💠آشنایی با #علم_حدیث
📍طبقه بندی موضوعی📍
❇️در این روش طبقه بندی احادیث بر اساس موضوعات مطرح شده در آنها انجام می شود بیشتر جوامع بزرگ روایی بر چنین مبنایی طبقه بندی شده اند.
📍طبقه بندی سندی📍
❇️مسانيد که از سده ۳ق تأليف آنها آغاز شده بود، نوشته هايی بودند که نه به ترتيب موضوعی، بلکه به ترتيب صحابيانی مرتب شده بودند که نخستين ناقل حديث از پيامبر (ص) شمرده می شدند.مرتب کردن احاديث يک کتاب بر اساس چهارده معصوم نيز شيوه ای نزديک به شيوه ياد شده است.
📍ترتيب الفبايی مطلع📍
❇️در طی سده های متمادی، شيوه ديگری برای بازيابی زمينه پيدايی طيفی از کتب شده است؛ در اين شيوه، مطلع متن حديث مبنای طبقه بندی بود و هدف ارائه احاديث با ترتيب الفبايی مطلع آنها بود.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۴ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍تقسیمات حدیث📍
❇️در علوم حدیث دسته بندیهای متنوعی برای فهم بهتر سند یا متن روایات به کار میرود. این تقسیمات عبارتند از:
🔺تقسیم بر اساس تعداد راویان سند: خبر واحد، خبر مُسْتَفیض و خبر متواتر
🔻تقسیم بر اساس اعتبار سند: صحیح، حَسَن، موثوق، قوی، ضعیف و اقسام آن (مُدْرَج، مشترک، مُصَحَّف، مؤتلف و مختلف)
🔺تقسیم بر اساس اتصال یا قطع سند:مُسنَد،مُتَّصِل،مرفوع،موقوف مَقطوع،مُرْسَل،مُنْقَطِع,
مُعْضَل یا مشکل،مُضْمَر،مُعَلَّق،مُعَنْعَن،مُهْمَل
🔻تقسیم بر اساس متن: نَصّ و ظاهر،مُؤَوَّل مُطلَق و مُقَید، عام و خاص، مُجْمَل و مُبَین، مُکاتَب و مکاتِبه، مشهور، متروک، مطروح، حدیث قدسی، شاذ، مقلوب، متشابه
🔺تقسیم بر اساس عمل به روایت: حجت و لاحجت، مقبول، ناسخ و منسوخ
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۷ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍جعل حدیث📍
✍به موازات آنکه حدیث به عنوان منبعی برای فهم دین در قرنهای اول و دوم هجری موقعیت خود را به دست آورد، سوءاستفاده از این موقعیت نیز آغاز شد و کسانی دست اندرکار جعل حدیث شدند.پدیده جعل حدیث در همان زمان پیامبر(ص)آغاز شد❗️ تا آنجا که پیامبر خود نسبت به این پدیده شوم واکنش نشان داد. در منابع حدیثی، چندین حدیث وجود دارد که در آن از زبان خود پیامبر(ص) مردم به نقل احادیث آن حضرت ترغیب گردیده، و از دروغ بستن بر ایشان برحذر داشته شدهاند.
✨علی(ع) نیز در خطبهای در واکنش نسبت به رواج «احادیث بدعت آمیز» یادآور شد که «در دست مردم (از احادیث پیامبر(ص) حق و باطل و راست و دروغ است»
💎عالمان حدیث برای حل این دو مشکل از دو علم رجال و درایه بهره میبرند و به این وسیله حدیث سره از ناسره را بازمیشناسند.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۸ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍پدیده نقل به معنا📍
🔹پدیدۀ نقل به معنا که یک حقیقت تأیید شده در تاریخ حدیث است یعنی برخی از راویان حدیث ــ به ویژه در دورۀ متقدم حدیث، پیش از تدوین آثار حدیثی ــ در مواردی شنیدههای خود از معصوم را در قالب معانی حفظ میکردند و به هنگام انتقال در قالب الفاظی بیان میکردند که انتخاب واژگان و ترکیب نحوی آن مربوط به خود ایشان بود، البته با این تأکید که راوی مطمئن بود مطلب را به درستی منتقل میکند🔹
🔸کمتر میتوان در باب واحد، احادیثی را منقول از راویان موازی بازجست که در آنها الفاظ عیناً با یکدیگر انطباق داشته باشند و میتوان بر این پایه مدعی شد که نسبت نقل به معنا در مقایسه با نقل عین الفاظ، نسبتی قابل توجه است🔸
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۹ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍متواتر📍
📣خبر متواتر به آن روايتى گفته مىشود كه راويان آن در همه طبقات داراى تعدد باشد و تبانى و همدستى آنان بر جعل و دروغپردازى عادتاً محال است.
🔗مفهوم متواتر در نگاه لغت شناسان
📜از نظر لغت شناسان متواتر، وصف چیزى مى باشد که تحقق آن به تدریج و پى در پى حاصل مى شود و در این معنا، میان لغویون اختلافى وجود ندارد. دلیل این معنا براى کلمه متواتر، آیه ذیل است:«ثم أرسلنا رسلنا تتراً کل ما جاء امةً رسولها کذبوه فاتبعنا بعضهم بعضاً» «سپس فرستادگان خود را پیاپى فرستادیم، هرگاه براى امّتى پیامبرش آمد، او را دروغ گو شمردند، پس آنان را یکى پس از دیگرى (به هلاکت) رساندیم.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۱۰ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍خبر واحد📍
✍تعاریف خبر واحد
🌹شهید ثانی: خبر آحاد، عبارت است از خبری که به حد متواتر نمیرسد چه راوی آن یک نفر باشد و یا بیشتر.
