🔴 تفاوت عالم، متفکّر، عاقل و حکیم!
🔵 کسی که حکیمی برای راهنماییاش نداشته باشد ...
داشتم روایت زیر رو دوباره نگاه میکردم که یاد یک تقسیمبندی زیبا از استاد خسروپناه افتادم. اول روایت را بخوانیم:
الإمامُ زينُ العابدينَ (ع):
هَلَكَ مَن لَيس لَهُ حَكيمٌ يُرشِدُهُ
«كسى كه براى خود حكيمى نداشته باشد تا راهنمايىاش كند، به نابودى در افتد.»
(بحارالانوار، ج 75، ص 159)
چندین بار از استاد خسروپناه در مورد «تفاوت بین عالم، متفکر، عاقل و حکیم در ادبیات دینی و قرآنی» شنیده بودم. شاید خواندنش برای همه مفید باشد. (امیدوارم حرف را درست منتقل کنم)
#عالم؛
عالِم یا همان انسانِ آگاه؛ کسی است که به وسیله علم، جهلش را برطرف میکند و واقعیت را مییابد و نسبت به واقعیت شناخت پیدا میکند. در حقیقت عالِم کسی است که رافع جهل است.
#متفکر؛
متفکر کسی است که در معلومات پیشین سیر میکند و با کمک این معلومات، مجهولات را معلوم میکند. البته در قرآن علاوه بر این ویژگی، داشتنِ نگاه توحیدی هم شرط متفکر بودن ذکر شده. در واقع تفکرِ قرآنی یک نتیجه توحیدی دارد.
#عاقل؛
عاقل، عالمِ متفکری است که کنترلکننده اَمیال خود باشد، لذا اگر کسی فیلسوفِ دهر هم باشد ولی نتواند امیال، شهوات و غضب خود را کنترل کند از نظر اسلام عاقل محسوب نمیشود. عالِم هست ولی عاقل نیست.
خود عقل نیز چهار ساحت دارد:
1️⃣ عقل نظری که کارش درک هست و نیست مسائل است. (برخی میگویند این عقل، عقلِ درککننده است)
2️⃣ عقلِ عملی که کارش درک باید و نباید مسائل است. (برخی میگویند این عقل، عقلِ عامل است)
3️⃣ عقلِ معاش که عقل برنامهریز و تدبیرگرِ ما در امور این جهانی است.
4️⃣ عقلِ معاد که عقل آخرتاندیش میباشد. یعنی هر کاری که میکنیم بررسی کنیم ثمره آخرتی آن چیست؟ این کارِ عقلِ معاد است.
اگر این چهار عقل با هم جمع شوند، قرآن از آن تعبیر به #لُب میکند. #اولوالالباب یعنی صاحبان لُب، یعنی صاحبان خرد خالص (خرد ناب)
اما #حکیم؛
حکیم؛ انسانِ عاقلِ عالمِ متفکری است که فضائل در او جمع شده است. در واقع استوار و محکم است. (حکیم هیچ معادلی در فارسی ندارد)
👈 آیا برای رهایی از هلاکت، حکیمی در زندگی ما وجود دارد؟! ساده نگذریم ...
پینوشت: استاد خسروپناه به تازگی به دبیری شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب شدند.
✍حمید کثیری
🇮🇷حیات طیبه🇮🇷
https://eitaa.com/joinchat/2840461424C69a94a5cc0
💠کدام اخلاقمان شبیه پیامبرمان است؟
پیامبر اسلام :
🥀دائماً #متفکر بود.
🥀 اکثر اوقات #ساکت بود.
🥀خلقش نرم بود.
🥀کسي را #تحقير نميکرد.
🥀دنيا و ناملايمات هرگز او را به خشم نميآورد.
🥀حقي پايمال ميشد از شدت خشم کسي او را نميشناخت تا اينکه #حق را ياري کند.
🥀بيشتر خندههاي آن حضرت #تبسم بود
🥀ميفرمود حاجت کساني که به من دسترسي ندارند را ابلاغ کنيد.
🥀با مردم انس ميگرفت و آنان را از خود دور نميکرد.
🥀در همه امور #اعتدال داشته و افراط و تفريط نميکرد.
🥀زبان خويش را از بيان سخنان غيرضروري کنترل ميکرد.
🥀در انجام #وظيفه به هيچ وجه کوتاهي نميکرد.
🥀بافضيلتترين فرد نزد پيامبر خيرخواهترين آنان براي مردم بود.
🥀در مجالس جايگاه خاص براي خود برنميگزيد.
🥀هنگامي که بر جمعي وارد ميشد در جاي خالي مينشست و به ياران خويش دستور ميداد اين گونه عمل کنند.
🥀هر کس براي رفع نياز رجوع ميکرد نيازش را برآورده ميکرد يا با کلام دلنشين آن حضرت قانع ميشد.
🥀رفتار پيامبر آنقدر نرم بود که مردم او را همچون پدري دلسوز و مهربان ميدانستند و حق همه #مردم نزد آن بزرگوار يکسان بود.
🥀مجلسش مجلس بردباري، #حيا، صدق و امانت بود.
🥀#عيبجو نبود و از کسي هم تعريف زياد نميکرد.
🥀پيامبر نفس خود را از سه چيز پرهيز ميداد #جدال، #پرحرفي و سخنان غيرضروري.
🥀هرگز کسي را #سرزنش نميکرد.
🥀در پي لغزشهاي مردم نبود.
🥀#سخن نميگفت مگر در جايي که اميد ثواب در آن وجود داشت.
🥀سخن کسي را قطع نميکرد مگر اين که از حد متعارف تجاوز ميکرد.
🥀به آرامي و متانت گام برميداشت
🥀کلامش مختصر، جامع، آرام و شمرده بود و آهنگ صدايش از همه مردم زيباتر بود.
🥀پيامبر در تمام حالات و در برابر همه مشکلات #شکيبا بود.
🥀هر روز هفتاد بار #استغفار ميکرد.
🥀لحظهاي از #عمر بابرکت خويش را بيهوده نميگذرانيد.
🥀ديرتر از همه مردم به #خشم ميآمد و زودتر از همه راضي ميگشت.
🥀با ثروتمندان و تهيدستان يکسان دست ميداد و #مصافحه ميکرد و وقتي به کسي دست ميداد پيش از او دست خويش را باز نميکشيد.
🥀با مردم #شوخي ميکرد تا مردم را خوشحال سازد.
🥀امام صادق(ع)فرمودند:
*اني لاکره للرجل ان يموت و قد بقي خلة من خلال رسول الله صلي الله عليه و آله لم يأت بها.*
من خوش ندارم کسي بميرد در حالي که هنوز برخي از آداب پيامبر (ص) را به جا نياورده است.
📚منبع: سنن النبی، علامه طباطبایی
🇮🇷@hayatetayebe1