◀️نشست علمی « نقش علوم عقلی در تمدن نوین اسلامی » ، پنج شنبه ۸ آبان ۱۳۹۹ با حضور صاحب نظران، به صورت حضوری(محدود) و مجازی در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد. 🔹در این نشست علمی حجت الاسلام والمسلمین دکتر محسن الویری و حجت الاسلام والمسلمین دکتر حبیب الله بابایی به عنوان کارشناسان بحث و جناب حجت الاسلام والمسلمین دکتر مسعود آذربایجانی به عنوان دبیر علمی در خصوص موضوع یاد شده به تبادل نظر و بیان دیدگاه های خود پرداختند که خلاصۀ نشست در پی می آید. در ابتدا، دبیر علمی نشست پس از بیان ضرورت بحث، تعریفی از علوم عقلی و تمدّن ارائه کردند. در این بحث، علوم عقلی علومی هستند که پدیده های مختلف را با استدلال عقلی، برهانی و فلسفی مطالعه می کنند. این علوم در سه طبقه قابل تقسیم هستند: ۱- شاخه های مختلف علوم فلسفی، ۲- آن بخش از علوم الهیاتی که روش عقلی دارند، و ۳- علوم ریاضی. تمدّن نیز بالاترین و گسترده ترین مفهوم اجتماعی و تاریخی، و برآیند عناصر چهارگانۀ سرمایه ها و دستاوردهای سخت و نرم است که به صورت یک واحد بزرگ و مستقلّ اجتماعی پدید آمده و جوامع گوناگون جغرافیایی یا تاریخی را در بر می گیرد. این برآیند از یک اندیشۀ تعمیم یافته متأثّر است که در یک بازۀ زمانی و فرآیند تاریخی محقّق می شود. 🔸پس از بیان مبادی تصوّری، کارشناسان محترم موضوع را از دو منظر تاریخ شناختی و پدیدارشناختی مورد بررسی قرار دادند. جناب آقای دکتر الویری تمدّن را فرآیندی دولایه دانستند. لایۀ زیرین آن مستقل از ارادۀ انسان است. این لایه، سنّت های الهی حاکم بر جوامع بشری و قانون های تاریخی کشف شده توسّط بشر را شامل می شود. لایۀ رویین این فرآیند تحت تأثیر اراده های هم افزای انسانی شکل می گیرد. بر این اساس خودآگاهی انسان ها نسبت به قرار گرفتن در یک وضعیّت تمدّنی در کاهش هزینه ها و افزایش سرعت رسیدن به آن، نقش اساسی دارد. ایشان بیان کردند که هر دو لایۀ تمدّن نیازمند تبیین های علوم عقلی است. در لایۀ زیرین، الهیات سنّت ها را تعریف می کند و نحوۀ شکل گیری و اثرگذاری اجتماعی اراده های هم افزا را تبیین می کند. در لایۀ رویین نیز علوم عقلی و به ویژه فلسفه، نحوۀ ترکیب مؤلّفه های چهارگانه و تعیین نسبت میان «برآیند» و «ترکیب» را تبیین می کند. ضمن اینکه نقش فلسفه و الهیات عقلی را در تعریف انسان ـ به عنوان کنش گر اصلی تاریخ و تمدّن ـ و جامعه، و تعیین اصالت یا عدم اصالت آن غیر قابل انکار دانستند. دکتر الویری با تأکید بر لزوم بهره گیری تمدّن از یک بنیان اندیشه ای، نظام اندیشه ای تمدّن ساز را نظامی جامع دانستند که تحت جامعیّت آن، تبیین های لازم از سوی علوم عقلی ارائه می شود. از نظر ایشان، جامعیّت بنیان اندیشه و رسوخ آن در تار و پود تمدّن را می توان در تمدّن های اسلامی و غربی، و حتّی خرده تمدّن مارکسیستی شاهد بود. ایشان منظور از عقلانیّت را برخورداری از منطق روشن و سازگاری درونی دانستند به گونه ای که بتواند مجموعه ای را از خود متأثّر کند؛ نه اینکه لزوماً به معنای مبتنی بودن بر عقل باشد. از این منظر است که می تواند از عقلانیّت تمدّن غرب سخن گفت و آن را نقد کرد. ضمن اینکه نحوۀ رسوخ این عقلانیّت در تار و پود وجودی تمدّن غرب می تواند منبع الهام ما باشد. ایشان تصریح کردند که علوم عقلی در تمدّن پیشین اسلامی سهم وجودی داشتند نه سهم ایجادی. آن تمدّن یک تمدّن دینی بود که بر مبنای فهم متولیان امور دینی از آموزه های قرآنی و روایی شکل گرفت. فقه عنصر اصلی آن تمدّن به شمار می رفت و علوم عقلی متأخّر از آن تمدّن پدید آمدند. اگر تمدّن پیشین اسلامی را به مثابۀ یک وضعیّت در نظر بگیریم، از این جهت که مسلمانان میراث عقلی تمدّن های دیگر را بازتولید کردند و گسترش دادند علوم عقلی قطعاً جایگاه بسیار شاخص یافت. امّا این تنها در حدّ وجودی باقی ماند. امّا امروز، این علوم به بازخوانی متون دینی و فهم نظام اندیشه ای پیشین کمک کنند، و از آیات قرآن تبیین های عقلی معطوف به ساختن جامعه عرضه کنند. میراث پدید آمده از فیلسوفان و متکلّمان مسلمان را از این منظر مورد مطالعه قرار دهند. از نقش اندیشه ای توده های مردم نیز نباید غافل شد و آنجا که پای مردم به میان می آید باید آنها را به خوبی مدیریّت کرد، چراکه رها کردن آن آسیب های جدّی به بار می آورد و تمدّن را از مسیر خود منحرف می کند.... ادامه در... ✅http://hekmateislami.com/?p=11109 @hekmateislami

◀️کتاب "کلام اسلامی" جلد دوم نوشته جناب آقای دکترحسن یوسفیان به همت انتشارات حکمت اسلامی منتشر شد. ✅http://hekmateislami.com/?p=11118 @hekmateislami

🔹ششمین ویژه‌برنامه های بزرگداشت علامه طباطبایی مجمع عالی حکمت اسلامی @hekmateislami

هم اکنون مصاحبه مطبوعاتی ششمین ویژه برنامه های بزرگداشت علامه طباطبایی ۱۷ آبان ۱۳۹۹ مجمع عالی حکمت اسلامی @hekmateislami