«خون تنیدگی؛تحلیلی بر شهادت اسماعیل هنیه»
بخش اول
«مقاومت تاسیسی؛ تداومی»
🔸بررسی پیشینه مقاومت در جهان اسلام معاصر را حداقل میتوان از حمله ناپلئون به مصر در ۱۷۹۸دنبال کرد. مقطعی که اولین بار انسان مسلمان با چهره سخت رقیب تمدنی اش(غرب) آشنا شد.
ورود به قرن 19 به معنای آغاز مواجهه سخت دو جهان با یکدیگر بود که در جهان عرب تقریباً جایی نبود مگر اینکه استعمار سخت را تجربه کرد.(اشغال مغرب توسط فرانسه و اسپانیا) اشغال لیبی توسط ایتالیا، اشغال عدن توسط بریتانیا، اشغال تونس و الجزایر توسط فرانسه و...
🔹در برخی تجارب مانند الجزایر، استعمار بیش از 130 سال ادامه یافت و این کشور برای مقاومت در برابر استعمار یک میلیون شهید تقدیم کرد به طوری که این کشور امروز به «شعب ملیون شهید» مشهور شده است.
مقاومت در برابر غرب زمینه شکل گیری جنبش های مقاومتی چون سنوسیه، مهدیه و رهبرانی چون عبدالقادر الجزائری، سنوسی،عمر مختار و... را در پی داشت. مرور این تبار در ذاکره انسان مسلمان یاداور این موضوع است که مقاومت پروژه ای امروزین و صرفاً ایرانی یا شیعی نیست، بلکه انتخابی است که بخش زیادی از مسلمانان بعد از مواجهه سخت با غرب برگزیده اند و با انقلاب اسلامی این پروژه ضریب خورده است لذا امروزِ مقاومت ادامه و آینه دیروز است.
«تعارض هستی شناختی»
🔸تصویر این گزاره که جهان چگونه باید باشد، مداری است که هویت دولت ها را در بلند مدت شکل داده و منطق کنشگری آنها را بر ملا میکند لذا همان گونه که هر انسانی مولفه های بنیادین هویتی داشته و بر اساس آن ایجاباً و سلباً تشخص می یابد، بازیگران رسمی هم، چنین مولفه های هویتی دارند که می توان از آن به «وجود شناسی» یا «هستی شناسی» آنها یاد کرد. و در صورت وفاداری هر بازیگر به هستی شناسی خود، در بلندمدت میتوان منطق رفتاری آن را کشف و سمت و سوی آینده اش را پیش بینی کرد. از این منظر دو نظم «مقاومت» و «اشغال» در جهان اسلام معاصر و امروزه به نمایندگی از «محور مقاومت» و «رژیم صهیونیستی» تعارض هستی شناختی دارند و مناسبات آنها را میتوان مصداق گزاره«مثلی لا یبایع مثلک» دانست بنابراین مواجهه و تصادم این دو نوع هستی شناسی و فرانظریه، لاجرم رخ خواهد داد آجلاً ام عاجلاً.
#اسماعیل_هنیه
#فلسطین
#مقامت
🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی
@Arabworld2023
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
بخش دوم
«تحمیل ساختاری»
🔸در دو گانه اولویت سنجی ساختار –کارگزار همواره ترجیح جمهوری اسلامی در مواجهه با رژیم صهیونیستی، تحمیل محدودیت های ساختاری بوده است. به این معنا که پروژه هویتی انقلاب اسلامی با مخاطب قرار دادن لایه زیرین قدرت در جهان اسلام و تکیه اش بر عناصری و مولفه هایی چون «مستضعفین»، «توده ها» و«تحقیرشدگان» بوده است در حالی که اسرائیل یک ساختِ برامده از لایه برین قدرت در نظام بین الملل بود و اساساً خروجی مناسبات جنگ جهانی اول و نظم قیمومیت محور به رهبری«بریتانیا» و سپس«امریکا» بود. صدایی که انقلاب اسلامی بازتاب می داد محدودیتی هویتی- معنایی برای تثبیت پروژه رژیم ایجاد می کرد و آن را در برابر ملت ها قرار میداد.
🔹 به لحاظ سیاسی نیز انقلاب اسلامی محدودیت ساختاری جدیدی بر رژیم تحمیل کرد به این معنا که همواره از نظم و فرایندهای مردمسالار حمایت کرد در حالی که ساختِ رژیم بر یک جعل غاصبانه مبتنی بود و به لحاظ عینی نیز هیچ نظم مردمسالار واقعی در جهان اسلام را نمی توان تصویر کرد که ترجیح مردم آن عادی سازی با اسرائیل باشد لذا گزاره ترجیحی جمهوری اسلامی و ترویج و نهادینه سازی آن در هر جای منطقه به محدودیت های رژیم می افزود به طوری که امروز «تطبیع= عادی سازی رابطه برخی کشورها با اسرائیل» صرفاً پروژه دولت های بی ملت (مانند برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس) و یا دولت هایی است که منتخب ملتشان نیستند.
🔸به لحاظ سخت افزاری نیز مجموعه ای از ساخت های نظامی در مرزهای رژیم توسط حزب الله و جنبش های فلسطینی، تنفس امنیتی رژیم را سخت و با تکمیل کمربندی میانی آن در سوریه و جنبش های عراقی و یمنی این محدودیت دایره را تنگ تر کرد. همه بازیگران نیز می دانند که پشت این محدودیت های سخت افزارانه جمهوری اسلامی است که در صورت تجهیز بیشتر کمربندها به فناوری های نوین این محدودیت سخت تر نیز خواهد شد.
🔸 با حیثیتی که حمله 7 اکتبر از اسرائیل به باد داد و سپس توسط جنبش های عراقی، یمنی و لبنانی و وعده صادق ایران تکمیل شد،عملاً اسطوره امنیت سازِ رژیم در سطح ملی اش فروریخت. مرور مواجهه چند دهه اخیر نشانگر این است که در بخش مقاومت اولویت، تثبیت مجموعه ای از محدودیت های ساختاری سیاسی، هویتی و سخت علیه رژیم بوده است که البته می توان آن را در بخش رسانه ای و حقوقی نیز تکمیل و کمربند محدودیت ساز ساختاری را در لایه های مختلف اعمال کرد.
«انتقام کارگزاری»
🔸با مرور فرایند شکل گیری رژیم از ابتدای قرن بیستم مشخص است که هدف نهایی رژیم واضح و آن در اختیار گرفتن همه سرزمین فلسطین است و چه بسا به لحاظ ایده، محدود به مرزهای فلسطین هم نماند لذا در پس هر بحران، بخشی از جغرافیا را به قلمرو اضافه کرده و با میانجی گری های موقتی،تنفسی برای تداوم پروژه در فرصتی دیگر را دنبال کرده است.
🔹 این هدف در جنگ های چهارگانه با کشورهای عربی و حتی صلح اسلو با عرفات هم دنبال شد و نتیجه آن نیز اضافه شدن قلمرو رژیم در هر مرحله بود اما تنها مانع تحقق و نهایی سازی این پروژه، شکل گیری جنبش های مقاومت در غزه بود که پروژه را به تاخیر انداخت و رژیم هم با درک محدودیت های ساختاری شکل گرفته علیه خود در طی این چند دهه به انتقام کارگزاری روی آورده است.
و به دنبال این سوال که این ساختارها را چه کسانی به وجود آورده اند؟ پاسخ، طبعاً شهدایی چون سلیمانی، عاروری، رنتیسی، هنیه و... را روی میز قرار می دهد. اما اینکه آیا حذف و انتقام کارگزارانِ مقاومت منجر به اختلال در تکمیل محدودسازهای ساختاری خواهد شد، تجربه خلاف این را نشان داده است.
#اسماعیل_هنیه
#فلسطین
#مقامت
🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی
@Arabworld2023
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
بخش سوم
«از رهبری کاریزماتیک تا دلبستگی سیال»
🔹 همواره یکی از عوامل کارامدی جنبش ها نقش رهبران کاریزماتیک آنها بوده است لذا ویژگی شخصیت هایی چون«امام خمینی»، «شهیدحسن البنا»، «شهیدسید عباس موسوی»،«شهید حسین الحوثی»،«شهید احمد یاسین»،«شهید هنیه»،«شهید سلیمانی» و... در تاسیس و توسعه ایده جنبش های مقاومت سهم زیادی داشته اما وفات یا شهادت آنها و از سویی تداوم مسیر جنبش ها نشان داد که با پدیده«جنبش های جدید اجتماعی» مواجه ایم که سازمان در آنها محوریت یافته و حتی در دوره متاخر می توان با عبور از سازمان محوریت را«دلبستگی هویتی به ایده جنبش» داد به طوری که هر فردی که تعلق خاطر به ایده مقاومت دارد، بتواند فارغ از سازمان، کنش مقاومتی داشته باشد. لذا شخصیت های کاریزماتیک مقاومت در جنبش های سنتی سهم زیادی داشتند و آخرین نسل آنها نیز با شهادت، به توسعه مولفه «دل بستگی هویتی به ایده» فارغ از سازمان پرداختند و خلأ حضور آنها اختلالی در فرایند مقاومت ایجاد نکرده است.
«جامعه پذیری خون محور»
🔸مهم ترین چالش برای سیستم های سیاسی ارزش محور، چگونگی انتقال هنجارها به نسل های پسین است و همواره جنبش ها نیز از اینکه نسل بعدی ترجیحات آنها را برنتابند، هراسانند، در حالی که تجربه نشان داده با هر انتقام کارگزاری و شهادت یک رهبر مقاومت، ایده مقاومت، جامعه پذیرتر و ملموس تر برای نسل های جدید شده است. نسلی که فلسطین 1948و جنگ های چهارگانه و آوارگی را درک نکرده بود، امروز با فاجعه رخ داده در غزه و شهادت هنیه، درکی عمیق و واقعی از ماهیت هستی شناختی رژیم و ضرورت ایده مقاومت به دست اورده است لذا هیچ فرایند آموزشی - تربیتی نمی توانست، چون شهادت شهید سلیمانی او را به نماد و الگوی نسلی نوپدید در ایران تبدیل نماید در حالی که انگار ترجیحات، زمینه و زمانه آنها با هم فاصله داشت. لذا انتقام رژیم از کارگزاران مقاومت همواره این فرصت را برای مقاومت فراهم کرده تا ارزش هایش را عینی تر نهادینه نموده و هیچ عنصری چون خون«به شهادت رسیدن» در ایجاد حماسه و تحرک در نسل جدید و تلنگر به نسل قدیم سهم نداشته است.
«گذار خون از جغرافیا»
🔹در جهان دولت- ملت که همه مولفه ها بر محور ملیت و دورن مرزهای جغرافیایی محدود شده، ریختن خون یک ایرانی در بغداد، یک فلسطینی در تهران، امامت یک شیعی بر نماز شهیدی سنی، شهادت یک ایرانی در حلب و... معادله مقاومت را از درهم تنیدگی جغرافیایی رهانیده و به«خون تنیدگی»رسانده است. این گذار از جغرافیا محوریِ متصلب را می توان در شکل دادن یک هویت فرا ناسیونالیستی به کار گرفت لذا حس تعلقی که یک ایرانی به بغداد و یک غزاوی به تهران پیدا کرده را باید قدر دانست.
#اسماعیل_هنیه
#فلسطین
#مقامت
🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی
@Arabworld2023
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
بخش چهارم
«سراب مقاومت بی هزینه»
🔹دامن زدن به این تصویر در جامعه ایرانی که یک دولت، محور مقاومت باشد وکارویژه آن صرفاً پشتیبانی تعریف گردد اما از هزینه دادن عملی بر حذر باشد، فروکاهش این پروژه سترگ است لذا نهادینه شدن این گزاره که دیگران هزینه سخت مقاومت را بپردازند، به رشدو ارتقاء جامعه مقاوم نخواهد انجامید، حال آنکه نظامِ مقاوم، خروجی جامعه مقاوم است.
«بازمانی تئوری از کنش»
🔸در این دوگانه که پدیده ها اول صورتبندی نظری پیدا کرده و سپس محقق می شوند یا عکس آن صادق است، می توان پروژه مقاومت را از نوع دوم تلقی کرد که پدیده و سطح کنشگری عینی آن فرسنگ ها از صورتبندی نظری جلو زده است و به نوعی عمل، مقدم بر نظر شده است. هر چند ظرفیت های فرانظریِ کنش به صورت بین الاذهانی در تصور کنشگران حاضر است اما تبیین و صورتبندی عمیق فلسفی، عرفانی، انسانی و حتی فقهی از مقاومت همچنان ابتر مانده است. هرچند در حوزه عربی گام هایی در آثار فلاسفه ای چون طه عبدالرحمن و عبدالوهاب المسیریو... تا حدی برداشته شده اما در بخش ایرانی، مقاومت کمتر در کانون فلسفیدن و اندیشه ورزی قرار گرفته است.
«فروکاهش ناصواب»
🔸در باب چگونگی پاسخ به شهادت شهید هنیه، باید توجه داشت که در سطح چنین موضوعات حساس امنیتی به تصمیم و سازوکارِ نهادهای رسمی باید اعتماد کرد و سطح بحث را نباید به تحلیل های خیابانی فرو کاست و از آن بدتر، تحلیل ماجرا از زاویه منافع جناحی در ایران و از زاویه اختلاف عربی- ایرانی در برخی رسانه های عربی است.اما به لحاظ ایجابی با درک تعارض هستی شناختی طرفین، این را می توان گفت که اولویت میان و بلند مدت همچنان باید تشدید محدودیت های ساختاری همه جانبه باشد. هرچند در کوتاه مدت و سطح تاکتیکی واکنش باید طوری تعریف گردد که خروجی آن بازدارندگی موثری در پی داشته باشد آنگونه که هراس رژیم صهیونیستی از واکنش پسین، مانعی اساسی برای هر کنش او در آینده گردد.
#اسماعیل_هنیه
#فلسطین
#مقامت
🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی
@Arabworld2023
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir