اجتهاد
💢القاب علمی؛ از حقیقت تا مَجاز ✍️حجتالاسلام علی راد چندی است بحث از چالش آیتالله دکتر یا حجتالا
💢اصول معناشناسی القاب علمی؛ از تعیّن معنایی تا کهن الگوی لقب
✍️ حجتالاسلام علی راد
در مرحله وضع معنا بر الفاظ القاب علمی بسیط (تکواژه) و ترکیبی (چند واژه) همانند دیگر واژگان و مصطلحات علوم و فنون برای معانی ویژه خود وضع شدهاند. حوزه معنایی القاب علمی عبارتست از: ترفیع و تفضیل، تخصص و تبحر، مرجعیت و اقتدار، مراتب و مدارج. تبیین مولفه بنیادین مفهوم هر لقب علمی نخستین گام معناشناسی القاب علمی است. اصل تعیّن معنایی القاب بر وجود معنای کانونی، اصیل، اختصاصی, حقیقی هر لقب تاکید دارد، ترادف و تداخل معانی القاب و ارجاع و انضمام آنها بر یکدیگر را نفی میکند. التزام به این اصل از اصول بنیادین معناشناسی القاب علمی است و کارکرد آن مصونیت تعابیر القاب از هر گونه تحریف معنایی و تطبیقات نادرست است.
دستاورد معناشناسی القاب در تحلیل میزان رَوایی انطباق آن با شخص موصوف به لقب کارآمد است. پرداختن به این مهم در الگوی لقب پژوهی به هدف سنجش اصالت و اعتبار کاربرد القاب علمی برای اشخاص در گفتمانها و جریانهای متنوع علوم انسانی, اسلامی، تجربی، هنری، صنایع، فنون امری اجتناب ناپذیر است و در تمییز القاب حقیقی از القاب تصنعی، مَجازی و اعطایی کارآمد است این مهم در القاب دارای دلالتهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی از اهمیت دو چندان برخوردار است.
از جمله چالشهای فرا روی القاب اعطایی به شخصیتها, تردید در شایستگی و میزان رَوایی نام گذاری آنان به این القاب است؛ این چالش بیشتر درباره افرادی مطرح میشود که در دوران حیات علمی خود به احراز این القاب موفق نشدند ولی پس از رحلت ایشان از سوی طرفداران خود به این القاب خوانده شده و برای اشتهار و تثبیت این القاب برای شخصیت مد نظر خود تلاش گستردهای دارند.
الگوی لقب پژوهی اجتهادی برای برون رفت از این چالش و دستیابی به یک نظرگاه علمی و قابل دفاع در این مسئله قاعده سنجش با کهن الگوی القاب را توصیه میکند. بر پایه این قاعده از جملههای شاخصهای رَوایی، راستی و درستی نام گذاری دانشوران به القاب علمی، سنجش منزلت علمی، جایگاه گفتمانی، برایند نظریهها و آثار علمی آنها با نخبگان ممتازی است که در پیشینه و گفتمان علمی یک دانش فرازمندی ایشان مورد وفاق و اتفاق نظر همگان است. ایشان آغازین فرزانگانی هستند که به این القاب وصف شدهاند لذا اسوههای راستین القاب علمی هستند. از مطالعه عمیق و دقیق کارنامه علمی این نخبگان فرازمند و اسوههای اصیل در هر حوزه دانشی به مجموعهای از اوصاف علمی ایشان دست مییابیم که زمینه، علل و اسباب، چرایی و چگونگی نام گذاری ایشان به القاب علمی خاص را برای ما تبیین میکنند.
مجموعه این اوصاف ما را به الگوی اصیل و نخستین القاب علمی رهنمون مینمایند که از آن به کهن الگوی لقب یاد میکنیم. کهن الگوی القاب علمی میزان و ترازوی سنجش القاب اشخاص دیگری هستند که با چالش اعطایی بودن القاب مواجه هستند و درباره اصالت این القاب درباره ایشان دچار تردید هستیم.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢نکتهای در اتحاد روايات
✍️محمدباقر ملکیان
🔻در مورد اتحاد دو يا چند روايت، اتحاد لفظ روايت و روای آن از جمله شروطی است که بيان شده است، اما اين شروط چند استثناء هم دارد:
گاه دو روايات با يک لفظ از دو راوی مختلف نقل شده است. در اين موارد يک نکته را بايد مورد توجه قرار داد، و آن اين که بعضی روات، روايات يک راوی ديگر را در کتاب خودشان آوردهاند بدون آن که اسمی از آن راوی بياورند. مثلا حلبی تعدادی از روايات محمد بن مسلم را در کتابش آورده، يا علی بن أبي حمزه بطائنی روايات ابو بصير را در کتابش آورده است. به نظر میرسد برخی از راويان، راويات راويات ديگر را بس از عرضه بر امام (عليهالسلام) يا عللی ديگر در کتاب خودشان نقل کردهاند بدون اين که از آن راوی اسمی برده باشند. روايات علی بن جعفر، جميل بن درّاج، حريز، عبد الله بن سنان و برخی ديگر از راويان، از اين نگاه قابل بررسی است.
