🎒 #کلاسآموزشمجازیخادمین
✅ #مبحثضرورتانتخابمرجعتقلیدوپیرویازاو
👨🏻🏫 جلسه بیست و نهم
با توجه به اهمیّت مبحث انتخاب مرجع تقلید و ضرورت پیروی از او ، جلسات هفتگانه در هفته ی پیش رو ، به بحث و آموزش پیرامون این مبحث اختصاص داده می شود.
⁉️ معنای لغوی و اصطلاحی مرجع چیست ؟
کلمه مرجع در لغت ، اسم مکان به معنای محل رجوع است.
از این رو ، در اصطلاح ، به مجتهدی که نسبت به دیگران اعلم باشد و شرایط دیگری مانند پارسایی و آگاهی از مسائل جهان اسلام و تشیُّع را داشته باشد ، #مرجع میگویند ؛ زیرا شیعیان در احکام شرعی به وی رجوع میکنند.
همچنین منظور از واژه #تقلید در اینجا ، پیروی از #مجتهدجامعالشرایط است و این امر ، از باب رجوع به اهل خُبره و متخصصین می باشد.
⁉️ مرجع تقلید کیست ؟
مرجع تقلید به مجتهد جامع الشرایطی گفته میشود که توضیح المسائل (رساله عَمَلیه) یا کتاب استفتائات داشته باشد و دارای پیروانی باشد که در فروع دین و احکام فقهی اسلامی از وی پیروی کنند ، بنا به عقیده مشهور در میان فقهای شیعه مرجع تقلید بایستی زنده باشد.
⁉️ مرجعیّت عام
در هر زمان به خصوص دوره حاضر ، مجتهدین متعددی هستند که در یک ناحیه به عنوان مرجع شناخته میشوند ، اما مراجع عام تنها کسانی هستند که در اکثر بلاد شناخته شده اند و مقلِّدین متعددی دارند ودر تضارب فتاوای فقهی نظرات آن ها مورد توجه مراجع دیگر و عُلمای وقت می باشد.
⁉️ نقش مراجع تقلید شیعه
از دیدگاه فقهی ، فقهای شیعه در زمان غیبت امام زمان ، نایبان عام و جانشین وی در امور شرعی و استنباط و تبیین احکام فقهی اسلامی محسوب می شوند.
مراجع شیعه در طول تاریخ تشیُّع ، نقش بارزی در امور دینی ، فکری و سیاسی و اجتماعی جوامع خود داشته اند که مثال بارز آن فتوای تحریم تنباکو توسط میرزای شیرازی در زمان قاجار است که به الغای امتیاز تنباکو انجامید.
ادامه دارد...
🔍 خادمین محترم می توانند با کلیک بر عبارت #کلاسآموزشمجازیخادمین و جستجوی آن در کانال ، به محتوای ارائه شده در هر جلسه دسترسی یابند.
🎒 #کلاسآموزشمجازیخادمین
✅ #مبحثضرورتانتخابمرجعتقلیدوپیرویازاو
👨🏻🏫 جلسه سی ام
⁉️ آیا داشتن مرجع تقلید واجب است؟
#بله
تقلید از مراجع در محدوده فروع دین (نماز ، روزه ، خمس ، زکات ، حج ، جهاد ، امر به معروف ، نهی از منکر ، تولی ، تبری) واجب بوده و هر مسلمانی باید یک مرجع تقلید داشته باشد.
این امر واجب را می توان از دو راه عقلی و شرعی اثبات کرد :
🧠 برهان عقلی
در خصوص برهان عقلی لزوم داشتن مرجع تقلید ، باید گفت که هر شخص نیازهایی دارد ؛ همانگونه که انسان در وقت بیماری به سراغ پزشک رفته و یا اینکه خود با تخصصی که در پزشکی دارد به درمان بیماری خود می پردازد ، در رفع نیازهای دینی انسان و شبهاتی که برای او پیش می آید ، یا باید خود فرد عالِم دینی باشد و یا آنکه مرجعی داشته باشد که پاسخ شبهاتش را از وی دریافت کند.
📚 برهان دینی
در خصوص دستور دین مبنی بر داشتن مرجع تقلید ، آیات و روایات فراوانی موجود است که در اینجا به بیان برخی از آن ها می پردازیم :
📖 سوره مبارکه انبیا آیه ۷ :
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُون
اگر خود نمی دانید ، بروید و از اهل ذکر (و دانشمندان امت) سؤال کنید.
🗣 امام صادق علیه السلام در حدیثی مشهور می فرمایند :
هر کدام از فقها که صیانت نفس دارد ، از دینش محافظت می نماید ، با هوای نفس مخالفت می کند و امر مولای خود ائمه معصومین علیهم السلام را اطاعت میکند ، پس بر مردم است که از او تقلید کنند.
پس بنابر این هر مسلمانی به لحاظ عقلی و شرعی به یک مرجع تقلید نیاز دارد که روشن کننده مسیر زندگیش باشد.
اگر آیات و روایات هم داشتن مرجع تقلید را بر انسان واجب نمی کردند ، عقل آدمی حکم می کرد که یک عالم عادل را به عنوان مرجع تقلید انتخاب نماید.
ادامه دارد...
🔍 خادمین محترم می توانند با کلیک بر عبارت #کلاسآموزشمجازیخادمین و جستجوی آن در کانال ، به محتوای ارائه شده در هر جلسه دسترسی یابند.
🎒 #کلاسآموزشمجازیخادمین
✅ #مبحثضرورتانتخابمرجعتقلیدوپیرویازاو
👨🏻🏫 جلسه سی و سوم
🔍 راه های شناسایی مرجع تقلید اعلم :
#مجتهد و #اعلم را می توان از سه راه شناخت :
اول : آن که خود انسان یقین کند.
دوم : دو نفر عالم عادل که می توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند ، به شرط آن که دو نفر عالم عادل دیگر با گفته ی آنان مخالفت نکنند.
سوم : آن که عده ای از اهل علم که می توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند ؛ اگر شناختن اعلم مشکل باشد باید از کسی تقلید کند که گمان به اعلم بودن او دارد ، بلکه اگر احتمال ضعیفی هم بدهد که کسی اعلم است و بداند دیگری از او اعلم نیست ، بنابر احتیاط واجب باید از او تقلید نماید و اگر چند نفر در نظر او اعلم از دیگران و با یکدیگر مساوی باشند باید از یکی از آنان تقلید کند.
📚 به دست آوردن فتوا یا همان دستور مجتهد چهار راه دارد :
1⃣ شنیدن از خود مجتهد
2⃣ شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند.
3⃣ شنیدن از کسی که مورد اطمینان و راستگو است.
4⃣ دیدن در رساله مجتهد در صورتی که انسان به درستی آن رساله اطمینان داشته باشد.
☑️ نکات تکمیلی
📖 مسائلی که انسان غالباً به آن ها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد.
🔍 اگر مجتهدی که انسان از او تقلید می کند ، از دنیا برود باید از مجتهد زنده تقلید کرد.
ولی کسی که در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده ، بعد از فوت آن مجتهد می تواند در همه مسائل از او تقلید کند.
اگر در مسئله ای به فتوای مجتهدی عمل کند و بعد از فوت او در همان مسئله به فتوای مجتهد زنده رفتار نماید ، دوباره نمی تواند آن را مطابق فتوای مجتهدی که از دنیا رفته است انجام دهد.
ادامه دارد...
🔍 خادمین محترم می توانند با کلیک بر عبارت #کلاسآموزشمجازیخادمین و جستجوی آن در کانال ، به محتوای ارائه شده در هر جلسه دسترسی یابند.
🎒 #کلاسآموزشمجازیخادمین
✅ #مبحثضرورتانتخابمرجعتقلیدوپیرویازاو
👨🏻🏫 جلسه سی و یکم
⁉️ ضرورت پیروی از مرجع تقلید
برای انجام اعمال دینی و پاسخگویی به شبهات دینی باید تخصص داشته باشیم.
برخی می گویند که ما به مفاهیم دینی آشنا هستیم و نیازی به مرجع تقلید نداریم ، در جواب این افراد باید بگوییم که همان گونه که ما خیلی از ما اطلاعات پزشکی را داریم اما در مواجهه با بیماری نزد دکتر می رویم ، فرد مسلمان هم اطلاعات کلی از دین دارد اما چون تخصص لازم را ندارد باید برای انجام اعمال دینی از #متخصصدین که همان #مرجعتقلید است کمک بگیرد.
🔍 تقلید از مراجع
تقلید از مراجع باید در محدوده #فروعاتدین باشد.
فرد مقلّد باید یک شخص را به عنوان مرجع تقلید انتخاب کند یا اینکه رساله همه مراجع را مطالعه کند و به آن حُکمی که دیگر حکم ها را پوشش می دهد ، عمل کند که به این نوع تقلید ، عمل به احتیاط می گویند.
✍🏻 مثال :
▫️برخی از مراجع می گویند باید پا را دو بار مسح کشید.
▫️بعضی از مراجع می گویند باید یک بار مسح پا کشید.
⬅️ در این جا فردی که عمل به احتیاط می کند باید دو بار مسح بکشد که تمام نظرات را پوشش دهد. عمل به احتیاط کار بسیار دشواری است.
اگر انسانی بدون داشتن مرجع تقلید در تمامی دوران زندگی همه وظایفش را به درستی انجام دهد ، عاقبت به خیر خواهد شد.
اما بدون مرجع تقلید ، این نوع زندگی ، احتمال خطا بسیار بالایی دارد و هیچ مسلمان عاقلی بدون مرجع زندگی نمی کند ، چون زندگی چالش های فراوان دارد.
ادامه دارد...
🔍 خادمین محترم می توانند با کلیک بر عبارت #کلاسآموزشمجازیخادمین و جستجوی آن در کانال ، به محتوای ارائه شده در هر جلسه دسترسی یابند.
🎒 #کلاسآموزشمجازیخادمین
✅ #مبحثضرورتانتخابمرجعتقلیدوپیرویازاو
👨🏻🏫 جلسه سی و دوم
📖 تقلید در قرآن
بعضی از آیات قران تقلید را حرام کرده که دلایل آن در زیر خواهد آمد و بعضی دیگر از آیات قرآن نه تنها تقلید را مذمّت نکرده ، بلکه مردم را به آن تشویق کرده است ؛ مانند آیه شریفه ای که می فرماید :
✍🏻 فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُون
آنچه را نمی دانید از کسانی که می دانند (و در آن امر آگاهی و تخصص دارند) بپرسید ( و از آن ها تقلید کنید).
⁉️ با توجه به این دو گروه از آیات قرآن که ظاهراً در مفاهیم ، متضاد یکدیگرند ، #وظیفهمسلمانمومنچیست ؟
آیا تقلید امری پسندیده و رواست یا ممنوع و حرام ؟ و آیا مومن می تواند از آگاهان دین تقلید کند ؟
🔢 اقسام تقلید :
برای روشن شدن موضوع و تشریح این تضاد بهتر است انواع و اقسام تقلید را مورد بررسی قرار دهیم.
1⃣ تقلید جاهل از جاهل :
یعنی نادانی از نادان دیگری تقلید کند و به قول معروف "کوری عصا کش کور دگر شود" مانند مشرکان و کافران زمان انبیا که خود نادان بودند و از پدران نادان خود تقلید میکردند ؛ این نوع تقلید طبق موازین اسلام و عقل ، نادرست و ممنوع است.
2⃣ تقلید عالم از عالم :
عالم کسی است که خود صاحب نظر است ؛ اگر صاحب نظری از عالم دیگری تقلید کند صحیح نیست ، چون اگر او عالم و دارای نظر و رأی هست باید فکرش را به کار بندد و از رأی و نظر خود استفاده کند و بنابراین مجاز نیست از صاحب نظر دیگری تقلید کند.
3⃣ تقلید عالم از جاهل :
یعنی عالم و صاحب نظری ، رأی و فکر خود را رها کند و به حرف جاهل نادان عمل کند. متاسفانه ، این نوع تقلید که بدترین نوع تقلید است در دنیای امروز فراوان دیده می شود ، نمونه بارز آن دموکراسی غربی است که در آن برخی از صاحب نظران در پی آرای مردم هستند و اگر نظریات توده مردم بر خلاف رأی و نظر تخصصی خودشان هم باشد از آن تبعیت می کنند.
4⃣✅ تقلید جاهل از عالم :
یعنی کسی که درباره موضوعی آگاهی ندارد ، باید از متخصص آن فن پرسش و تبعیّت کند ؛ مثلاً بیمار به پزشک مراجعه کند ، کسی که می خواهد ساختمان بسازد به مهندس ساختمان مراجعه کند و از تجربه او استفاده کند و مردم نيز در مسائل شرعی و احکام فقهی به #مراجععظامتقلید مراجعه کنند.
خلاصه این که تقلید جاهل از عالم به معنای رجوع به متخصص و کارشناس و خبره است و این مطلب در همه شئون زندگی جریان دارد و امری معقول است.
🤓 از این رو دانستیم که سه نوع اول تقلید ممنوع و آیاتی که تقلید را مذمّت می کنند نیز ناظر بر این سه نوع تقلید هستند و تنها قسم چهارم تقلید است که جایز و بلکه ممدوح است و آیات گروه دوم ، این نوع از تقلید را تشویق می کنند.
⁉️ در مواردی که نظر ولی فقیه با نظر مرجع تقلید متفاوت است ، تکلیف چیست ؟
در مواردی که نظر ولی فقیه با نظر مرجع تقلید متفاوت است ، اگر اختلاف در مسائل مربوط به اداره کشور و اموری که به عموم مسلمانان ارتباط دارد باشد ، مثل دفاع از اسلام و مسلمین بر ضد کفار و مستکبران متجاوز ، باید نظر ولی امر مسلمین اطاعت شود.
و اگر در مسائل فردی محض باشد ، هر مکّلفی باید از فتوای مرجع تقلیدش پیروی نماید. [1]
پی نوشت ها :
[1]. حضرت آیت الله خامنه ای ، اجوبه الاستفتائات
ادامه دارد...
🔍 خادمین محترم می توانند با کلیک بر عبارت #کلاسآموزشمجازیخادمین و جستجوی آن در کانال ، به محتوای ارائه شده در هر جلسه دسترسی یابند.