⭕️ آیا جمهوری اسلامی یک نظام کارآمد است یا خیر؟
✍️ دکتر حمید هوشنگی
استادیار دانشگاه امام صادق (ع)
🔹یکی از مباحث جدی در مباحث علمی این است که #کارآمدی دارای چند لایه و سطوح مختلف است. یعنی وقتی سخن از آن میشود، فقط کارآمدی در عمل نیست و بلکه این یک سطح از آن است و البته بخش مهمی است چون عموم مردم با این بخش از کارآمدی مواجه هستند و روی مردم موثر است اما مقوله کارآمدی حداقل دارای 4 لایه در سطح ایده، ساختار، کارگزار و عملکرد است که باید هرکدام از آن تبیین بشود.
🔰 آیا انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی در سطح ایده موفق بوده است؟
🔹به تعبیر مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، وقتی از چهل سالگی عبور کردیم یعنی که از ارزشهایمان عدول نداشتهایم؛ در دنیا سابقه ندارد که چهل سال از یک انقلاب بگذرد و از ارزشهای خود برنگشته باشند. ایده انقلاب اسلامی پابرجاست و دین برای حکومت سازوکار دارد و حکومت نیز سازوکارهای متعددی برای عبور از مشکلات دارد و ما در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بنبستهای شدیدی را بهظاهر میبینیم که به واسطه دینمدار بودن به بنبستی برخورد نکردیم و بنبستی پیش روی جمهوری اسلامی نبوده است.
🔸یکی از مهمترین ویژگیهای جمهوری اسلامی این است که در ساختار مختلف است؛ ما یک ساختار را ابتدای انقلاب مورد استفاده قرار دادیم و بعد از گذشت حدود 10 سال از آن، در بازنگری قانون اساسی آن را اصلاح کردیم و در فواصل مختلف نیز ساختارهایی را جابجا و بسیط کردیم تا بتوانیم به اهداف خود برسیم.
🔹یکی از مولفههای جدی در حوزه ساختار و کارآمدی ساختاری در جمهوری اسلامی، نقش و حضور مردم در اداره کشور است و امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند که این بهصورت ظاهری نیست و در جمهوری اسلامی نقش مردم دقیقتر، عینیتر و محکمتر است، خاطرنشان کرد: مقولهی بعدی کارگزار است؛ ما در کشور کارگزارانی داریم که کارآمدی لازم را داشته و از نظر ارزشی موثر و توانمند هستند و تمامی ویژگیهای یک انسان کارآمد را دارند. نمونه اعلای این نیز به تعبیر رهبر معظم انقلاب، شهید حاج قاسم سلیمانی است که شاگرد مکتب امام خمینی(ره) بود و بهقدری در مکتب امام ذوب بود که میتوان او را یک مکتب نامید و گفت «مکتب شهید سلیمانی»؛ کدام مکتب در دنیا چنین انسانی تربیت میکند و اگر مکاتب عالم همگی جمع بشوند نمیتوانند مانند او را پدید آورند. او ابعاد مختلف شخصیتی داشت و از این مدلها، «حاج قاسم»های متعددی در کشور داریم. از جمله مدافعان حرم و جوانان فعال در عرصه تولید و دیگر طیفهای مردم با همین انگیزه فعال هستند.
🔸در کشور ما اتفاقا در سطوح مختلف به کارگزاران اعتنا میشود چون میخواهیم مردم و جوانان امکان نقشآفرینی در حکومت را داشته باشند و مانند برخی کشورهای غربی نمیخواهیم جوانانمان منفعل و عقبمانده و مشغول شهوات باشند و سراغ مسائل حکومتی نروند و اتفاقا مقام معظم رهبری میفرمایند که جوانان باید سیاسی باشند این یعنی ما از نظر کارآمدی از کارگزار نیز به این حد از پیشرفت رسیدهایم.
🔹یکی از اشکالات جدی کشور در حوزه عملکرد است و یکی از منتقدین این نیز خود مقام معظم رهبری هستند و از عملکرد نقد میکنند؛ در جاهایی خطاهایی و اشکالاتی هست و بزرگنمایی میشود و مردم میبینند و به آن ضریب رسانهای میخورد و بعضا نقاط قوت به نقاط ضعف تبدیل میشود و البته این را نفی نمیکنیم.
🔸در نهایت میگوییم که کشور با بنبست روبرو نمیشود تا زمانی که ایده و ساختار جدیای دارد که مبتنی بر ولایت مطلقه فقیه است و کشور کارگزاران کارآمدی دارد، علیرغم وجود برخی کارگزاران ناکارآمد و همه اینها میتواند نوید دهد که در گام دوم انقلاب بتوانیم کارآمدی عملکردی را به نحو مطلوب برسیم و از مشکلات عبور کنیم.
@jahaade_kabir