🌹صاحب معالم: خبر واحد، خبری است که به حد تواتر نرسد چه راویانش زیاد باشند یا کم و شان آن به تنهایی حصول علم نباشد.
🌹علامه حلی: خبر واحد، خبری است که افاده ظن میکند، هر چند راویانش متعدد باشند.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۱۱ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍حدیث صحیح📍
🔺از اقسام خبر واحد
✍این عنوان از اصطلاحات علم درایه است. به حدیثى صحیح گویند كه تمامى راویان آن تا معصوم علیهالسلام، شیعه دوازده امامى و عادل باشند.
👥برخى، حدیث صحیح را حدیثى دانستهاند كه راویان آن شیعه و عادل باشند و متن آن غیر شاذّ (مخالف مشهور) و بدون علت (كژى و انحراف پنهانى و ظریف) باشد. حدیث صحیح - بنابر قول به حجیت خبر واحد - حجت است.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۱۳ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍 حدیث موثق📍
✔️موثق در لغت، اسم مفعول باب تفعیل از ریشه
(و ث ق) و به معنای مورد اعتماد و اطمینان است.
👈در اصطلاح حدیثی است که سند آن به معصوم متصل باشد و در تمام طبقات یا لااقل یکی از آنها، راوی ای که به رغم امامی نبودن عالمان شیعه او را توثیق نموده باشند وجود داشته باشد و مابقی راویان ممدوح امامی یا عادل امامی باشند.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۱۵ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍 حدیث حسن📍
🔺از اقسام خبر واحد
💠حدیث حسن - كه از اصطلاحات علم درایه است - حدیثى را گویند كه همه راویان آن امامى و ممدوح باشند؛ لیكن تصریح بر عدالت آنان نشده باشد. به حدیثى هم كه بعض راویانش ممدوح و بعض دیگر امامى و عادل باشند، حدیث حسن اطلاق كردهاند.
💠در این كه حدیث حسن مطلقاً حجت است یا مطلقاً حجت نیست و یا در صورت عمل مشهور به مضمون آن، حجت است و در غیر آن صورت حجت نیست. بین متأخران اختلاف است.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۱۸ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍حدیث ضعیف📍
🔺از اقسام خبر واحد
💠حدیث ضعیف، اصطلاحى در علم درایه است.
✍حدیثى را ضعیف خوانند كه همه یا بعض راویانش فاقد شرایط معتبر در حدیث صحیح، حسن و موثّق باشند مانند این كه در سند حدیث راوى مجهول یا فاسد العقیده كه توثیق نشده، وجود داشته باشد گر چه باقى امامى و عادل باشند.
✍حدیث ضعیف - قطع نظر از قراین و شواهد بیرونى - حجّت نیست؛ لیكن در این كه عمل مشهور به مفاد آن، ضعف آن را جبران مىكند یا نه، اختلاف است. قول به جبران، نظر مشهور است.
✍چنان كه قول مشهور عمل به اخبار ضعیف در سُنَن (مستحبات و مكروهات) است كه در اصطلاح از آن به قاعده تسامح در ادله سنن تعبیر مىكنند.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۲۰ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍تحمل حدیث📍
💠اصطلاحی در علوم حدیث، به معنای فراگرفتن و شنیدن حدیث از راههای معیّن.
🔻تحمل حدیث عبارت است از این كه راوى، حدیث را از استاد خود - كه در اصطلاح به او «شیخ» مىگویند - به یكى از راههاى معتبر در تحمل حدیث، فراگیرد.
🔺تحمل حدیث به معنای حمل آن نیز هست؛ اما علمای حدیث به این جهت اصطلاح تحمل را بر حمل ترجیح داده اند که تحمل به معنای «حمل با مشقت» است و از آنجا که حمل حدیث مستلزم وجوب احتیاط در عدم تداخل حدیث با سخنان دیگر است ، خالی از مشقت نیست.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۲۲ مرداد ۱۳۹۷
💠آشنایی با #علم_حدیث
📍کتب اربعه📍
🖋كتب اربعه شيعه گوهرهای گرانبهايی هستند كه از ابتدای تأليف تاكنون مورد توجه علمای شيعه و اقشار مختلف قرار گرفته است و در حقيقت بخش اعظمی از متون دينی و مكتبی تشيع در اين چهار كتاب ارزشمند نهفته است.
📜تاريخ حديث شيعه فراز و نشيبهای متعددی پشت سر گذاشته و حوادث تلخ و شيرينی به خود ديده است كه در رأس آن میتوان از دو دوره متقدمان و متأخران ياد كرد.
📌در تمايز اين دوره میتوان گفت: دوره متقدمان همان پنج قرن نخست هجری است كه در اين دوره حديث شيعه توسط ائمه معصومين عليهمالسلام صادر شد و به وسيله اصحاب و راويان آن حضرات به رشته تحرير كشيده شد، سپس توسط دانشمندان طبقات بعد دستهبندی و تدوين و در نهايت توسط محدثان سه گانه اول يعنی شيخ كلينی، شيخ صدوق و شيخ طوسی در كتب اربعه جای گرفت.
📚برگرفته از دائره المعارف اسلامی
🍃 @jqk_ir 🍃
۲۴ مرداد ۱۳۹۷