✡ خاندان یهودی مخفی قوام شیرازی
1⃣ جایگاه و کارکرد وابستگان الیگارشی مستعمراتی غرب در دربار ایران، به‌ویژه #خاندان_قوام_شیرازی از آغاز سدهٔ ١٩ اهمیتی شگرف و فوق‌العاده می‌یابد.
2⃣ در حوادث سرنوشت‌ساز نخستین سالهای سلطنت #فتحعلی‌شاه، به‌ویژه در ماجرای دسیسه‌هایی که برای دور نگه‌داشتن ایران از تحولات هند جریان یافت و مهم‌تر از آن در توطئه‌هایی که با هدایت «ریچارد ولزلی» برای دفع تهدید «زمان‌شاه افغان» علیه مستملکات کمپانی هند شرقی درگرفت، نقش #ابراهیم‌خان_اعتمادالدوله (قوام شیرازی) شایان توجه جدّی است.
3⃣ ابراهیم قوام پسر حاجی هاشم است که بنیانگذار یکی از متنفذترین خاندان‌های حکومتگر ایرانی در دو سدهٔ اخیر است. تردیدی نیست که حاجی هاشم یا پدرش از #یهودیان مهاجری بودند که در نیمهٔ اول سدهٔ ١٨ در شیراز مستقر شدند و پس از استقرار در این شهر در ظاهر به اسلام گرویدند.
4⃣ تبار #یهودیِ «خاندان قوام شیرازی» در منابع متعدد ایرانی و خارجی بکرّات ذکر شده است. (از جمله: محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در صدرالتواریخ - دکتر یاکوب پولاک یهودی در سفرنامه‌اش - حبیب لوی مورخ مطلع یهودی در تاریخ یهود ایران.) در گزارشهای مأموران انگلیسی نیز از یهودی‌تبار بودن خاندان قوام شیرازی یاد شده است.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ یک یهودی مخفی در دربار قاجاریه (۱)
1️⃣ در حوادث سرنوشت‌ساز نخستین سالهای سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار، نقش #ابراهیم‌خان_اعتمادالدوله (قوام شیرازی) شایان توجه جدی است.
2️⃣ #ابراهیم_قوام پسر فردی به‌نام حاجی هاشم است که بنیانگذار یکی از متنفّذترین خاندان‌های حکومتگر ایرانی به‌شمار می‌رود. این خاندان در سدهٔ نوزدهم هاشمیه نامیده می‌شد و سپس به #قوام_شیرازی شهرت یافت.
3️⃣ علت این انتساب، تبارنامهٔ مجعولی است که خاندان فوق در دوران اقتدار خویش ساختند و نسب خود را به حاجی قوام‌الدین حسن تمغاچی وزیر نامدار شاه شیخ ابواسحاق اینجو رسانیدند. این انتساب قطعاً مردود است. حاجی هاشم یا پدرش از #یهودیان مهاجری بودند که در نیمهٔ اول سدهٔ هیجدهم در شیراز مستقر شدند و پس از استقرار در این شهر ظاهراً به اسلام گرویدند.
4️⃣ تلاش برای پنهان ساختن اصل یهودی از طریق جعل تبارنامه، اقدامی معمول از سوی #یهودیان_مخفی بود. درحالی‌که #تبار_یهودی خاندان قوام شیرازی در منابع متعدد ایرانی و خارجی به‌کرّات ذکر شده است. در گزارشهای مأموران انگلیسی نیز از #یهودی‌تبار بودن خاندان قوام شیرازی یاد شده است.
5️⃣ آشر یهودی یا حاجی هاشم جدیدالاسلام، در شیراز به ثروت فراوان رسید و در اواخر عمر در سِمَت کدخدای محلات حیدری خانه شیراز منصوب شد. در میان شش پسر او، ابراهیم برجسته‌ترین‌شان بود. ابراهیم به‌تدریج اهمیتی یافت و در جرگهٔ نزدیکان میرزا محمد، کلانتر شیراز، جای گرفت و در سال ۱۲۰۰ق./ ۱۷۸۵م.، در پی وفات میرزا محمد کلانتر، از سوی جعفرخان زند در سمت #کلانتر_شیراز منصوب شد.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ یک یهودی مخفی در دربار قاجاریه (٢)
1️⃣ در زمان سلطنت #لطفعلی‌خان_زند، کار ابراهیم، که اینک #حاجی_ابراهیم_کلانتر خوانده می‌شد، بالا گرفت تا بدان‌جا که در غیاب شاه زند در منصب وزارت او جای داشت.
