#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
🔹 «عزیزان من! بیش از دهها سال، عزت ملت ما، غرور ملت ما، افتخار ملت ما پامال شد. انقلاب، ما را به خود آورد و متوجه به خودمان کرد. کشور ما با این سابقهی تاریخی، با این سابقهی علمی، با این ذخائر عظیم علمی و فکری که ما داشتیم، با آن بزرگان علمیای که کشور ما در دوران جهالت و غفلت دنیا اینها را تربیت کرده - «ابنسینا» ها، «محمدبنزکریا» ها، «فارابی» ها، «خواجه نصیر» ها و چه و چه [...] ما به خود آمدیم. خوشبختانه کارهای خوبی انجام گرفته، ظرفیتهای خوبی آشکار شده؛ ما پیشرفت کردیم و انشاءاللَّه پیشرفت خواهیم کرد.»
رهبر معظّم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنهای حفظهالله - ۱۳۹۰/۰۷/۱۳
➖➖➖➖➖
✍🏻 820 سال پیش در چنین روزی، خواجه نصیرالدین طوسی، علامه، فیلسوف، متکلم، ریاضیدان، منجم پزشک ایرانی و از سرشناسترین چهرههای تاریخ اسلامی و مفاخر حوزه علمیه شیعه به دنیا آمد.
✅ مرور دوران زندگانی پربرکت آن عالم فرزانه و محقّق بینظیر، برای طلاب و پژوهشگران بسیار درسآموز است؛ به همین مناسبت، کانال معاونت پژوهش حوزۀ علمیه خراسان، سلسله مطالبی را تقدیم شما عزیزان میکند.
✳️ با ما همراه باشید.
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت نخست، ابتدای زندگی
🔹 محمّد بن محمّد بن حسن، مشهور به خواجه نصیرالدین طوسی و ملقّب به «استاد البشر»، «افضل علما»، «سلطان فقها»، «سرآمد علم»، «اعلم نویسندگان»، «عقل حادی عشر» و «معلم ثالث» محقّق طوسی، علامۀ همهچیزدان، فیلسوف، حکیم، متکلم، منجّم و ریاضیدان شیعه قرن هفتم هجری و نویسنده کتابها و رسالههای بسیاری در علوم اخلاق، منطق، فلسفه، کلام، ریاضیات و نجوم و همچنین بنیانگذار رصدخانه مراغه و در کنار آن کتابخانه مراغه با بیش از ۴۰۰ هزار جلد، در ۱۱ جمادیالاول سال ۵۹۷ قمری در طوس به دنیا آمد.
🔹 او در کودکی قرآن کریم، صرف، نحو و آداب را فرا گرفت. سپس با راهنمایی پدرش، مقدمات ریاضیات را نزد کمال الدین محمد آموخت. همچنین فقه و حدیث را نزد پدر و جدش که خود از فقها و محدثان آن عصر بودهاند فراگرفت؛ استاد دیگر او داییاش نورالدین علی بن محمد شیعی بود که مطابق با نظر برخی از مورخان، منطق و حکمت را به او میآموخت.
🔹طوسی پس از وفات پدرش، از طوس به نیشابور رفت که در آن زمان محل اجتماع علما و دانشپژوهان بود. او کتاب اشارات اثر ابوعلی سینا در فلسفه را نزد فرید الدین داماد و کتاب قانون او در طب را نزد قطبالدین مصری فراگرفت و در جلسات درس سراجالدین قمری، ابوالسعادات اصفهانی و دیگران شرکت کرد. همچنین با فریدالدین عطار در این شهر ملاقات کرد. او همچنین نزد کمال الدین بن یونس موصلى نیز شاگردی کرد که در اکثر علوم، مخصوصاً علوم ریاضى سرآمد بود. از سالم بن بدران مازنى مصرى که از بزرگان فقهای امامیه بود هم قسمتى از کتاب الغنیة ابن زهره را که در اصول فقه است فراگرفت.
