eitaa logo
| اندکی اندیشه |
356 دنبال‌کننده
752 عکس
219 ویدیو
16 فایل
💠💠خُرده تاملات حسینعلی رحمتی در اخلاق فناوری اطلاعات، فلسفه اخلاق ، و برخی موضوعات دیگر. 📌سایت رسمی: www.harahmati.ir 📌آدرس در همه شبکه های اجتماعی: @harahmati 📌 ارتباط با بنده در ایتا: @harahmati2
مشاهده در ایتا
دانلود
🎈🎈به نسل بِتّا، نخستین نسل عصر هوش مصنوعی سلام کنیم (۱) 🔸آغاز سال ۲۰۲۵ میلادی نه تنها شروع یک سال جدید که آغاز شکل گیری نسل جدیدی است که آنها را «نسل بِتّا» (Beta Generation) نامیده اند و متولدین سال های 2025 تا سال 2039 میلادی را در بر می گیرند. این نسل به نوعی فرزندان نسل آلفا (متولدین۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴) و نسل زد (متولدین ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۹) محسوب می شوند و از منظر فناوری اطلاعات، وجه اشتراک همه آنها استفاده از شبکه های اجتماعی است.‌ 🔸 البته نسل بتا از هوش مصنوعی استفاده بیشتری خواهد کرد و چه بسا شبکه های اجتماعی پیشین را با بهره گیری از هوش مصنوعی تغییر دهد. براین اساس، ‌نسل بتا بیش از نسل های گذشته با فرصت ها و تهدیدهای اخلاقی هوش مصنوعی سروکار خواهد داشت. 📌 از این رو بر همه افراد و نهادهای متولی اخلاق و فناوری لازم است از هم اکنون این موضوع جهانی را موضوع جامعه ایران هم قلمداد کنند و پیش از آن که (مثل نسل زد) دیر شود، با انجام اقدامات لازم، این نسل را برای حضور اخلاقی در عصر هوش مصنوعی آماده کنند. حسینعلی رحمتی ۱۳ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
🧕🙎‍♂️ آیا اخلاق «نسل بتا» مسئله جامعه ما «هم» هست؟ (۲) کم کاری های مربوط به پژوهش های اخلاقی درباره نسل زد و آلفا درباب فناوری اطلاعات چنین به ذهن می آورد که گویا برای افراد و نهادهای اخلاق پژوه ما، این گونه موضوعات مسئله دیگر کشورهاست و مسئله ما نیست. و اینک ترس از آن است که درباره «نسل بتا» هم خواسته یا ناخواسته چنین خطایی رخ دهد؛ این در حالی است که: ▪️اولا، فضای مجازی و هوش مصنوعی اینک بیش از گذشته جوامع را به هم نزدیک کرده و مرزهای جغرافیایی هر روز کم رنگ تر می شود. ▪️ثانیا، هر کشوری که دست بالاتر را در فناوری داشته باشد بهتر می تواند ارزش های فرهنگی و اخلاقی خود را به دیگران منتقل کند. ▪️ ثالثا، نسل بتای کشور ما چون بیش از نسل های گذشته با فاوا و هوش مصنوعی مانوس است پس بیش از آنها تحت تاثیر ارزش های اخلاقی دیگران قرار می گیرد. 📌 بنابراین، همه مرتبطان با اخلاق و تعلیم و تربیت و فناوری در کشور ما بایستی از هم اکنون به طور جدی مسائل اخلاقی مربوط به نسل بتا را با توجه به مختصات دینی و فرهنگی و ارزشی جامعه ما مورد بررسی قرار دهند تا غافلگیر نشوند. حسینعلی رحمتی ۱۴ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
