خواب و بیدار مادرانه
♦️ وضعیت امروز هیرمند و هامون به سیاستگذاریهای دیروز گره خورده است‼️ ♦️ در ویرانیِ کشور، پای انگل
🔴 استخوان لای زخم گذاشتن انگلیس⬇️
انگلیسیها برای حفظ مستعمرات خود در هند و جلوگیری از دستبرد روسها، طی معاهده ی پاریس در سال ۱۸۵۷، کوشیدند تا افغانستان را به ناحیهای حائل بر سر راه هندوستان، تبدیل بکنند ⬅️ تقسیم سیستان و بعد هم، جدایی رسمی افغانستان از ایران.
♦️ سال ۱۸۷۲م/۱۲۵۱ش بود که فردریک جان گُلداسمیت، افسر انگلیسی و مأمور کمپانی هندشرقی بریتانیا، قراردادی را که بعدها به #قرارداد_گلداسمیت معروف شد، به امضای ناصرالدینشاه قاجار رساند.
⬅️ با انعقاد این قرارداد، وضعیت در دو سوی هامون و هیرمند به هم ریخت و هر یک از طرفین کوشید تا با عنوان تصاحب حقابه، به طرف مقابل چنگ و دندان نشان دهد➡️
❌ رضا شاه به هامون هم رحم نکرد⬇️
قصهی تلخ هامون و خشکسالیهای آن، آغاز شد.
مدتی بعد، در سال ۱۸۹۱م/ ۱۲۷۰ش، #انگلیسیها با ترسیم یک مثلث مرزی در منطقه کوهک و جلگه هشتادان، این نواحی را که در مسیر آبهای هیرمند قرار داشت، از ایران جدا کردند و عملاً ایران تسلط خود را بر هیرمند و اراضی ساحل شرقی آن، از دست داد.
❌ با روی کار آمدن رژیم پهلوی رضاشاه نشان داد که تنها میتواند مشی قلدری را در مورد مردم خودش در پیش بگیرد؛
او بخشهایی از بلندیهای شمالغربی ایران را ⬅️ صرفاً برای کسب رضایت آتاتورک➡️ به ترکیه وانهاد و سپس، طی قراردادی با دولت وقت افغانستان، آب هیرمند را به صورت ۵۰ – ۵۰ با این کشور سهیم شد؛
♦️ قراردادی که در سال ۱۳۱۷ش به امضای سیدباقر کاظمی و علیمحمدخان، وزرای خارجه ایران و افغانستان رسید. این در حالی بود که تا پیش از آن، سهم حقابه ایران از رود هیرمند، بیش از ۵۰ درصد بود، و اینگونه یک گام دیگر برای محدودکردن سهم حقابه ایران از رود هیرمند برداشتهشد.
⛔️ نتیجه این اقدام طی سالهای بعد، در قالب خشکسالیهای گسترده در منطقه هامون ظاهر شد؛ در سال ۱۳۲۶ش این خشکسالی چنان گریبان مردم را گرفت که اهالی سیستان، برای تأمین آب آشامیدنی خود هم با مضیقه و دردسر روبهرو شدند ⬅️ بنابراین، عواقب سهلانگاری در این عرصه چیزی نبود که بر سیاستمداران رژیم پهلوی پوشیده باشد.
❌❌ تکرار خیانت پهلوی دوم با قرارداد ۱۴ درصدی!
با چنین پیشینهای بود که در سال ۱۳۵۱ش، امیرعباس هویدا با دستور #محمدرضا_پهلوی، پای قراردادی را امضا کرد که سهم آب ایران از هیرمند را از ۵۰ درصد به ۱۴ درصد تنزّل میداد؛
چرا رضا شاه منافع مردم آن را قربانی اهداف ظاهراً سیاسی کرد⁉️
اسدالله علم در خاطراتش می نویسد:
قرارداد هیرمند و کار سیستان را عرض کردم. فرمودند: «آخر اگر ما به افغانها سختگیری بکنیم در دامن روسها میافتند.»
عرض کردم: «این یک مسئله جداگانه است و اینها به هر حال در دامن روسها افتادهاند، زیرا عمر داوود آفتاب لبِ بام است. پس چرا ما سند را مبادله کنیم و یک سند محکمی به دست دولت کمونیست بعدی افغان بدهیم؟ بهتر است قرارداد مبادله نشود.»
فرمودند: «به هر حال ما باید از همین آبی که داریم استفاده خوب بکنیم.»
عرض کردم: «خشکی [دریاچه]هامون یک بدبختی بزرگ منطقه است، زیرا گاوداری سیستان از بین میرود.»
❌معلوم میشود استدلالات غلط دولت را قبول فرمودهاند.
✍ خواب و بیدار
#من_خوابم_یا_بیدار:
https://eitaa.com/joinchat/112984187C709f7e049a