پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ در پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار میگردد:
نشست تحولات نیمقرن تاریخ معاصر ایران از نگاه #ابوالحسن_عمیدی_نوری
به گزارش روابط عمومی و اطلاعرسانی پژوهشکده تاریخ معاصر، این پژوهشکده بنا دارد تحولات نیمقرن تاریخ معاصر ایران را از دریچه نگاه یک روزنامهنگار بررسی کند.
بدین منظور نشستی با عنوان «تحولات نیمقرن تاریخ معاصر ایران از نگاه ابوالحسن عمیدی نوری» برگزار خواهد شد.
در این نشست، غلامعلی #حداد_عادل ، #موسی_حقانی و #خسرو_معتضد حضور خواهند داشت.
رونمایی از یکی از جلدهای کتاب «یادداشتهای یک روزنامهنگار» (تحولات نیمقرن اخیر تاریخ معاصر ایران از نگاه ابوالحسن عمیدی نوری) بخش دیگری از برنامههای نشست یادشده میباشد.
ابوالحسن عمیدی نوری (1282 ـ 1359) از سالهای دانشجویی مقالاتى در روزنامههاى «ستاره ایران» و «طوفان» مىنوشت. او پس از مدتی دادیار دادستان تهران و وکیل دادگسترى شد و مدتی نیز صاحب امتیازی روزنامه «داد» و مدیریت روزنامههاى «پرورش» و «نوروز ایران» را بهدست آورد. وی تا 1332 به سمت وکالت دادگسترى اشتغال داشت. شایان ذکر است که عمیدى نورى یکى از افراد مؤسس اتحادیه مطبوعات ایران بود. او که خاطرات عمر خویش را ثبت کرده است، به دلیل نزدیکی و مؤانست با جمعی از نخستوزیران و چهرههای موثر در حاکمیت پهلوی اول و دوم و اشراف آگاهانه بر چرایی تغییر و تحولات در جریان سیاستگذاریها و جایگزینیهای مقامات سیاسی در دورههای مختلف حکومت پهلویها، اطلاعات مفیدی درباره این دوره در اختیار علاقهمندان به تاریخ معاصر قرار داده است. با توجه به اهمیت این خاطرات، پژوهشکده تاریخ معاصر انتشار آن را در دستور کار قرار داده و تا کنون 5 جلد از آن به همت این پژوهشکده روانه بازار کتاب شده است. در نشست «تحولات نیمقرن تاریخ معاصر ایران از نگاه ابوالحسن عمیدی نوری»، که سهشنبه 13 شهریور 1397 برگزار خواهد شد، ششمین جلد از این کتاب رونمایی خواهد شد.
علاقهمندان برای حضور در این نشست میتوانند سهشنبه 13 شهریور 1397، ساعت 16 تا 18 به پژوهشکده تاریخ معاصر واقع در تهران، الهیه، خیابان شهید فیاضی (فرشته)، نبش خیابان چناران، شماره 15 مراجعه نمایند.
✳️ از اعزام سربازان ایرانی به جولان تا عزای ملی به مناسبت زلزله بوئین زهرا
#تقویم_تاریخ
11 شهریور
❇️سال 1332
عصر امروز سپهبد #زاهدي و چند تن از وزيران در مجلس شوراي ملي حضور يافته نمايندگان غير مستعفي را ملاقات کردند. تعداد نمايندگان غير مستعفي بيست و دو نفرند. در اين جلسه پيرامون ادامه کار مجلس هفدهم و همچنين تجديد انتخابات مذاکراتي بعمل آمد و راه حلهائي ارائه گرديد.
علي هيئت استاندار فارس به سمت رئيس ديوان عالي کشور منصوب شد. وي قبلاً در دادگستري سمتهاي رياست شعبه ديوان کشور، دادستان کل و وزارت دادگستري را عهدهدار بود. نامبرده پس از سر و صورت دادن به اوضاع فارس در شغل جديد مستقر خواهد شد.