💢 چرا حوزه‌های علمیه نسبت به اخلاقِ نسل بتا مسوولیت بیشتری دارند؟ (۳) 🔹نسل بتا به عنوان نخستین بومیان هوش مصنوعی، برای زیست اخلاقی در این فضا و استفاده درست از آن نیازمند «آگاهی و تربیت اخلاقی» هستند. برآوردن این نیاز هرچند برعهده همه دستگاه ها و نهادهای متصدی اخلاق و تعلیم و تربیت وتبیلغ است ولی در این میان، حوزه های علمیه مسوولت بیشتری دارند؛ هم به خاطر این که مهم‌ترین وظیفه‌شان تبلیغ دین و ترویج اخلاق است، هم به خاطر جایگاه شان در نظام سیاسی،‌ و نهادهای گوناگون فرهنگی، تبلیغی و فناوری کشور. 🔹حوزه ها در این زمینه باید به چند کار اهتمام بورزند: ▪️ا. شناخت فرصت ها و چالش های اخلاقیِ زندگی در عصر هوش مصنوعی، با نگاهی آینده پژوهانه ▪️۲. شناخت روحیات، علایق و اولویت های نسل بتا، از منظر تحولات نسلی و ارزشی، و یافتن زبان تعامل و مفاهمه با آنها ▪️۳. تولید محتوای آموزشی لازم برای استفاده اخلاقی از هوش مصنوعی ▪️۴. تربیت نیروهای متخصص اخلاق هوش مصنوعی. 📌 طلاب و روحانیون باید توجه کنند که زمان خیلی سریع می گذرد و به زودی نسل بتا دوران کودکی را پشت سر می گذارد و به جمع مخاطبان حوزه های علمیه افزوده می شود. حسینعلی رحمتی ۱۵ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
🟢🔻 آیا نسل بتا اخلاقی تر خواهد بود؟ (۴) 👈 هرچند افراد نسل بتا تازه به دنیا آمده یا هنوز متولد نشده اند ولی تا چشم به هم بزنیم جزو کاربران هوش مصنوعی خواهند شد. از این رو، یکی از موضوعاتی که از هم اکنون باید نسبت به آن تامل کنیم نوع «ارزیابی اخلاقی» ما نسبت به این نسل است. این قضاوت روی نوع تعامل و زبان گفت وگوی ما با آنها تاثیر می گذارد. در این زمینه باید از برخوردمان با نسل زد و نسل آلفا تجربه کسب کنیم. 👈 واقع مطلب این است که با توجه به نامشخص بودن سنخ تحولات هوش مصنوعی در آینده و با توجه به این که این نسل هنوز به عرصه زندگی اجتماعی وارد نشده است،‌ نمی توان با قاطعیت درباره نوع دینداری و اخلاق مداری اش سخن گفت، ولی به احتمال زیاد این نسل بیش از نسل گذشته اش، از الگوهای اخلاقی سنتی فاصله خواهد گرفت و معرفت و رفتار اخلاقی خود را با توجه به آنچه هوش مصنوعی برایش تعریف می کند تعیین خواهد کرد. 📌 این البته یک چالش جدی برای کانون های سنتی اخلاق از قبیل خانواده، حوزه های علمیه،‌ و نهادهای رسمی خواهد بود که باید از هم اکنون برایش فکری بکنند. حسینعلی رحمتی ۱۶ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
🌀 آشنایی با زیست-جهان؛ نخستین گام برای تربیت اخلاقی نسل بتا (۵) 🩸نخستین گام برای تعلیم وتربیت اخلاقی نسل بتا، شناخت ویژگی ها و روحیات،‌ و آشنایی با زیست-جهان و سبک زندگی آنهاست. اما از آنجا که این نسل هنوز به دوران بلوغ خود نرسیده و زیست جهان خود را شکل نداده است طبیعتا شناخت آن با قطعیت ممکن نیست. 🩸از این رو بایستی با بهره گیری از علمِ «آینده پژوهی» و با بررسی وضعیت هوش مصنوعی و تحولات اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی در حال حاضر،‌ سناریوهای احتمالی آینده را طراحی، و برای هر سناریو برنامه های اخلاقی خاص خودش را تدوین کرد. این کار باید با مشارکت متخصصان رشته های مختلف از قبیل اخلاق، تعلیم و تربیت، و جامعه شناسی انجام شود. 👋🏽افراد و نهادهای متصدی و مبلغ اخلاق و دین و فناوری اگر امروزه در این زمینه به طور جدی، هدفمند و روش مند اقدام نکنند، چنانچه یکی دو دهه آینده با نسلی مواجه شدند که نظام هنجاری متفاوتی دارد، به گونه ای دیگر زیست می کند و به نصایح اخلاقی آنها تن نمی دهد، بایستی پیش از این که آن نسل را مقصر بدانند، خود را سرزنش کنند. حسینعلی رحمتی ۱۷ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