📝 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=74362
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📙کتابشناسی و نسخه پژوهی آثار علامه مجلسی
✔️مدیر مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان از انتشار «کتابشناسی و نسخه پژوهی آثار علامه ملامحمدباقر مجلسی»، به همت مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان خبر داد و گفت: در این اثر، ۱۸۲ عنوان از آثار علامه مجلسی معرفی شده و همچنین پژوهشها و تحقیقات پیرامون آثار علامه مجلسی نیز مورد توجه قرار گرفته است، ترجمهها، شرحها، حاشیهها، گزیدهها و منتخبها و نیز آنچه به صورت چاپ سنگی و حروفی شده، در زیر هر اثر آورده شده است.
👈 جزئیات: http://ijtihadnet.ir/?p=74372
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢آیا اقتصاد اسلامی برای امروز ما کارایی دارد؟
✔️یکی از پرسشهای سخت در نقد اقتصاد اسلامی این است که فراتر از بحث امکان و ضرورت، اگر گزینههای پیشنهادی اقتصاد مرسوم را از روی میز برداریم، آیا اقتصاد اسلامی ظرفیت و توان ایدهپردازی و ارائه الگوهای کارآمد اقتصادی را دارد یا خیر؟
✍️یادداشت محمد پارسائیان را دراینباره بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74375
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📗تنظیم حکومتی دین و التزام مذهبی
✔️کتاب «تنظیم حکومتی دین و التزام مذهبی» به قلم دکتر محمدرضا طالبان به همت پوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی و توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج روانه بازار نشر شد. پژوهش حاضر عمدتاً حول مسألهای دیرپا شکل گرفت که از بدو تأسیس حکومت دینیِ جمهوری اسلامی در ایران مطرح شده بود و میتوان آن را در قالب این پرسش منعکس نمود که جامعهپذیری رسمی مذهبی توسط حکومتِ پساانقلابی ایران در طول چند دهه اخیر چه تأثیری روی دینداری ایرانیان گذاشته است؟
👈 معرفی اثر: http://ijtihadnet.ir/?p=74368
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢برخی علوم انسانی را با فقه اشتباه گرفتهاند/ چالش تلقی سیاسی از علوم انسانی اسلامی
✔️استاد احمد واعظی:
🔹اینکه گفته شود ما میخواهیم این علوم مدرن را اسلامی کنیم نتیجه بدفهمی و کژتابی در فهم است زیرا مبنا و بنیاد آن فرق دارد. کژتابی دیگری که در مورد علوم مدرن داریم ناظر به روش است یعنی برخی از مدافعان علوم انسانی اسلامی، علوم انسانی را با فقه و استنباطات فقهی اشتباه گرفتهاند و پسوند اسلامی را به معنای التزام به رویکرد اجتهادی و استنباطی آن طور که در فقه وجود دارد میدانند یعنی دانش درجه اول در علوم انسانی را محصول مراجعه به کتاب و سنت و استنباط از منابع نقلی دین میدانند به تعبیری میگویند چون قرآن فرموده است که من تبیان برای همه چیز هستم ما میتوانیم علوم انسانی اسلامی را از اول تا آخر از قرآن و روایات بگیریم.
🔸اساسا هر امری در جامعه دوقطبی شد فهم حقیقت رخ نخواهد داد و از طرف دیگر مدافعان ایده علوم انسانی اسلامی هم به تنور سیاسی شدن بحث میدمند یعنی کسانی دفاع کرده و عَلَم آن را به دست میگیرند که کاملا سیاسی هستند و یا نهاد و جنس کارشان با این قصه سنخیتی ندارد.
