#توریه_در_اسلام
#پرسش
❔سوالی ذهن بنده را به خود مشغول کرده بود؛ و آن اینکه آیا توریه در دین اسلام جایز است ❕❗️
💠#پاسخ💠
👌توريه (بر وزن توصيه) به سخنى گفته مى شود كه شنونده از آن چيزى مى فهمد و گوينده از آن چيز ديگرى را اراده مى كند، يا به تعبير ديگر سخنى است دو پهلو، كه عبارت تاب هر دو معنى را دارد، و افرادى كه #مقيد به پرهيز از دروغ هستند گاه به آن متوسل مى شوند، تا هم دروغ نگفته باشند و هم شنونده از اسرار آنها آگاه نشود ، مثالهاى زير مى تواند اين معنى را كاملًا روشن كند ؛
1⃣ كسى از ديگرى سؤال مى كند آيا اين كار خلاف را تو كرده اى؟ او در جواب مى گويد استغفراللّه پناه به خدا مى برم .
❕شنونده از اين سخن نفى آن كار را مى فهمد در حالى كه گوينده #منظورش استغفار از عمل خلافى بوده است كه انجام داده است.
2⃣از يكى از دانشمندان سؤال كردند، جانشين بلافصل پيامبر صلى الله عليه و آله كه بود؟ او كه در شرائطى بود كه نمى بايست عقيده خود را صريحاً بيان كند در جواب گفت: «مَنْ بِنْتُهُ فِى بَيْتِهِ؛ آن كس كه دخترش در خانه او بود» (شنونده چنين فكر مى كرد كه منظورش اين است كسى كه #دخترش در خانه پيامبر بود يعنى ابوبكر) ولى منظور گوينده اين بود آن كسى كه دختر پيامبر فاطمه زهرا عليها السلام در خانه او بود، يعنى على عليه السلام.
3⃣در داستان سعيد بن جبير و حجاج مى خوانيم هنگامى كه حجاج از او سؤالاتى كرد، مى خواست بهانه ای براى قتل او بتراشد، پرسيد تو مرا چگونه آدمى مىدانى؟ گفت: انت عادل (عادل در لغت عرب دو معنى دارد يكى به معنى عدالت پيشه و ديگر به معنى شخص كافر است كه عديل و شريك براى خدا قائل است، همان گونه كه قرآن مى گويد: «ثُمَ الَّذينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ؛ كافران براى پروردگار خود، شريك و #شبيه قرار مىدهند». ( انعام 1)
🔹از آنچه در بالا آمد روشن شد كه توريه هرگز دروغ نيست، چرا كه نيّت گوينده سخن راستى بوده و عبارات او نيز تاب آن معنى را داشته است هر چند شنونده به خاطر ذهنيت خودش چيز ديگرى را از آن فهميده و معلوم است اشتباه شنونده در فهم معنى كلام ارتباطى به #گوينده ندارد.
📚اخلاق در قرآن ، مکارم شیرازی ج 3 ص 240
❕در پاره اى از روايات عنوان #كذب رسما از توریه نفى شده است.
👌در حديثى از امام صادق علیه السلام مى خوانيم که راوی سوال کرد ؛
« كسى دم در مى آيد و اجازه ورود به خانه مى طلبد ، صاحب خانه (كه مانعى از پذيرش او دارد) به #كنيز مى گويد بگو او اينجا نيست (و منظور از آن مثلا همان پشت در خانه است) امام علیه السلام فرمود اين دروغ نيست »
📚وسائل الشیعه ج 12 ص 254
👌مواردى از سخنان انبياء در قرآن #مجيد ديده مى شود كه در روايات اسلامى آنها را به عنوان توريه معرفى كرده اند نه دروغ.
❕مانند گفتگوى ابراهيم عليه السلام با بت پرستان بابل كه وقتى از او سؤال كردند تو اين بلا را بر سر خدايان ما آورده اى، او در پاسخ گفت: «بَلْ فَعَلَهُ كَبيرُهُمُ هَذا فَاسْئَلُوهُمْ انْ كانُوا يَنْطِقُونَ؛ (ابراهيم) گفت بلكه اين كار را بزرگشان كرده است از آنها بپرسيد اگر سخن مى گويند». ( انبیاء 63)
👌گرچه شنونده از اين عبارت ممكن است چنين بفهمد كه ابراهيم بت شكنى را به بت بزرگ #نسبت داده است، ولى جمله «انْ كانُوا يَنْطِقُونَ» (اگر آنها سخن مى گويند) به عنوان شرط براى اين نسبت قرار داده شده، يعنى اگر آنها مى توانند حرف بزنند كار كارِ آن بت بزرگ است. همچنين جمله «انَّكُمْ لَسارِقُونَ؛ شما سارق هستيد» ( یوسف 70) كه كارگزاران يوسف عليه السلام به برادران گفتند با توجه به آيات قبل از آن چنين در ذهن منعكس مى كند كه آنها پيمانه شاه را دزديده بودند، در حالى كه منظورشان #سرقت يوسف عليه السلام از پدر در كنعان بود.
📚بحار الانوار ج 69 ص 240 _ 241
❕كوتاه سخن اين كه توريه و گفتن سخنان دو پهلو هرگز مصداق كذب نيست هر چند مخاطب به خاطر ذهنيتش چيزى از آن مى فهمد كه با واقعيت مطابقت ندارد، اما متكلم منظورش مفهوم صحيح و درستى است و آنها كه #مقياس صدق و كذب را ظاهر كلام مى دانند، نه مراد و مقصود گوينده ممكن است توريه را نوعى دروغ خفيف بدانند در حالى كه چنين نيست، معيار صدق و كذب، مراد و مقصود گوينده است كه قابل تطبيق بر محتواى عبارت باشد.
👌مثلًا كسى از ديگرى مى پرسد اين لباس را فلان كس به شما اهداكرده است؟
مخاطب كه مايل نيست اين مطلب را صريحاً نفى كند در جواب به صورت توريه مى گويد خدا او را عمر دهد. اى بسا شنونده از اين سخن چنين استنباط كند كه آرى او به من داده است در حالى كه گوينده چنين #قصدى را نداشته است، تنها دعايى در حق او كرده است.
📚تفسیر نمونه ج 19 ص 95
#پرسمان_اعتقادی
🔴 #بخشیدن_همسر
💠 از دستش خیلی ناراحت بودم. منتظر نشسته بودم تا برگردد. کلی حرف آماده کرده بودم، اما وقتی دیدمش زبانم بند آمد. #مجید آمد و کنارم نشست و گفت: «میدونم ناراحتی. #مسجد بودم. زیارت عاشورا خوندم و در سجده‌ی آخرش، از خدا خواستم بخاطر اینکه با خانمم بد حرف زدم منو #ببخشه!»
#شهید_مجید_کاشفی
📙فرهنگ‌نامه‌شهدای‌سمنان،ج۸،ص۱۰۶
🔴 #بخشیدن_همسر
💠 از دستش خیلی ناراحت بودم. منتظر نشسته بودم تا برگردد. کلی حرف آماده کرده بودم، اما وقتی دیدمش زبانم بند آمد. #مجید آمد و کنارم نشست و گفت: «میدونم ناراحتی. #مسجد بودم. زیارت عاشورا خوندم و در سجده‌ی آخرش، از خدا خواستم بخاطر اینکه با خانمم بد حرف زدم منو #ببخشه!»
#شهید_مجید_کاشفی
📙فرهنگ‌نامه‌شهدای‌سمنان،ج۸،ص۱۰۶
🔴 #بخشیدن_همسر
💠 از دستش خیلی ناراحت بودم. منتظر نشسته بودم تا برگردد. کلی حرف آماده کرده بودم، اما وقتی دیدمش زبانم بند آمد. #مجید آمد و کنارم نشست و گفت: «میدونم ناراحتی. #مسجد بودم. زیارت عاشورا خوندم و در سجده‌ی آخرش، از خدا خواستم بخاطر اینکه با خانمم بد حرف زدم منو #ببخشه!»
#شهید_مجید_کاشفی
📙فرهنگ‌نامه‌شهدای‌سمنان،ج۸،ص۱۰۶
🔴 #بخشیدن_همسر
💠 از دستش خیلی ناراحت بودم. منتظر نشسته بودم تا برگردد. کلی حرف آماده کرده بودم، اما وقتی دیدمش زبانم بند آمد. #مجید آمد و کنارم نشست و گفت: «میدونم ناراحتی. #مسجد بودم. زیارت عاشورا خوندم و در سجده‌ی آخرش، از خدا خواستم بخاطر اینکه با خانمم بد حرف زدم منو #ببخشه!»
#شهید_مجید_کاشفی
📙فرهنگ‌نامه‌شهدای‌سمنان،ج۸،ص۱۰۶