❇️سال 1335
عمليات مهار کردن چاه نفت شماره پنج البرز توسط کينلي آغاز گرديد.
❇️سال 1337
کارخانه سيمان شهر اصفهان که تماماً توسط علي همدانيان سرمايهدار معروف سرمايهگذاري شده بود شروع به کار کرد.
❇️سال 1340
در فرودگاه مهرآباد دستگاه (ناکس ميل) نصب شد. با نصب اين دستگاه اداره کل هواشناسي قادر است تغييرات پيشبيني شده جوي را در کوتاهترين مدت از کشورهاي جهان دريافت دارد.
هيئت وزيران با تأسيس نمايندگيهاي سياسي و کنسولي در کشورهاي سودان، سومالي، کويت، تايلند، ليبي، نيجريه، روماني و ونزوئلا موافقت کرد.
دولت ايران دولت جديد سوريه را به رسميت شناخت. اين کشور و مصر قبلاً جمهوري متحده عربي بودند.
❇️سال 1341
بمناسبت زلزله بوئينزهرا عزاي ملي اعلام شد و شير و خورشيد سرخ براي اين فاجعه از دنيا کمک خواست.
سيل اتومبيل، کاميون، اتوبوس مملو از مواد غذائي و پوشاک براي کمک به زلزلهزدگان از تمام شهرها سرازير شد.
❇️سال 1345
ایران دويست هزار متر پارچه به آمريکا صادر کرد.
❇️سال 1346
شهرداري تهران شرکت واحد اتوبوسراني را به دولت بخشيد.
❇️سال 1347
تلفات زلزله در خراسان وحشتناک و بيسابقه اعلام شد و صدها روستا نيز از بين رفت.
❇️سال 1350
ايران استقلال قطر را به رسميت شناخت.
❇️سال 1352
توليد سرانه هر نفر در ايران مبلغ 566 دلار اعلام شد.
❇️سال 1353
استاندار کرمانشاه اعلام کرد فقط در روانسر 10 هزار خانه براي کردهاي عراقي احداث خواهد شد.
❇️سال 1354
يک گردان از سربازان ايراني در اختيار سازمان ملل قرار گرفت تا در ارتفاعات جولان به پاسداري بپردازند. اين دومين گردان اعزامي است.
❇️سال 1357
کرمان تظاهرات پرشکوه و آرامي راپشت سر گذاشت.
iichs.ir
@iichs_ir
✳️ اذعان روزنامه حکومتی به نفوذ بیگانگان در کشور!
#روزشمار
11 شهریور 1340
❇️ اذعان روزنامه حکومتی به نفوذ بیگانگان در کشور!
روزنامه «اطلاعات» در ستون «جریان روز» امروز خود نوشت: ثمرات تلخ اشغال ایران نه فقط خساراتی بود که به اقتصاد مملکت وارد آمد، آبادی و عمران را پشت سر گذاشت و چندین سال مملکت را به عقب برد، بلکه از این ها مهم تر ایجاد رخوت در عقاید و تخریب افکار مردم بود که بدون شک محصول توسعه نفوذ بیگانگان در این کشور بود که در فاصله شهریور 20 تا 28 مرداد 1332 بحد کمال وجود داشت.
تشکیل دو حزب توده کمونیستی، یکی از طرف کمونیزم شوروی و دیگری از ناحیه انگلیسی ها، تحفه ای بود که جنگ بین الملل دوم برای ایران همراه آورد و نتیجه ای بود که از اعمال نفوذ و مداخله بیگانگان در امور مملکت ما گرفته می شد. این دو رقیب شمال و جنوب هر دو سعی می کردند نفوذ خود را در ایران وسعت دهند و از یکدیگر عقب نیفتند و چون پس از حادثه شهریور و به هم ریختگی و آشفتگی اوضاع، تمایلات چپ طرفدار پیدا کرد، این دو حریف درصدد برآمدند از این فرصت ها استفاده کنند و افکار مردم را به سوی کمونیزم سوق دهند؛ شمالی ها حزب توده کمونیستی را علم کردند و جنوبی ها هم حزب توده کمونیستی، اما رفته رفته دست هر دو طرف خوانده شد و دومی معروف شد به حزب توده نفتی که مخارج تشکیلاتی و تبلیغاتی آن را شرکت نفت انگلیس می پرداخت و دو طرف روزنامه هایی داشتند که با شدت کمونیزم را تبلیغ می کردند، اما رفته رفته معلوم بود کدام شمالی است و کدام جنوبی نفتی.
