«هو الحیّ»
🟢 در هندسه نظام معرفت با سه وادی اصلی مواجه هستیم:
١- وادی تفقه با عقل در قوهی فاقهه
٢- وادی تفهم با فکر در قوهی فاهمه
٣- وادی توهم با خیال در قوهی واهمه
در سلسلهای از پست های بعدی به وادی سوم یعنی توهم و تخیل، خواهم پرداخت.
❗️همانطور که قرآن کریم، به روشهای سهگانه دعوت به سبیل رب [حکمت، موعظهی حسنه و جدال احسن] امر فرموده است، با استفاده از روش سوم یعنی جدال احسن [جدل با استناد به ادعاهای طرف مقابل - در اینجا بهطور خاص - تمدن غرب] به مکتب توهم گرایی در فلسفه و هنر می پردازیم و در ادامه توهم در فلسفه های مضاف [سایر دانش ها] را بررسی میکنیم.
⚠️ اکنون غربی ها به اذعان خودشان دچار توهم تمدن شده اند که محصول این توهمات، تمدنی بر پایهی توهم است!
#تمدن_توهم
📝 سیدایمان بیدختی
————————
🌿 اندیشکده رشد
📲 @Andishkadeh_Roshd
«هو الحی»
✅ واژهی وهم و توهم
نخست برای تعمیق و درک بهتر به بررسی واژه میپردازیم:
وَهَم: گمان
وَهْم: اندیشهای که به دل راه یابد.
وهم: جانوری که در سر شیر، بدن ببر و دم مار داشته است، خیال واهی، خیال باطل، تصور غلط
خیال، وهم، تصور،گمان، پندار، ظن، شک، شبهه، ادراک جزئی با محسوسات.
⚠️ البته اگر قرار باشد معنی دقیق تری برای توهم ارائه دهیم، از عبارات "گمان باطل"، "گمان سست"، "گمان غیرحکیمانه"، "گمان هویپایه" استفاده میکنیم.
◀️ خداوند حکیم در قرآن کریم در آیه ۵۴ سوره حجرات میفرماید «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا...»
مؤمنین، امر به اجتناب از بیشتر ظنها [گمانها] شدهاند و بعضی از گمانها را گناه میداند. بنابر تعریف وهم به عنوان یک «گمان هویپایه»، میتوان گفت «إنّ کلَّ وهمٍ اثمٌ»!
لذا باید با مدد از قوهی فاقهه بهوسیلهی عقل، تمام اوهام را محدود کرد.
#تمدن_توهم
📝 سیدایمان بیدختی
————————
🌿 اندیشکده رشد
📲 @Andishkadeh_Roshd
«هوالحی»
🟢 واژه وهم و توهم بارها در روایات گوناگون مورد استفاده قرار گرفته است که در اینجا به بیان یک حدیث می پردازیم:
🔅 شخصی به محضر امام صادق(ع) رسید و ادعای دوستی اهل بیت (ع) کرد، امام فرمود از کدام دسته از دوستان مایی؟ گفت: نمی دانم؟ حضرت فرمود دوستان ما سه دسته اند:
١. در ظاهر ما را دوست دارند ولی در باطن خیر (زبان هایشان با ماست و شمشیرهایشان بر ما)
٢. در باطن ما را دوست دارند ولی در ظاهر آن را اعلان نمی کنند.
٣. در آشکار و پنهان ما رو دوست دارند، ایشان بهترین گروهند، فقر و بینوایی و انواع گرفتاری ها تندتر از تازِش اسب، به سوی آنان می شتابد. رنج و گزند، فرا می گیردشان و متزلزل می شوند و سختی و شکنجه می بینند. یکی زخم می خورَد و دیگری سرش از تن جدا می شود و در سرزمین های دوردست، آواره می شوند.
❎ سپس حضرت در بیان نشانه های دسته سوم می فرمایند: چند چیز است: نخستین آنها، این است که ایشان یگانگی خداوند را چنان که باید، شناخته اند و علم توحیدش را استوار ساخته اند و آن گاه، به چیستی او و چگونگی اش ایمان آورده اند و سپس مرزهای ایمان و حقایق و شروط و تأویل آن را دانسته اند.
❓پرسنده را نشاید که از چیستی ایمان بپرسد، تا آن که [نخست ] بداند ایمان به چه کسی است. آن گاه ایشان در وصف شناخت خداوند می فرمایند:
«مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ یَعْرِفُ اللَّهَ بِتَوَهُّمِ الْقُلُوبِ فَهُوَ مُشْرِکٌ » : کسی که می پندارد خدا را با توهّم دل می شناسد، مشرک است. کسی که می پندارد خدا را به نام و بدون معنا [و حقیقت] می شناسد، به طعن [در حدوث خداوند] اعتراف کرده است؛ زیرا نام، حادث است. کسی که می پندارد نام و معنا را می پرستد، با خداوند، شریک قرار داده است. کسی که می پندارد معنا را با صفت و نه با ادراک می پرستد، به موجودی غایب، حوالت داده است. کسی که می پندارد صفت و موصوف را می پرستد، توحید را باطل ساخته است؛ زیرا صفت، غیر از موصوف است، و کسی که می پندارد موصوف را به صفت اضافه می کند، بزرگ را کوچک ساخته است. اینان خدا را چنان که باید و شاید، نشناخته اند»
❇️ در ادامه هم حضرت برای درک بهتر شناخت حضرت یوسف توسط برادرانشان را مثال می زند. ((بحارالأنوار، ج۶۵، ص۲۷۵) )
(در ذیل این روایت میگوید كه آن دوستان ما كه خدا را میشناسند مثل برادران یوسف هستند كه خودش را با خودش شناختند، إِنَّكَ لَأَنْتَ یُوسُفُ قالَ أَنَا یُوسُفُ؛ حضرت میفرماید: تو همه چیز را با خدا میشناسی و خدا را با خودش میشناسی، یعنی انسان میتواند طوری شود كه خدا را با خودش بشناسد و خدا خودش به او بگوید: من خدا هستم (البته نه با این زبان). در دعای ابوحمزه هم میخوانیم: بك عرفتك و أنت دللتنی علیك... و لو لا أنت لم أدر ما أنت - علامه مصباح یزدی - چهارشنبه, 10 بهمن, 1386)
⚠️ لذا با توجه به این حدیث نورانی نباید با توهم قلب به شناخت خداوند متعال پرداخت که منجر به شرک میگردد و شرک، ظلمی بزرگ است!
#تمدن_توهم
📝 سیدایمان بیدختی
————————
🌿 اندیشکده رشد
📲 @Andishkadeh_Roshd
هدایت شده از اندیشکدۀ رشد
«هو الحی»
✅ آیت توهم چیست؟
برای شناخت بهتر توهم، باید به این سؤال پاسخ دهیم که آیت توهم در پدیدههای طبیعی چیست؟
در پاسخ به این سؤال، به آیهی ٣٩ سوره مبارکه نور مراجعه میکنیم.
📜 «والَّذِينَ كَفَروا أَعْمَالُهُم كَسَرَابٍ بِقِيعَةٍ يَحسَبُهُ الظَّمْآنُ مَاءً حتَّىٰ اذَا جاءَهُ لَم يَجِدْهُ شَيئًا وَوَجَدَ اللَّهَ عِندهُ فَوَفّاهُ حِسابَهُ وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِساب»
📌 ﻭ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﺍﻋﻤﺎﻟﺸﺎﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﺍبی ﺩﺭ ﺑﻴﺎﺑﺎنی ﻣﺴﻄّﺢ ﻭ ﺻﺎﻑ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺸﻨﻪ، ﺁﻥ ﺭﺍ [ﺍﺯ ﺩﻭﺭ] ﺁﺏ ﻣﻰﭘﻨﺪﺍﺭﺩ، ﺗﺎ ﻭقتی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﻴﺰی ﻧﻴﺎﺑﺪ، ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺍﻋﻤﺎﻟﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺣﺴﺎﺑﺶ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺣﺴﺎﺑﺮسی ﺳﺮﻳﻊ ﺍﺳﺖ.
🔍 در واقع سراب پدیدهای طبیعی و فیزیکی است که بهعلت خطای دید و بهخاطر شکست نور اتفاق میافتد، و بیننده به اشتباه انعکاس آسمان یا چیز دیگری را بر روی زمین میبیند!
قرآن کریم، اعمال کفار را سرابی میداند که وقتی تشنه به آن میرسند، در آنجا آبی پیدا نمیکنند! کارکرد توهم نیز، همینگونه است. توهم نیز همان گمان سستپایه است، درست مانند سراب در بیابان!
#تمدن_توهم
📝 سیدایمان بیدختی
————————
🌿 اندیشکده رشد
📲 @Andishkadeh_Roshd
«هو الحی»
✅ توهم ، به مثابه یک مکتب فلسفی!
توهم گرایی نظریهای دربارهی ارادهی آزاد است که برای اولین بار توسط پروفسور سائول اسمیلانسکی از دانشگاه حیفا ارائه شد. اگرچه نظریهای با همین نام درباره آگاهی در روانشناسی وجود دارد، اما توجه به این نکته مهم است که این دو نظریه با موضوعات متفاوتی سروکار دارند.
تعریف
توهم گرایی بیان می کند که مردم در مورد اراده آزاد اعتقادات واهی دارند. اسمیلانسکی معتقد است که اعتقاد به جبرگرایی سخت، اساسا احساس ارزشمندی فرد را در دستاوردهای خود از بین می برد. این "به شدت به دیدگاه ما نسبت به خود، به احساس موفقیت، ارزش و احترام به خود آسیب می رساند". (کتاب "چرا ما اراده آزاد نداریم و می توانیم بدون آن زندگی کنیم؟" اثر درک)
⚠️ به گفته اسمیلانسکی، نه سازگاری (اختیارگرایی کامل) و نه جبر سخت، کل ماجرا نیست و یک دیدگاه نهایی وجود دارد که در آن برخی از بخشهای سازگاری و برخی از بخشهای جبر سخت معتبر هستند.با این حال، اسمیلانسکی بیان میکند که ماهیت آنچه او دوگانگی اساسی بین جبرگرایی سخت و سازگاری مینامد، از نظر اخلاقی نامطلوب است، زیرا هر دو باور، در اشکال مطلق خود، پیامدهای نامطلوبی دارند. تمایز بین انتخاب و شانس ایجاد شده توسط سازگاری مهم است، اما به طور کامل توسط جبر سخت تضعیف شده است. اما برعکس، جبرگرایی سخت مفاهیم اخلاقی مهم عدالت و احترام را تضعیف میکند و چیزی جز تصورات «کم عمق» برای آنها باقی نمیگذارد.
ادامه دارد....
#تمدن_توهم
📝 سیدایمان بیدختی
————————
🌿 اندیشکده رشد
📲 @Andishkadeh_Roshd