🔹بعد از انقلاب حجم زیادی از مطالعات سیاسی تولید شده است که هیچ تناسبی با مطالعات سیاسی مطرح در علوم غربی ندارد و تحت پارادایم ولایت فقیه و حکومت دینی صورت گرفته است و اینها هم تولید دانش است. چطور است که اگر در حقوق سیاسی و فلسفه سیاسی تحت پارادایم غرب کار شود تولید علم است ولی وقتی در مردمسالاری دینی باشد علم محسوب نمیشود؟
📝تفصل مطلب در «اجتهاد»: http://ijtihadnet.ir/?p=74387
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔سلسله نشستهای «خطابات قانونیه»
👤با حضور اساتید برجسته حوزوی
🔖سرفصل ها:
🔻 نسبت خطابات قانونیه با:
🔘 مکانیزم تشریع شارع
🔘 خطاب و لسان ادله
🔘 ثابتات و متغیرات
🔘 فقه مصالح و مقاصد
🔘 تزاحمات اجرا
🔺سیر تطور نظریه خطابات قانونیه امام خمینی (ره)
🗓زمان برگزاری: از ۱۴ آذر تا ۳۰ دی
👆جزئیات در پوستر
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔کرسی علمی ترویجی «حوزه علمیه نجف و نظریه دولت»
👤 با حضور:
🎙دکتر عبدالوهاب فراتی
🎙دکتر مسعود پورفرد
🎙دکتر سیدمحسن طباطبایی فر
📅 زمان: سهشنبه ۱۴ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۰ صبح
🏢 مکان: قم، سالن جلسات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
🔗لینک حضور مجازی: skyroom.online/ch/iict/nezamha
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔اختتامیه رویداد ملی «حجاب از نگاه علم» در جامعه الزهرا (س)
👤اساتید سخنران:
🎙محمدجواد فاضل لنکرانی
🎙عبدالکریم بهحجتپور
🎙حسین سوزنچی
🎙محسن قنبریان
🎙فریبا علاسوند
🎙کبری خزعلی
📌همراه با رونمایی از کتاب، ارائه گزارش دبیر علمی رویداد و تجلیل از برگزیدگان
📆 زمان: چهارشنبه ۱۵ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۸ تا ۱۲
🏢 مکان: قم، جامعه الزهرا سلاماللهعلیها، ساختمان شهید بهشتی، سالن اجتماعات طبقه زیرزمین
🔺رویداد ملی «حجاب از نگاه علم» در تابستان و پاییز ۱۴۰۲ با ارائه ۱۴۰ استاد و پژوهشگر داخلی و خارجی در سطح کشور برگزار شد و به ابعاد فلسفی، اخلاقی، قرآنی، روایی، روان شناختی، جامعه شناختی، عرفانی، فقهی، حقوقی، تاریخی، تمدنی، سیاسی و نوروبیولوژیک مسئله حجاب و عفاف پرداخت.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔درآمدی بر منبعیابی تهذیب الاحکام
🎙ارائه: استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی
📝 به همراه گزارشی از روند پروژه تصحیح و تحقیق تهذیبین
🗓 زمان: پنجشنبه ۱۶ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۸:۱۵ لغایت ۲۰
🏛مکان: قم، خیابان فاطمی (دورشهر)، کنار مسجد امیر المؤمنین (علیه السلام)، پلاک ۴۴۳، سالن اجتماعات کتابخانه علامه مجلسی؛ مرکز تحقیق و پژوهش میراث مکتوب شیعه
☎️ تلفن: ۰۹۹۱۹۴۴۹۵۵۲
📱پخش زنده از اینستاگرام: @majlesi_lib
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
أصول الحديث وأحكامه في علم الدّراية ، ويليه رسالة في فرق المسلمين - الشيخ جعفر السبحاني.pdf
6.7M
📚دانلود نسخه PDF کتاب «اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه»
✍️مؤلف: آیتالله جعفر سبحانی
🔺در این کتاب با بیانی شیوا به شرح معظم مباحث دانش درایه و اصطلاحات حدیث پرداخته شده است.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢مدل اقدام مؤسسه شهید صدر، الگویی برای معرفی و ترویج اندیشمندان
✍️حسین ایزدی
علامه شهید سیدمحمدباقر صدر را در حوزهها بیشتر به دانش اصول میشناسند. آن هم با اثر ارزشمند «بحوث فی علم الاصول» مرحوم آیتالله شاهرودی و «مباحث الاصول» آیتالله سیدکاظم حائری، در دانشگاه و محیط روشنفکری اما «اقتصادنا» و «فلسفتنا» است که عامل شناخت شهید صدر است و در فضای عمومی هم معمولا شهید صدر و امام موسی صدر را باهم خلط میکنند.
امروز کمتر درس خارج اصولی است که بخواهد به مرزهای دانش اصول نزدیک شود و در آن کلمات شهید صدر مطرح نشود. پس به ظاهر صدر مشهور است، اما باید نام او را مشهور مهجور نامید.
صدر اصولی است، اما بیش از این یک اندیشمند نابغه و اسلامشناس است. پس بايد در لایههای مختلف اسلامشناسی جامعه دینی حضور داشته باشد، ولی فقط یا بیشتر در علم اصول یا اقتصاد اسلامی است که نام و کلامش بر سر زبان است. اما اندیشههای ناب دیگر او را کمتر کسی میشناسد. پس بايد کاری کرد برای درمان این مهجوریت...
🔻آغاز یک تحول ...
🔘گام اول: بازتولید آثار شهید صدر بر اساس شناخت مخاطب جدید
🔘گام دوم: تولید آثاری دربارهی زندگی، شخصیت و زمانه شهید صدر
🔘گام سوم: حضور فعال در فضای مجازی
🔘گام چهارم: طراحی برای شهید صدر در قاب رسانه ملی
🔘گام پنجم: ترویج شهید صدر در محیط نخبگانی حوزه و دانشگاه
🔘گام ششم: شناسایی صدر پژوهان
📝 متن کامل را در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74380
🆔 https://eitaa.com/ijtihad