📝 #جهان_پساکرونا
⭕️#کرونا_ویروس هم دوره ای دارد که دیر یا زود قائله خاتمه می یابد اما سوگمندانه جامعه ما را دچار آسیب هایی کرده است که معلوم نیست براحتی بتوان از آن رهایی یافت. کرونا وایرس یا همان کوئید19 تغییرات جدّیای از سنخ تغییرات جهان مدرن در هویت اسلامی جامعه ما ایجاد کرده است. ما در جهانی زیست می کنیم که همواره در حال تغییر، تبدل و تکامل است. برخی معتقدند چاره ای جز سازگاری با شرایط جدید وجود ندارد. اما به نظر می رسد اگر قرار باشد انسان از تمام این تغییرات تاثیر بپذیرد هویت واقعی خود را از دست می دهد. این مسئله با مقوله جهانی شدن ارتباط تنگاتنگی دارد. جهانی شدن یکی از مهم ترین مسائلی است که امروزه ذهن بسیاری از اندیشمندان و دانشمندان سیاسی، اقتصادی و سایر علوم را به خود معطوف کرده است. اگر چه تعریف روشن و دقیقی را نمی توان ارائه کرد اما به خروج فرد از حالت درون نگرانه و متکی به یک منطقه خاص، به سمت یک هویت برون نگرانه و فراسرزمینی جهانی شدن گویند. پدیده نوظهور کرونا ویروس باعث شده است که عوامل فوق ملی در روند اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور ما نقش آفرینی کنند. تحولات اخیر این بیماری جهانی موجب تسریع فرآیند جهانی شدن و تغییر رابطه ما با جهان پیرامونمان شده است. این تغییرات حدّاقل سه نوع فرهنگی- دینی، سیاسی و اقتصادی را شامل می شود. در ادامه به بررسی و توصیف تغییرات فرهنگی - دینی پرداخته میشود.
❇️اولین و محسوس ترین تغییرات، مسائل فرهنگی- دینی است. به نظر می رسد کرونا ویروس زندگی دینی و مراسم مذهبی را هدف گرفته است. زیارت اماکن وبقاع متبرکه از جمله حرم حضرت رضا(ع) و حضرت معصومه(س)، برپایی نماز جمعه و جماعت، تجمّعات مذهبی و مواردی دیگر همواره سطح قابل توجهی از دینداری مردم را شامل میشود. علاوه بر آن انجام مناسک موجب افزایش هم بستگی و تقویت هویت ملی- اسلامی نیز می باشد. اما ظهور کرونا ما را در یک دوراهی ناجوانمردانه (خوددوستی و انجام تکالیف دینی) گذاشته است. این روزها تقریباً برایمان ثابت شده که حبّ به ذات ریشه ای ترین غریزه انسانی هست. در آیه 96 سوره مبارکه بقره آمده است برخی انسانها حرص بیشتری بر بقاء و تداوم زندگی و حیات طولانی دارند، برخی چنان علاقه به دنیا دارند که: «هر یک از آنها دوست دارد هزار سال عمر کند». (یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ). خوددوستي، كششي طبیعی- غریزی است كه انسان را به كار و تلاش اميدوار مي كند و سبب مي شود انسان براي سعادتش بكوشد. اما انجام تکالیف دینی لایه اولیه دینداری است. این لایه معنای مهمی به زندگی دین باوران می دهد که در قالب رفتارها، کنش ها و مناسبات اجتماعی صورت بندی، رمز گشایی و معنادار می شوند و در قالب هیئت های بیرونی خودش را نشان می دهد. اما اکنون مجال مماشات نیست. ما تصمیم گرفتیم که به جان خود اهمیت بیشتر دهیم، این تصمیم از سوی نهاد دولت الزامی شد، نهاد مرجعیت با فتاوای فقهی لازم الاجرا بودن قوانین پزشکی ، صحه بر کارآمدی علم «مدرن» نهاد و این یعنی «پزشکی مدرن بسان یک علم» عینیت و هویت بخشیده شد.
❇️این فرآیند اگر ادامه یابد چه بسا پیوند مردم ایران که ذیل اسلام یک پارچه بودند را بی معنا سازد. همانطور که امروز می توان شاهد کاهش اقتدار مرجعیت دینی بود. همانگونه که گفته شد سیطره علم جهانی باعث شد که نهاد دین هم متاثر از مدرنیزاسیون کارکرد حداقلی پیدا کند، بیان حکم شرعی ،اجازه دخل و تصرف خمس برای مواجه با کرونا مواجه کاملا فقهی از این مسئله می باشد. بنا بر این، می توان گفت: کرونا دست به دست با تکنولوژی و مدرنیته تا حدودی موفق شد هویت مان را چند تکه کند. اگر تکنولوژی می خواست هویت جمعی مان را از ما سلب کند، کرونا به مثابه یک اپیدمی جهانی توانست ما را خانه نشین و به جهانی شدن نزدیک تر سازد. سنت هایی مانند زیارت، جماعت، دست دادن، روبوسی ،صله رحم و ... که شاید ممکن است کم و کوچک شمرده شوند لیکن کنارگذاشتن یا کم رنگ شدنشان آثار عمیق و قابل توجهی را برای آینده گان درپی خواهد داشت.
✴️در روایات گفته شده است: «هنگامی که فتنهها همه شهرها را فرا بگیرد به قم و اطراف آن پناه ببرید که بلا از قم دفع شده است - بحار الانوار ج ۲۶ ص ۲۱۴» اما اکنون قم که پایگاه تشیّع و نهادهای دینی است تخریب شده است به گونه ای که کل مردم دنیا از ایران مطالبه گری می کنند و ایران به تنهایی نمی تواند تصمیم گیرنده باشد، ما نه تنها مجبوریم از سازمان های بین المللی مانند بهداشت جهانی و ... اطاعت کنیم بلکه باید به آنان اجازه دخالت مستقیم در امور ملی کشورمان را بدهیم و این از آفات جهانی شدن است که هویت جغرافیایی ما را به مثابه دولت ملی نشانه گرفته است وطبیعتاً سهم دولت ملی- اسلامی تنزل پیدا می کند.
❇️تکنولوژی و علم مدرن دنبال ایجاد وحدت رویه، حذف تکثرات، تک ساحتی شدن انسان ها و یکسان