🔰 اگر کمال مطلق نمود انسانی نداشته باشد، پرستش خدا امکان پذیر نیست.
⭕خلاصه جلسه چهارم از سلسله جلسات معرفت دینی با موضوع #امام_شناسی
👤حجت الاسلام سعید غفاری
🔰 در مباحث امامت بحث در این قالب مطرح شد که عقل ضرورتا وجود موجودی را که کمال مطلق است و منهای تمام نقصهاست را درک میکند.
🔸اگر این مبحث را تعقل کنید و با عقل و استدلال به این نکته برسید که باید یک چنین موجودی در این عالم باشد من بعید میدانم اختلافی در مورد مصداق این موجود داشته باشیم.
🔹در جلسه گذشته مسأله بعد اجتماعی این موجود مطرح شد و ما عرض کردیم که "زیست اجتماعی" به چند مبدا نیاز دارد، یک گروه مرجع که جامع تمام کمالات انسانی است.
🔸میفرماید:" وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا"(۱) یا "النَّاسُ مَعَادِنُ كَمَعَادِنِ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ"(۲)
ما موجودات متفاوتی هستیم، در این تفاوت یک موجودی باید باشد که او قابلیت گروه مرجع شدن تمامی اقشار را داشته باشد.
در بحث جدید که از مباحث عقلی خارج میشوم این نکته را بیان میکنم که اساسا اگر کمال مطلق نمود انسانی نداشته باشد پرستش خدا امکان پذیر نیست.
🔹حاج آقای عابدینی کتابی نوشتند تحت عنوان نظام اندیشه اسلامی که در آن کتاب ایشان معتقدند اصلا بدون الگو و بدون نماد قابلیت فهم حیا و صبر و... وجود ندارد، به خاطر همین تقریبا ۲۰۰۰ آیه قرآن مشهور است به قصص انبیا، یعنی نمادسازی، مثلاً برای صبر داستان ایوب را بیان میکند.
🔸ما شاید خود کمالات امام خمینی را به چشم نمیدیدیم گمان میکردیم که امام زمان یک موجودی چند سطح پایینتر از امام خمینی است.
آیت الله جوادی یک تعبیری در کتاب بنیان مرصوص دارند،می فرمایند: بقیه آقایان مجمع معقول ومنقول بودند، امام جامع معقول و منقول بود. مجمع یعنی ظرف، یعنی یک فقیهی مثلا یک فقه بلد بود، جامع اسم فاعل است، یک چیز بسیط است یعنی شما اگر فقه امام را میدیدی عرفان، کلام و سیاست امام را میدیدی.
🔺من حس میکنم این مدل حضرت امام را وقتی میبینیم میفهمیم که انسان میتواند به این وسعت باشد تازه بعد میبینید که ایشان میفرمایند من یکی از پرورش یافتگان مکتبی هستم که انسان کامل بالای آن ایستاده است.
پاورقی:
۱) سوره نوح آیه ۱۴
۲)الكافی، ثقة الاسلام كلینی، ج 8، ص 177
🔻حسینیه معارف انقلاب اسلامی
@hoseiniehmaaref
⭕️خلاصه جلسه پنجم از سلسله جلسات معرفت دینی با موضوع #امام_شناسی
👤حجت الاسلام سعید غفاری
💢 «وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ ۖ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي ۖ قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ»(بقره/124)
🔰بعد از بحث ضرورت تکوینی وجود انسان کامل در عالم خلقت و نظام هستی، ما میخواهیم یک نگاهی به متون دینی داشته باشیم تا ببینیم آن چیزی را که ما فهمیدیم و تعقل کردیم آیا همان را دین و شارع به عنوان مرشد و هدایت کننده عقل مورد تایید قرار میدهد.
🔹در ابتدا بالاجمال عرض کنم که آن چیزی که دین میگوید، فوق العاده بالاتر از آن چیزی است که عقل میفهمد.
