📚 #معارف
🔹 آثار تدبیر و سوءتدبیر
#مرتضی_واحدی
🔸 در نوشتار حاضر چیستی تدبّر و تدبیر و جایگاه و اهمیت آن در قرآن مورد بررسی قرار گرفته و به برخی آثار تدبیر اشاره شده است.
***
تدبیر و تدبر، حالاتی برای نفس انسان است که ارتباط تنگاتنگی با تعقل و تفکر دارد؛ زیرا انسان خردمند با تعقل و تفکر تلاش میکند تا حقایق و وقایع را چنان بشناسد که بتواند به دور از هر گونه آسیب، خلل و فسادی امور خویش و اجتماع را پیش برد.
بر اساس آموزههای اسلام، تدبیر و تدبر در امور محدود به حوزههای فردی و شخصی نمیشود؛ بلکه حوزههای اجتماعی را نیز در بر میگیرد؛ چنانکه محدود به دنیا نیست، بلکه آخرت و سعادت اخروی انسان را نیز تحت تاثیر مستقیم خود قرار میدهد.
انسانی که گرفتار سفاهت نفس و سبک مغزی و کم خردی یا بیخردی است، فاقد تدبر و تدبیر در امور است؛ زیرا به دور از تعقل و تفکر، به گونهای عمل میکند که فاقد دور اندیشی و حزم است؛ در حالی که کسی که دارای تعقل و تفکر است، در هر کاری زمانی وارد میشود که نسبت به همه ابعاد و جوانب آن آگاهی یافته و نسبت به آثار و پیامدهای آن شناخت داشته باشد.
هر چه شناخت تعقلی و تفکری انسان نسبت به امری جامع و کاملتر باشد، به همان میزان نه تنها از آثار و پیامدهای مستقیم و نزدیک آن آگاهی دارد، بلکه نسبت به پیامدها و آثار دور و غیر مستقیم آن نیز شناخت دارد. ازهمین رو، چنین شخصی همچون شطرنج باز ماهر و حاذقی است که نه تنها پیامدهای مستقیم و غیر مستقیم حرکت خویش را میداند، بلکه احتمالات گوناگون واکنشهای طرف مقابل را در برابر کنشهای خویش میسنجد. از همین رو باید گفت چنین شخصی تلاش میکند تا عواقب نهایی کار خویش را در حد امکان از طریق احتمالات معقول یا ظنی معتبر بسنجد و هر حرکتی را سنجیده انجام دهد.
بنابراین، تدبیر و تدبر در امور ارتباط تنگاتنگی با اموری چون تعقل، تفکر، تقدیر و اندازه گیری، سنجش، دور اندیشی، حزم، احتیاط و آمادگی برای مقابله با واکنشهای احتمالی طرف مقابل دارد. بر این اساس، تنها به ظواهر امر توجه نمیکند، بلکه اهتمام ویژهای به بطون امور دارد
کاربرد تدبیر و تدبر در قرآن
باید توجه داشت که واژه تدبیر و تدبر، از ریشه «دبر» ضد «قبل» به معنای پشت است. این واژه به معنای عاقبت اندیشی، دور اندیشی، ژرفاندیشی، آیندهنگری، پیامدنگری و مانند آنها به کار رفته است...
ادامه مطلب👇
http://kayhan.ir/fa/news/177407
🔻نشانی ما در پیامرسانهای سروش، آیگپ، ایتا، گپ و بله
@kayhannewspaper