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت دوم، حضور در قلعههای اسماعیلیان
🔹 خواجه نصیرالدین طوسی، پس از حمله مغولان به ایران و بروز ناآرامی خصوصاً در منطقه خراسان، مدتی در شهرهای مختلف سرگردان بود تا آنکه به دعوت ناصرالدین، فرمانروای قلعههای اسماعیلیان در خراسان، به قهستان (جنوب خراسان) رفت و در آنجا به درخواست ناصرالدین، کتاب تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق نوشته ابوعلی مسکویه رازی را به فارسی ترجمه کرد، مطالبی به آن افزود و آن را به نام ناصر الدین، اخلاق ناصری نامید. تاریخ تألیف این کتاب، ۶۳۰ تا ۶۳۲ق بوده است.
🔹 وی همچنین در آنجا کتابی در علم هیئت بهنام الرسالة المعینیة، به نام معین الدین، فرزند ناصرالدین، تألیف کرد. قلعههای اسماعیلیان، تنها نیروی مقاوم در برابر حملات مغولان دانسته شده است. در وضعیتی که شهرهای خراسان و نیشابور بهطور کامل بهدست مغولان افتاده بود، این قلعهها سالهای طولانی مقاومت کردند و تسلیم مغولان نشدند.
🔹 علاءالدین محمد، رهبر اسماعیلیان، پس از آنکه خبر حضور خواجه نصیر طوسی نزد ناصرالدین را دریافت کرد، خواجه نصیر را به پیش خود خواند و او به همراه ناصرالدین، به قلعه میموندژ (الموت قزوین) رفت و رهبر اسماعیلیان استقبال ویژهای از او کرد. خواجه نصیرالدین طوسی تا هنگامی که فرزند علاءالدین محمد، رکن الدین در حمله دوم مغول تسلیم آنها شد، در قلعه اَلَموت نزد او ماند.
🔹 برخی از مورخان بر این باورند که حضور خواجه نصیر و اقامت او در قلعههای اسماعیلیان از روی اختیار نبوده، بلکه او را مجبور به این کار کردهاند؛ با این حال، برخی نیز بر این باورند که خواجه طوسی نزد اسماعیلیان وزارت مطلق داشته و به چنان جایگاهی دست پیدا کرده که به او لقب خواجه کائنات داده بودهاند. کسانی که معتقدند خواجه نصیر طوسی مجبور به حضور نزد اسماعیلیان شده و در قلعههای آنان زندانی بوده، به جملات شکوهآمیز او در پایان شرح اشارات استناد میکنند که از وضعیت روزگار و زندگی خود نالیده است.
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت سوم، با هلاکوخان مغول در تسخیر بغداد
🔹 خواجه نصیر، پس از حمله دوم مغولان به فرماندهی هلاکو و تسلیمشدن قلعههای اسماعیلیان، به دربار هلاکو راه یافت. به گفته سید محسن امین، خواجه طوسی بدون آنکه قدرت انتخاب داشته باشد، با هلاکو همراه شد و در حالتی که مقاومت در برابر نیروی مهاجم، نه از سوی مردم و نه از سوی حکومت امکانپذیر نبود، تلاش کرد از میراث اسلامی که در معرض نابودی بود محافظت کند و به سبب اقدامات او بود که در نهایت پس از مدتی مغولان به اسلام گرویدند.
🔹 خواجه طوسی در حمله هلاکو به بغداد در سال ۶۵۵ قمری که منجر به سرنگونی خلیفۀ عباسی المستعصم و انقراض زمامداری 508 سالۀ بنیعبّاس شد، همراه او بوده است.
📷 شرح تصویر: سپاه هلاکو در حال محاصره در کنار دیوارهای شهر بغداد.
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت چهارم، تأسیس رصدخانه و کتابخانه مراغه
🔹 خواجه نصیرالدین طوسی پس از فتح بغداد توسط هلاکو، ساخت یک رصدخانه را به هلاکو پیشنهاد کرد؛ با این توجیه که او با توجه به دانشی که در نجوم دارد، میتواند با کمک رصد ستارگان، سلطان را از وقایع آینده، مدت عمر و نسل او آگاه سازد.