🔺در این آیه مبارکهای که ذکر شد، میفرماید: و (به یاد آر) هنگامی که خدا ابراهیم را به اموری امتحان فرمود و او همه را به جای آورد، خدا به او گفت: من تو را به پیشوایی خلق برگزینم، ابراهیم عرض کرد: به فرزندان من چه؟ فرمود: (اگر شایسته باشند میدهم، زیرا) عهد من به مردم ستمکار نخواهد رسید.
🔸در بخش پایانی آیه بین خداوند و حضرت ابراهیم ضابطه مطرح میشود؛ که اساس امامت بر چه خواهد بود؟ بر عدم ظلم خواهد بود.
🔻میفرماید زمانی که ابراهیم به مقام امامت رسیده که قبلش نبی بوده و مقاماتی را طی کرده و به این نقطه رسیده است.
🔘روایت شریف از امام صادق(ع) می فرمایند:
خداوند تبارك و تعالي ابراهيم (عليه السّلام) را پيش از آن كه به نبوت برگزيند، به بندگي خود گرفت. و پيش از آن كه به رسولي برگزيند به نبوت برگزيد. و پيش از آن كه به خليلي انتخابش كند، به رسولي برگزيدش و پيش از آنكه امامش انتخاب كند خليلش خواند و بعد به او خطاب كرد كه من تو را براي مردم امام قرار دادم. (الكافي، ج 1، ص 175)
🔹یکی از نکاتی که در این آیه هست و مورد بحث ماست کلمه "جاعلک" است که دلالت بر إعطایی و غیر اکتسابی بودن مقام امامت دارد.
🔸مرحوم علامه در بخش « لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ» چهار احتمال برای نسبت ظلم و شخصی که میخواهد امام شود میدهند:
1️⃣کسانی که تمام عمر ظالم باشند
2️⃣کسانی که تمام عمر پاک باشند
3️⃣کسانی که اول عمر ظالم و آخر عمر پاک باشند
4️⃣کسانی که اول عمر پاک و آخر عمر ظالم باشند
⏪بعد میفرمایند شأن حضرت ابراهیم اَجَلّ از آن است که امامت را از خدا برای قسم اول و چهارم بخواهد.
🔺از دو قسم باقی مانده هم گزینه سوم همان است که قبلا گفتیم در وجودشان نقصی هست ولو به مدت کم.
🔹پس تقاضای حضرت میماند برای دو گروه؛ یک گروهی که تماما پاک است و یک گروهی که اوایل ظالم بوده ولی بعدا پاک شده است. که حضرت ممکن است از آن دو سوال بکنند و خداوند می فرمایند عهد خود را به ظالمین از آن دو - آنهایی که تمام عمر پاک باشند وآنهایی که اول عمر ظالم و اخر عمر پاک باشند - نمیدهم.
🔸میماند یک گزینه و آن هم فقط کسی است که تمام عمرش پاک باشد و او میتواند امام باشد.
❇️این، ضابطهای است که از این آیه فهمیده میشود و تقریبا قرابت دارد به آن فهم عقلی که ما داشتیم.
🔻کانال حسینیه معارف انقلاب اسلامی
@hoseiniehmaaref
⭕️خلاصه جلسه ششم از سلسله جلسات معرفت دینی با موضوع #امام_شناسی
👤حجت الاسلام سعید غفاری
🔰بحثمان در تعقل ضرورت وجود یک انسان کامل در نظام احسن بود.
▪️بعد برای تعقلمان خواستیم موید بیاوریم تا ببینیم آنچه عقل میفهمد، شرع و دین نیز آن را تایید میکند یا نه؟
🔺آیه ابتلای حضرت ابراهیم را موید اول آوردیم. و در آن مساله غیراکتسابی بودن امامت را بحث کردیم.
🔹بحث امروزمان آیه " قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ * إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ" ﴿1﴾ است.
بحث در اینجا کلمه "مخلَصین" است. یعنی خود شیطان از ابتدای خلقت توجه به وجود چنین آدمی که انسان کامل باشد، دارد.
توجه شیطان به این نکته - وجود انسان کامل - در عالم خلقت، قابل تامل است.
🔸آیه بعدی که مویّد مدعای ماست آیه 35 سوره یونس است که میفرماید:
"أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَىٰ"
🔹در آیه دیگر میفرماید:
"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِى الأَمْرِ مِنْکُمْ"(2)
تفاوت اطاعت از خدا و اطاعت از رسول و اولیالامر در چیست؟ اگر "أَطِيعُوا اللهَ" همان "أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِى الأَمْرِ مِنْکُمْ" است پس ذکر جداگانه آنها دلیلش چیست؟
🔺تفاوت آنها را میتوان در تفاوت موضوع و حکم دانست. حضرت امام(ه) میفرمایند: "أَطِيعُوا" اول درباره اطاعت از حکم و "أَطِيعُوا" دوم درباره اطاعت در موضوعات است.
آیا معصوم علاوه بر عصمت در بیان حکم خدا در تشخیص موضوع هم عصمت دارد یا نه ؟
🔹ما در تعقل عقلی به این نتیجه رسیدیم که انسان کامل باید از هر حیث مصون از خطا باشد. امام حتی در موضوعات هم خطا نمیکند اما ممکن است درباره یک موضوع طبق آیه "وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ"(3) با دیگران هم مشورت کند.
🔺آیه میفرماید: "أَطِيعُوا اللهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِى الأَمْرِ مِنْکُمْ" در ادامه آیه میفرماید: "فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا" اتفاقا شما در موضوعات مومن بودنت را باید ثابت کنی، اختلاف عموما در موضوعات میشود.
🔸تشخیص موضوعات معمولا مربوط به حکومت و حاکم است، یعنی طبق این آیه آن کسی که حق حکومت و حاکمیت دارد معصوم است.
🔻🔻🔻🔻
پاورقی:
1) سوره ص/ 82 و 83
2) نساء/ 59
3) سوره آل عمران/ 159
🔻کانال حسینیه معارف انقلاب اسلامی
@hoseiniehmaaref
⭕️خلاصه جلسه هفتم از سلسله جلسات معرفت دینی با موضوع #امام_شناسی
👤حجت الاسلام سعید غفاری
🔰در بحث امامت وقتی از کلمه امام صحبت میکنیم درباره نقش و جایگاه انسان کامل با این خصوصیات که او مبدا کمال و غایت کمال است و منهای تمام نقص هاست بحث میکنیم.
🔹ما وجود چنین موجودی را در عالم برای نظام احسن طرح کردیم که از لحاظ عقلی باید یک چنین موجودی باشد.
🔸بعد از طرح این مسئله که اساسا انسان برای بودنش، برای این که خوب باشد باید یک مبدا خوب در عالم باشد، اگر غایت انسانی موجود نباشد حرکت اصلا معنا ندارد.
🔘اگر کسی با مباحث عقلی بحث همراه نباشد و بدون آن پشتوانه عقلی مطرح شده وارد بحث شود، همان فهم حداقلی و فهم عامه اهل سنت نسبت به اهل بیت را خواهند داشت.
🔹ما در مباحث عقلی ادعا کردیم که امام باید منهای تمام نقصها باشد نه اینکه جامع کمالات باشد. حال میخواهیم ببینیم آیا این مطلب موید شرعی دارد یا نه؟
❇️خداوند در آیه ۳۳ سوره احزاب میفرماید: " إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا "
🔺اجازه دهید از مباحث کلامی مربوط به این آیه عبور کنیم و در مورد نکات خود آیه بحث کنیم.
✔️اولا انما نشانه حصر است
✔️ثانیا در اینجا مراد از الرجس اطلاق الف و لام آن است، الف و لامی که ایجا هست میفرماید ما تمامی رجس و تمامی نقص ها را از شما برداشتیم. این مقام خاصی است که به اهل بیت اختصاص پیدا کرده است و تکوینی است.
🔸منحصرا این نحوه از برداشتن آلودگیها برای شماست. بعد میفرماید: " و یطهرکم تطهیرا " .
خداوند در سوره واقعه می فرمایند: " اِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ فِی کِتَابٍ مَکْنُونٍ لَا یَمَسُّهُ اِلاّ الْمُطَهَّرُونَ "
🔺خود این قرآن هم کتاب بلند مرتبه ایست که کُنه دارد، لایه به لایه است، مغز دارد، که این مغز در دسترس هیچ کس نیست مگر کسانی که پاک شدگان اند، این پاک شدگان چه کسانی هستند؟این پاک شدگان همان افرادی هستند که خداوند فرمود: " و یطهرکم تطهیرا " .
🔻حسینیه معارف انقلاب اسلامی
@hoseiniehmaaref
⭕️خلاصه جلسه هشتم از سلسله جلسات معرفت دینی با موضوع #امام_شناسی
👤حجت الاسلام سعید غفاری
🔰ما در جلسات گذشته دلایل عقلی ضرورت وجود امام در نظام آفرینش احسن را بحث کردیم و بعد از آن تعدادی از آیاتی را که بر این موضوع دلالت دارند را هم مطرح کردیم.
💢آیهای که امروز مطرح میکنیم آیه 5 سوره مبارکه قصص است: " وَنُريدُ أَن نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ استُضعِفوا فِي الأَرضِ وَنَجعَلَهُم أَئِمَّةً وَنَجعَلَهُمُ الوارِثينَ"
🔺این آیه سیمای چینش اجتماعی بشریت در حاکمیت حضرت بقیهالله است.
🔹ما روی دو کلمه در این آیه متوقف میشویم و معنا میکنیم.
"مستضعف" که قبلا هم عرض شد معنای آن غیر از فقیر و مسکین است. مستضعف، وارثان و امرای بالقوه عالم هستند.
اراده خدا بر این است که مستضعفین را در این عالم ائمه قرار دهد.
🔸مراد از کلمه ائمه هم در این آیه آن تعریفی که ما از امام گفتیم نیست. یعنی امام معصوم، بلکه منظور همان پیشواست. کسی که مردم یا گروهی از آن را راهبری میکند.
🔹این آیه میفرماید مستضعفین در آینده، ائمه و کنشگران عالم خواهند بود. رئیس و امیر این مستضعفان کیست؟ حضرت بقیه الله (عج) که عالم فعلا ظرفیت پذیرش این نوع مدیریت را پیدا نکرده. خب چه اتفاقی خواهد افتاد؟ امام زمان در رأس جامعه کنشگر خواهد بود. از چه طریقی؟ از طریق ساختار و ایجاد ساختارها.
🔺یعنی حضرت، آموزش و پرورش اسلامی را تاسیس خواهد کرد، اقتصاد اسلامی و سیاست اسلامی را بنیان خواهد گذاشت.
پس طبق این آیه حکومت پیوند می خورد با مردم( مردم سالاری).
📌مهدویت یعنی یک خیزش اجتماعی و جابجایی در طبقات جامعه و امام، کنشگر و مرجع تمامی لایهها خواهد بود. و در مهدویت آنچه که حکمرانی خواهد کرد مردمسالاری دینی است. البته ما بر سر اسم اصراری نداریم بلکه جابجایی طبقات جامعه در حکومت مهدوی و حکمفرما شدن مستضعفین عالم را ما مردمسالاری دینی اسم میگذاریم. و این حضور هم نه به طور خاص و موردی بلکه به صورت ساختاری اتفاق خواهد افتاد.
❇️جمهوری اسلامی سیمایی است از مهدویت که انقلاب اسلامی آن را ساختاری به ما نشان داده است. ساختار یعنی فرایندی برای حضور مردم.
❓چرا ما میگوییم انقلاب اسلامی مهدوی است؟ چون انقلاب مردمی است و چرا میگوییم مردمی است؟ چون ساختارهای آن برای حضور مردم تعبیه شده است.
🔹این آیه میفرماید سیمای حکومت مهدوی مردمسالاری دینی است. چرا که قرار است مستضعفین، ائمه شوند. یعنی کنشگران و مدیران جامعه باشند و این در ساختار مردمسالاری دینی محقق میشود.
🔻کانال حسینیه معارف انقلاب اسلامی
@hoseiniehmaaref