💢بررسی فقهی عقلایی مالیت در فضای مجازی ✔️دو تلقی از مفهوم فضای مجازی مطرح است. یکی از تلقی‌ها، تلقی دو فضایی شدن است؛ یعنی یک فضا به فضای قبلی اضافه شده و یک فضای حقیقی و واقعی و یک فضای مجازی داریم. برخی قائل به دوگانگی این دو هستند و تفاوت‌های زیادی را برای این دو بر می‌شمارند. تلقی دیگر، امتداد داشتن فضای مجازی در ادامه فضای خارجی و حقیقی است. فضای واقعی تسامح است و تعبیر فضای حقیقی و مجازی بهتر است. در این‌جا دو فضا نداریم. ارتباط تنگاتنگی بین این دو وجود دارد و در واقع فضای مجازی گسترش فضای حقیقی است. به نظر می‌رسد، این تلقی دوم قریب‌به واقع و صحیح‌تر است. با توجه به هر دو تلقی، نسبت مالیت و مال در فضای حقیقی و خارجی و عینی با فضای مجازی چیست؟ به لحاظ مفهوم و مصداق عینیت است یا در مصادیق مختلف‌اند یا واحد؟ مالیت اشیاء در فضای مجازی چگونه است؟ معیارهای مشترک و مایزی برای مالیت میان فضای مجازی و حقیقی وجود دارد؟ 👈 ارائه حجت‌الاسلام عسگر درخشان‌دوست با موضوع «بررسی فقهی عقلایی مالیت در فضای مجازی» و نقد حجج‌اسلام ابوالحسن حسنی و حسین حجامی را بخوانید: https://b2n.ir/m05761 🆔 @ijtihad

💢مدارس فکری نجف؛ تمایز نظر و میدان عمل (1) ✔️دکتر عبدالوهاب فراتی: 🔸در آینده ما بیشتر از حال حاضر از نجف خواهیم شنید چون قرائت نجف، رقیب قرائت قم است. به اضافه که جریان روشنفکری به این نتیجه رسیده که آلترناتیو نظریه جمهوری اسلامی در میان محافل روشنفکری ظهور نمی‌‌‌کند بلکه در محافل حوزوی ظهور خواهد کرد و احتمال اینکه تفسیر نجف این آلترناتیو را تدارک کند و این تفسیر به عنوان روایت بدیل بیاید زیاد است. 🔹 آقای سیستانی فراتر از آنچه مدرسه خویی دارد، در وجه ایجابی، بیشتر به تدبیر دولت فکر می‌‌‌کند و تا جایی که در توانش هست، به تعبیر آقای سید جواد شهرستانی، در امر حسبه اتساع می‌‌‌دهد، اما تا به مرز حکومت می‌‌‌رسد، دایره امور حسبه را می‌‌‌‌بندد. 🔸فقهای مدرسه سیستانی و خویی، تلاش می‌‌‌کنند حوزه‌‌‌‌های خالی از نص را پر از احکام شرعی نکنند و به اراده آزاد انسان‌‌‌ها احترام زیادی بگذارند؛ اما مدرسه صدر اول تلاش زیادی می‌‌‌کند که حوزه‌‌‌‌های خالی از نص، یا منطقه فراغ تشریع را، پر از احکام شرعی کند و نقش فقیه را در زندگی بالا ببرد و به نقد نگاه مدرسه خویی در باب زعامت فقها در عصر غیبت می‌‌‌‌پردازد و یک نظریه ایجابی در باب اداره دولت در عصر غیبت دارد. 🔹امروز در حوزه نجف اراده و علاقه‌‌‌‌ای برای بازگشت به صدر اول دیده نمی‌‌‌شود. فقط در یک یا دو درس، به آرای اصولی ایشان اشاره می‌‌‌شود و عملا صدر اول حضور جدی در نجف ندارد و این نشان می‌‌‌دهد این اندیشه مورد اقبال نجفیان قرار نگرفته و به همین دلیل صدر اول آرزوهای برآورده نشده خودش را در ایران دنبال می‌‌‌کند. 🔸در بیت صدر دوم دو طیف حضور داشتند که خودشان عنوانِ معتدلین و متطرفین می‌‌‌دهد؛ آقای شیخ محمد یعقوبی رهبر جناح معتدل بوده و غیر یعقوبی که بعدا پشت مقتدی ایستادند جزو متطرفین بودند. بیشتر شخصی‌‌‌ها و برخی طلاب تند دفتر، به تدریج بعد از شهادت صدر دوم، یعقوبی را از دفتر بیرون کردند. یعقوبی در مدرسه کاشف الغطا تدریس را شروع کرد و آنقدر فشار آوردند که از نجف به حی الزهرا رفت و آنجا مستقر شد؛ اما بخش عظیمی از جریان اعتدالی صدر را دور خود جمع کرد. 🔹ما باید بین مرام‌نامه‌‌‌‌های فقهی علمای نجف در باب دولت مشروع، پذیرش یا عدم پذیرش ولایت و بین طرح‌واره‌‌‌‌هایی که آنها بلحاظ عینی در باب اداره دولت در عراق دارند تمایز بگذاریم. ما نمی‌‌‌توانیم از طریق آثار فقهی آنها بفهمیم که آنها در باب تغییر دولت در عراق چگونه فکر می‌‌‌کنند. به همین دلیل کسانی که طرفدار ولایت عامه اتساعی فقها هستند که عمدتا صدر دومی‌‌‌‌ها اینطور هستند، وقتی به اداره می‌‌‌‌رسند می‌‌‌گویند ولایت فقیه یک اندیشه مدرسه‌‌‌‌ای است و ما در نهایت اگر بخواهیم نقش فقیه را در عرصه سیاست برجسته کنیم، فقیه فقط نظارت روحی دارد. اصطلاح «نظارت روحی» در قم قابل فهم نیست و با نظارتی که اینجا ما در اصطلاح فقهی می‌‌‌گوییم تفاوت دارد. 👈 بیشتر بخوانید: https://b2n.ir/m47024 🆔 @ijtihad

💢مدارس فکری نجف؛ تمایز نظر و میدان عمل (2) ✔️حجت‌الاسلام احمد رهدار: 🔹ادبیاتِ «دوگانه مکتب نجف و قم» در ایران خاستگاه سیاسی پررنگی دارد. اخیراً جریانی معترض به نظام سیاسی ایران و الگوی مدیریت قم، این دوگانه را مطرح کردند. بعضی از آقایان از طرح این دوگانه استفاده کردند و به شکل عمیق‌‌‌‌تری مباحث روش‌‌‌‌شناسی اجتهاد این دو مکتب را به بحث گذاشتند که آقایان علی‌‌‌دوست و مبلغی به این بحث پرداختند و زاویه بحث صرفا بررسی مناهج اجتهادی بود؛ اما ادبیاتی که پررنگ‌‌‌‌تر دامن زد به دوگانه مکتب قم و نجف، ادبیات سیاسی بود. 🔸۴ـ۵ سال قبل تلاش نسبتا گسترده اما ناموفقی، جهت اقناع برخی آقایانِ معترض به نظام سیاسی و الگوی مدیریت حوزه علمیه قم، برای هجرت به نجف صورت گرفت. این در بخش علما تقریبا ناموفق بود ولی در بخش طلاب عده‌‌‌‌ای رفتند. شنیدم برخی آقایان مثل آقای کعبی بخش از طلاب خودشان را به نجف بردند و نقشه را بهم زدند و انحصار هجرت طلاب معترض به نجف را شکستند. 🔹غربی‌‌‌‌ها آگاهانه دوگانه نجف و قم و آقای سیستانی و آقای خامنه‌‌‌‌ای را دامن می‌‌‌زنند که البته جدید هم نیست! ما شاید بتوانیم بگوییم این دوگانه نیست، بلکه یگانه تشکیکی است. در سه‌‌‌‌گانه وکالت فقیه، نظارت فقیه، ولایت فقیه، آنکه بیگانه است وکالت فقیه است. 🔸برخی اینگونه القا می‌‌‌کنند که وکالت و نظارت فقیه در کنار همدیگر هستند و ولایت فقیه در مقابل آن دو است؛ اما به نظرم بصورت منطقی، نظارت و ولایت فقیه در کنار همدیگر است و در برابر وکالت فقیه است که جریانی وارداتی از روشنفکری غرب است. 🔹تحولاتی رخ داده که می‌‌‌تواند در تحلیل آینده این دو مکتب کمک کند؛ مثلا تحریم المصطفی باعث شده برخی طلاب خارجی که به حوزه قم می‌‌‌آمدند روانه حوزه نجف بشوند...نجف نشان می‌‌‌دهد برای طلاب خارج از قم و نجف، مکتب کارآمدتری است. احتمالا نتایج شوم استمرار تحریم در ایران بتواند عراقی‌‌‌ها و خیلی افراد دیگر را متقاعد کند که به سمت الگوی نجف و قرائت نجف از اسلام بروند که مواجهه حداقلی با سیاست است. 🔸معتقدم خیلی از اوقات سکوت آقای سیستانی و حتی آقای خویی یک کنش سیاسی بوده است. هوش سیاسیِ فقیهی که مدلی بازی می‌‌‌کند که هم پروژه‌‌‌اش را جلو می‌‌‌‌برد هم گیر نمی‌‌‌‌افتد را نمی‌‌‌شود نادیده گرفت! این نگاه، یک مدل نگاه دیگر به مرحوم آقای خویی و بروجردی است! نسبت دستگاه فقاهت نجف به مقوله سیاست را، اگر با این زاویه نگاه ببینید احتمالا طور دیگری جمع‌‌‌‌بندی خواهید کرد. 👈 بیشتر بخوانید: https://b2n.ir/m47024 🆔 @ijtihad