این بیم و هراس همیشه وجود دارد؛ هر وقت صحبت از توسعه نفوذ روس ها پیش آید، صحبت از این هم می شود که انگلیسی ها راحت نخواهند نشست. هر دو سایه به سایه هم پیش می رفتند و اکنون نیز اگر قدرتی در اداره امور مملکت نباشد و نفوذ یکی بر دیگری غلبه کند، همین روش پیش کشیده خواهد شد و انگلیسی ها هم راحت و آسوده نخواهند نشست... زیرا به همان اندازه که روس ها مایلند به آب های گرم خلیج فارس دست پیدا کنند، انگلیسی ها هم نمی خواهند سیادت خود را در خلیج فارس و شیخ نشین ها از دست بدهند و منابع نفتی خاورمیانه را به خطر اندازند. شک نیست آمریکایی ها هم همین سیاست را خواهند داشت.
نویسنده در پایان به کودتای 28 مرداد 1332 و اظهارات شاه در سالگرد این روز پرداخته و نتیجه گرفته است توده ای ها در 28 مرداد غافلگیر شدند!
http://yon.ir/dgbxs
@iichs_ir
✳️ به مناسبت توافق تقسیم ایران(1907)
استمرار بازی بزرگ
#مقاله
#چکیده
❇️ تاثیر و نفوذ #غرب در ایران از سال 1800 میلادی با فشار نظامی #روس و سپس #انگلیس آغاز شد. روسها که به سلاحهای جدید مجهز بودند با عبور از آسیای مرکزی و قفقاز، نیروهای متفرق قبیلهای ایران را به آسانی شکست دادند و معاهدههای خفتبار گلستان و ترکمنچای را به فتحعلیشاه تحمیل کردند. از همین جا طرح «بازی بزرگ» ریخته شد و بریتانیا نیز که میخواست از روسها در دریافت امتیازات در منطقه عقب نماند و علاوه بر آن از ایران، به عنوان منطقهای حائل برای محافظت از کمپانی هند شرقی در هندوستان در برابر تزارها استفاده کند، نواحی جنوبی ایران را اشغال کرد و قرارداد پاریس را به شاه قاجار قبولاند.
❇️با وجود سقوط امپراتوری تزاری #روسیه و روی کار آمدن کمونیستها و قرارداد 1907، طرح «بازی بزرگ» برای بهدست آوردن امتیازات بین دو کشور اتحاد #شوروی و #بریتانیا ادامه پیدا کرد. در این میان حکومت بریتانیا بیم این را داشت که پس از انقلاب شوروی، ایران ابتدای یک دومینو باشد و منافع خود در ایران، به عنوان حیاتیترین حلقه «دولتهای حایل» برای دفاع از کمپانی هند شرقی را از دست بدهد. بنابراین حکومت بریتانیا به منظور حفظ موقعیت برتر نسبت به اتحاد شوروی در ایران، تلاش گستردهای را آغاز کرد، که مهمترین آن تغییر حکومت مرکزی ایران از طریق یک کودتا بود. در این میان انگلیسیها #رضاخان را مرد قدرتمندی میدیدند که میتوانست منافع و نفت آنها را در ایران حفظ کند و جلوی پیشروی بلشویکها را بگیرد، به همین منظور حمایت از رضاخان را در دستور کار خود قرار دادند.
❇️در بحبوحه جنگ جهانی دوم، دو دولت بریتانیا و شوروی برای مقابله با #آلمان فاشیستی، همکاری نزدیکی را در ایران دنبال کردند و باز به ظاهر بازی بزرگ به انتهای خود رسیده بود، اما پس از شکست آلمان و اتمام جنگ جهانی دوم، میان این دو قدرت دوباره تنشی جدید بر سر مناطق حایل و استراتژیک خاومیانه پدید آمد و طرح « #بازی_بزرگ » دوباره ادامه یافت و به بعد از جنگ جهانی دوم نیز کشیده شد، و همچون گذشته ایران به عنوان حیاتیترین کشور حائل به لحاظ ژئوپلیتیکی، نقش کلیدی در این بازی ایفا میکرد. بدین ترتیب پس از استقرار #محمدرضا_شاه در سال 1320، دوباره بریتانیا بر صنعت نفت ایران کنترل یافت و علاوه بر آن خود را به عنوان برجستهترین بازیگر خارجی در اقتصاد ایران تحمیل کرد و سود سرشاری برد.
❇️ از نظر سیاسی نیز بریتانیا بر سران ایالات ایران، روزنامهنگاران و سایر گروههای سلطنتطلب و ضد کمونیستی، خاصه حزب اراده ملی نفوذ شدیدی پیدا کرد. شوروی نیز برای خنثی کردن اعمال رقیب خود در این بازی بزرگ، با استفاده از حضور نیروهای اشغالگر خود در صفحات شمالی، کوشید نفوذ خود در کشور را استمرار دهد و خواستار امتیاز نفت شمال ایران شد و حتی از جدایی آذربایجان و کردستان برای فشار بر انگلستان و دولت ایران حمایت کرد، و از بُعد اقتصادی نیز توانست امتیاز 17 درصد واردات ایران را در دست بگیرد.
❇️ بدین ترتیب حضور روسها در ایران و انجام مصاحبههای تهدید کننده برای خنثی سازی اقدامات انگلیسیها، اوضاع سیاسی ایران را روز به روز ناامنتر میکرد. تمام این اعمال در حالی بود که طبق فصل پنجم معاهده سه جانبه ایران، شوروی و انگلستان، نیروهای متفقین موظف بودند پس از خاتمه جنگ، حداکثر تا شش ماه نیروهای خود را از خاک ایران بیرون ببرند، ولی شوروی به دلیل رد درخواست کسب امتیاز نفت شمال توسط مجلس ایران و دادن امتیاز نفت جنوب به انگلیسیها، حاضر نمیشد نیروهای خود را از ایران بیرون ببرد و در انتهای امضای قرارداد قوام-سادچیکف، رضایت به تخلیه ایران دادند.
❇️ یکی دیگر از این قراردادهای تحمیلی در قالب طرح بازی بزرگ توسط روسها، امضای قراردادی در 13 آبان 1329 است که بر طبق آن مقرر شد در مدت زمان یک سال معادل 100 میلیون تومان کالا بین ایران و شوری مبادله شود.
#نتیجه
❇️بازی بزرگ که حتی فراتر از مرزهای ایران توسط دو ابرقدرت برای خنثی سازی اقدامات یکدیگر ادامه داشت، در انتها با مرگ استالین و به قدرت رسیدن کادر جدید حزبی کمونیستها در اسفند 1331 و تغییر سیاستهای خارجی شوروی از یک سو و از سوی دیگر افول امپراتوری بریتانیا و دادن جای خود در منطقه به آمریکا، ابرقدرت تازه ظهور کرده، بازی بزرگ بین بریتانیا و روسیه به مرور به اتمام رسید و به ایالات متحده و شوروی به ارث رسید.
