#بابل_شناسی ✍به قلم محقق و پژوهشگر بابلی: #حامد_ابراهیم‌زاده_بازگیر قدمت[چهارراه] #شهداء تقریباً همه محلات شهر #بابل قدمت تاریخی داشته و فلسفه نامگذاری آنان نیز به عصر #قاجاریه و بعضاً به ماقبل آن بر می گردد. در این میان برخی از محلات در طول زمان، تغییر نام یافته که #پیاکلا(پیرعلم)، #قراءکلا(نوعلم) و #آزادگله(کیجاتکیه) از جمله ی آنانند و برخی دیگر نیز همچنان با همان نام قدیمی خود شناخته می شوند که "#چهارشنبه_پیش" و "#شهداء" از آن دسته از محلات بشمار می آیند. در خصوص پیشینه و فلسفه نامگذاری محله "شهداء" که به استناد اسناد و محاورات عامّه مردم بابل به نام های "#دارالشهداء"، "#درب_الشهداء" و "#شهدابن" نیز شناخته می شود نقل قولهای متعددی وجود دارد. 🔹صمد صالح طبری در صفحه ی ۲۷۴ از کتاب "بابل سبزه دیار" با بیان قرار داشتن #مقبره یکی از سادات در گوشه ای از چهارراه که در عصر #پهلوی_اول تخریب شد این مکان را مقبره چهار تن از یاران #سعیدالعلماء می داند که در نبرد با افراد #قدّوس بابی به شهادت رسیدند. چهارشنبه، ۴ اردیبهشت ۹۸. @khabarbaboll

🔹صمد صالح طبری در صفحه ی ۲۷۴ از کتاب "بابل سبزه دیار" با بیان قرار داشتن #مقبره یکی از سادات در گوشه ای از چهارراه که در عصر #پهلوی_اول تخریب شد این مکان را مقبره چهار تن از یاران #سعیدالعلماء می داند که در نبرد با افراد #قدّوس بابی به شهادت رسیدند. 🔹معاونت فرهنگی شهرداری بابل نیز با نصب بنری در این مکان در مرداد 1395 علت نامگذاری این تقاطع به "شهداء" را وجود #بقعه ای منتسب به چند تن از سادات بیان نمود که در کشتار #علویان توسط #بنی_عباس به شهادت رسیدند این معاونت شهرداری بابل ادامه می دهد برخی منابع این بقعه را مدفن دست های بریده شده امامزاده #ابراهیم_ابوجواب (برادر امام رضا که در بابلسر مدفون است) دانستند. حال به بررسی قدمت و فلسفه نامگذاری این مکان به استناد اسناد تاریخی می پردازیم. 🔻آقا شیخ محمدعلی مشهور به #شیخ_المشایخ در تاریخ ۲۷ شوال ۱۲۵۴ ق مقدار زمینی آبی و خشک زار واقع در روستاهای بخش لاله آباد و همچنین چهار باب مغازه واقع در راسته بازار را وقف و شرط نمود عواید آن هزینه ۲۴ تکیه شهر بارفروش(بابل) شود که یکی از آن تکایا تکیه "در شهداء" عنوان شده است. از این سند اینگونه بر می آید که اولاً در گذشته یک #تکیه در آن مکان وجود داشته که امروزه از آن خبری نیست و ثانیاً در سال ۱۲۵۴ ق یعنی حدود ده سال قبل از فتنه بابیه در بارفروش، نام آن مکان "شهداء" بوده و فلسفه نامگذاری آن هیچ ربطی به وجود مقبره چهار تن از یاران سعیدالعلماء که در نبرد با افراد قدّوس به شهادت رسیدند ندارد. 🔻در سند دیگری که وقف نامه #خواجه_محمدحسین ولد خواجه منصور روگر بارفروشدهی است و تحریر آن به ۲۶ ربیع الاول سنه ۱۰۶۵ ق یعنی حدود ۲۰۰ سال قبل از فتنه بابیه در بارفروش بر می گردد واقف عواید حاصله از پنج جریب زمین شلتوکزار واقع در مزرعه نقیب دشت را جهت طلاب و محصلین علوم دینیه و رسوم سمعیه #مدرسه_روحیه بلده بارفروش که در جوار مزار فیض آثار امامزاده واجب التعظیم و تکریم #امامزاده_عبدالله مشهور به "شهداء" علیه التحیه والتسلیم واقع است قرار داده است. از این سند نیز اینگونه بر می آید که اولاً در گذشته مزار امامزاده ای با نام امامزاده عبدالله در این مکان وجود داشته که امروزه اثری از آن نیست و ثانیاً این مکان در سال ۱۰۶۵ قمری یعنی حدود 375 سال گذشته "شهداء" خوانده می شد و حتی شاید سالها قبل از این تاریخ نیز به همین نام مشهور بود و فلسفه نامگذاری آن نیز هیچ ربطی به وجود مقبره چهار تن از یاران سعیدالعلماء که در نبرد با افراد قدّوس به شهادت رسیدند ندارد با این وجود اگر چه قدمت و فلسفه نامگذاری این مکان تا به امروز مشخص نیست اما نمی توان دفن شهدای فتنه بابیه در این مکان را نفی نمود زیرا همانطور که در سند آمده این مکان مدفن یکی از امامزاده های واجب التعظیم بوده و شهدای واقعه ای که هنوز هیچ سندی از آن در دسترس نیست در این مکان به خاک سپرده شدند و بعید نیست لااقل دو قرن بعد تعدادی از مسلمانان که با فتوای جهاد سعیدالعلماء علیه فرقه بابیه بپا خواستند و به شهادت رسیدند را به جهت آنکه در شهر قبرستان واحدی وجود نداشت و هر کس، اموات خود را در محله و کوی و برزن خود به خاک می سپرد آنان را نیز در این مکان مقدس به خاک سپرده باشند. 🔻اما در خصوص نظریه معاونت فرهنگی شهرداری بابل که علت نامگذاری این مکان به "شهداء" را وجود بقعه ای منتسب به چند تن از سادات می داند که در کشتار علویان توسط بنی عباس به شهادت رسیدند باید بگوئیم همانگونه که در سند با قاطعیت از یک امامزاده یعنی امامزاده عبدالله نام برده شد می توان اینگونه نتیجه گرفت که تنها یکی از چند شهید مدفون در این مکان از #سادات بوده و مابقی شهداء از سادات نیستند چرا که در این صورت می بایست از چندین امامزاده نام برده می شد. 🔻همچنین در خصوص نظریه سوم که این مکان را مدفن دست های بریده شده ی #ابراهیم_ابوجواب عنوان نموده باید بگوئیم از آنجا که در سند فقط از #امامزاده_عبدالله نام برده شده بعید به نظر می رسد که چنین ادعائی صحت داشته باشد علی الخصوص که مدعیان این ادعا هیچ گونه سندی در این خصوص ارائه ننمودند. ♦️#چهارشنبه‌ها با #بابل_شناسی و #مشاهیر با ما باشید. چهارشنبه، ۴ اردیبهشت ۹۸. @khabarbaboll