🟣 نسل بتا به مثابه فرصت و سرمایه (۶) ▪️یکی از دغدغه هایی که از هم اکنون نسبت به نسل بتا وجود دارد این است که مبادا مواجهه ای که بسیاری از ما بزرگترها با نسل زد و نسل آلفا داشتیم با آنها هم داشته باشیم؛ به این معنا که یا کلا آنها را نادیده بگیریم، یا این که با دیده «مظنونین همیشگی» به آنان بنگیریم و هر روز با آنها فاصله بیشتری پیدا کنیم. ▪️ این در حالی است که نسل بتا چون در دامان فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی بزرگ می شوند و با توجه به نیاز روزافزون جامعه ما به متخصصان این فناوری ها، بایستی از هم اکنون آنها را به عنوان یک فرصت طلایی و سرمایه ارزشمند برای کشورمان در نظر بگیریم و برای استفاده هرچه بهتر از آنها برای رشد و تعالی این سرزمین از هم اکنون برنامه ریزی کنیم. ▪️حتی برای اخلاقی سازی فرایند تولید، توسعه و استفاده از هوش مصنوعی هم باید این نسل را به عنوانِ بخشی از «راه حل» در نظر بگیریم نه قسمتی از «مشکل». ❤️ آنها هم مثل نسل فعلی، بچه های ما هستند. باید «ببینیم»شان، و دوستشان بداریم تا دوستمان بدارند؛ به رغم همه اختلاف نظرهایی که با هم داریم. حسینعلی رحمتی ۱۹ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
💢نسل بتا، فاعلِ اخلاقی ساکن شهرهای هوشمند (۷) (۱) 🔹بچه هایی که از الان تا حدود چهارده سال دیگر (۲۰۳۹م/۱۴۱۸ش) به دنیا می آیند را نسل بتا می نامند. بنابراین از هم اکنون برای شناخت آنها و گمانه زنی درباره زیست جهان اخلاقی شان فرصت کافی وجود دارد. 🔹 با پیش بینی احتمالی فرایند تحولات فرهنگی، اجتماعی و فناورانه یکی دو دهه آینده، می توان گفت یکی از ویژگی های این نسل آن است که تدبیر امور زندگی خود را در بستر هوش مصنوعی تعریف می کند. برخلاف نسل فعلی که بیشتر از فضای مجازی و به ویژه شبکه های اجتماعی استفاده می کند، نسل بعدی، زیست جهان خود را بر بستر هوش مصنوعی تعریف خواهد کرد. 📌بنابراین، متصدیان اخلاق و فناوری بایستی از هم اکنون مسئله شناسی اخلاقی هوش مصنوعی و تدوین دستورالعمل برای درست زیستن در این فضا را در دستور کار خود قرار دهند. لازمه این کار آن است که مخاطب دو دهه آینده خود را فاعل اخلاقیِ «ساکن شهرهای هوشمند»‌ تصور کنند نه کاربر فعال در شبکه های اجتماعی (به گونه ای که اکنون وجود دارد). حسینعلی رحمتی ۲۰ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
🟢 نسل بتا به هنجارگذاران سنتی اخلاق وفادار خواهد ماند؟ (۸) (۲) 🧕نسلی که در یکی دو دهه آینده پا به عرصه وجود می گذارد و اُنسش با فناوری های جدید به ویژه هوش مصنوعی زیادتر است طبیعتا بیشتر از نسل فعلی (نسل آلفا و نسل زد) در باورها و رفتارهای اخلاقی خود تحت تاثیر هوش مصنوعی خواهد بود، و به احتمال زیاد، نه تنها از نهادهای سنتی اخلاق، مثل خانه و مدرسه و رسانه های رسمی، که حتی از الگوهای فعلی برخی از جوانان (مثل سلبریتی ها) هم فاصله خواهد گرفت. 