💢۹۰درصد فقه اسلامی باید تغییر کند
✔️دکتر احمد ریسونی، رییس اتّحادیهی جهانی علمای مسلمان:
🔹شکاف میان فقه و واقعیت در حال گسترش است. هر کس میخواهد فقه زنده و پویا بماند باید خواستار تحوّل فقه و بروز شدن علما باشد. دعوت به نوگرایی در اصول فقه معانی گوناگونی ازجمله نوسازی ساختار و پرداختن به مسائل جدید را شامل میشود.
🔹نوگرایان باید از برگزیدگان و علمای سرشناس باشند و چون اندک هستند علما باید این مسؤولیت را بر عهده گیرند. نوگرایی در علم با توحید، صفات خدا، ایمان به فرشتگان، کتابهای آسمانی و پیامبران الهی را به چالش نمیکشد بلکه شامل بحثها و پاسخهایی میشود که در طول زمان تدوین شده است. امّت به بازبینی در مسائل عقیدتی نیازمند است؛ درست است که ما ثوابتی داریم اما با اشکالات، پرسشها و چالشهایی هم روبرو هستیم.
🔹قوانین وضعی در بسیاری از کشورهای اسلامی با فقه اسلامی زاویه دارد. هر جا که قانونگذاری از شریعت اسلامی الهام گرفته باشد و بر اساس اصول و قواعد آن تدوین شده باشد ردّ پای نوگرایی دینی به چشم میخورد.
🔹فقه پاسخ زمانی به اشکالات و تحولات اجتماعی است که پیدایش فقه نوازل در مذاهب اسلامی را تفسیر میکند. امروزه تحول فقه و همنوایی آن با پدیدههای نوظهور به کندی انجام میگیرد و در حالی که زندگی مردم به صورت روزمره در حال تغییر و تحوّل است.
🔹دعوت به نوگرایی در اصول فقه نیز وجود دارد و بحث از اصل قضیه گذشته و به موضوعی که باید مورد بررسی و بازبینی قرار گیرد رسیده است. دعوت به نوگرایی در اصول فقه معانی گوناگونی را شامل میشود از جمله تجدید ساختار، امثال و پرداختن به مسائل نوظهور.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢دیگر شیعیان را تکفیر نمیکنم
✔️تغییر موضع ناگهانی «شیخ عادل الکلبانی»،
امام جماعت سابق مسجدالحرام:
🔹کلبانی در گفتگو با شبکه MBC گفت که تا همین چند مدت پیش علمای شیعه را تکفیر میکرده اما پس از خواندن کتاب شریف حاتم العونی درباره تکفیر اهل شهادتین از تکفیر علمای شیعه دست برداشته است.
🔹وی افزود: میخواسته دست کشیدن از تکفیر شیعیان را با انتشار مقالهای منتشر کند اما از انتشار مقاله صرف نظر کرده است.
🔹دیگر کسی را که گفته است «لا اله إلا الله» تکفیر نمیکنم؛ هرکس که لا إله ألا الله را بر زبان بیاورد، از گوشت قربانی ما بخورد و قبله ما را بپذیرد، مسلمان است. جزئیات به قوه قضائیه ارجاع میشود.این موضوع را امروز خداوند حکم کرده است و به خدا قسم که احدی مرا به این موضوع مجبور نکرده و احدی هم در این باره با من حرف نزده است.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢بررسی دفاع از مسلمانان ديگر كشورها در فقه شيعه و اهل سنت
✔️گزارش جلسه دفاعیه پایاننامه سطح سه حوزه علمیه خراسان:
🔹این پايان نامه از دو بخش تشکیل شده است:
در بخش اول، ابتدا مفهوم دفاع و مفهوم جهاد و مفهوم و معنای مسلمان را در لغت و در اصطلاح از دیدگاه علمای شیعه و اهل سنت و همچنین فلسفه و اهداف دفاع از منظر عقل و نقل، بررسی و اقسام آنها تبیین و تعریف شده است.
🔹دفاع از منظر ادلۀ فقه اسلامی (کتاب، سنت، عقل، اجماع)، شرائط دفاع از منظر فقه اسلامی (تجاوز، ضرورت، تناسب، مشروعیت، فوریت)، مبانی دفاع از مسلمانان سایر کشورها که بر مبنای معاهده، اخوّت دینی و انسانیّت است و آثار دفاع و عدم دفاع از مسلمانان دیگر کشورها، و همچنین اندیشۀ فقهای معاصر از شیعه و اهل سنت در مورد دفاع از مسلمانان سایر کشورها؛ در بخش دوم این پايان نامه مورد بررسی و تحقیق، قرار گرفته است.
🔹لازم به ذکر است جعفر مهدوي بصير، تدوینگر پایاننامه از راهنمایی استاد محمدرضا جواهری و مشاوره استاد جعفر زنگنه شهرکی در نگارش این پایان نامه بهره برده است.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢چهارده مصوبه کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در سال ۹۷(بخش سوم)
✔️مجید پیره، دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار:
7⃣ «انتشار اوراق بیمه اتکایی»:
اصل قرارداد بیمه به تأیید فقهای مشهور شیعه رسیده است. کمیته فقهی هم معتقد است همان گونه که فقهای شیعه و مراجع تقلید بیمه را صحیح دانستهاند، اوراق بیمه اتکایی هم که سعی میکند از ظرفیت قرارداد بیمه جهت مشارکت سرمایهگذاران در فعالیتهای بیمهای استفاده کند، از نظر فقهی صحیح است.
8⃣ «انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام»:
کمیته فقهی این موضوع را جایز دانست. استفاده از صلح اجاره به جای منفعت، طبیعتاً اوراق را از قالب اجاره خارج میکند و نوع جدیدی از اوراق فراهم میشود که دارندگان سهام میتوانند با استفاده از آن تأمین مالی کنند و با رعایت برخی ضوابط، بعد از یک دوره زمانی معین، ملکیت آن به خودشان برگردد.
9⃣ «ابعاد فقهی وارانت»:
وارانت از نظر ساختار فقهی شباهت زیادی با قرارداد اختیار معامله دارد اما از نظر عملیاتی تفاوتهایی هم بین آنها وجود دارد. به تشخیص کمیته فقهی ابعاد فقهی وارانت شبیه اختیار معامله است. لذا کمیته فقهی، ساختار وارانت را از نظر شرعی با رعایت ملاحظاتی که قبلاً درباره قرارداد اختیار معامله تصریح شده بود، مورد تأیید قرار داد و سنگ بنای اول راهاندازی این اوراق در بازار سرمایه ایران گذاشته شد.
سایر مصوبات👈 http://yon.ir/gpyqH
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢فقه و انقلاب اسلامی(محور اول: تحولات قانونی و مناصبی)
✔️نگاهی گذرا به تحولات فقهی چهل ساله اخیر/سیدمحمد مهدی رفیع پور:
🔹پس از انقلاب اسلامی ایران براساس قانون اساسی جدید، جایگاه فقاهت بسیار بالا رفت و علاوه بر آن مفاهیم جدیدی به منظومه معرفت فقهی افزوده شد. به چند مورد اشاره میشود🔻
🔹ولایت فقیه: عالیترین مقام رسمی کشور مقام رهبری است (اصل ۱۱۳ قانون اساسی) که مهمترین پشتوانه آن اصل ولایت فقیه است که یک اصل فقهی است.
🔹مناصب کلیدی فقها: علاوه بر ولی فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مناصب بسیار مهمی در اختیار فقها قرار گرفته است: ریاست قوه قضائیه (اصل ۱۵۷)، شش شورای نگهبان (اصل ۹۱)، رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل (اصل ۱۶۲) باید از میان فقهای عادل انتخاب شوند و در مورد اعضای شورای نگهبان این قید اضافه را هم دارد که «آگاه به مقتضیات زمان و مسائل روز» باشند.
🔹محوریت فقه: اصل چهارم قانون اساسی تصریح میکند: «کلیه قوانین و مقررات مدنی، جزائی، مالی، اقتصادی، اداری فرهنگی، نظامی، سیاسی و غیر اینها باید بر اساس موازین اسلامی باشد». پرواضح است که دانشی که موازین اسلامی را در این حوزهها تبیین میکند فقه است و به همین جهت هم تشخیص آن بر عهده فقها و نه دیگر کارشناسان علوم اسلامی گذاشته شده است.
🔹عرضه کردن مفاهیم جدیدی برای فقه پژوهی: به دو مورد اشاره میشود🔻
۱. مصلحت:
مصلحت نظام مفهومی جدید است که با تأسیس این نهاد وارد منظومه فقه شیعه شده است و علیرغم مباحثی که تاکنون درباره آن مطرح شده همچنان جای تحقیق و پژوهش دارد.
۲. آراء عمومی:
فقها در این زمینه مباحث مفصلی را مطرح کردهاند که سابقهای در فقه شیعه نداشته است و از همین رو این مباحث را هم باید از جمله میراث فقهی انقلاب اسلامی قلمداد کرد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢دیدار با مراجع یکی از کارهای شبکه اجتهاد باشد/ در مسائل مستحدثه، با اساتید معنون بیشتر گفتگو کنید/ درسهای حوزه را به صورت کامل پوشش دهید
✔️گفتگوی شبکه اجتهاد با حجتالاسلام والمسلمین محمد علی خادمی کوشا:
🔹وقتی مسائلی در جامعه وجود دارد که نیاز جامعه است ولی در حوزه به آن پرداخته نشده است، باید بتوان فهمید که این موضوع، در حوزه مطرح نشده و پیشنهاد طرح این موضوع در حوزه داده شود.
🔹شبکه اجتهاد نباید بهصرف برخی از پژوهشهای حوزه نگاه داشته باشد. باید شبکه اجتهاد بتواند پژوهشهای حوزه را رصد کند و بعد هم اطلاعرسانی کند.
🔹شبکه اجتهاد باید بخشی راجع به معرفی دانشپژوهان فقه داشته باشد. چه اشکالی دارد که شبکه اجتهاد هرازگاهی برخی از اساتید صاحبقلم یا صاحب کرسی درس در حوزه را معرفی کند؟
ادامه گفتگو👈 http://yon.ir/dEkQM
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢طب پیشینه تاریخی ندارد/کسی سراغ ائمه و معصومین برای درمان نمیرفته است
✔️حجت الاسلام سید کاظم طباطبایی، رئیس پژوهشگاه مؤسسه دارالحدیث قم:
🔹مواردی بوده که پزشکان نزد ائمه و معصومین میرفتند، ولی برای پرسیدن سوالات پزشکی نبوده بلکه بخاطر سوالات فقهی خود نزد آنها میرفتند.
🔹ما طبی تحت عنوان طب اسلامی نداریم و این نظام طبی در دوره متأخر پدید آمده است. اخیراً ما گرایشی به رجوع به روایات به عنوان درمان داشتیم. در ۱۰-۲۰ سال اخیر این رجوع شدت گرفته است که چرایی آن هم جای بحث دارد.
🔹باید با متونی که داریم به صورت یک روش علمی برخورد کنیم و از لحاظ سند و معتبر بودن مورد بررسی قرار بدهیم.
🔹ما «روایات طبی» داریم، ولی «طب اسلامی» نداریم. کاری که مدعیان طب اسلامی انجام میدهند نسبت ناروایی به اهل بیت است که خیلی هم جسارت و جرأت میخواهد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
#اختصاصی
💢فقه نظام و نظام تامین
✔️یادداشت روز/محمد حسین کمالی:
🔹نظم عبارت است از «نوعی وحدت در کثرت»؛ بنا بر این به اموری منظم گفته می شود که در عین کثرت، بین اجزاء و افراد آن نوعی وحدت خاصّ نیز مشاهده شود.
🔹قاعدۀ فقهی «حرمت اختلال نظام» و روایت «اوصیکم بنظم امرکم» اگر چه ظهور در «نظمهای مشروع» دارند نه مشرعیّت «کل ما یطلق علیه النظم» امّا معذلک میتوانند دلیل خوبی برای اثبات فقه نظام باشند.
🔹محرّمات و واجبات، معرّف صفات سلبی و ثبوتی نظامات تشریعی اند، با اکتفاء به عدم الردع چیزی بیش از نظامی منزّه از بغض اثباتی – و نه ثبوتی- شارع اثبات نمیشود.
🔹اگر نگوییم «هل الدین الا التأمین!» یقیناً میتوان تأمینی جامع را از امور مورد اهتمام شارع دانست، لذا هر نظمی که ما را به آن تأمین برساند نیز متعلّق اهتمام او خواهد بود.
🔹 اگر یک جامعه - در همهی حوزههای مادّی و معنوی- از اصناف قوّی ضروری الوجود برخوردار باشد، از همۀ مخاطرات درونی و بیرونی، دفعاً یا رفعاً بیمه خواهد شد.
🔹تشکیل صندوقهای سهامی بازنشستگی، در همه ی اصناف ضروری الوجود، بشرط اختصاص وجوه به تأمین نیازهای مالی همان صنف، بهترین نظام ممکن برای تأمین من جمیع الجهات جوامع اسلامی است.
🔹سعی در به رسمیّت شناخته شدن مالکیتهای معنوی، در کنار ایجاد «بورس کالاهای فکر، فرهنگ و هنر دینی» میتواند تحقّق نظام تأمین «دیانت و دین پژوه» در صنف روحانیت را تا حدّ زیادی تضمین و تسهیل کند.
ادامه مطلب👈 http://yon.ir/OiIQm
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢نفی سنتهای ملی با استناد به دین وجهی ندارد
✔️حجت الاسلام مهدی مهریزی:
🔹ممکن است کسانی بخواهند سنن دینی را در تعارض با سنتهای ملی قرار دهند که ناشی از عناد آنان است. کسی که عناد دارد، به دنبال دامن زدن برخی مسائل سیاسی و اجتماعی است، ولی غالب افراد علاقهمند به سنتهای ملی و دینی هستند و به این دوگانگیها قائل نیستند.
🔹در مواجهه میان سنتهای ملی و سنن مذهبی نباید آنقدر غلظت پرداختن به سنتهای مذهبی را بالا ببریم که برخی تصور کنند افرادی درصدد حذف و نفی سنتهای ملی هستند، لذا در جانبداری از سنتهای مذهبی نباید افراط صورت بگیرد.
🔹میان دین و سنتهای ملی ایرانی که خرافه نیست و یا تضادی با توحید و معارف اصلی دین ندارد، تعارضی وجود ندارد.
🔹ایستادگی در برابر سنتهای ملی و نفی آن با استناد به دین بیوجه است، باید براساس اقتضائات و شرایط اجتماعی و سیاسی و ... به مناسبات ملی و رابطه آن با دین بپردازیم.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢مومنین مجاز هستند نصف سهم امام را به سیل زدگان اختصاص دهند
✔️دفتر آیت الله سیستانی:
📜اطلاعیه دفتر معظم له در خصوص اختصاص نصف سهم امام (ع) به سیل زدگان کشور به این شرح است:
بسمه تعالی
مؤمنین مجاز هستند تا حد نصف سهم امام (ع) را برای کمک به سیل زدگان پرداخت کنند.
دفتر آیت الله سیستانی
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢فقه و انقلاب اسلامی(محور دوم: مراکز و نهادهای فقهی جدید)
✔️نگاهی گذرا به تحولات فقهی چهل ساله اخیر/سیدمحمد مهدی رفیع پور:
🔹پس از انقلاب اسلامی مراکز و مؤسسات فقهی متعددی ایجاد و راه اندازی شده است. دانشگاههای مختلفی با تأسیس دانشکده فقه و حقوق به فقهپژوهی روی آوردند و مجلات بسیاری در این حوزه منتشر شد.
1⃣ مرکز دائرة المعارف فقه اهل بیت(ع): یکی از مهمترین مراکز فقه پژوهی است که به امر رهبر معظم انقلاب و به همت مرحوم آیت الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی تأسیس شده و تاکنون آثار متعدد و با ارزشی را به فقهپژوهان تقدیم کرده است.
2⃣ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
پژوهشگاه مذکور چند پژوهشکده دارد که یکی از فعالترین آنها پژوهشکده فقه و حقوق است که عدهای از اساتید و فضلای حوزه در آنجا فعالیت میکنند و آثار متعددی را در حوزه فقه منتشر کرده است.
3⃣ دانشگاه امام صادق(ع):
یکی از دانشکدههای این دانشگاه دانشکده معارف اسلامی و حقوق است که به مباحث فقهی میپردازد و تاکنون آثار فراوانی را در این حوزه منتشر کرده و علاوه بر مجله، پژوهشنامه حقوق اسلامی را به بازار نشر عرضه کرده که تا کنون ۴۷ شماره آن مننتشر شده است.
4⃣ دانشگاه علوم رضوی:
از جمله دانشگاههای فعال در عرصه فقهپژوهی دانشگاه علوم اسلامی رضوی است. این دانشگاه در سال ۱۳۶۳ و در جوار حرم مطهر رضوی (ع) تأسیس شده است.
5⃣ دانشگاه مذاهب اسلامی:
یکی از مراکز مهم فقه مقارن در کشور ما دانشگاه مذاهب اسلامی است که در سال ۱۳۷۱ تأسیس شده و رشتههای مختلف فقه اسلامی را دارد. این دانشگاه وابسته به مجمع تقریب مذاهب اسلامی است.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢جای خالی «ذریعه» سید مرتضی در آموزش اصول فقه
🔹با توجه به سهم مهم دو کتاب ذریعه و عده در اصول فقه شیعی بدون مطالعه و تدریس دقیق این کتابها برخی از پیش زمینهها و مبانی مباحث اصولی و از آن جمله آنچه از اصول معتزله و اهل سنت وارد اصول فقه شیعی شده به خوبی شناخته نخواهد بود.
🔹درر الفوائد مرحوم شیخ عبدالکریم حائری که در اصل تقریرات درسی مرحوم فشارکی است از جهاتی بر کفایه ترجیح دارد. هم زبانش سادهتر است و هم آراء و شیوه بحثی مکتب سامراء را هم علاوه بر مکتب نجفی شیخ دارد (او به آرای آخوند در حاشیه رسائل هم توجه دارد). متأسفانه این کتاب بهعنوان کتاب درسی مورد توجه قرار نگرفت.
ادامه مطلب👈 http://yon.ir/ZS4Q9
🆔 https://eitaa.com/ijtihad