل انسان، حتّى پس از مرگ او تا قيامت باز است. نَكْتُبُ ... وَ آثارَهُمْ
👈 نه فقط اعمال، بلكه همه آثار آن نيز ثبت مىشود و در حساب قيامت لحاظ مىگردد. «نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ» (خواه آثار خير نظير وقف و صدقه جاريه و آموختن علم به مردم و ... يا آثار شرّ مثل تأسيس مراكز فحشا.)
❌ انسان، تنها ضامن اعمال خود نيست، بلكه مسئول پيامدهاى آن نيز هست. «وَ آثارَهُمْ»
✅دستگاه محاسباتى خداوند دقيق است. «كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ»
👈 دادگاه الهى، پيش روى همه روشن است. «أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ»
✴️آیات مشهور :
💠امالکتاب
«وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ» (آیه ۴)
و همانا كه آن (قرآن)، در كتاب اصلى (لوح محفوظ)، به نزد ما سخت والا و پرحكمت است.
👈ترکیب «امّ الکتاب» در قرآن سه بار بهکار رفته است.مفسران، این عبارت را در این آیه، به «اصل و اساس کتاب» معنا کردهاند و با استناد به آیات ۲۱ و ۲۲ سوره بروج،مراد از #امالکتاب را #لوح_محفوظ دانستهاند.
لوح محفوظ کتابی است که تمام پدیدههای عالم در آن ثبت شده و از هر گونه تغییری محفوظ است.
منظور از دو ویژگی ام الکتاب که عبارت از علیّ و حکیم است این است که کتاب(قرآن) در نزد ما در لوح محفوظ مقامى رفیع دارد و داراى احکام و اتقانى است که به خاطر آن، عقول دسترسى بدان ندارند، و این دو صفت ، یعنى صفت علىّ و حکیم دلالت مى کنند بر این که ام الکتاب ، فوق عقول بشرى است، چون عقل بشر تنها مى تواند چیزهایى را بفهمد که در آغاز از قبیل مفاهیم و الفاظ بوده باشد، و از مقدماتى تصدیقى ترکیب شده باشد که هر یک مترتب بر دیگرى است ، مانند آیات و جملات قرآنى . و اما چیزى که ماوراى مفاهیم و الفاظ است ، و قابل تبدیل به اجزاء و فصول نیست ، عقل راهى به درک آن ندارد.و ما آن را نازل و در خور درک عقول کردیم ، یعنى آن را خواندنى و عربى کردیم ، باشد که مردم آن را بفهمند.
آیه رکوب
💠 آیه رکوب
«لِتَسْتَوُوا عَلی ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکرُوا نِعْمَةَ رَبِّکمْ إِذَا اسْتَوَیتُمْ عَلَیهِ وَ تَقُولُوا سُبْحانَ الَّذی سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کنَّا لَهُ مُقْرِنین * وَ إِنَّا إِلی رَبِّنا لَمُنْقَلِبُون » (آیه ۱۳-۱۴)
تا بر پشت آنها(کشتی ها و چارپایان) به خوبی قرار گیرید؛ سپس هنگامی که بر آنها سوار شدید، نعمت پروردگارتان را متذکر شوید و بگویید: «پاک و منزّه است کسی که این را مسخّر ما ساخت و گرنه ما توانایی تسخیر آن را نداشتیم * و ما به سوی پروردگارمان بازمیگردیم.
پیش از این آیات خداوند در آیه ۱۲ سوره زخرف فرمود وَالَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ «و همان كسى كه جفتها را يكسره آفريد، و براى شما از كشتيها و دامها [وسيلهاى كه] سوار شويد قرار داد». و پس از آن در این آیات به استفاده از کشتیها ⛴⛵️و چارپایان🐫🐎🐃 اشاره کرده و در واقع این آیه درباره تذکر انسان به یادآوری نعمتهای الهی و بیان عدم توانایی و اظهار عجز در مسخر کردن مرکبها بدون لطف خداوند است.
👈 خواندن آیه رکوب (همراه با دعای کوچکی قبل و بعد از آیه) هنگام شروع سفر حج و سوار شدن بر مرکب سواری توصیه شده است.
آیات ۷۷-۸۰ واقعه
*إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ
* فِی کِتابٍ مَکْنُونٍ
* لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ
* تَنْزِیلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ
همانا آن قرآن کریم است
که در کتاب محفوظی جای دارد. جز پاکیزگان به آن دست نزنند. فرو آمده از سوی پروردگار جهانیان است.
________________________________
💠ظاهراً مراد از «#کِتابٍ_مَکْنُونٍ»، همان #لوح_محفوظ است، زیرا در سوره بروج آمده: «بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِیدٌ فِی لَوْحٍ مَحْفُوظٍ» (بروج ۲۱-۲۲) و در این سوره میخوانیم: «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ فِی کِتابٍ مَکْنُونٍ»
👌#قرآن، کریم است.
سرچشمۀ آن از لوح محفوظ و کتاب مکنون است. «فِی کِتابٍ مَکْنُونٍ» واسطه آن، فرشتگان و پیامبر و اهل بیت علیهمالسّلام، همه مطهّرند. «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» و هدف آن تربیت جهانیان است. «تَنْزِیلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ»
✅قرآن، کلید کرامت و عزّتِ فرد و جامعه است. نگاه به آن، تلاوت آن، تدبّر در آن، حفظ آن، استدلال به آن و پندگیری از آن مایۀ رشد و کرامت انسان است. «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ»
👌#قرآن، مطهّر است .
«صُحُفاً مُطَهَّرَةً» (بینه،۲) و تنها پاکان میتوانند آن را مس کنند. «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»
👈قرآن، چنان نیست که دشمنان آنان را توصیف میکردند. نه خیالپردازی ذهن پیامبر است، «تُمْلی عَلَیْهِ» (فرقان،۵) نه افسانه و غیر واقعی، «إِنْ هذا إِلَّا أَساطِیرُ الْأَوَّلِینَ»* (انعام،۲۵) نه آموختههایی از دیگران، «یُعَلِّمُهُ بَشَرٌ» (نحل،۱۰۳) و نه کار گروهی هم فکر، «أَعانَهُ عَلَیْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ» (فرقان،۴) ، بلکه از جانب پروردگار جهانیان برای رشد انسان نازل شده است. «تَنْزِیلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ»
🔴تلاوت الفاظ و فهم لغات قرآن، برای همه ممکن است، امّا تماس با روح قرآن، طهارتی مخصوص میخواهد. «لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» (احزاب،۳۳) لذا نفرمود: «لا یقرئه و لا یفهمه الّا المطهّرون» بلکه فرمود: «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» و تماس، معنای خاص دارد. چنانکه در روایت آمده است: تنها مقرّبان درگاه الهی با قرآن تماس پیدا میکنند.
🤔 خداوند، برای بزرگترین سند تشریع یعنی قرآن، به بزرگترین بخش تکوین یعنی کهکشانها، سوگند یاد کرده است. «فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ ... إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ»
✅ قرآن، با نهایت کرامت، معارف خود را در اختیار قرار داده و هر کس میتواند به گونهای از آن بهره گیرد. «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ»
👈قرآن، تنها الفاظ و عبارات نیست؛ محتوایی والا دارد که در نزد خداوند محفوظ و مکنون است. «فِی کِتابٍ مَکْنُونٍ»
👈 بهره بردن از قرآن آدابی دارد. افراد بی وضو حق دست زدن به آن را ندارند. «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»
👈 حقایق بلند قرآن را افراد آلوده به شرک و کفر و نفاق و عناد درک نمیکنند. «لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»
👌 #قرآن، جلوهای از ربوبیّت خداوند و برنامهای جامع برای رشد و تربیت انسان است. «تَنْزِیلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ»
#لوح_محفوظ جایگاه و مظهر علم خدا است.
لوح محفوظ برنامه تکوینی این جهان است که به #مشیت و #اراده_الهی صورت تحقق و تکوین یافته است.
مقدرات تمام موجودات و مخلوقات عالم با قلم صنع در این لوح ثبت و ضبط شده تا فرشتگان بتوانند در آن لوح نگاه کنند و با اطلاع و آگاهی از قضا و قدر موجودات در مقام اجرا و امتثال اوامر صادره از مصدر رب الارباب برآیند.