🔹 این پیشنهاد مورد پسند هلاکو قرار گرفت و ساخت آن از سال ۶۵۷ق آغاز شد. به گفته سید محسن امین، خواجه نصیر، رصدخانه مراغه را محلی برای جمع کردن تعداد زیادی از دانشمندان آن زمان قرار داد و بدین گونه آنها را از کشتهشدن رهایی بخشید و نیز تلاش زیادی برای جمعآوری تعداد زیادی از کتابها و حفظ آنها کرد. کار ساخت رصدخانه تا پایان عمر خواجه به طول انجامید و زیج به دست آمده از این رصدخانه، زیج ایلخانی نام گرفت.
🔹 خواجه نصیر همچنین کتابخانه بزرگی در محل رصدخانه مراغه احداث نمود و به فرمان هلاکو بسیاری از کتابهای نفیس و سودمندی که از بغداد، دمشق، موصل و خراسان غارت شده بود، به آن انتقال یافت. خود خواجه نیز مأمورانی به اطراف بلاد میفرستاد که هرجا کتابهای علمی بیابند خریداری کنند و برای او بفرستند و خود هر کجا به کتاب مفید و نفیسی برمیخورد و در مسافرتها به نظرش میرسید، را میخرید. به عقیده برخی از مورخان، حدود ۴۰۰ هزار کتاب در کتابخانه مراغه گرد آمده بود.
🔹 در کتابخانه رصدخانه مراغه، انواع کتاب از زبانهای چینی، مغولی، سنسکریت، آشوری و عربی به زبان فارسی ترجمه شد و در دسترس طالبان علم و دانشمندان رصدخانه قرار گرفت.
🔹 این رصدخانه در حقیقت مرکز علمیای بود که در آن، علوم مختلفِ زمان، مثل ریاضیات، نجوم و علوم طبیعی، تحقیق و تدریس میشد؛ آن هم در عصری که اروپا در ظلمات قرون وسطی، غرق در جهل و فساد و خونریزی بود!
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت پنجم، جایگاه علمی
🔹 خواجه نصیر طوسی را در علم، همتای بوعلی سینا دانستهاند؛ با این تفاوت که ابن سینا در طب سرآمد بود و خواجهنصیر در ریاضیات.
🔹 برخی معتقدند دفاع خواجه نصیرالدین طوسی از ابن سینا در برابر انتقادات فخر رازی، در کتاب شرح اشارات، موجب احیای فلسفه در آن عصر شدهاست. همچنین خواجه نصیر را مبتکر روش فلسفی در کلام شیعه دانستهاند؛
🔹 به باور علامه شهید مرتضی مطهری، تمام آثار کلامی بعد از خواجه نصیر، از کتاب تجرید الاعتقاد تأثیر پذیرفتهاند؛ براساس برخی پژوهشهای معاصر، خواجه نصیر طوسی، از یک سو شارح و مکمّل فیلسوفان و دانشمندان پیش از خود بوده، و از سوی دیگر سرمشق دانشمندان پس از خود شده است. بسیاری از دانشمندان مسلمان و همچنین اسلامشناسان غربی، از او ستایش کردهاند.
📷 شرح تصویر: رسالهای در باب اسطرلاب از خواجه نصیر
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت ششم،شاگردان
🔹 برخی از شاگردان بزرگ خواجه نصیر طوسی عبارتند از:
🔸علامه حلی فقیه و متکلم بزرگ شیعی (متوفی ۷۲۶ق)، حکمت را نزد خواجه طوسی فراگرفت و شرح کتاب تجرید الاعتقاد خواجه نصیر را با عنوان کشف المراد نوشت. این کتاب از مشهورترین شرحهای تجرید است.
🔸ابن میثم بحرانی، نویسنده کتاب شرحی بر نهجالبلاغه، حکیم، ریاضیدان، متکلم و فقیه که در حکمت، شاگرد خواجه نصیر و در فقه استاد وی بود.
🔸قطب الدین شیرازی (متوفی ۷۱۰ق)، زمانی که خواجه بههمراه هلاکو به قزوین رفت، با خواجه همراه شد، با او به مراغه رفت و شاگرد خواجه نصیر در علم هیئت، ریاضی، فلسفه و طب شد. خواجه او را قطب فلک الوجود میخواند.
🔸سید رکن الدین (حسن بن محمد بن شرفشاه علوی)، از شاگردان خواجه بوده و برخی از آثار او را شرح داده است.
🔸کمال الدین عبدالرزاق شیبانی بغدادی (۶۴۲ـ۷۲۳ ق) معروف به ابن الفُوَطی، از تاریخنویسان قرن هفتم است و کتابهای «معجم الآداب» و «الحوادث الجامعه» از آثار اوست. او کتابداری کتابخانه رصدخانه مراغه و در اواخر عمر، کتابخانه مستنصریه را بر عهده داشت.
🔸عماد الدین حربوی معروف به ابن الخوّام (۶۴۳ـ۷۲۸ ق)، در حساب و طب سرآمد زمان خود بوده و کتابهای «فوائد بهائیه فی قواعد حسابیه» و «مقدمهای در طب» از او بر جای مانده است.
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت هفتم، آثار
🔹کتابها و رسالههای علمی خواجه نصیرالدین طوسی در موضوعات گوناگون را بیش از ۱۸۴ عنوان دانستهاند. برخی محققان معتقدند که با توجه به زندگی اجباری وی در قلعههای اسماعیلیان، بسیاری از کتابهای او در وضعیت بد معیشتی نوشته شده است.خواجه نصیر، در مقدمه شرح اشارات، از رنج فراوان و غم روزافزونش هنگام تألیف کتاب نوشته است. برخی از آثار او:
🔸تجرید الاعتقاد: این کتاب از زمان تألیف تاکنون از کتابهایی است که در حوزههای علمیه شیعه در حوزه کلام تدریس میشود. خواجه نصیر در این کتاب کلام را با فلسفه آمیخته و مسائل کلامی را بهروش فلسفی حل کرده است.
🔸اساس الاقتباس:این کتاب در موضوع منطق و بهزبان فارسی است. برخی این کتاب را پس از بخش منطق کتاب شفای بوعلی سینا، مهمترین کتابی دانستهاند که در این موضوع نگاشته شده است.
🔸شرح الاشارات و التنبیهاتِ ابوعلی سینا: این کتاب از متون درسی حکمت مَشّاء است.
🔸اخلاق ناصری: ترجمه کتاب طهاره الاعراقِ ابن مسکویه بههمراه اضافات.
🔸آغاز و انجام: این کتاب درباره مبدأ و معاد است که در آن مباحث مربوط به احوال قیامت، بهشت و جهنم به روش عرفانی مطرح شده است.
🔸تحریر اصول اقلیدس: کتاب «اصول الهندسه و الحساب» کتابی است که قریب سیصد سال قبل از میلاد توسط اقلیدس، ریاضىدان و منجم شهیر یونانى تصنیف شده است و یکى از متون درسى ریاضیدانان بوده است. خواجه طوسی بر پایه ترجمههای پیش از خود از این کتاب و مقایسه بین آنها، این اثر را تحریر و شرح نموده و اَشکال و گزارههای دیگری نیز بدان افزوده است.
🔸زیج ایلخانی: کتابی که احوال و حرکات ستارگان و مانند آن را که بوسیله رصد کردن آنها معلوم میشود، در آن ثبت میکنند.
🔸التذکرة فی علم الهیئة: این کتاب بهگفته حاجی خلیفه خلاصهای از مسائل این فن و براهین مربوط به آن است.
📜 فهرست تفصیلی آثار ایشان را میتوانید در این صفحه مطالعه فرمایید.
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت هشتم، ویژگیهای اخلاقی
🔹خواجه نه تنها مرد علم و کتاب و تحقیق و تألیف بود، بلکه دانشوری متعهد و برخوردار از ویژگیهای اخلاقی زیادی بود و هیچگاه علمش بر تعهد و اخلاقش سبقت نمیگرفت. توجه به نظر دیگران و برخورد متواضعانه و حکیمانه با افراد از خصوصیات او به شمار میآمد. تمایلات و روحیات عرفانی خواجه در برخی کتابهایش چون اخلاق ناصری و شرح اشارات مشهود است.
🔹مطیع ساختن مغولان بیابانگرد و ویرانساز، خود نشان بزرگی از رفتار و کردار حکیمانه اوست و این تا جایی بود که علمای بسیاری از شیعه و سنی به تعریف و تمجید خواجه زبان گشودند.
🔹 علامه حلی از شاگردان معروف خواجه نصیر میگوید: «خواجه بزرگوار در علوم عقلی و نقلی تصنیفات بسیار دارد و در علوم دین بر طریقه مذهب شیعه کتابها نوشت. او شریفترین دانشمندی بود که من دیدهام.»
🔹 ابن فوَطی یکی از شاگردان حنبلی خواجه نصیر مینویسد: «خواجه مردی فاضل و کریمالاخلاق و نیکو سیرت و فروتن بود و هیچگاه از درخواست کسی دلتنگ نمیشد و حاجتمندی را ردّ نمیکرد و برخورد او با همه با خوشرویی بود.»
🔹ابن شاکر یکی از مورخان اهل سنت اخلاق خواجه را چنین توصیف میکند: «خواجه بسیار نیکو صورت و خوشرو و کریم و سخی و بردبار و خوش معاشرت و زیرک و با فراست بود و یکی از سیاستمداران روزگار به شمار میرفت.»
🔹 ویکنز (مترجم اخلاق ناصری به زبان انگلیسی) در مورد ایشان نوشته: «خواجه نصیرالدین طوسی دارای روحی نیرومند و حساس بوده که گرفتار تحولات شدید سیاسی و معنوی گشتهاست و در عین این گرفتاریها به گونه ای سخن گفتهاست که تو گویی با مردم این روزگار در نیمه دوم قرن بیستم سخن میگوید.»
🔹 مرحوم علامه محمّدتقی جعفری گفته است: «دانشگاهی ذاتاً حوزوی است و حوزوی ذاتاً دانشگاهی همان طوری که در طول تاریخ سراغ داریم، خواجه نصیرالدین تجسمی از این دو نهاد بزرگ جامعه بشری است.»
🔹مرحوم علامه حسن حسنزاده آملی نیز بر این باور بود که: «خواجه نصیرالدین طوسی انسانی است قرآنی که قلم و قدم و سیاست عملی او تمامٹ برای رضای خدا بودهاست.»
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت نهم، برخی از خدمات درخشان خواجه نصیر
🔹 مقام علمی و ارزش فکری نصیرالدین طوسی موجب شد تا هلاکو، او را در شمار بزرگان خود دانسته، نسبت به حفظ و حراست از جان وی کوشا باشد و او را در همه سفرها به همراه خویش دارد. خواجه كه در آن ایام دارای مقام و صاحب نفوذ شده بود از موقعیت استفاده كرد و خدمات بسیاری به فرهنگ اسلام و كشورهای مسلمان روا داشت كه برخی از آنها عبارتاند از:
🔸 اقدامات علمی و فرهنگی و نگارش کتابهای ارزشمند و مفید برای جهان اسلام.
🔸 جلوگیری از به آتش کشیدن کتابخانه بزرگ حسن صباح در قلعه الموت به دست سربازان مغول.
🔸 نجات جان دانشمندان و فرهیختگان مانند ابن ابیالحدید (شارح نهج البلاغه) و برادرش موفق الدوله و عطاملک جوینی که همگی مورد خشم مغول قرار گرفته بودند.
🔸 آشنا کردن قوم مغول با فرهنگ و تمدن اسلامی به گونهای که موجب گرویدن عده زیادی از مغولان حتی خان مغول به دین اسلام شد. و از سال ۶۹۴ق. اسلام دین رسمی ایران قرار بگیرد.
🔸 جلوگیری از تهاجم آنان به سایر کشورهای اسلامی.
🔸 تاسیس و تجهیز کتابخانه بزرگ مراغه.
🔸 تاسیس رصدخانه مراغه در سال ۶۵۶ق، با همکاری عدهای از اندیشمندان مسلمان.
🔸 دستآوردهای علمی و نوآوریهای فراوان در دانشهای ریاضی، نجوم، شیمی، فیزیک و زیستشناسی
📷 شرح تصویر: طرحی تخمینی از طراحی رصدخانه مراغه
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت دهم، شخصیت ادبی و نمونهای از اشعار خواجه نصیر
🔹 شخصیت ادبی خواجه نصیرالدین طوسی در سایه قدرت علمی این دانشمند برجسته جهان اسلام قرار گرفته و کمتر از آن سخن گفتهاند. از طرفی میراث ادبی به جا مانده از خواجه، بهدلایل مختلف از بین رفته و اشعار اندکی از او باقی مانده است. «مِعیار الأشعار» یکی از مهمترین آثار ادبی محقق طوسی، در نقد شعر و علم عروض معرفی میشود. توجه و علاقه خواجه به قالب رباعی و مضامین فلسفی، عرفانی و اخلاقی، چون بسیاری از دیگر شاعران آن روزگار، از دیگر موارد قابلتوجه در این حوزه است. تعدادی از این رباعیات را در ادامه بخوانید:
هر چند همه هستی خود میدانیم
چون کار به ذات میرسد حیرانیم
بالجمله به دوک پیرزن میمانیم
سررشته به دست ما و ما حیرانیم
*****
لذّات دنیوی همه هیچ است نزد من
در خاطر از تغییر آن هیچ ترس نیست
روز تنعّم و شب عیش و طرب مرا
غیر از شب مطالعه و روز درس نیست
*****
گفتم که دلم ز علم محروم نشد
کم ماند ز اسرار که مفهوم نشد
اکنون که بچشم عقل در مینگرم
معلوم شد که هیچ معلـوم نشد
*****
افسوس که آنچه بُردهام؛ باختنی ست
بشناختهها تمام نشناختنی ست
برداشتهام هرآنچه باید بگذاشت
بگذاشتهام هرآنچه برداشتنی ست
*****
آنان که در این دیرِ فنا میآیند
بس جایگهی نیست؛ کجا میآیند
کو آن که خبر دهد به ناآمدگان
کآنها همه رفتند؛ چرا میآیند
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh
#معرفی_علما_و_مفاخر_علمی
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
💠 مروری بر زندگینامۀ خواجه نصیرالدین طوسی رضواناللهعلیه
🔰 قسمت یازدهم (پایانی)، وفات خواجه نصیر
🔹 در سال ۶۷۲ هجری قمری، خواجه نصیر با جمعی از شاگردان خود به بغداد رفت که بقایای کتابهای تاراج رفته را جمعآوری کند و به مراغه بیاورد، اما اجل مهلتش نداد.
🔹 خواجه وقتی در حال احتضار بود یکی از اطرافیان به او نزدیک شد و گفت: وصیت کن پس از مرگ در حرم امام علی (علیهالسّلام) به خاک سپرده شوی! خواجه با ادب جواب داد: مرا شرم میآید که در جوار این امام (امام کاظم (علیهالسّلام)) بمیرم و از آستان او به جای دیگر برده شوم.
🔹 وی در تاريخ ۱۸ ذیحجه سال ۶۷۳ هجری قمری در بغداد دار فانی را وداع گفت. مراسم تشییع جنازه او با حضور شماری از ارادتمندان و مشتاقانش به سوی آستان امام موسی کاظم (علیهالسّلام) انجام گرفت.
🔹 هنگامی که میخواستند قبری برای او حفر کنند به قبری از پیش ساخته برخوردند که تاریخ آماده شدن آن مصادف با تاریخ تولد خواجه بود. سرانجام پیکر مطهر این دانشمند طوسی در همان قبر، به خاک سپرده شد.
🔹 او همچنین وصیت کرده بود که روی قبرش اشارهای به ویژگیهای علمیاش نشود و فقط عبارت «و کَلبُهُم باسِطٌ ذِراعَیهِ بِالوَصید» بر روی سنگ قبرش نوشته شود.
🔹 در سوگ او سرودهاند:
فلک به مرقد پاکش به خاکبوسی شد
کبود جامه به مرگ نصیر طوسی شد
🌹 روح پاکش شاد و راهش پررهرو باد...
•┈┈•••🔆•••┈┈•
🌐معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان:
📚 eitaa.com/joinchat/1846018082C067d491c5f
🔎 @howzehpajohesh