بسم الله الرحمن الرحیم نقدی بر کتاب آموزش فلسفه آیت الله مصباح یزدی (ره) بمناسبت تدوین «دروس فی الحکمة الاسلامیة» متون مختلف فلسفی را مطالعه میکنم. طبعا کتاب آموزش فلسفه مرحوم آیت الله مصباح یزدی (ره) را هم - چون یکی از کتابهای ارزشمندی است که در دهه های اخیر به هدف متن درسی در فلسفه اسلامی تالیف شده - در فهرست مراجعات و مطالعات خود قرار داده ام. فعلا قصد ندارم ارزیابی همه جانبه ای نسبت به این کتاب (#آموزش_فلسفه) داشته باشم. بلکه فقط یک نکته را اشاره میکنم: سه درس ابتدایی این کتاب کاملا به تاریخ فلسفه و نحله های گوناگون فلسفی اختصاص داده شده است، اما نه فلسفه اسلامی، بلکه فلسفه غرب! درس چهارم و پنجم نیز در تفاوت فلسفه و علم و رابطه فلسفه با علوم است که باز عمدتا بر اساس همان اصطلاحات فلسفی غرب و دیدگاههای فلاسفه مغرب زمین است. میتوان گفت که از درس ششم تقریبا مباحث فلسفه اسلامی شروع میشود و پنج درس اول کتاب که حدود ۷۰ صفحه است طلبه را کاملا در فضای فلسفه غرب و فیلسوفان غربی و اصطلاحات فلسفی غرب سیر میدهد.. به گمان حقیر این ویژگی یکی از مهمترین نواقص و عیوب بارز و خطرناک کتاب آموزش فلسفه است. حقیقتا با شناختی که از افکار و شخصیت اصیل آیت الله مصباح رضوان الله علیه داشتم و دارم هنوز نمیتوانم متوجه شوم که چرا ایشان چنین اشتباه بزرگی را آنهم در ابتدای یک کتاب آموزشی حوزوی مرتکب شده است. فرض بر این است که کتاب آموزش فلسفه ، یک کتاب آموزشی ابتدایی در فلسفه اسلامی است. چرا باید در مقدمه و ابتدای این کتاب، اینطور پررنگ و گسترده و مفصل به تاریخ فلسفه غرب و نحله های فکری آن پرداخته شود؟ چه تناسبی بین این مقدمه و ذی المقدمه است؟ بر فرض قرار باشد به تاریخ فلسفه آنهم به این بسط و گسترش پرداخته شود، چرا به تاریخ فلسفه اسلامی پرداخته نشده و صرفا در حد نصف صفحه اشاره ای به برخی نحله های فلسفه اسلامی شده است؟ فلسفه غرب از هیچ جهت با فلسفه اسلامی حتی قابل مقایسه نیست. درجه عمق و اتقان و گستردگی منابع و متون فاخر و فرهیختگان و اندیشمندان بسیار بزرگ در فلسفه اسلامی به قدری افتخار آمیز است که افکار سست و پوچ فلسفه غرب و چهره‌های فلسفی غرب همچون کانت و دکارت و غیرهما اصلا در مقایسه با فلسفه اسلامی، از کوچکترین ارزشی برخوردار نیستند. با این وصف، چقدر اشتباه است که ما در ابتدای کتاب آموزشی فلسفه، آنچنان به تاریخچه و مشارب گوناگون فلسفه غرب و اسامی فرنگی فیلسوفان پخمه و شیرین عقل غرب بپردازیم که طلبه و محصل فلسفه اسلامی دچار توهم شود و خیال کند انگار در مغرب زمین خبری هست!! این در حالی است که تمدن غرب با فلسفه مزخرفش کثیف‌ترین، لجن ترین، خونخوارترین، سفاک ترین، ظالم ترین و سیاه ترین تمدن بشری در طول تاریخ است. ای کاش مرحوم اقای مصباح به جای پرداختن به تاریخچه فلسفه غرب و فیلسوفات کوتوله غربی، به معرفی فیلسوفان بزرگ اسلام همچون فارابی و ابن سینا و خواجه نصیر طوسی و شیخ اشراق و صدرالمتالهین و ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی میپرداختند و تحولات و پیشرفت‌های شگرفی را که توسط آنها در فلسفه یونان ایجاد شد و آن را به فلسفه فاخر اسلامی تبدیل کرد ، به تفصیل مورد بررسی قرار میدادند. یکی از بزرگترین خطراتی که حتی حوزه های علمیه و طلاب جوان را بشدت تهدید میکند خطر غربزدگی و خودباختگی در برابر فرهنگ و تمدن نحس غرب است. نگران هستم که این نحوه شروع کتاب آموزش فلسفه و مواجهه متراکم طلبه مبتدی با تاریخچه فلسفه غرب و چهره ها و نحله های فلسفی غرب، ذهنیت مثبت خاصی برای او نسبت به غربی ها و فیلسوفان غربی ایجاد کند. و لذا هرگز کتاب آموزش فلسفه را به عنوان متن درسی فلسفه ، به هیچ وجه توصیه نمیکنم و بلکه برحذر میدارم. بله، این کتاب برای مراجعه و مطالعه اهل تحقیق سودمند است اما برای متن آموزشی بودن به هیچ وجه شایسته نیست. رضوان الهی بر مرحوم آیت الله مصباح یزدی که همیشه پرچمدار دفاع از ارزشهای اصیل و ناب اسلامی و مبارزه باهمه افکار انحرافی و التقاطی خصوصا غربزده‌ها بود. 🌐دروس حکمت اسلامی