✳️ جهانگیر کرمی: یکی از تغییرات آینده می‌تواند بازتعریف قدرت ترکیه و کمرنگ شدن قدرت روسیه باشد دکتر #جهانگیر_کرمی ، استاد دانشگاه تهران، درباره «تأثیر سیاست اوراسیایی‌گرایی روسیه بر قفقاز» عنوان کرد: اتفاقاتی که در دو سال اخیر رخ داده نشان‌دهنده تحولات مهمی در حوزه ژئوپلتیک قفقازی است و این موضوع مستلزم این است که ما درک و دریافت درستی نسبت به مسائل سیاسی داشته باشیم. شاید یکی از مسائل مهم این باشد که بتوانیم سیاست روسیه را در این زمینه تحلیل کنیم. وی در ادامه افزود: روسیه برای تداوم ثبات راهبردی جهانی نیازمند شناسایی بین‌المللی است که باید از سوی قدرت‌های بزرگ صورت بگیرد که طبیعتا یکی از حوزه‌های بزرگ اوراسیا است. اما در اینجا یک تناقض در سیاست خارجی روسیه بروز می‎کند و این تناقض در ارتباط با قدرت نظامی و حقوق بین‌الملل است. دکتر کرمی یادآور شد: اولویت اول سیاست خارجی روسیه، اوراسیا بوده و در سال 2000 در یک سند بر این اولویت تأکید و و برای آن یک سری ساختارهایی ایجاد شده است. روسیه در این منطقه با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بوده که رفتن کشورهای منطقه به سمت قدرت‌های غربی، همین‌طور فشار غرب و نهادها و ورود آنها به سیاست اوراسیایی از جمله آنهاست. وی در ادامه افزود: سومین چالش هم بحث افراط‌گرایی، جدایی‌طلبی و تروریسم است که روس‌ها را آزار می‌دهد، اما روسیه در مقابله با این چالش‌ها مجموعه‌ای اقدامات را انجام داده و علاوه بر آن سازوکارها، به اقدام نظامی متوسل شده است؛ برای نمونه از همان ابتدای شکل‌گیری کشورهای مشترک‌المنافع، در موضوع تاجیکستان و بعد هم موضوع گرجستان از این حربه استفاده کرده و شاید پرمسئله‌ترین مورد به‌کارگیری نیروی نظامی در اوکراین بوده است. این استاد دانشگاه یادآور شد: در سال 2014 که روسیه علیه دولت اوکراین متوسل به زور شد، ما شاهد تحولی هم در سیاست‌های اوراسیایی روسیه بودیم. بر مبنای همین تحول، طرحی به نام طرح اوراسیای بزرگ‌تر ایجاد و یک پارادایم شیفت در سیاست‌هایشان مطرح می‌شود. مهم‎ترین مؤلفه‌ها فراتر رفتن در قلمرو شوروی سابق و همکاری در طرح‌های مشترک منطقه‌ای و از جمله مشارکت با کشورهایی چون چین و پذیرش کشورهایی چون پاکستان و در سال‌های اخیر هم جمهوری اسلامی ایران است. وی با بیان اینکه در حوزه دریای سیاه، روس‌ها قائل‌اند که همچنان بر اقتدارشان بایستند، گفت: از سال 2014 که مبنای تحول سیاست اوراسیایی روسیه است، ما شاهد تحول تدریجی در نگرش به آسیای مرکزی هم هستیم. نخستین اقدام جمهوری آذربایجان در سال 2016 برای تصرف سرزمین‌های خود شاید اولین علامت تغییر سیاست روسیه در منطقه بود. دکتر کرمی یادآور شد: سال 2017 شاهد توافق ارمنستان و اروپا بودیم و سال 2018 تحولات داخلی ارمنستان و روی کار آمدن هاشمیان و جریان‌های داخلی برای گسستن از روسیه و روی آوردن به اتحادیه اروپا صورت گرفت. به‌تدریج حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان و اسرائیل هم بیش از گذشته تداوم یافت و نهایتا تبلور آن در جنگی که در پاییز 2020 شاهد آن بودیم رخ داد. وی با اشاره به اینکه پیامدهای این تحول به نظر می‌رسد منجر به این می‌شود که نقش ترکیه بیش از گذشته در منطقه افزایش پیدا کند، گفت: در مسائل خاورمیانه، شمال آفریقا و مدیترانه تا جایی که مربوط به روسیه و به طور غیرمستقیم با یونان و قبرس هم مرتبط می‌شود، طبیعتا روسیه در آینده با یک ترکیه‌ای که جدی‌تر در مسائل منطقه‌ای ورود خواهد کرد، روبه‌رو خواهد شد. دکتر کرمی یادآور شد: یک تغییر در آینده بازتعریف قدرت ترکیه و کمرنگ شدن قدرت روسیه می‌تواند باشد، اما شاید بتوان گفت که ما نمی‌توانیم به راحتی از افول قدرت روسیه در حوزه قفقاز صحبت کنیم؛ چون هنوز ابزارهای زیاد و نقش تعیین‌کننده‌ای در منطقه دارد، اما از آن طرف هم نمی‌توانیم این اتفاقات را نشان‌دهنده قدرت جدیدی در روسیه بدانیم. واقعیت این است که شرایط منطقه، بین‌الملل