http://yon.ir/J8OBK
@iichs_ir
✳️ #حقانی در نشست افتتاحیه نمایشگاه «از نهضت #مشروطه تا انقلاب اسلامی به روایت اسناد»:
گرایشهایی در ایران در تحلیل عقبماندگی کشور، نقش استعمار را نادیده میگیرند
✅ گالری خیال راوی واقعیت 150 سال تاریخ ایران
ساعت 11 صبح 12 شهریور 1397 است. 103 سال پیش در این روزها یکی از قهرمانان ملی ما در مقابل نیروهای انگلیسی، که حضور آنها در خطه جنوب این سرزمین هرروز بیشتر ریشه میدواند، ایستادگی کرد و در این راه از جان خویش نیز گذشت. رئیسعلی دلواری گرچه شهید شد، روز درگذشت او در کنار عبارت «روز مبارزه با استعمار» در تقویم ما ایرانیان خوش نشسته است. این قهرمان دلواری در دورهای زندگی میکرد که رویداد مهمی با عنوان مشروطه در ایران رخ داده بود؛ رویدادی که خود نتیجه جریانهایی بود، اما جریانهایی را نیز باعث شد.
مشروطه را میتوان از میان آثاری که از آن زمان تا کنون نگاشته شده است شناخت، اما عکسها و اسناد چه بسا اطلاعاتی را در اختیار ذهن پرسشگر بیننده قرار دهد که در وثاقت آنها کمتر شک و شبههای به میان آید و حتی او را به تردید درباره تاریخی که تا کنون در ذهن او شکل گرفته است وادارد. گالری خیال موسسه فرهنگی، هنری صبا این روزها روایتگر تصویری یکصد و پنجاه سال دگرگونی ایران است.
با ورود به این گالری، بیننده وارد فضای دوره ناصری میشود. این فضا او را تا پیروزی مشروطه همراه میکند. روایت تصویری از مشروطه تا استبداد صغیر و پس از آن فتح تهران بخش دیگر این نمایشگاه است، اما بدون درک آنچه پس از فتح تهران رخ داد نمیتوان علت کودتای 1299 و ظهور رضاخان را دریافت؛ ازاینرو بیننده قدم به قدم وارد فضای پیش از کودتای 1299 میشود. تحولات ایران در دوره رضاشاه و نحوه روی کار آمدن محمدرضاشاه نیز موضوع دیگری است که در قاب تصویر و سند جای گرفته است. سوالی که در این مدت ذهن بیننده را به خود مشغول میکند خط سیر روحیه استعمارستیزی مردم ایران است که در ابتدای نمایشگاه، در جنبش تحریم تنباکو نمایان شده است؛ در قسمت دیگری از این نمایشگاه، امتداد این خط، در نهضت ملی شدن صنعت نفت به تصویر درمیآید. به تصویر کشیدن آنچه در این نهضت رخ داد بیننده را وارد فضای کودتای 1332 میکند. دو خواسته عمومی مردم عصر قاجار، که در ابتدای این نمایشگاه جلوه بصری یافته است، یعنی مبارزه با استعمار و استبداد، در این بخش از تاریخ ایران به شکلی تنگاتنگ در نهضتی تنیده میشود که شروع آن خرداد 1342 است. تصاویر و اسناد نمایشگاه بیننده را از نحوه شکلگیری این رویداد و استمرار آن آگاه میکند و او را قدم به قدم به بهمن 1357 میرساند که در آن انقلاب اسلامی ایران با حذف استعمار و استبداد از کشور ایران به پیروزی رسید.
در روز آغازین نمایشگاه «از نهضت مشروطه تا انقلاب اسلامی به روایت اسناد»، در انتهای گالری خیال، نشستی ترتیب داده شده بود که در آن دو استاد و محقق حوزه تاریخ معاصر از زوایای جنبش ضداستعماری ایران سخن میگفتند.
✅ در عصر قراردادها سبک زندگی ایرانیان تغییر کرد
در آغاز، #محمدحسن_رجبی (دوانی) گریزی به دوره #صفویه زد و از پندنامهنویسی که توسط علما و برای سلاطین نوشته میشد سخن گفت. او با اشاره به رساله «نصیحهالسلاطین» و نمونههایی از این دست، ضمن مستند کردن گفته خود، بر ادامه این اقدام در دورههای بعدی تاکید کرد و شاهد مثال خود را «ارشادنامه» دانست. رجبی با تاکید بر اینکه این رساله خطاب به آقامحمدخان قاجار نوشته شده است گفت: از دوره قاجار به بعد، ایران ناخواسته وارد گردونه رقابت قدرتهای سیاسی اروپایی میشود؛ چون ایران هممرز با هندوستان است و کلید فتح این منطقه بهشمار میآید. از اوایل قرن سیزدهم، هیئتهای فرانسوی و انگلیسی برای انعقاد پیمانهای سیاسی به ایران میآیند. اعزام هیئتهای یادشده بهخصوص با توجه به این امر است که ایران درگیر جنگ طولانیمدت با روسیه بود. نتایج دو جنگ ایران با روسیه نیز متاسفانه به شکست ایران و انعقاد دو قرارداد #گلستان و #ترکمانچای منجر شد.
نویسنده کتاب «مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه؛ دوره قاجار» با اشاره به اینکه کاپیتولاسیون یکی از پیامدهای این قراردادها بود بحث عملکرد علما در این دوره را این چنین پی گرفت: در این دوره، علما رسالات و فتواهای بسیاری نوشتند که از نکات مهم آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: 1. درخواست رفع خطر از جان و نوامیس مردم قفقاز؛ 2. آزادسازی منطقه قفقاز از کفره روس؛ 3. نوسازی ارتش؛ 4. اقتباس از فنون و لباسهای نظامی غرب برای نیروهای نظامی ایران. ازآنجاکه چنین اقتباسی نوعی بدعت بهشمار میآمد، علما برای آن فتوا دادند.
ادامه در پست بعد ...
✳️ #حقانی در نشست افتتاحیه نمایشگاه «از نهضت #مشروطه تا انقلاب اسلامی به روایت اسناد»:
گرایشهایی در ایران در تحلیل عقبماندگی کشور، نقش استعمار را نادیده میگیرند
از پست قبل بخوانید ...
#محمدحسن_رجبی در ادامه تشریح خط سیر فعالیت علما، وارد دوره پس از قتل امیرکبیر شد و ابتدا فضای آن دوره را از نظر عملکرد استعمار و عوامل داخلی آن توضیح داد. او دراینباره اظهار کرد: متاسفانه بعد از قتل امیرکبیر، عصر قراردادها آغاز شد. یکی از این قراردادها، قرارداد رویتر یا راهآهن بود. طبق آن بنا بود ایران قراردادی به مدت هفتاد سال با رویتر ببندد که او در آن متضمن ساخت راهآهن برای ایران شود و از آن سو تمام منابع ایران، به جز طلا و نقره، به رویتر واگذار گردد؛ به یک معنا با این قرارداد تمام هستی ایران در اختیار یک فرد اروپایی قرار میگرفت، اما ازآنجاکه علما اطلاع داشتند انگلیس از طریق کمپانی هند شرقی و همین قراردادها هند را به استعمار درآورده بود، به مبارزه با آن پرداختند.
این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: گرچه قرارداد رویتر فسخ شد، این قراردادها ادامه پیدا کرد؛ چون صدراعظمهای بعد از امیرکبیر، با مشاهده سرنوشت امیرکبیر و قائممقام، میکوشیدند خود را به یکی از دو قدرت آن روز نزدیک کنند. بر اساس این قراردادها، کالاهای عمدتا مصرفی اروپایی روانه ایران شد و نیز تعداد بیشتری از اروپاییان در کشور حضور پیدا کردند و همین امر سبک زندگی ایرانیان را تغییر داد. علما نگران بودند که بر اثر این وضعیت یک استحاله فرهنگی رخ دهد؛ ازهمینرو ملا علی هیدجی و شیخ حسن کربلایی در کتابهای خود شرح مبسوطی از ورشکستگی اقتصاد ایران و تغییر سبک زندگی ایرانیان دادند. میرزای شیرازی هم از همین بابت دو فتوا صادر کرد و نامهای به ناصرالدینشاه نوشت. یکی از این دو فتوا راجع به پرهیز مسلمانان از مصرف کالاهای اروپایی و تلاش برای رونق اقتصادی ایران بود. این اقدامات نشان میدهد که همان طور که استعمار از طریق جنگ اقدام کرد و بعد شکل این مبارزه تغییر یافت و وارد فاز اقتصادی شد، فتواهای علما هم متناسب با همین تغییرات، تغییر شکل داد.
