هدایت شده از بسیج مشکوه
بسم الله الرحمن الرحيم و له الحمد
✍ تاملاتی پیرامون نهضت تحریم تنباکو
🔻به قلم برادر سیدسجاد تقوی؛ طلبه سطح٢ حوزه علمیه مشکوه
🗓 به مناسبت ٢۴ اردیبهشت، سالروز لغو امتیاز تنباکو به فتوای میرزای شیرازی ره
🔸رابطه علماء با حاکمان در دوران قاجار گاهی دور و گاهی نزدیک است، گاهی علماء خود را موظف میبینند که به جهاتی از این دستگاه حمایت کنند (جنگ ایران و روس) و گاهی اقدام به تادیب حاکمان کنند (تحریم تنباکو) در قضیه #تنباکو برای اولین بار شعار مرگ بر شاه در ایرانی سر داده شد که سلطنت در اعماق تاریخش ریشه دوانده بود. به قول مرحوم مدرس، درخت سلطنت بعد از آن دیگر شکوفه نزد. میرازای شیرازی (ره) یک مرجع عادی نبود، بلکه #زعیم_شیعه بود. در این ماجراء تاریخ فهمید که نفوذ کلام عالمان شیعه و عمق #دستگاه_ولایت در میان مردم ایران چه مقدار شدت دارد، مساله ای که میرزا از نمایان شدنش برای اجانب کمی نگران بود.
🔹علماء نیز رابط میان میرزای شیرازی (ره) و مردم شدند و مردم را نسبت به جوانب ماجرا آگاه ساختند. عظمت کلام میرزا وقتی در کنار #مجاهدت_تبیینی علماء واقع شد، باعث عقب نشینی شاه قاجار شد. میرزا محمد حسن آشتیانی در تهران و مرحوم آقا نجفی در اصفهان تلاش گسترده ای کردند که قاجار از رژی عقب نشینی کند. جالب است بدانید که مرحوم آقا نجفی قبل از میرزا، در اصفهان توتون و تنباکو را تحریم کرد و با ظل السلطان (حاکم اصفهان) درگیر شد و حتی دو تظاهرات مردمی برگزار کرد. از طرف حکومت فشار زیادی بر ایشان بود ولی با حکم میرزا و فراگیر شدن تحریم، ایشان توانست فعالیتش برای تحریم در ذیل حکم میرزا ادامه دهد.
🔸نکته حائز اهمیت عمق حرکت میرزای شیرازی (ره) است که کاملاً مطابق میزان صبر و کشش مردم برخورد کردند. با اینکه حکم صادر شد و تحریم صورت گرفت و قاجار مبهوت ماند ولی باید توجه کنیم که میرزا ماجرا را به سمت براندازی قاجار پیگیری نکرد و طاقت مردم را در این حد و اندازه نمیدانست. نقل است که مردم قبل از ۵٠ روز، از ادامه تحریم گلایه داشتند و میرزا به خوبی توان مردم را محاسبه کرده بود.
🔹سید جمال الدین اسدآبادی شخصیت روشنفکر و مبارز و کم نظیریست ولی میرزای شیرازی (ره) عمقی فراتر داشت، او متعلق به حوزه و راس مجتهدین بود (شاگرد شیخ اعظم). سید جمال الدین از میرزا خواست که حرکت را ادامه دهد تا سید بتواند با کمک عثمانی حکومت را از قاجار بگیرد. لکن میرزا مخالف بود که کشور شیعی با تمام مشکلاتش ذیل عثمانی برود و دیدیم که حکومت عثمانی بعد از جنگ جهانی اول به کلی منهدم شد.
🔸امام (ره) توصیه میکردند که #تاریخ_معاصر از میرزا مطالعه بشود و حرکت میرزا را بر خلاف مشروطه و نهضت نفت، حرکتی بدون نقص ترسیم میکردند. جلوداری نهاد #فقاهت، عمق نگاه میرزا، همراهی #مردم در محدودهی مشخص، مجاهدت دیگر علماء و حتی نگاه متقدم مرحوم آقا نجفی به مساله برای شرایط کنونی و پویایی حوزه علمیه نکات فراوانی دارد و خواهد داشت.
#یادداشت_اعضا
#جنبش_عَلَم
#بسیج_مشکوه
🆔 @basij_meshkat