گفتوگو با یکی از تنظیمکنندگان قانون اقدام راهبردی مجلس که رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با نمایندگان آن را خوب و درست خواندند
روایتی از پشتصحنه قانون اقدام راهبردی
#زینب_اصغریان
این روزها حرف و حدیثهای زیادی درباره قانون اقدام راهبردی مجلس بر سر زبانها افتاده است. قانونی که در ۱۲ آذر ۱۳۹۹ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و هدف اصلی آن مقابله با تحریمهای یکجانبه آمریکا بود.
از یک سو افرادی همچون دکتر ظریف و دکتر روحانی که در سال ۹۹ قدرت را در دست داشتند، مخالف جدی این قانون هستند و حتی روحانی در جمع وزرای خودش، همین چند هفته پیش، آن را بدترین قانون تاریخ جمهوری اسلامی ایران دانسته بود و در طرف دیگر افرادی همچون دکتر جلیلی، این قانون را قانونی بسیار خوب و راهبردی دانستهاند که دست دولت را در عرصه بینالملل برای استیفای حقوق ملت باز گذاشته است. این دعوا همچنان ادامه داشت تا اینکه سه روز پیش رهبر معظم انقلاب بهعنوان یک فصلالخطاب نظر خود را درباره این قانون اعلام کردند و یکی از اقدامات بسیارخوب مجلس را قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها دانستند و اعتراض و عیبجویی افراد به این قانون را مطلقاً وارد ندانستند.
این قانون که در راستای تأمین شروط نهگانه رهبر معظم انقلاب در خصوص توافق هستهای تنظیم شد، پس از قید فوریت در مجلس به تصویب رسید. اما آنچه کمتر میدانیم چگونگی تنظیم و تصویب این قانون مهم است. در همین راستا برای مشخص شدن ابعاد بیشتر مسئله با یکی از طراحان این قانون به گفتوگو نشستهایم. او البته نخواسته نامش فاش شود؛ چرا که نحوه واکنش منتقدان و مخالفان بانفوذ این قانون به حضور طراحان آن در بدنه دستگاههای اجرایی به نظر چندانامیدوارکننده نیست. باوجود این اسناد مربوط به این گفتوگو در دفتر روزنامه موجود و قابل ارائه به متقاضیان است. در ادامه گفتوگوی ما با این عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر مسائل بینالملل را مطالعه خواهید کرد.
آقای دکتر، شرایط سیاسی اجتماعی کشور در آن برهه، یعنی انتهای سال ۱۳۹۹، چگونه بود وایده طراحی قانونی با این عنوان از کجا آمد؟
از سال ۹۲ که آقای روحانی ایده برجام و مذاکره با ایالات متحده آمریکا را در پیش گرفت و اولویت خود در همه برنامهها را این مسئله قرار داد، به نوعی هرگونه سیاستی در کشور را متوقف به برجام کرد. در واقع حل بسیاری از مشکلات کشور به برجام گره خورد و سبب توقف عملی بسیاری از مسائل شد. از طرفی هرچه این برنامه جامع اقدام مشترک بیشتر به پیش میرفت، مشکلات آن برای کارشناسان و سیاستمداران روشنتر وشفافتر میشد. برجام منجر به انفعال ما هم در حوزه سیاست داخلی و خارجی شد و بسیاری از امور مملکت را قفل کرد.
حوالی سالهای۹۹- ۹۸ بسیاری از تحلیلگران سردرگمی پس از برجام را درک کرده بودند و خود دولتمردان هم به آن اذعان میکردند، اما هیچ راه برونرفتی برای خلاصی از این معرکه وجود نداشت. برجام در اواخر دوران اوباما امضا شد. اما با روی کارآمدن ترامپ، مشکلات خودشان را دو چندان نشان دادند و همان میزان موفقیت برجام در دوره دموکراتها هم از دست رفت، امیدها به ناامیدی تبدیل شد، اما دولت دکتر روحانی مصر بود همچنان طرح وایده برجام را ادامه دهد؛ چراکه اساساً برای این مسئله آلترناتیو و جایگزینی نداشت. در لایه کارشناسان و تصمیمگیران همه دنبال راهی بودند تا کشور از این فضا خارج شود و بتوانیم فضای انفعال را به فضای فعال تبدیل کنیم.
سال ۹۹ پایان دولت ترامپ بود و از طرفی در ایران پایان دولت آقای روحانی هم به شمار میرفت، دولتهای ایران و آمریکا در آستانه تغییر بودند، اما در این مقطع حساس کشور در بلاتکلیفی محض قرار گرفته بود. میبایست مشابه اتفاقی که در پایان دولت اصلاحات افتاد، تکرار شود. رهبر معظم انقلاب همان زمان از دولت اصلاحات خواسته بودند همان دولتی که غنیسازی را تعطیل کرد، آن را فعال کند. در سال ۹۹ اینایده مطرح و پیگیری شد که باید برای رهایی از بنبست برجام تدابیر جدیدیاندیشید اما دولت همچنان طرح جایگزین نداشت و رویکرد انفعالی خود را ادامه میداد تا اینکه مجلس تلاش کرد به این امر مهم ورود پیدا کند.
ورود مجلس هم با چالشهای فراوانی روبهرو بود. با اینکه طرحهای خوبی به مجلس پیشنهاد شده بود، اما ورود ابتدایی مجلس موفق نبود. تا اینکه سرانجام مجموعهای از طرحها که بعداً طرح اقدام راهبردی نام گرفت، مطرح شد اما در آن بازه زمانی به تصویب نرسید و کار متوقف شد.
روایتی از پشتصحنه قانون اقدام راهبردی
https://www.qudsdaily.com/Newspaper/item/96700
✍🏻 #زینب_اصغریان
✧❁🇮🇷@zeinab_asgharian_ir🇮🇷❁✧