✅ شرکت اسلامیه کالاهایی به آفریقا صادر میکرد
پس از سخنرانی محمدحسن رجبی، #موسی_حقانی (رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر) در جایگاه قرار گرفت و با نوید دادن برگزاری نمایشگاهی با ابعاد بزرگتر در دهه فجر امسال، که مصادف با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی است، به مسئله استعمار اشاره کرد و گفت: قرن نوزدهم، قرن حضور جدی استعمار برای مردم ایران و منطقه است و نمیتوان تاریخ ایران و منطقه را بدون استعمار و اقدامات آن بررسی کرد. اما متاسفانه گرایشهایی در ایران وجود دارد که نقش استعمار را در عقب نگه داشتن ایران و کشورهای دیگر منطقه نادیده میگیرند و بر عوامل داخلی تکیه میکنند. این گرایشها حتی به جای بررسی عوامل اصلی داخلی، به سراغ مسائلی میروند که خوراک سیاسی روز دارد. شاه بیت استدلال این گرایشها در تحلیل رویدادهای تاریخ معاصر ایران این است که ما ضعیف بودیم و ازهمینرو قدرتهای آن روز دنیا توانستند بر ما غلبه کنند. این در حالی است که بخش بزرگی از ضعف ما به دلیل دخالتها و حضور این قدرتها در منطقه است.
وی در رد این ادعا یکی از نامههای ناصرالدینشاه را مستند گفته خود قرار داد و با اشاره به جمله معروف آن، یعنی «مردهشور مملکتی را ببرند که شاهش حق ندارد به شمال و جنوب مملکتش مسافرت نماید» گفت: آن نامه طرحهای اصلاحی در ایران و موانعی را که بر سر این کار وجود دارد برمیشمرد. نامه یادشده نشان میدهد که مسئولان ایران متوجه وضعیت کشور بودند و برای آن طرح و برنامه داشتند؛ درنتیجه نمیتوان با این استدلال که ما ضعیف بودیم و ازهمینرو آنها توانستند بر ما غلبه کنند تاثیر استعمار را تقلیل دهیم. اتفاقا حضور آنها به طرحهای اصلاحی ما لطمه زد. ناصرالدینشاه حتی در بخشی از این نامه میگوید: امروز بر روی کره ارض ملتی ضعیفتر از ایران وجود ندارد و سپس به نقش انگلستان در این وضعیت اشاره میکند.
ادامه در پست بعد ...
✳️ #حقانی در نشست افتتاحیه نمایشگاه «از نهضت #مشروطه تا انقلاب اسلامی به روایت اسناد»:
گرایشهایی در ایران در تحلیل عقبماندگی کشور، نقش استعمار را نادیده میگیرند
از پست قبل بخوانید ...
مشخصههای جریان مبارزه با استعمار، که مرجعیت شیعه رهبری آن را در دست داشت، موضوع دیگری بود که رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر مطرح کرد. او در این بخش، به اتکای این مبارزه بر ادبیات و مبانی دینی اشاره نمود و گفت: از زمانی که استعمار در ایران حضور پیدا کرد، دو جریان در کشور پدید آمد: یک جریان، نگاه مرجعیت شیعه بود که اعتقاد داشت کفار نباید بر مسلمانان مسلط شوند (قاعده نفی سبیل). جریان دوم نگرش خوشباورانهای به غرب داشت و بر این نکته تاکید میکرد که ما باید به سمت اقتباس از غرب برویم.
وی در ادامه وجوه سلبی و ایجابی جریان مبارزه با استعمار را مطرح کرد و دراینباره اظهار نمود: نفی نفوذ فقط به جنبه نظامی محدود نمیشد، بلکه در حوزه سبک زندگی و اقتصاد هم دیده میشد. اینکه مردم را نهی میکردند از اینکه مانند اجنبی لباس بپوشند نمونهای از توجه آنها به مقوله سبک زندگی است. جنبه ایجابی در حوزه اقتصاد حتی زودتر از مشروطه آغاز شد. شرکت اسلامیه در اصفهان تاسیس گردید. این شرکت کالاهایی حتی به آفریقا صادر میکرد. کل علما و مراجع با صدور فتواهای بسیاری از شرکت یادشده حمایت کردند.
#موسی_حقانی با بیان اینکه تاثیر ادبیات دینی را در قضیه جنگ روسیه علیه ایران میبینیم، وارد بحث فرقهسازی استعمار در ایران شد و آن را بعد دیگری از این نفوذ عنوان نمود. او در شرح نحوه مقابله جریان ضداستعماری با این بعد از استعمارگری گفت: فرقهسازی در ایران و ایجاد تشکلهای سیاسی ـ فرهنگی نظیر فراماسونری نمونه کارهایی است که استعمار برای مقابله با حرکت علما انجام داد. اما هوشیاری مرجعیت شیعه و مردم ایران که از آنها تبعیت داشتند، در این زمینه کاملا مشهود است. آنها مبارزه را فقط به بعد نظامی محدود ندانستند و در عرصه فرهنگی هم همواره آماده مقابله با توطئهها بودند.
قدرت بسیجگری روحانیت و مرجعیت شیعه، که دوست و دوشمن به آن اعتراف کردهاند، موضوع دیگری بود که موسی حقانی در بحث از مشخصههای جریان مبارزه با استعمار به آن اشاره کرد و سپس از هدفمند بودن و برنامه داشتن این جریان سخن گفت. آنچه وی دراینباره بیان نمود چنین است: در تحریم تنباکو، مردم ایران برای اولینبار استبداد را به چالش کشیدند. پس از آن مبارزه تئوریزه شد. در رسالههایی که علما در این دوره نگاشتهاند ساختار دولت و تشکیلات آن، بحث قشون و مالیات و نحوه تعامل با مردم بازتاب یافته است و همه اینها از طرح و برنامه داشتن رهبران این جریان حکایت میکند.
مشخصه دیگری که رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر در بخش پایانی سخنان خود مطرح کرد محدود نبودن این جریان در چهارچوب سرزمینی ایران بود. وی گفت: ایران امالقرای جهان تشیع است. وسعت سرزمین و پیشینه تمدنی و استقرار شیعه در ایران باعث میشد این کشور در جهان تشیع اهمیت داشته باشد؛ وقتی به لیبی یا مصر تجاوز میشد مرجعیت شیعی نسبت به آن واکنش نشان میداد و بیتوجه از کنار آن عبور نمیکرد.
http://yon.ir/Z5IoP
@iichs_ir
آیتالله العظمی سیدشهابالدین مرعشی نجفی در آیینه تصاویر
مرجع پرآوازه جهان تشیع و فرهنگبان نامدار جهان اسلام حضرت #آیت_الله_مرعشی_نجفی ، از چهرههای درخشان مرجعیت شیعه در دوران معاصر به شمار میرود. حضور طولانی در حوزه علمیه نجف و قم و اشتغال دهها ساله به تحصیل و تدریس در آن، بنیادگذاری کتابخانهای عظیم در شهر قم که از پشتوانههای بزرگ فرهنگی و علمی کشور بهشمار میرود، حضور موثر در نهضت و انقلاباسلامی و پس از آن تلاش در راستای تثبیت نظام، فرازهایی از کارنامه درخشان آن عالم ربانی است.
در سالروز ارتحال آن مرجع والامقام، بخشی دیگر از تصاویر ایشان را به شما تقدیم میداریم. امید آنکه مقبول افتد.
http://yon.ir/2efDR
@iichs_ir
نیمه نخست دهه 30. آیتالله العظمی سیدشهابالدین مرعشی نجفی
http://yon.ir/2efDR
@iichs_ir