2️⃣ سرانجام، در سال ۱۲۰۶ق./ ۱۷۹۱م. در زمان لشکرکشی لطفعلی‌خان زند به اصفهان، حاجی ابراهیم کلانتر به #کودتا دست زد. او، به تعبیر آقا محمدخان قاجار، «به مدد مُشتی بازاری و کاسبکار» شیراز را تصرف کرد و با دسیسه‌های پیچیده، از جمله خلع سلاح ایلات فارس که مدافع لطفعلی‌خان زند بودند، نقشی مهم در صعود #خاندان_قجر به سلطنت ایفا نمود.
3️⃣ اقدام ناجوانمردانهٔ حاجی ابراهیم قوام علیه شاه جوان و دلاور زند و نقش او در صعود سلطنت قجر، وی را به یکی از بدنام‌ترین چهره‌های تاریخ معاصر ایران و نمادی از خدعه و خیانت بدل ساخته است.
4️⃣ #آقامحمدخان_قاجار به پاس این اقدام به حاجی ابراهیم کلانتر لقب “خانی” اعطا کرد و وی را در سمت بیگلربیگی فارس منصوب نمود. کمی بعد، ابراهیم خان به #اعتمادالدوله ملقّب شد و در مسند وزارت بنیانگذار سلطنت قجر جای گرفت.
5️⃣ #ابراهیم‌خان_اعتمادالدوله به‌مدت چهار سال تنها وزیر آقامحمدخان قاجار و سپس به‌مدت چهار سال صدراعظم مقتدر فتحعلی‌شاه بود. او در تمامی این دوران هشت ساله نفر دوم حکومت ایران به‌شمار می‌رفت و بسیاری از مناصب عالی دولتی را در میان اعضای خانواده و وابستگان خود تقسیم نمود.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ یک یهودی مخفی در دربار قاجاریه (٣)
1️⃣ بدین‌سان، در سالهای سرنوشت‌ساز صعود و اقتدار ناپلئون بناپارت در غرب و ستیز تیپو سلطان و زمان‌شاه افغان با استعمار بریتانیا در شرق، زمام امور دولت ایران به‌دست #ابراهیم‌خان_اعتمادالدوله بود. با این وجود، پس از پایان مأموریت کاپیتان جان ملکم در ایران، به‌ناگاه ابراهیم‌خان اعتمادالدوله مورد غضب فتحعلی‌شاه قاجار قرار گرفت و در اول ذیحجه ۱۲۱۵ق./ ۱۵ آوریل ۱۸۰۱م. به‌دستور شاه قلع و قمع این خانواده آغاز شد.
2️⃣ ابراهیم‌خان را کور کرده، زبانش را بریدند و به‌همراه خانواده‌اش به قزوین و سپس طالقان تبعید نمودند و در آنجا به قتل رسانیدند. بسیاری از بستگان او نیز چنین سرنوشتی یافتند.
3️⃣ افول #خاندان_قوام_شیرازی موقّت بود. یک دهه بعد، زمانی که روابط ایران و بریتانیا بهبود یافت، فتحعلی‌شاه بار دیگر آنان را مورد التفات قرار داد و بازماندگان حاجی ابراهیم‌خان را در مناصب عالی حکومتی گمارد. ازجمله میرزا علی‌اکبرخان، پسر چهارم ابراهیم‌خان، بیگلربیگی فارس شد و به #قوام‌الملک ملقّب شد و از آن پس این لقب در خاندان فوق موروثی گردید. قوام‌الملک اول در پنج سال پایانی عمر خود نایب‌التولیه #آستان_قدس_رضوی بود.
4️⃣ #خاندان_قوام_شیرازی تا انقلاب اسلامی، از مقتدرترین و ثروتمندترین خاندان‌های حکومتگر ایران بودند. پایگاه اقتدار آنان در شهر شیراز بود و املاک پهناوری را در سراسر ایران در تملّک داشتند. ریاست آنان بر ایلات خمسه فارس، به ایشان قدرت نظامی و سیاسی فراوانی بخشید که در زمان جنگ اول جهانی از آن به سود استعمار بریتانیا بهره بردند. پنجمین و آخرین فرد از این خاندان که به قوام‌الملک ملقب شد #ابراهیم_قوام است که از متنفذترین شخصیت‌های دوران #پهلوی به‌شمار می‌رفت. او پدر زن #اسدالله_علم است.
5️⃣ نقش ابراهیم‌خان اعتمادالدوله در تحولات دوران وزارتش و به‌ویژه پیوند او با تکاپوهای #الیگارشی_یهودی و کمپانی هند شرقی بریتانیا در ایران و منطقه تاکنون مورد پژوهش قرار نگرفته است. در منابع فارسی نقش این خاندان یا کاملاً مسکوت مانده یا تلاش شده تا از آنان چهره‌ای مثبت ارائه شود.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter