شیخ اشراق شهاب الدین یحیى سهروردی (۵۴۹-۵۸۷) فرماید: «مذهب متکلمان و جماهير اهل اصول آن است که بنده‌، خدا را نشاید که دوست دارد، زیرا که دوست داشتن عبارت است از میلِ نفس، و میلِ نفسْ به جنس خود بُوَد، و حق‌تعالی متعالی است از آنکه او را با خلق مجانستی بُوَد بلکه محبت عبارت است از طاعت بنده مر حق‌تعالی را. و [اما] اهل معرفت اثبات کردند محبت را و لذت را، و درین، جنسیت شرطِ نیست نزدِ ایشان، از آنکه مردم لوْنی را دوست دارد یا هیأتی را، با آنکه از جنس او نیست. و محبت حق‌تعالی به قوای حیوانی تعلق ندارد، بلکه نقطه‌ی ربانیّت که مرکزِ اسرارِ حق است در آدمی، و این محبت به ذوق تعلق دارد. و محبت شاد شدن ذاتیست به تصورِ حضورِ ذات دیگر، و جنسیت درین شرط نیست.» (رساله صفیر سیمرغ، ص۳۲۹-۳۲۸) و چنانکه خواهیم دید کتاب عبهرالعاشقين روزبهان بقلی شیرازی، سراسر در اثبات همین مطلب است. مولانا (۶۰۴-۶۷۲) نیز این عقیده را که «وصول به حق از جهت مباینت کلیِ حق و خلق، ممکن نیست»، در این بیت: تو مگو ما را بدان شه بار نیست با کریمان کارها دشوار نیست مطرح ساخته و به دلیلی اقناعی آنرا رد کرده است. دلیلش این است که خدا را کریم می‌گویند و کریم آن است که خواهنده را بی‌وسیلت عطا دهد. و یا آنکه طالب را نومید نگرداند. و یا بخشنده را گویند. و می‌دانیم که بخششِ خدا موقوفِ علت نیست، پس به هر معنی که باشد کار با وی دشوار نیست و خود، راه را بر عاشق آسان می‌گرداند و طريقِ وصول را بدو نشان می‌دهد و به وصال می‌رساند. ✍ #جلال_ستاری 📕 #عشق_صوفیانه چاپ یازدهم۱۴۰۰، ص۱۴۶ @sarire_kelk

آئین اسلام مبتنی بر شهادت و ایمان است که ملاک آن، تبعیت از شرع است. این ایمان، مؤمن را به بهشت می‌رساند که در آن، لذائذ و نعم فراوان است، اما مؤمن به رؤیت لقای حق مشرف نمی‌شود و همچنین به وصالِ عاشقانه با ذات مطلقِ حق نائل نمی‌آید، و ناگفته پیداست که فقط عشق، عشقی دیوانه‌وار و دوسری، می‌تواند سرانجام به اتحاد دو ذات که آرمان و غایت قصوای سیر و سلوک عرفانی است بیانجامد. ✍ #جلال_ستاری 📕 #عشق_صوفیانه چاپ یازدهم۱۴۰۰، ص۱۵۳ @sarire_kelk

هو دیدیم که می‌توان تصوف را «به یک جمله‌ی کوتاه، مختصر کرد و گفت تصوف یعنی خداپرستی از روی عشق که چون درست بنگریم، تصوف در تمام ادوار خود در این تعبیر خلاصه می‌شود». (بدیع‌الزمان فروزانفر، مجموعه مقالات و اشعار، به کوشش عنایت‌الله مجیدی، ص۲۸۸) ✍ #جلال_ستاری 📕 #عشق_صوفیانه چاپ یازدهم۱۴۰۰، ص۳۷۷ @sarire_kelk