1⃣قسمت اول
#روانشناسی_اسلامی
#گزارش_نشست
بسم الله الرحمن الرحیم
✅ انجمن روانشناسی اسلامی(۱۴۰۲/۰۳/۱۶)
📙نقد:«پژوهشگران غرب و روانشناسی اسلامی»
🎙نویسنده و ارائه دهنده کتاب: آقای دکتر مهدی نساجی
🔎استاد نقد کننده: آقای دکتر حمید رفیعی هنر
🔶 ابتدا گزارشی از کتاب توسط آقای دکتر نساجی انجام شد.در این کتاب چند مقاله از روانشناسان غربی درباره روانشناسی اسلامی انتخاب و ترجمه شده است. مقالات با سه رویکرد دسته بندی شدند: تلفیقی_فیلترینگ_متفاوت
🔷 حجت الاسلام دکتر رفیعی هنر ابتدا به بیان محاسن کتاب پرداختند:
۱.اصل انتشار مقالات و پژوهشهای روانشناسی اسلامی مجموعههای دیگر برای دانشوران ایرانی کار مفیدی است.
۲.اینکه تلاش شده آثار روانشناسان اروپایی و آمریکایی و مقالات نسبتا به روز در این زمینه منعکس شود هم میتواند توسعه ذهنی و فکر برای پژوهشگران ایرانی ایجاد کند و هم باعت افزایش اعتماد به نفس محققان ایرانی شود.
۳.در کتاب هم به مرزهای دانش روانشناسی اسلامی توجه شده و هم به محتوای دانش.
۴.در محتوای دانش به شاخه های مهم دانش روانشناسی توجه شده از جمله شخصیت،آسیبشناسی روانی، رواندرمانی، روانشناسی اجتماعی.
۵.متن ترجمه ها نسبتا روان است و تلاش برای یکسان کردن اصطلاحات و مفاهیم انتخابی
۶.پاورقی های مفید به خصوص در معرفی اشخاص، اصطلاحات تخصصی، مراکز، و کتب (البته گاهی در فصول متعدد تکرار شده مثل معرفی مالک بدری، اسحاق کندی، و ..)
۷.این کتاب میتواند یک شرق شناسی روانشناختی توسط مغرب نشینان باشه؛ اکثر ایدههای مورد پردازش آنها اندیشههای شرقی-اسلامی است.
ادامه دارد...
2⃣قسمت دوم
#گزارش_نشست
#روانشناسی_اسلامی
💠نکات ارزیابی:
نکته : آگاهی قبلی ناقد محترم از مقالات(حداقل آگاهی از 12 مقاله از 15 مقاله این کتاب) و از نویسندگان و مکاتبه، و تعامل و همکاری با برخی از آنها(مانند حسین رسول، امبر حق، عبدالله روزمن، دکتر کاپلیک).
💠 جهت گیری مترجمان کتاب: آنچه از مقدمه سرتیم محترم و توضیح پشت جلد بر میآید رویکرد مورد تاکید ایشان در ضرورت روانشناسی اسلامی؛ نگاه بومی-فرهنگی است.
الف. توجه شود که روانشناسی بومی نوع خاصی از روانشناسی فرهنگی است؛ نه تمام آن و این دو از روانشناسی میانفرهنگی، متفاوت است.
ب. بومی بودن یا بومی شدن؛ لزوما اسلامی بودنِ روانشناسی را توجیه نمیکند (اشاره به اشکال پورتینگا).
ج.مقالات کتاب حاضر هم لزوما فقط رویکرد فرهنگی را دنبال نمیکنند؛ بلکه انعکاسِ سه رویکرد در معرفی و ضرورت روانشناسی اسلامی است:
۱_ رویکرد میانرشتهای (علم و دین) یورک الکرم
۲_ رویکرد بومیسازی استعمارزدای سیدات و نیز مالک بدری
۳_رویکرد تاریخنگرانه اسکینر
💠 در مقدمه کتاب (ص۱۴) در زمینه حوزه پژوهشی روانشناسی اسلامی از ایران به عنوان «جزیرهای جدا افتاده از سایر نقاط دنیا» یاد شده،
الف. اگر منظور از این عبارت این است که آثار فارسی زبان به زبانهای دیگر ترجمه نشده؛ که به نظر میرسد این مشکل تمام کشورها نسبت به دیگر زبانهاست.
ب. اگر منظور این است که دیگر کشورها در جریان روانشناسی اسلامی در ایران نیستند و یا ما فرسنگها از کمّا و کیفا به لحاظ علمی از فعالیت های آنها فاصله داریم (کما اینکه در ص 14 اشاره شده «بسیاری از محتواهای تولید شده در ایران در این زمینه، با شیوه نگارش به زبان آکادمیک فاصله دارند و در موارد متعددی زبان ایدئولوژیک و تبلیغی است و نه یک متن دانشگاهی و تحقیقی»)که نکاتی باید عرض شود:
۱_در عرصه روانشناسی اسلامی در ایران حداقل ۵ مجله علمی پژوهشی وجود دارد که به زبان، اصول، و روش آکادمیک و علمی مقاله منتشر میکند. حدود ۱۰۰ مقیاس و ۳۰ پروتکل دینی
✅ شاهد : اظهار شگفتی دکتر روزمن و حق از آثار ایرانی در کتاب گلوب
۲_ آنها از فعالیتهای ایرانی مطلع و علاقمند به ارتباط بیشتر هستند:
الف_اشاره جلد هشتم دائره المعارف apa در سال ۲۰۰۰ اشاره به فعالیتهای ایرانیان در حوزه روانشناسی اسلامی
ب_ مکاتبه با دکتر کاپلیک در سال ۲۰۱۸ و اطلاع او از کارهای ایران و پیشنهاد همکاری
ج_ حضور بدری و امبر حق در ایران در همایش های علمی و اطلاع آنها از کارهای ایران
۳_ این کتاب همانطور که اشاره شد یک نوع شرقشناسی روانشناسی است:
الف_ بخشی از نویسندگان مقالات این کتاب یا غربی نبوده (بدری) و یا اصالت شرقی دارند: دکتر محیط، و دکتر کشاورزی ایرانی اند، اسکینر و حسین رسول اصالت پاکستانی دارند، امبر حق اصالت هندی دارد
ب_ بخشی در منطقه خاورمیانه تحصیل و تحقیق کردهاند: یورک و روزمن
ج_ اندیشههایی که این محققان پایه بحث خود قرار دادهاند عموما یا ایرانی و یا منطقه اطراف ایران است: غزالی، بلخی، رازی، طبری، ابن سینا، ولی الله دهلوی
💠 جای خالی تاریخچه روانشناسی اسلامی در این کتاب: مانند مقاله امبر حق(۲۰۱۶) و نیز مقاله اسکینر و کاپلیک(۲۰۱۷)
💠 جای خالی مقالات دکتر عبدالله روزمن از روانشناسان انگلیسی در معرفی روان و مدل رواندرمانی
💠 نکاتی در ترجمه ها:
۱_ موارد نیاز به یکسان سازی ترجمه ها:
نمونه: دینی یا مذهبی؟ ۲۳، ۳۸، ۲۴۹، ۲۶۵ تعبیر دین و دینی/ در صفحات ۱۱۲، ۱۱۸، ۲۰۱، ۲۵۱، ۲۶۰ تعبیر مذهب.
۲_ موارد نیاز به اصلاح ترجمه ها:
نمونه: صفحه ۷۶ و جاهای دیگر: ترجمه «ترکیبی» یا «تلفیقی» برای درمانها برای اصطلاح «integration» مناسب نیست.
✅ در پایان جلسه هم به صحبت حاضرین پرداخته شد.
🔸تشکر از خانم صفری بخاطر تهیه گزارش جلسه نقد کتاب
با تشکر 🌺
انجمن روانشناسی اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/1376452641C6d132f6f2c