🧑‍🌾از این رو عجیب نخواهد بود اگر نسل بتا،‌ چت بات ها، ربات ها، و شخصیت هایی که توسط هوش مصنوعی خلق شده اند را به عنوان مشاوران و الگوهای اخلاقی خود انتخاب کند. 👋🏽بنابراین، همه افراد و نهادهای متصدی اخلاق و تربیت بایستی از هم اکنون این موضوع را از منظری آینده پژوهانه مورد بررسی قرار دهند، ابعاد و زوایا و تبعات آن را بسنجند، و برای مواجهه درست با موقعیت ها و سناریوهای احتمالی خود را آماده کنند. 📌در این میان، حوزه های علمیه مسوولیتی دوچندان دارند، و بایستی از نخستین پیشگامان تحلیل و بررسی این موضوع باشند. حسینعلی رحمتی ۲۱ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
‼️نسل بتا معتکفِ «معبد تنهایی»‌ و محبوس انزوای دیجیتال خواهد شد؟ (۹) (۳) 🔸 نسل بتا از آنجا که نخستین نسلِ «بومیان هوش مصنوعی» است طبیعتا اغلب (اگر نگوییم همه) کارهای زندگی شخصی و کاری خود (از خرید منزل تا تحصیل و حتی بازی و سرگرمی اش) را با استفاده از فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی انجام خواهد داد. این نکته به ظاهر ساده، از منظر اخلاقی و تربیتی پیامدهایی می تواند داشته باشد که از هم اکنون باید در صدد بررسی آنها باشیم و برای شان چاره اندیشی کنیم. 🔸از جمله این که ممکن است بیش از نسل فعلی ارتباطات انسانی خود را کاهش دهد و به «انزوای دیجیتالی» تن دهد. این کار می تواند بر روی عواطف اخلاقی او نسبت به دیگران تاثیر منفی بگذارد و شفقت و دلرحمی او نسبت به انسان ها و حتی حیوانات و محیط زیست را کاهش دهد. 📌چه بسا در دنیای نسل بتا همه انسان های گوشت و خون دار تبدیل به «دیتا» شوند و مواجهه با آدم ها تابع کدها و دستورالعمل هایی باشد که ربات ها برای انسان تعریف می کنند. گویی انسان ها بَرده ربات ها می شوند. و این یعنی مخدوش شدن کرامت انسانیِ انسان. حسینعلی رحمتی ۲۲ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد
♨️ اخلاق نسل بتا در دنیای شدیدا در حال تحول چگونه خواهد بود؟ (۱۰) (۴) 🔹 پیش بینی می شود نسل بتا بیش از نسل فعلی با تحولات بزرگ جهانی چه در عرصه اقلیمی (مثل گرمای جهانی و کمبود منابع زیستی)، چه در عرصه اجتماعی (مانند افزایش مهاجرت و مسئله سالمندی) و چه در عرصه های فرهنگی (مانند تکثر دیدگاه ها و تنوع سبک زندگی) مواجه شود. 🔹 زیستن در چنان زمانه شدیدا در حالی تغییری که متاثر از عوامل مختلف، از جمله هوش مصنوعی است، طبیعتا بر روی بینش، مَنش و کُنش اخلاقی این نسل هم تاثیر می گذارد. مثلا ممکن است آنها را نسبت به حفظ محیط زیست حساس تر،‌ و نسبت پذیرش «دیگران»ی که فکر و زندگی متفاوتی دارند، روادارتر و با تحمل تر کند. 📌بنابراین، نسلی فعلی چه با این تحولات موافق باشند یا نه، بایستی از هم اکنون دنبال شناخت دقیق عوامل، زمینه ها، پیامدهای اخلاقی و منطق این تحولات باشند. از رهگذر این آگاهی و شناخت است که می توانند «روش» مواجهه معقول، منطقی و موثر با نسل بتا را مشخص کنند، و نه تنها نهادهای تبلیغی و فرهنگی و سیاسی، که حتی نسل فعلی را که والدین نسل بتا خواهند بود، برای ایفای وظایف شان آماده کنند. حسینعلی رحمتی ۲۳ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد