🔶ایران و اقلیم
🔸طی روزهای اخیر عراق میزبان نخستین سفر خارجی مسعود پزشکیان بود. با وجود اهمیت راهبردی همسایه غربی ایران، عراق انتخابی معمولی بهنظر میرسد، اما آنچه این سفر را برجسته کرد، نخستین بازدید رسمی یکرئیسجمهور ایرانی از اقلیم خودمختار کردستان عراق بود.
🔸تصاویری از صحبتهای خندان مسعود پزشکیان با خبرنگار شبکه روداو به سورانی در بغداد و استقبال گرم از وی در اربیل با وضعیت چند سال گذشته روابط میان ایران و اقلیم کردستان عراق همخوانی چندانی ندارد. همکاریهای امنیتی اقلیم با اسرائیل و پناهدادن به گروهکهای تروریستی در طی سالیان گذشته منجر به حملات چندینباره ایران علیه اهدافی در اقلیم کردستان عراق شد، حملاتی که اعتراض شدید مقامات اقلیم را بههمراه داشت.
🔸گروهکهای تروریستی اصلی تجزیهطلب (احزاب) مستقر در اقلیم شامل حزب دموکرات کردستان ایران، کومله، حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) و حزب آزادی کردستان هستند. پس از عملیات زمینی سپاه پاسداران در دهههای هفتاد تا نود خورشیدی، ایران حضور گروهکها را در عراق مادامی که از حملات تروریستی خودداری میکردند، تا حدی تحمل میکرد.
🔸در پی اعتراضات و ناآرامیهای ایران در سال ۱۴۰۱ و حمایتهای عربی-غربی، دو سازمان حزب دموکرات کردستان ایران و کومله بسیار بیشتر از توان و وزن واقعی خود برای نقشآفرینی در ایران، برجسته شدند و تحرکات خود در اقلیم و نواحی مرزی ایران را شدت بخشیدند. پس از سلسله حملاتی از سوی ایران و تهدید تهران به واکنش نظامی شدیدتر، پیمانی امنیتی میان عراق و ایران در سال ۱۴۰۲ منعقد شد و دولت عراق به خلع سلاح و خارجکردن گروهکهای تروریستی از مجاورت مرز ایران متعهد گردید.
🔸این تعهدات تا حدودی عملی شدهاند. گروهکهای تجزیهطلب برخی از تسلیحات خود را تسلیم کرده و توسط دولت اقلیم در اردوگاههایی بافاصله از مرز ایران استقرار یافتهاند. قطعاً تهران سرنوشتی مشابه منافقین را برای گروهکها ترجیح میدهد. نقلمکان سازمان گروهکها به کشور سوم ترجیحاً اروپایی و اشتغال آنان به قلمفرسایی و نالهسرایی از کوه، تنهایی، فاشیسم و گورستان بهجای حملات مسلحانه علیه پستهای مرزبانی، نتیجه مطلوبی برای تهران است، هرچند چنین وضعیتی حداقل در آینده نزدیک محتمل بهنظر نمیرسد.
🔸در حقیقت ملاقاتهای گرم رئیسجمهور پزشکیان با بارزانیهای حزب دموکرات کردستان عراق در اربیل و رهبران اتحادیه میهنی کردستان (که بهصورت تاریخی روابط گرمتری با ایران داشته و دارند) در سلیمانیه، و صحبت از گسترش همکاریهای امنیتی و اقتصادی نباید باعث خوشبینی بیش از حد ما شوند.
🔸تجارت میان ایران و اقلیم به میلیاردها دلار میرسد. صدها شرکت ایرانی در اقلیم فعال هستند و سلیمانیه از مبدأهای اصلی ورود دلار به ایران محسوب میشود. قطعاً پتانسیل زیادی برای گسترش این روابط به سود هر دو طرف وجود دارد. از طرفی دولت اقلیم که مشکلات اقتصادی مختص به خود و درگیریهایی که بر سر شیوه صادرات نفت با دولت مرکزی عراق دارد، مایل است که با اجابت بخشی از خواستههای ایران احتمال عملیات نظامی تهران علیه خاک خود را کاهش داده و جذابیت سرمایهگذاری خارجی در اقلیم کردستان را افزایش دهد.
🔸علاوهبراین، باید بهیاد داشته باشیم که کردهای عراقی بهطور سنتی برای حفظ جایگاه برتر و رهبری خود از تضعیف گاهوبیگاه گروهکهای ایرانی و ترکیهای مستقر در شمال عراق استقبال کرده و حتی با دولتهای ایران و ترکیه در این راه همکاریهایی نیز داشته و دارند. اربیل شاید فشارهایی بر گروهکهای تجزیهطلب ایرانی وارد کرده، توانایی آنان برای عملیات نظامی علیه ایران را محدود ساخته و تعدادی از صدها شخص تحت تعقیب ایران را به تهران تحویل دهد؛ اما اخراج کامل این گروهها از سوی اقلیم و تسلیم کامل این اهرم فشار بهشدت بعید خواهد بود.
🔸اربیل همچنین روابط امنیتی عمیقی با ایالات متحده و اسرائیل دارد و این روابط با گرمشدن مناسبات با تهران، از بین نخواهند رفت. شکست رفراندوم استقلال ۲۰۱۷ در کردستان عراق نیز (که با نقشآفرینی پررنگ ایران همراه بود) رؤیای بارزانیها برای تشکیل کشوری مستقل را برای همیشه به تاریخ نسپرده است. بدونشک مقامات اقلیم مترصد فرصت طلایی دیگر و شرایط بینالمللی مناسبتری خواهند ماند و این تهدید همواره بر مناسبات خارجی اقلیم سایه خواهد افکند.
🔸میتوان گفت که فشارهای ایران بر اقلیم تا حدی کارگر بوده است. بهبود نسبی وضعیت امنیتی مرزهای غربی ایران، بهویژه اگر بدون نیاز به اقدامات نظامی تحقق یابد، تحول مثبتی خواهد بود. گرمشدن روابط تهران و اربیل منافع اقتصادی و امنیتی قابلتوجهی را بههمراه خواهد داشت؛ اما بهتر است که با خوشبینی محدودی به استقبال این تحولات برویم.
#ایران #عراق
#اقلیم_کردستان #تروریسم
🇮🇷 اخبار جبهه مقاومت
@afsaranemam
✅ رسانه باشید...