#قاعده_اصولی
#قاعده_فقهی
💠 تفاوت قاعده #اصولی با قاعده #فقهی:
✅ قدر مشترک از تعاریف لغویون، اصولیون و فقها در تعریف #قاعده، این است:
👈 «قاعده، قانون و ضابطه ای کلی است که مصادیق متعدد دارد و فروعاتی ـ چه در یک باب و چه در ابواب متعدد ـ بر آن مترتب می شود». (قواعد اصول الفقه، ص13)
🔻 برای شناخت معنای قاعده فقهی، میبایست تفاوت های قاعده فقهی و اصولی روشن شود:
🔹 در فرق بین قاعده اصولی و فقهی حدود #پانزده فرق ارائه شده، که به اهم آنها اشاره میشود:
1️⃣ قاعده ای که نتیجه و فایده آن مختص مجتهد باشد؛ مثل استصحاب، قاعده اصولی و قاعده ای که نتیجه آن مشترک بین مجتهد و مکلف باشد؛ مثل قاعده طهارت، فقهی است. (ر.ک: رسائل، ج 3، ص 18)
2️⃣ اگر امکان استنتاج حکم جزئی از قاعده وجود نداشته باشد، اصولی و الا فقهی است؛ مثلا از حجیت خبر واحد، بدون ضمیمه کردن صغری، نمیتوان وجوب نماز جمعه را نتیجه گرفت و به همین جهت قاعده اصولی محسوب می شود. (فوائد الاصول، ج1، ص 19)
3️⃣ قاعده اصولی حکم کلی است که مستقیما به افعال مکلف تعلق نمی گیرد؛ مثل حجیت خبر واحد، بر خلاف قاعده فقهی؛ مثل قاعده طهارت. (فوائد الاصول، ج 4، ص 309)
4️⃣ در قاعده اصولی استنتاج حکم شرعی به نحو استنباط است، در حالی که در قاعده فقهی به نحو تطبیق. (محاضرات، محقق خویی، ج1، ص 5)
5️⃣ قواعد اصولی در همه ابواب فقه جاری می شوند، ولی قواعد فقهی مختص یک یا چند باب است. (کفایة الاصول، ج3، ص 7)
🔻 به نظر می رسد همه این فرق ها، بیان تفاوت ها در مقام تطبیق می باشد و فرق حقیقی قاعده فقهی با قاعده اصولی، این است:
🔺«قاعده اصولی، قاعده ای #آلی است که کبرای استنتاج احکام کلی یا وظیفه عملی قرار می گیرد، اما قاعده فقهی، حکم کلی الهی #غیرآلی است که خودش مد نظر است و احکام کلی دیگری نیز توسط آن ثابت می شود». (امام خمینی، مناهج الوصول، ج1، ص51)
📚کانال رسمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان:
http://eitaa.com/joinchat/1842216994C8e88b82cfe
╔═📚📒════╗
@howzehamozesh
╚════📖🔖═