🏴السلام علیک ایتها الصدیقة الشهيدة فاطمة الزهرا اللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَة وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بَنیها وَ سِرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ 🔳فرا رسیدن سالروز شهادت بزرگ بانوی مدافع ولایت و اولین شهیده ولایت و امامت، ام ابیها حضرت صدیقه شهیده فاطمه زهرا سلام الله علیها و ایام فاطمیه بر همه شیعیان و محبان آن حضرت تسلیت باد. 🆔 @ijtihad

🔺جریان شناسی مطالعات حدیثی معاصر 🎙ارائه کننده: حجت‌الاسلام رحمان ستایش 🎙ارائه کنند: دکتر روحانی الله شهیدی 🔶 مدیر جلسه: حجت‌الاسلام دکتر علی راد 🗓 زمان: شنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۰، ساعت: ۱۳ 🔗 لینک ورود به جلسه 🌐 webinar.aqr.ir/qom و 🌐 instagram.com/qomislamic و 🌐aparat.com/qomislamic/live 🆔 @ijtihad

🔺چالش‌های فقهی حقوق شهروندی 🎙ارائه دهنده: حجت‌الاسلام دکتر سید جواد ورعی 👤دبیر علمی: حجت‌الاسلام دکتر علی شریفی ⏳زمان: شنبه 27 آذر 1400 ⏰ساعت: 18:00 الی 19:30 👈لینک/ لطفا به صورت میهمان وارد شوید: https://vcpro.ir/riicj1 🆔 @ijtihad

🔺صد سالگی حوزه قم و مسائل جامعه ایران 🎙سخنرانان: 👤استاد سیدمصطفی محقق داماد 👤استاد رسول جعفریان 👤استاد رضا مختاری 👤استاد اکبر ثبوت 📚با نگاهی به کتاب صد سالگی حوزه قم 🗓 زمان: یکشنبه ۲۸ آذر، ساعت ۱۸ 📍مکان: تهران، سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی 📺پخش از اینستاگرام انجمن اندیشه و قلم: https://instagram.com/andisheqalam?utm_medium=copy_link 🆔 @ijtihad

💢تعبیر اسلام سیاسی غلط است، سیاست باید اسلامی باشد/ فرق نواندیشی دینی با عقلانیت اسلامی ✔️استاد عبدالحسین خسروپناه: 🔹من تعبیر اسلام سیاسی را قبول ندارم. سیاست باید اسلامی باشد اما چیزی تحت عنوان اسلام سیاسی نداریم. امام خمینی (ره) به اسلام جامع نگر قائل بود اما تفاوتشان با آیت‌الله خویی در این بود که امام اسلام جامع نگر را با چالش‌ها‌‌‌ی دنیای مدرن درگیر کرد. 🔸عنوان «اسلام سیاسی رادیکال» به آیت‌الله مصباح نسبت داده شود یا عنوان «اسلام سیاسی اعتدال» به شهید مطهری نسبت داده شود جفا به ایشان است. رهبری درباره این موضوعات که ولایت فقیه انتصابی است یا انتخابی یا ترکیبی از هردو مبسوط بحث نکردند و‌ نمی‌توان هیچکدام از این نظریات را به ایشان نسبت داد. 🔹جریان عقلانیت اسلامی یا اسلام ولایی معتقد به سیاست اسلامی است نه اسلام سیاسی. این جریان دنیای مدرن را‌ می‌شناسد، میراث سنت را هم پذیرفته است اما خرافه‌ها‌‌‌ی جریان سنت را‌ می‌زداید و از سنت اسلامی و علوم اسلامی کمک‌ می‌گیرد که پرسش‌ها‌‌‌یی که تفکر مدرن از عقلانیت تا سبک زندگی به روی ما باز کرده را پاسخ دهد. 🔸چیزی که از نواندیشی دینی بنده به وسیله آثار مرحوم فیرحی که چهره شاخص این حوزه بودند فهمیدم این است که سوال و جواب را از مدرن‌ می‌گرفتند ولی تلاش می‌کردند از سنت اسلامی توجیه این پاسخ را پیدا کنند. فرق عقلانیت اسلامی با نواندیشی دینی در اینجاست که نواندیشی دینی سوال و جواب را از غرب می‌گیرد و بعد دنبال مشابه سازی در سنت اسلامی است و ما این روش را قبول نداریم و می‌گوییم غلط است. 👈 ادامه مطلب: https://b2n.ir/a49265 🆔 @ijtihad

💢زوایای عدالت در حکمرانی اسلامی ✔️حجت‌الاسلام حسنعلی علی‌اکبریان: 🔹محورهای عدالت در حکمرانی را در دو بخش دسته‌بندی می‌کنیم؛ یک بخش، قانون است. برای اینکه یک حکومت بتواند حاکمیت خود را ایفا کند از ابزار قانون استفاده می‌کند. 🔸در موضوع قانون، در چهار مرحله بحث از عدالت مطرح می‌شود. مورد اول رعایت عدالت در وضع قانون است. مورد دوم آنجایی است که قانون باید سکونت کند یعنی چه زمانی عدالت اقتضا می‌کند که قانون درباره مسئله‌ای سکوت کند. مورد سوم این است که وقتی قانون نیازمند تفسیر است، عدالت چه نقشی در تفسیر قانون دارم. در نهایت وقتی نظام قانون‌گذاری وظایف خود را اجرا کرد و قانون برای اجرا به دست مجریان، عدالت در چه نقشی در عملکرد آنها خواهد داشت. ✂️ما یقین داریم احکام از روی عدالت وضع شده است. با این حال چطور می‌شود دغدغه جدیدی به نام عدالت داشته باشیم؟ این چالش اینطور حل می‌شود که بگوییم اجرای احکام در طول تاریخ به طور کلی عادلانه است، اما در ظرف خاص یک جامعه و در یک زمان خاص به دلیل بروز عوارضی امکان دارد اجرای یک حکم ظالمانه باشد یعنی عوارضی باعث می‌شود حکمی ظالمانه تلقی شود. حکومت باید در قانون‌گذاری و اجرای احکام شریعت به این ظلم هم توجه کند که مبادا اجرای احکام به ظلم بینجامد. 👈بیشتر بخوانید: https://b2n.ir/j25935 🆔 @ijtihad

💢آزمایشگاه هوش مصنوعی و علوم اسلامی و انسانی افتتاح می‌شود ✔️مرکز نور طی این سال‌ها زیست بوم موردنیاز برای کاربست هوش مصنوعی در حوزه علوم اسلامی و انسانی را فراهم و تکمیل نموده است و در حال حاضر توانایی تولید و عرضه پیکره‌های استاندارد و سرویس‌های مورد نیاز در پردازش هوشمند محتوا در مرکز فراهم گردیده است. 👈 برخی از دستاوردهای مرکز در حوزه هوش مصنوعی و علوم اسلامی و انسانی: https://b2n.ir/d19718 🆔 @ijtihad

💢بانکداری اسلامی یا عقود اسلامی صوری؟ 🔻ماهیت عقود اسلامی (غیرعقد قرض‌الحسنه) موجب می‌شود ماهیت فعالیت بانک کلا تغییر کند و از فعالیت در بازار پول (جذب سپرده و دادن وام با نرخ بهره مشخص) به فعالیت در بازار کالا و دارایی (مشارکت مدنی، فروش اقساطی و سایر عقود اسلامی) منتقل شود. اکنون ۳۷ سال از اجرای قانون بانکداری بدون ربا در کشور می‌گذرد و هنوز موضوع ربا یکی از مسائل اصلی اقتصاد کشور است، به‌گونه‌ای که اعتراض برخی مراجع تقلید را نیز موجب شده است. در شرایط فعلی بیش از ۹۰درصد از رشد نقدینگی کشور ناشی از عملکرد نظام بانکی است. اگر عقود اسلامی به‌طور واقعی در کشور توسط نظام بانکی انجام می‌شد، بین رشد نقدینگی و رشد اقتصادی تناسب برقرار می‌شد. براساس آمار اعلامی بانک مرکزی درحالی رشد نقدینگی در سال ۱۳۹۹، ۴۰.۶درصد بوده که رشد اقتصادی براساس اطلاعات مرکز آمار ایران یک درصد اعلام شده است. 👈 متن یادداشت: https://b2n.ir/m07811 🆔 @ijtihad

💢نارسایی‌های قانونی چه تاثیری بر ناپایداری خانواده دارد؟ ✔️حجت‌الاسلام فرج‌الله هدایت‌نیا: 🔻قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۵۳ در موارد ۱۶ و ۱۷ به مرد اجازه مشروط برای چند همسری داده بود، به ویژه در ماده ۱۷ ضمانت اجرای مهم و بازدارنده‌ای برای ازدواج مجدد مرد پیش بینی کرده بود، این ماده تا حدود زیادی می‌توانست اجرای قانون را تحکیم کند و مرد به احتمال زیاد این کار را انجام نمی‌داد. فقهای شورای نگهبان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ضمانت اجرایی ماده ۱۷ را خلاف شرع فرض و حذف کردند. این قانون از آن زمان به بعد اصلاح نشد یعنی خود قانون باقی است در حالی که ضمانت اجرای آن ابطال شده است و به دلیل اینکه قانون فاقد ضمانت اجرا است با مردان زیادی مواجه می‌شویم که اقدام به ازدواج مجدد می‌کنند و شاهد مشاجرات فراوانی بین مرد با همسر اول و دوم او و در پی آن دعاوی قضایی هستیم. تنها موضوعی که دامن مردان را برای چند همسری می‌گیرد عدم ثبت نکاح است و گرنه راهی برای بازخواست فردی که ازدواج مجدد کرده وجود ندارد. این قانون می‌تواند منشأ برخی ناسازگاری‌ها، دعاوی و مشاجرات خانوادگی شود، بنابراین قانونگذار باید تکلیف این قانون را مشخص کند. 👈 بیشتر بخوانید: https://b2n.ir/z36764 🆔 @ijtihad