🕎 بت‌پرستی بنی‌اسرائیل، معابد و نمادهای بعل (١)
✡️ تاریخ فرهنگی «قبیله لعنت»؛ قسمت هشتم
1️⃣ شاید این سؤال متبادر به ذهن شده باشد که: چرا #سامری در میان انواع صورت‌ها و تمثال‌ها، صورت #گوساله را برای ساختن بت برگزید؟ و چگونه بود که این گوسالهٔ زرّین با اقبال #بنی‌اسرائیل مواجه شد؟
2️⃣ انبیای بنی‌اسرائیل و از جمله #ارمیای_نبی، از پرستش #گوساله_سامری به‌عنوان یکی از نابخشودنی‌ترین خطاها یاد کرده و آنرا موجب فرود عذاب الهی بر بنی‌اسرائیل و واقعهٔ هجوم #بخت‌النصر و #اسارت_بابلی شناخته‌اند.
3️⃣ گوساله سامری، در واقع، صورتی از #بعل بود که برخی اقوام ساکن «بین‌النّهرین» آن را تقدیس می‌کردند و به پرستش آن مشغول می‌شدند. بَعل، عنوانی عام برای خدایان اقوام سامی و به‌ویژه ساکنان بین‌النهرین بود که در هیئت «گاو مقدّس طلایی» نشان داده میشد.
4️⃣ علاوه بر «عبرانیان»، #بعل‌پرستی در میان کلدانیان، بابلی‌ها و آشوری‌ها و اقوام دیگر نیز رواج داشت. چنان‌که نزد آنان، واژۀ «بعل» به‌صورت «بِعل» یا «بِل» در یونان «فیلوس» و در روم به شکل «بیلوس» تلفّظ میشد و شهرت داشت.
✍️ استاد اسماعیل شفیعی سروستانی
🕎 بت‌پرستی بنی‌اسرائیل، معابد و نمادهای بعل (٢)
✡️ تاریخ فرهنگی «قبیله لعنت»؛ قسمت هشتم
1️⃣ #بعل یک مفهوم کهن سامی، به‌معنای خداوند است که بت گوسالهٔ طلایی یکی از نمادهای آن بود. ثروت فنیقی‌ها و پیوند گستردۀ تجاری آنان با سراسر منطقۀ مدیترانه و شبه‌جزیره عربستان، سوریه، بین‌النهرین و ایران در شرق، طبعاً عاملی مهم در اشاعۀ آئین #بعل‌پرستی بود.
2️⃣ توصیفی که از #معبد_سلیمان روایت شده است، آن را پرستشگاهی باشکوه می‌نمایاند؛ سرشار از آذین‌های طلایی که در محراب آن، دو کروبی عظیم از طلا نصب شده است.
3️⃣ این کروبی چیزی نیست، جز گوسالهٔ طلایی بالدار، شبیه حیوانات بالداری که در #تخت_جمشید می‌یابیم. با نام‌هایی چون ملکم و ملکارت خوانده شده و نمونه‌های آن در کاوش‌های باستان‌شناسی به‌دست آمده است. این همان آیین «پرستش گوساله طلایی» می‌باشد که در روایات اسلامی، آن را #گوساله_سامری می‌نامند.
4️⃣ گرچه در آثار تمدّن‌های مختلف، می‌توان گاو را مشاهده کرد؛ ولی آثاری که در «تخت جمشید» و دیگر باقی‌مانده‌های #هخامنشیان یافت شده، از تبار همان گاوهایی‌است که در بین‌النهرین بوده و بعدها به تخت‌جمشید منتقل شده است و این گاو مقدّس چیزی، جز همان «گوساله سامری» نیست.
✍️ استاد اسماعیل شفیعی سروستانی