🌹مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ، وَمَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ، وَمَنْ خَافَ أَمِنَ، وَمَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ، وَمَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ، وَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ. کسی‌که از خود حساب کشد، سود می‌برد، و آن‌که از خود غفلت کند زيان می‌بيند، و کسی‌که از خدا بترسد ایمن باشد، و کسی‌که عبرت آموزد آگاهی يابد، و آن‌که آگاهی يابد می‌فهمد، و آن‌که بفهمد دانش آموخته است!. 📙#حکمت_20 ✍ شرح حکمت: 🔸بررسى حساب سبب می‌شود كه اگر انسان احساس زيان كرد به‌سراغ نقطه‌های آسیب‌پذیر برود و آنها را اصلاح كند تا زيان تبديل به سود گردد. ✅ اصولاً تمام جهان بر اساس حساب و نظم است. مثلا بيش از بيست فلز، شبه فلز و... خون ما را تشكيل می‌دهد که اگر نظم آن به‌هم بخورد بيمارى حاصل می‌شود، به‌همین دليل پزشكان آزمايشاتی انجام می‌دهند تا به‌وسیله اين حسابگرى جلوى بيمارى را بگيرند؛ آن‌کس كه اين آزمایش‌ها را به فراموشى سپارد ممكن است زمانى متوجه شود كه زيان بسیاری دیده است. اسلام می‌گويد: در امور معنوى نيز بايد همین‌گونه بلكه دقيق‌تر به‌حساب خود رسيد.👌 🔸سپس امام (ع) در سومين جمله می‌فرمايند: اگر كسى خواهان امنيت و آرامش است بايد خائف باشد؛ هميشه خوف سپرى است در برابر حوادث خطرناك و راز اين‌كه خداوند آن را در وجود انسان قرار داده اين است كه اگر ترسى در كار نباشد خيلى زود انسان خود را به پرتگاه ها می‌افکند. 👈 البته اگر اين خوف در حد اعتدال باشد به یقین سپرى در برابر بلاهاست و اگر به افراط بينجامد انسان را از تلاش باز می‌دارد و اگر به تفريط گرايد گرفتار انواع حوادث مرگبار خواهد شد. شك نيست كه خوف در كلام امام (ع) اشاره به خوف از خدا يعنى خوف از عدالت و مجازات‌های عادلانه اوست. كسانی كه داراى چنين خوفى باشند از عذاب الهى در امانند و برعكس آنها كه تنها به رحمت او اميدوار گردند آلوده انواع گناهان می‌شوند. 🔸آن‌گاه امام در سه جمله آخر می‌فرمايند: اگر انسان با چشم عبرت به اطراف خود بنگرد به حقايق اين عالم آشنا می‌شود، سپس به تحليل آن حقایق می‌پردازد و اسباب و نتايج آن را درك می‌كند و كسی كه به اسباب و نتايج آن حقايق آشنا می‌گردد عالم می‌شود؛ يعنى راه را به‌سوی مقصد پيدا می‌كند. ✅ در واقع پيوند ناگسستنى ميان سه موضوع هست: چشم عبرت داشتن، تحليل حوادث و عالم و آگاه شدن. منظور از عبرت گرفتن اين است كه انسان حادثه اى را كه می‌بيند اول به مقدماتى كه آن را تشكيل داده و آثارى كه بر آن مترتب می‌شود توجه كند، سپس مشابه آن را در زندگى خود در نظر بگيرد كه اين مايه بصيرت است، و هنگامی‌که از آن قاعده‌ای كلى بسازد، اين فهم واقعى حادثه است.