و حتی داخلی روسیه تغییر کرده و به نظر می‌رسد این تحول در سیاست اوراسیایی و قفقازی را باید عمدتا در چهارچوب درک و دریافت روس‌ها نسبت به شرایط مختلف بدانیم. وی در پایان گفت: در پایان این شرایط برای ایران پیامدهای زیادی در بحث نقش ایران در طرح 3+3 و مسائل دیگر مطرح است و به نظر می‌رسد که اگر جمهوری اسلامی ایران به مسائل داخلی و مرزی و منطقه‌ای مجاور خود توجه جدی نکند و آنها را در اولویت قرار ندهد، در آینده و در حوزه‌های منطقه‌ای به‌شدت به چالش طلبیده خواهد شد. برای مشاهده آنلاین این همایش به نشانی Aparat.com/TVTARIKH/live مراجعه کنید. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ صادق چگینی: نتیجه مانور نظامی ایران، کنار گذاشته شدن قرارداد دالان زنگزور بود در بخش پایانی همایش دکتر #صادق_چگینی ، کارشناس ارشد مسائل قفقاز، با موضوع «چشم‌اندازهای گشایش راه‌های قفقاز» در صحبت‌هایی گفت: جمهوری آذربایجان مجری اصلی سیاست‌های اسرائیل در خصوص تنش‌های یک دهه اخیر بوده و از سویی هم جنگ اول و دوم قره‌باغ به این سمت رفت که کشورها برای بازدارندگی و مراقبت از مرزهای خود، به تجهیز خودشان بپردازند. وی در ادامه افزود: بنابراین جمهوری اسلامی ایران هم بی‌تأثیر از مسائل نبوده، اما اصل قضیه به مانورهای انجام‌شده و خروج آمریکا از افغانستان مربوط می‌شود تا ایران را وادار کنند از طریق افکار عمومی وارد افغانستان شود و منازعات افغانستان با طالبان بالا بگیرد و ایران وارد این فاز شود در صورتی که ورود ایران هم به این منطقه یک چالش جنگی و امنیتی شدید در منطقه ایجاد کند تا منجر به جنگ قومی و مذهبی هم شود و تمام نیروهای مختلف در پنجشیر مورد هدف قرار بگیرند. وی با اشاره به طراحی تروریستی در خاک کردستان برای ایران هم‌زمان با ورود به افغانستان گفت: براساس این طرح هم‌زمان با ورود ایران به افغانستان نیروهای بیگانه می‌توانستند وارد شهرهای مرزی ما شوند و تنش‌هایی هم در سوریه، عراق و لبنان ایجاد شود و مرزهای ایران دچار چالش گردد؛ بنابراین ایران اگر وارد افغانستان می‌شد در پنج جبهه وارد درگیری مسلحانه شده و عموما قدرتی برای مراقبت از مرزهای خود نداشت. صادق چگینی با اشاره به انتقال انرژی گاز خزر از کف دریا به ترکیه و در نهایت اروپا گفت: اگر این اتفاق می‌افتاد، ایران گلوگاه اقتصادی‌اش را از دست می‌داد و بخشی از امنیت ملی ما در حوزه اقتصاد پایدار تحت تأثیر قرار می‌گرفت. وی درباره مانور تهاجمی رزمی متحد ارتش و سپاه جمهوری اسلامی ایران پس از 43 سال و اثرگذاری آن در منطقه گفت: مانور فوق‌العاده ایران باعث شد هم اسرائیل و هم ترکیه و دیگر کشورها کنار بکشند. هم‌زمان آذربایجان به این نتیجه رسید که با تکیه بر دیگر کشورها نمی‌تواند برای خود امنیت ایجاد کند. این مانور صرفا برای تمرین نظامی نبود، بلکه یکی از دلایلش حرکت برخی کشورها به سمت آذربایجان بود. وی دراین‌باره افزود: ایران به‌ناچار می‌بایست این مانور را در قالب برنامه‌ای منسجم پیگیری کند که البته بزرگ‌ترین مانور شمال غرب نیز محسوب می‌شد و نتیجه‌اش هم این شد که قرارداد نُه‌گانه دالان زنگزور، که برای ترکیه و آذربایجان بود، کنار رفته و ایران به‌راحتی بتواند منافعش برای مسیر اقتصادی به سمت اروپا را پیگیری کند. چگینی در پایان با اشاره به هزینه چهل‌میلیارددلاری ترکیه برای گاز خزر و انتقال آن به اروپا گفت: این برنامه‌ریزی از سوی ترکیه صورت گرفته تا هم انرژی‌اش تأمین شود و هم درآمد سرشاری از مسیر ترانزیت انرژی به اروپا به‌دست بیاورد. برای مشاهده آنلاین این همایش به نشانی Aparat.com/TVTARIKH/live مراجعه کنید. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ دکتر علیرضا کفاش در همایش «بررسی تحولات قفقاز؛ گذشته، حال و چشم‌انداز فرارو»: روند روسی‌سازی در منطقه قره‌باغ در حال انجام است دکتر #علیرضا_کفاش ، پژوهشگر ارشد مسائل قفقاز، با موضوع «آینده‌شناسی مناقشه قره‌باغ با ملاحظات جمهوری اسلامی ایران» عنوان کرد: در این زمینه سناریوهای مختلفی وجود دارد از جمله اینکه ما به‌زودی در آینده نزدیک شاهد جنگ سوم در قره‌باغ خواهیم بود، اما سناریوی دیگر هم این است که بعد از توافق آتش‌بس سه‌جانبه، ما شاهد صلح و سازش بین طرفین خواهیم بود. وی با طرح این پرسش که آینده مناقشه قره‌باغ را چه چیزی رقم خواهد زد، گفت: براساس مستندات و شواهد به نظرم می‌آید این مناقشه با توجه به سیاست‌ها و مباحث امنیتی روسیه قابل حل و فصل است؛ یعنی ما قطعا بایستی امیال و خواسته‌های روسیه را در این قضیه در نظر بگیریم. وی با اشاره به اینکه قفقاز جنوبی حیاط خلوت و جزء قلمروهای اختصاصی روسیه به‌شمار می‌آید و روس‌ها به این مناطق حساس هستند، گفت: در سال‌های اخیر هم حساسیتشان خیلی بیشتر شده؛ بنابراین ما شاهد کشمکش روس‌ها با غرب و به‌ویژه با سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هستیم. کفاش اظهار داشت: بنابراین می‌توانیم بگوییم که روندهای امنیتی منطقه قفقاز جنوبی تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر خود مناقشه قره‌باغ خواهد داشت دیگر نمی‌توانیم این مناقشه را محلی بدانیم، باید بدانیم که این مناقشه در چهارچوب سیاست‌های روس‌ها قابل تعریف هستند؛ پس باید نگاه روس‌ها را مورد توجه قرار دهیم. اگر این کار را بکنیم، متوجه می‌شویم که روندهای امنیتی قفقاز را روس‌ها به هیچ وجه به ضرر خود در نظر نمی‌گرفتند. وی با تأکید بر اینکه خود مناقشه قره‌باغ اصلی‌ترین مسئله‌ای بود که در آن روس‌ها تصمیم نهایی بگیرند، افزود: در زمانی که جنگ شروع شد، روس‌ها اعلام بی‌طرفی کردند و گفتند که جنگ بین دو کشور همسایه است و ربطی هم به کسی ندارد، اما زمانی که جنگ 44 روزه ادامه یافت و به یک نقطه مطلوب رسید، روس‌ها به طور جدی وارد درگیری شدند، آن هم زمانی که جمهوری آذربایجان موفقیت‌هایش زیاد و شکست ارمنستان در حال آشکار شدن بود، سرزمین‌های مهمی را هم ارمنستان در ارتفاعات از دست داد؛ بنابراین روس‌ها به نوعی اراده خود را به دو کشور تحمیل کردند. وی با بیان اینکه روند روسی‌سازی در منطقه قره‌باغ در حال انجام است، گفت: تصویر آینده مناقشه قره‌باغ به‌خوبی در بندهای نُه‌گانه سه‌جانبه قرارداد قره‌باغ موجود است. اگر می‌خواهیم تصورات محتمل درباره آینده را بدانیم، قطعا می‌بایست این سند نُه‌گانه را بخوانیم و بند به بند تحلیل کنیم. کفاش اظهار داشت: به نظرم روس‌ها این توافقنامه را با هوشمندی و آینده‌نگری بسیار خوبی به نفع خود تهیه کردند و ما اگر بخواهیم منافع روس‌ها را تفسیر کنیم، می‌توانیم بگوییم که بیشترین منافع به نفع روس‌ها رقم خورده و در آینده هم این‌گونه خواهد بود. این کارشناس ارشد مسائل قفقاز با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران هم برای اینکه منافع خود را در منطقه حفظ کند، باید به‌خوبی و هوشمندانه در ارتباط با این کشورها و منطقه قره‌باغ عمل کند، گفت: به نظر من تمام روندهای سیاسی، امنیتی و سیاسی در منطقه تحت سلطه کامل روسیه قرار گرفته و آنها صرفا بازیگر نیستند، ضمن اینکه کلیدی‌اند، بازی‌ساز و بازی‌گردان نیز هستند. در روز دوم همایش بین‌المللی «بررسی تحولات قفقاز؛ گذشته، حال و چشم‌انداز فرارو»، دکتر علیرضا کفاش، پژوهشگر ارشد مسائل قفقاز، گفت: روند روسی‌سازی در منطقه قره‌باغ در حال انجام است و تمام روندهای سیاسی، امنیتی و سیاسی در منطقه تحت سلطه کامل روسیه قرار گرفته و آنها صرفا بازیگر نیستند. گفتنی است در شروع همایش دکتر #موسی_حقانی ، رئیس همایش و رئیس #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ، در ارتباط با صحبت‌های مقام معظم رهبری با جامعه پرستاری در روز گذشته گفت: مقام معظم رهبری در صحبت‌هایشان از جنگ روایت‌ها گفتند. به واقع یکی از حوزه‌هایی که در آن جنگ روایت‌ها جریان دارد، همین تاریخ معاصر است. الان حدود بیست جریان معارض در حوزه تاریخ معاصر در حال تاریخ‌نگاری است که ما باید با همه این جریان‌ها آشنا باشیم. وی در ادامه افزود: در ارتباط با تاریخ قفقاز و آذربایجان هم باید بگویم که این جنگ از زمان شوروی آغاز شده است و تا الان هم ادامه دارد. واقعا ما به یک تصویر حقیقی و واقعی از آنچه در تاریخ ما رخ داده است، نیاز داریم. برای مشاهده آنلاین این همایش به نشانی Aparat.com/TVTARIKH/live مراجعه کنید. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ شعیب بهمن: روابط اسرائیل و جمهوری آذربایجان مثل کوه یخی است که فقط ده درصدش از آب بیرون است. دکتر #شعیب_بهمن ، پژوهشگر ارشد مسائل اوراسیا، با موضوع «تشدید حضور نظامی اسرائیل در جمهوری آذربایجان» طی صحبت‌هایی گفت: روابط بین جمهوری آذربایجان و رژیم صیهونیستی از گذشته خیلی زیاد نبوده، اما در سال 1993 اسرائیلی‌ها سفارت خود را در جمهوری آذربایجان ایجاد کردند و از آن زمان این روابط توسعه پیدا کرد. وی در ادامه افزود: در سال 2009، الهام علی‌‌اُف این روابط را به کوه یخ تشبیه می‌کند که معمولا فقط ده درصدش از آب بیرون است. این تشبیه قابل توجهی درباره روابط است. درست مثل این تشبیه را مقامات اسرائیلی هم داشته‌اند. بهمن با بیان اینکه شاید در نگاه اول این‌طور به نظر بیاید که منافع اسرائیل در منطقه خاورمیانه می‌بایست متمرکز باشد و اساسا چون هیچ پیوندی با قفقاز ندارد، نباید خیلی بازیگر فعالی در این منطقه باشد، افزود: اما به‌واقع اهمیت استراتژیک منطقه قفقاز، که حائل بین آسیای مرکزی و اروپای شرقی و در مجاورت ایران است، به این منطقه یک ویژگی جذاب برای اسرائیل می‌بخشد. وی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: نظریه معروفی در روابط بین‌الملل وجود دارد که می‌گوید انباشت تسلیحات در یک کشور می‌تواند به وقوع جنگ منتهی شود؛ یعنی اتفاقی که در منطقه قفقاز و به‌ویژه جنگ سال گذشته در همسایگی ما به‌خوبی مشاهده شد. آذربایجان هزینه نظامی‌اش بیش از دومیلیارد دلار بوده، اما ارمنستان هشت برابر کمتر بوده است؛ این نشان می‌دهد که آذربایجان هشت برابر ارمنستان تسلیحات داشته است. بهمن با اشاره به اینکه روسیه در سال 2011 تا 2015 ، 80 درصد صادرات تسلیحات به آذربایجان را در دست داشته، اما در سال 2020 میزان صادرات تسلیحات به جمهوری آذربایجان به 69 درصد می‌رسد، اظهار داشت: به مرور زمان هرچه جلوتر می‌آییم، صادرات اسرائیل به آذربایجان گسترش می‌یابد. وی با اشاره به چهار محرک اصلی اسرائیل برای ارتباط با آذربایجان آنها را چنین برشمرد: نخست کسب درآمدهای اقتصادی چون فروش تسلیحات، دوم وابستگی به نفت آذربایجان، سوم کاربرد تسلیحات و نمایش آن برای تبلیغات بیشتر و چهارم هویت‌سازی جعلی و قدرت‌نمایی در برابر ایران. این پژوهشگر مسائل اوراسیا با اشاره به اینکه تشدید روابط آذربایجان و اسرائیل به تشدید درگیری و ناامنی در منطقه دامن خواهد زد و تمرکز ایران بر بخش‌های دیگر را نیز کاهش می‌دهد، گفت: نکته دیگر هم فروش تسلیحات و بازار داغ آن و همین‌طور تشدید خصومت باکو و ایران خواهد بود. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ حسن بهشتی‌پور: 45 کیلومتر مرزی که بیش از 450 کیلومتر برای ایران ارزش دارد دکتر #حسن_بهشتی‌_پور ، پژوهشگر ارشد روابط ایران و اوراسیا، با موضوع «اهمیت مغری در مناسبات ایران و ارمنستان» گفت: من چهار سناریو را درباره مرز ایران و ارمنستان و اهمیتش در نظر گرفتم و متناسب با آن شرایط روابط آینده را پیش‌بینی کردم. وی با اشاره به بحث ژئواستراتژیک مغری برای ایران و ارمنستان گفت: اگر ظاهری به این مرز نگاه کنیم، فقط 45 کیلومتر است، اما اگر به ابعاد تاریخی و اقتصادی این مرز توجه کنیم بیش از 450 کیلومتر برای ما اهمیت دارد. به‌هرحال این مرز حدود 160 سال است که براساس قرارداد ترکمانچای ایجاد شده است. درست است که قرارداد تلخی بوده، اما به‌هرحال عقبه استراتژیک حوزه تمدنی فلات ایران محسوب می‌شود.   بهشتی‌پور در ادامه گفت: بحث حمل و نقل راه آهنی ما با ارمنستان خیلی مهم است؛ چراکه یکی از سه راه اصلی ایران به ارمنستان، از طریق آذربایجان و ترکیه به اروپا می‌رسد. حذف این راه آهن ما را خیلی محدود می‌کند. مغری در واقع حد حائل خاک آذربایجان و نخجوان است که برخی به این امر توجه نمی‌‎کنند. وی با اشاره به اهمیت رودخانه ارس نیز گفت: چهار کشور (ترکیه ـ ارمنستان ـ ایران ـ آذربایجان) در این زمینه دخیل هستند. دسترسی ایران به رود ارس فوق‌العاده مهم است و از این طریق روابط ایران و ارمنستان را تسهیل و این امکان را فراهم می‌کند که ایران با کشورهای اوراسیا ارتباط داشته باشد. نکته دیگر توسعه گردشگری بین ایران و قفقاز جنوبی و انتقال گاز و برق است. بحث تهاتر گاز و برق بین ایران و ارمنستان خیلی مهم بوده است که از سال‌ها قبل در فصل‌های بهار و تابستان ما به ارمنستان گاز و آنها در فصل‌های سرد، به ما برق می‌دادند تا اینکه فعلا به خاطر تحریم‌ها دچار مشکل شدیم. این پژوهشگر ارشد روابط ایران و اوراسیا با اشاره به بازیگران این مسیر مغری، چون ارمنستان، ایران، گرجستان، آذربایجان و روسیه، گفت: من چهار سناریو یا پیش‌بینی را در این رابطه در نظر گرفتم و در نهایت می‌گویم که همکاری‌های ایران، آذربایجان و ارمنستان با هم در وضعیت فعلی تأثیر تعیین‌کننده دارد. بهشتی‌پور در پایان اظهار کرد: ما باید خیلی هوشیار باشیم و درباره این مرز نباید بگوییم که چون ارتباط ضعیفی وجود دارد، باید از آن بگذریم. این مسئله خیلی اهمیت دارد که ما مرز مغری و اهمیتش را برای افکار عمومی و همین‌طور داخل تبیین کنیم. از همه مهم‌تر این است که استان‌های آذری‌زبان ما اهمیت برقراری این موازنه در ارتباط ایران با آذربایجان و ارمنستان را بدانند و بگوییم که بحث قومیت‌گرایی و شیعه و سنّی یا ترک و ارمنی در اینجا مطرح نیست، بلکه تمامیت ارضی ما مطرح است. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ خسرو معتضد: نام آذربایجان خاطر مقاصد استراتژیک انتخاب شده است #خسرو_معتضد ، مورخ، با موضوع «نام آذربایجان» عنوان کرد: نام آذربایجان را کاملا مهمل و بیخود گذاشتند. اسناد و منابعش هم موجود است. جواب ما را خود پروفسور بارتلد روس می‌دهد که در کتابش نوشته من وارد ماجرا نمی‌شوم، اما می‌دانم که به خاطر مقاصد استراتژیک این اتفاق افتاده است. وی در ادامه افزود: این پروفسور بارتلد در روسیه تزاری خیلی باسواد بود که بعد از انقلاب شوروی به خاطر اینکه استاد خیلی خوب و باسوادی بود در دانشگاه از او بهره بردند. او در جای دیگری می‌گوید که نام و عنوان آذربایجان قفقاز تنها بعد از انقلاب روسیه به‌کار گرفته شد؛ می‌گوید که از ورود به مسائل سیاسی پرهیز دارد و درباره سلطه روس‌ها بر قفقاز مطلبی نمی‌گوید، اما می‌گوید نام آذربایجان از این جهت انتخاب شد که گمان می‌رفت با برقراری جمهوری آذربایجان، آذربایجان ایران هم با آن یکی می‌شود. من مورخی آشکارتر و روشن‌تر از بارتلد سراغ ندارم. از او پرسیدند که اگر لازم باشد، نامی برای آذربایجان بگذارند، چه باید می‌گذاشتند؟ او پاسخ داد: نامی بهتر از «آراد» نبود. وی در ادامه افزود: در کتاب خاطرات مخبرالسلطنه هدایت آنجا که او از فرنگ باز می‌گردد و به باکو می‌رسد، اسم‌های شهرها را ذکر می‌کند؛ مثل بادکوبه، شوشی، شروان و... . می‌گوید که مشخص است همه این اسامی ایرانی است حال اینکه اصرار داشتند بگویند آذربایجان! معتضد اظهار کرد: اگر به مطالعات و خاطرات مورخان توجه کنیم، مشخص می‌شود که چرا روس‌ها اصرار داشتند که آذربایجان از ایران جدا شود. تمام کوه‌های آذربایجان پر از معادن مس و آهن است و مشخص است که دلیل این جدایی چه بوده است. حتی یک از خاطره‌نویس‌ها گفته بود که پنبه و گوشت آذربایجان تمام ایران را می‌تواند تأمین کند. ‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ الهام ملک‌زاده: آیا ایران به درخواست ایجاد مدارس ترک‌زبان پاسخ مثبت داد؟ دکتر #الهام_ملک‌_زاده، استاد دانشگاه، با موضوع «درخواست تأسیس مدارس ترکی در تبریز و ارومیه توسط آذربایجان قفقاز» طی صحبت‌هایی گفت: تا پیش از معاهدات گلستان و ترکمانچای، که تمام مناطق قفقاز را به روس واگذار کرد، همه این مناطق تحت حکومت ایران بود. همین ماهیت غیر ایرانی بانیان کشور جدید را نشان می‌دهد که در هدفش مستتر بود. وی در ادامه افزود: دولت تازه‌تأسیس آذربایجان مقر اصلی خود را گنجه اعلام کرد و کمتر از چهار ماه بعد نیز باکو را با حضور سپاهیان تصرف و پایتخت دولت مساواتیان قرار دادند. سپس حزب مساوات مسلمانان در باکو ایجاد شد که برنامه‌اش اتحاد کشورهای اسلامی تحت رهبری ترکیه بود.   وی با اشاره به اینکه پس از مدتی آذربایجانی‌ها با مکاتبات و حضورا از ایران درخواست کردند مدارس ترکی‌زبان در تبریز و ارومیه تأسیس شود، گفت: ایران با این درخواست مخالفت کرد و چنین چیزی را مضر و غیرمصلحت برای دولت مرکزی برشمرد. دکتر ملک‌زاده اظهار کرد: مروری بر روایتی که از خلال اسناد درک می‌شود نشان می‌دهد که خیالات دولت آذربایجان برای ایجاد مدارس ترکی‌زبان اولا در وهله نخست به پروژه دیرینه حکومت آذربایجان باز می‌گردد که از دوره عثمانی شروع شده بود؛ چراکه اینها به دنبال ایجاد یک ایالت خودمختار در ایران بودند؛ چون سودای سرزمین ترک‌زبان را در سر می‌پروراندند. وی در ادامه گفت: در وهله دوم هم به هوشمندی و دقت نظر میهنی مأموران ایران باید پرداخت که با وجود این روند و شرایطی که وجود داشت در آن دوره با میزبانی هیئت ایرانی در آذربایجان رودروایسی نکرده و مصلحت کشور را فدای مراودات دوستانه نکردند. در واقع مبانی و تحقیقات را در نظر گرفتند و بعد از هفت ماه بررسی برای ایجاد مدرسه به زبان ترکی تصمیمی درست گرفتند. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ گارنیک آساتوریان: ایجاد «دالان تورانی» فاجعه بزرگی خواهد بود در بخش دوم همایش امروز، پروفسور #گارنیک_آساتوریان با موضوع «دالان تورانی (گذشته، حال و آینده)» در صحبت‌هایی عنوان کرد: براساس قرارداد 9 نوامبر ترکیه و آذربایجان تصمیم دارند که دالانی را به نام دالان تورانی راه بیندازند که البته چنین ماده‌ای در قرارداد نیامده و من هم فکر نمی‌کنم عملی بشود؛ بنابراین نه تنها برای ارمنستان، بلکه برای دیگر کشورهای منطقه یک تراژدی خواهد بود و کشورهای غیر ترک‌زبان نباید اجازه چنین چیزی را بدهند. وی با اشاره به ضعف دولت ارمنستان در این جنگ و شکست قره‌باغ گفت: ارمنستان اصلا هیچ ارتشی در این جنگ شرکت نداد و قره‌باغ مقابل یک قشون صد و اندی‌هزار نفری از کشورهای مختلف ایستاد. این جنگ به ما درس‌های زیادی داد از جمله اینکه ارمنستان فاقد یک متحد استراتژیک منطقه‌ای است. روسیه برای منافع خود کار می‌کند و گرجستان هم نمی‌تواند پایه‌ای قوی برای ارمنستان باشد.   پروفسور آساتوریان با اشاره به اینکه ارمنستان باید بر امکانات خود تکیه کند، گفت: مخصوصا با سیاست‌های جدید خارجی متعادلانه با استحکام و خرید سلاح جدید به تجهیز ارتش و ساخت‌های امنیتی کشور خود پرداخته؛ چون در صورت مقابله با دشمن و جنگ بزرگ منطقه ارمنستان قطعا تنها خواهد بود. علاوه بر این، ایران و روسیه در نتیجه این جنگ تحت چالش‌های امنیتی زیادی قرار گرفتند. این تاریخ‌شناس با بیان اینکه تشیع جایگاه زیادی در آذربایجان ندارد، گفت: من این را پیش‌بینی می‌کنم که تسنن به عنوان یک دین رسمی برای این کشور اعلام شود و اصلا هم تعجب ندارد؛ چراکه در واقع باکو اصلا مؤلفه مخصوصی برای دین ندارد و گرایش از یک سیستم اسلامی به یک سیستم دیگر برای این کشور دشوار نیست. وی در ادامه افزود: از دیگر چالش‌های جنگ 44روزه، تحریک روندهای تجزیه‌طلبانه در برخی نواحی شمال ایران است که یکی از سیاست‌های اصلی ترکیه و جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود. این خیلی نکته مهمی است که باید درباره‌اش فکر کرد. همین چند روز پیش در ترکیه کنفرانسی در رابطه با وضعیت ترک‌ها در ایران برگزار شده بود. آساتوریان با تأکید بر اینکه با پیروزی آذربایجان در برابر #ارمنستان روندهای پان‌ترکیسمی و پان‌تورانیسمی راه خواهد افتاد، گفت: در نهایت امیدواریم ایران در زمینه ایجاد این کریدور نیز موضع‌گیری درستی بکند هرچند براساس آنچه می‌دانم، همه مخالف این دالان هستند و در واقع این فاجعه بزرگ نباید اتفاق بیافتد. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ محمدرضا دماوندی: سیاست خارجه ایرانی در برابر فروپاشی شوروی منفعلانه بود دکتر #محمدرضا_دماوندی ، کارشناس ارشد مسائل قفقاز، با موضوع «بازخوانی اقدامات ایران در سال اول فروپاشی شوروی» عنوان کرد: فروپاشی شوروی یک تاریخ تقریبی دارد که در واپسین روزهای سال 1991م صورت گرفت. این فروپاشی یک عقبه دارد و از همان زمان روی کار آمدن گورباچف با کودتای کمونیست‌ها در حال اتفاق بود. وی در ادامه افزود: آنچه امروز در قفقاز در حال اتفاق افتادن است حتما یک عقبه سی‌ساله دارد و رفتارهای امروز ما باعث شکل‌گیری این اتفاقات در قفقاز است و من نگاهم بیشتر به سمت جمهوری آذربایجان است.   دماوندی اظهار کرد: ما وقتی گذشته را بازخوانی می‌کنیم به چند نکته می‌رسیم؛ نگاه سیاست خارجه دولت ایران در آن زمان، به این اتفاقات ساده‌انگارانه و ناآگاهانه بوده و مشخص است که درک درستی از مسائل نداشته است، بلکه خیلی عامیانه و خوش‌باورانه تصور می‌کرد که فروپاشی رخ می‌دهد و همه از فردا تحت اختیار جمهوری اسلامی خواهند بود. وی با بیان اینکه ایران در آستانه فروپاشی تا از بین رفتن شوروی سابق هنوز تکلیفش مشخص نبود و موضع‌‎گیری خود را در برابر روسیه و شوروی سابق مشخص نکرده بود، گفت: این اتفاق متأسفانه خیلی ناشیانه و ناآگاهانه توسط مقامات ایران صورت گرفت. آنچه ترکیه در این راستا انجام داد اقدامات عملی بود، اما ایران فقط در حد یک شعار در این میدان بازی کرد. دماوندی در ادامه افزود: برخی رسانه‌های ما در آن دوره متوجه این داستان شده بودند و هشدار می‌دادند که ترکیه از همین جریانات، رقابت با ایران را شروع کرده بود؛ مثلا در روزنامه «کیهان» یک دوره مصاحبه‌هایی دراین‌باره با سفرای ترکیه صورت داده بود که مشخص است منافع ملی خود را به طور کلی در نظر دارند. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ برهان حشتمی: جنگ قره‌باغ، عناصر ضدشیعه را به هم رساند برهان حشتمی، پژوهشگر ارشد مسائل قفقاز، با موضوع «تشدید شیعه‌ستیزی و ایران‌ستیزی باکو پس از جنگ دوم قراباغ» عنوان کرد: واقعیت این است که هویت‌زدایی از شیعه و شیعه‌ستیزی الان در جمهوری آذربایجان نهادینه شده و جنگ هم این مسئله را تشدید کرد و تبعاتش هم مشخص است؛ بنابراین وضعیتی پیش آمد که با زمان رعب و وحشت زمان استالین مقایسه می‌شود. وی در ادامه افزود: یکی از همین شیعیان آذربایجان اخیرا به خود من می‌گفت که وضعیت برای مؤمنان خیلی از زمان جنگ دوم بد شده است با اینکه در این جنگ 160 نفر از شیعیان جان باختند یا شهید شدند و درواقع آنها به نوعی خودشان خط‌شکن بودند. حشتمی با تأکید بر اینکه جنگ قره‌باغ عناصر ضدشیعه را به هم رساند و این هم‌پوشانی، شیعه‌ستیزی و ایران‌ستیزی را تشدید کرد، اظهار داشت: برنده‌های این جنگ نخست الهام علی‌اف در داخل آذربایجان است که مشخصا ضد شیعه است هرچند گاهی به خاطر مسائل دیپلماتیک شیعه خطاب می‌شود؛ دوم رژیم صهیونیستی که آن هم شیعه‌ستیز است؛ سوم پان‌ترکیسم و ترکیه که نمود عینی دارد و همین‌طور وهابیت. وی با اشاره به تناقض عجیب در وضعیت دینی جمهوری آذربایجان گفت: شاید این سؤال پیش بیاید که مسلمانان شیعه چطور در این جنگ شرکت کردند درحالی‌که حاکمیت را قبول نداشتند. حاکمیت جمهوری آذربایجان در این جنگ فهمید که جریان تشیع بهترین نیروهایی هستند که در این جنگ می‌توانند حضور داشته باشند؛ بنابراین به نوعی آنها را فریب داد که برای خاک کشور بجنگند.   وی دراین‌باره افزود: البته خیلی‌ها هم بودند که جنگ برایشان مورد تأیید نبود و حکومت را همراهی نکردند و ساکت شدند اما خوشبختانه این روزها فضا در حال شفاف شدن است. حشتمی در پایان گفت: بدون رودروایسی با این وضعیت نظام فعلی جمهوری آذربایجان، هیچ‌گاه جمهوری اسلامی ایران و اهالی آن نخواهند توانست فضایی برای احیای هویت اصلی کشور ایجاد کنند. در حال حاضر خطر تغییر مذهبی جمهوری آذربایجان وجود دارد. من حتی در یک جلسه محرمانه هم شنیدم که از پروبال گرفتن ترکیه در آذربایجان اظهار نگرانی کردند؛ چرا که آنها قطعا شیعه را از بین خواهند برد. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ داود دشتبانی: امپراتوری عثمانی از زمان صفویه به قفقاز تمایل داشت #داود_دشتبانی ، پژوهشگر ارشد مسائل قفقاز، با موضوع «عثمانی و شکل‌گیری آذربایجان» نیز در صحبت‌هایی گفت: روس‌ها اواخر قرن نوزدهم موفق به تسلط بر مناطق قفقاز شدند، عثمانی هم از قبل آنجا بود و بر روندهای قفقاز تأثیر می‌گذاشت. وی در ادامه افزود: امپراتوری عثمانی از زمان صفویه به قفقاز تمایل داشت، اما مجموعه تحولات رخ‌داده، که سرمنشأ آنها تجدد و نوگرایی اروپا، جنبش ملی‌گرایی، پان‌ترکیسم و تبدیل امپراتوری سنتی به نوین بود و اوج این تحولات را در سال 1878م می‌بینیم، روند تازه‌ای ایجاد کرد. دشتبانی اظهار کرد: براساس تبلیغات اتحاد اسلام در دوره سلطان عبدالحمید، شخصیت‌هایی آمدند که اواخر قرن نوزدهم تلاش کردند مرز شیعه و سنی را از بین ببرند و تا حدودی هم موفق شدند. در سال 1905 تحت تأثیر تبلیغات اتحاد اسلام در قفقاز تلاش شد تا اداره واحدی برای مسلمانان به‌وجود بیاید تا اختلافات را رفع کند. وی با بیان اینکه با وجود این تلاش‌ها، در قفقاز بیشتر مسلمانان اهل سنّت حکومت داشتند، توضیح داد: نشریه‌های زیادی که گردانندگان آن روشنفکران سنی بودند، تلاش زیادی برای ترویج ترکیه عثمانی کردند. نشریات ترکی آذربایجانی در تفلیس منتشر و فردی چون ضیاء قفقازیه در این زمینه فعالیت خود را ادامه داد. نشریه «کشکول» هم نخستین‌بار پرسش از ملیت را در قالب یک مقاله داستان‌‎وار بیان کرد. در این نشریه مقالات فارسی و روسی هم منتشر می‌شد.   ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ مهرزاد بختیاری‌منش: پیشه‌وری تحت تأثیر ناسیونالیسم ایرانی، فامیلش را «پرویز» گذاشت در ادامه #مهرزاد_بختیاری‌_منش (سردار اکبری)، پژوهشگر ارشد مسائل ایران، با موضوع «میراث دولت‌سازی شوروی با محوریت پیشه‌وری» عنوان کرد: میرجعفر پیشه‌وری که فامیلش جوادزاده بود، تحت تأثیر محیط کمونیستی باکو حزبی به نام عدالت درست کرد. وی در ادامه افزود: پس از آن او به تهران می‌آید و تحت تأثیر ناسیونالیسم ایرانی همچون دیگر همشهری‌هایش، او هم ناسیونالیسم می‌شود و فامیلش را «پرویز» می‌گذارد و به فرهنگ ایرانی می‌پردازد. بختیاری‌منش اظهار داشت: این فرد سال‌ها بعد با گرایشات کمونیستی به روس‌ها اعتقاد پیدا کرد، اما به آنها اطمینان نداشت، سپس وارد مجلس شد، اما با رد اعتبارنامه‌اش نتوانست وارد مجلس شود؛ کاری که به نظر درست نبود. در این شرایط آذربایجان در اختیار روس‌ها قرار داشت و او در بین روس‌ها اعتبار داشت. وی دراین‌باره افزود: او به #آذربایجان رفت و با باقراُف که دستور داشت با پیشه‌وری وارد مذاکره شود، گفت‌وگو کرد. او می‌دانست که به روس‌ها نمی‌شود اطمینان کرد، اما باز چون در موقعیت انفعال بود، شرایط را می‌پذیرد و بلافاصله یک سازمان‌دهی سریع صورت می‌دهد؛ بنابراین اگر ماجرای اعتبارنامه پیش نمی‌آمد، هیچ یک از اینها در آینده رخ نمی‌داد. بختیاری‌منش اظهار کرد: #پیشه‌_وری بر بحث زبان آذری و جداسازی‌های قومیتی و مبانی‌ای که بنیادش را گذاشته بود سخت تأکید داشت. البته یک قسمت این تاریخ بایگانی است و یک تاریخ هم هست که هنوز ادامه دارد. جمهوری باکو که بانی عملیات تجزیه آذربایجان است، سیاست تهاجمی خود را همچنان ادامه داده و الان در پارک مفاخر باکو مجسمه پیشه‌وری ساخته شده است. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug