🌺 اللهم صل على محمد و آل محمد 🌺 🌷تلاوت امروز هدیه به محضر امیرالمومنین، حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها 🌷 💎 قرآن ص ۳۰۱ عثمان طه 💎 آیات نورانی: ۷۴ - ۶۲ سوره کهف صوت ترتیل و ترجمه قرآن 👇👇👇

🌹بسم الله الرحمن الرحیم 🌹 🌸 فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَاهُ آتِنَا غَدَاءنَا لَقَدْ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَذَا نَصَباً (۶۲، کهف) 🌸 قَالَ أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَي الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنسَانِيهُ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ وَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ عَجَباً (۶۳، کهف) 🌸 پس همين كه (از كنار دريا) گذشتند، موسى به جوان (همراه) خود گفت: غذاى چاشت ما را بياور، به راستى كه از اين سفر رنج بسيار ديده ايم. 🌸 (آن جوان) گفت: آيا به ياد دارى وقتى كه به صخره پناه برديم و من (پريدن) ماهى (به دريا) را فراموش كردم (كه براى تو بگويم) و كسى جز شيطان آن را از ياد من نبرد، تا آن را يادآورى كنم. و (در كمال) شگفتى ماهى راه خود را در دريا پيش گرفت (و رفت). 🌸🍃🌻🍃🌸 ✅ «غَداء» به غذاى صبح و «عَشاء» به غذاى شب گفته مى شود. ✅ به فرموده ى امام صادق عليه السلام، حضرت موسى در سه نوبت از گرسنگى به خدا شكايت كرد: 🔸اوّل: پس از آنكه براى دختران شعيب آب آورد و به گوسفندان آنان كمك كرد، به گوشه اى رفت و گفت: پروردگارا! براى خيرى كه بر من نازل كنى نيازمندم.(۱) 🔸دوّم: در اين آيه.(۲) 🔸سوّم: آنجا كه از اهل روستا غذا خواستند و آنها ندادند، به خضر اعتراض كرد كه چرا براى مردمى كه غذا به ما ندادند، رايگان كار مى كنى؟(۳) ✅ وعده گاه موسى و خضر نشانه اى داشت و آن اينكه آن ماهى كه غذاى موسى و همراهش بود، از ظرف غذا به دريا برود. وقتى به محلّ قرار رسيدند و ماهى به دريا پريد، همراه موسى فراموش كرد آن را به موسى بگويد. چون مقدار زيادى راه رفتند، همراه موسى ماجرا را نقل كرد. مقدار اضافه ى راه را برگشتند و در همان محلّ، خضر را ديدار كردند. ✅ حضرت موسى عليه السلام چهار سفر داشت: 1⃣ سفر هَرب. «ففررت منكم لمّا خقتكم»(۴) 2⃣ سفر طَلب. «فلمّا اَتاها نُودى من شاطى الوادى الأيمن»(۵) 3⃣ سفر طرَب. «ولمّا جاء موسى لميقاتنا»(۶) 4⃣ سفر تَعب. «لقد لقينا من سفرنا هذا نصباً»(۷) ----- ۱) قصص، 24. ۲) تفسير نورالثقلين. ۳) كهف، 77. ۴) شعراء، 21. ۵) قصص، 30. ۶) اعراف، 143. ۷) تفسير كشف الاسرار. 🌸🍃🌻🍃🌸 💎 از آداب سفر، داشتن همسفر وتدارك غذا است. «آتنا غداءنا»(۱) 💎 در راه تحصيل علم و معرفت و رسيدن به آرمان ها، پيامبران نيز سختى ها را متحمّل شده اند. «لقينا من سفرنا هذا نصباً» 💎 شياطين، مانع ملاقات و همراهى موسى وخضرها هستند و به همين دليل همراه موسى را به فراموشى انداختند. «ما انسانيه الاّ الشيطان» 🔸🔸🔸🔸 ۱) همچنان كه اصحاب كهف نيز پول نقد همراه داشتند. «فابعثوا بورقكم هذه» كهف، 19. 🌸🍃🌻🍃🌸

🌹اللّهُمَّ نَوِّر قُلُوبَنا بِالْقُرآن 🥀 🌹 اللّهُمَّ زَیِّن اَخْلاقَنا بِزینَةِ الْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ ارْزُقنا شَفاعَةَ الْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ اغْفِرلَنا ذُنُوبَنا بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ اَکْرِمْنا بِکَرامَةَ الْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ ارْحَمْنا بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ اخْذُلِ الْکُفّارَ وَالْمُنافِقینَ بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ اشْفِ مَرضانا بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ ارْحَم مَوْتانا بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوفیقَ الطّاعَةَ بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ ارْزُقنا حَجَّ بَیتِکَ الْحَرامَ بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ تَقَبَّل صَلاتَنا بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ تَقَبَّل تِلاوَتَنا بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ اسْتَجِب دُعاءَنا بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ اجْعَلْنا مِنَ الْمُصَلّینِ بِالْقُرآن 🥀 🌹اللّهُمَّ اجْعَلْنا مِنَ الْمُتَّقینِ بِالْقُرآن 🥀

✨دعای سلامتی آقا امام زمان (عج)✨ 🌹بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ 🌹 🌸 اَللهمَّ کُن لولیَّک الحُجةِ بنِ الحَسَن ِ صَلَواتُکَ عَلَیهِ و عَلی ابائهِ فی هذهِ السّاعةِ، و فی کُلّ ساعَة وَلیّا و حافظاً وقائِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیناً حَتّی تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً و تُمَتّعَهُ فیها طَویلاً 🌸

💥دعای فرج 💥 🌹بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ 🌹 🌸اِلهى‏ عَظُمَ الْبَلاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفآءُ، وَانْکشَفَ الْغِطآءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ، وَ ضاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ، و اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَيک‏ الْمُشْتَکى‏، وَ عَلَيک الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخآءِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، اُولِى الْأَمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَينا طاعَتَهُمْ، وَ عَرَّفْتَنا بِذلِک مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ، فَرَجاً عاجِلاً قَريباً کلَمْحِ‏ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ، يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ، يا عَلِىُّ يا مُحَمَّدُ، اِکفِيانى‏ فَاِنَّکما کافِيانِ، وَانْصُرانى‏ فَاِنَّکما ناصِرانِ، يا مَوْلانا يا صاحِبَ‏ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، اَدْرِکنى‏ اَدْرِکنى‏ اَدْرِکنى‏، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرينَ.🌸

🌸هرکس صبح کند ، و سه بار بگوید: 🌹الحَمدللهِ ربِّ العَالَمِین الحمدُلِلّهِ حَمدًا کَثِیرَا طَیِّبًا مُبَارَکًا فِیهِ🌹 ✨حق تعالی هفتاد بلا را از او دفع می‌کند✨ 📚 بلدالامین 🌺صبحتون_بخیر

┄┅✿❀✨ *﷽*✨❀✿┅┄ 🍃 شرح موضوعی نهج البلاغه 🍃 🔻🔻 💠 ارزش اطاعت و عمل 🌴 ترجمه و شرح خطبه ۸۳ نهج البلاغه (غراء) {آیت الله مکارم شیرازی} 🌴 ✳️ چه زيبا و شگفت انگيز است اين مثلهاى راست و درست و اين اندرزهاى شفابخش، اگر به دلهاى پاك و گوشهاى شنوا و رأي هاى ثابت و خردهاى دورانديش راه يابند. ✳️ پس از خداى بترسيد همانند كسى كه شنيد و خاشع شد و چون از روى نادانى گناهى كرد به گناه خويش اعتراف نمود و از سرانجام كار خود بيمناك گرديد و عمل كرد و از عقوبت پروردگار به هراس افتاد و به اطاعت شتافت و به مرحله يقين رسيد و كارهاى نيكو كرد.  ✳️ چون اندرزش دادند، اندرزها را پذيرا آمد و چون بر حذرش داشتند، حذر نمود و باز گرديد و توبه كرد و به خدا روى آورد و به دوستان خدا اقتدا كرد كه بر مثال ايشان رود.  ✳️ چون راه راست را به او نشان دادند او نيز بديد و بشناخت و چابك وار قدم در راه طلب نهاد. و تا در گناهان نيفتد، از هر گناه بگريخت. اندوخته سراى آخرت به دست آورد و باطن خويش پاكيزه ساخت و سراى آخرت بياراست، براى روزى كه از اين جهان رخت برمى بندد و بدان راه پرخطر گام مى نهد و براى هنگام نيازمندى و جاى تنگدستى، تا سبب پشتگرمى او شود، زاد راه مهيا ساخت و براى آن سراى، كه جاى اقامت ابدى اوست، پيشاپيش بفرستاد.  ✳️ پس اى بندگان خداى، از خداى بترسيد و آن كنيد كه شما را براى آن آفريده است و از او بيمناك باشيد بدان حد كه شما را از خود بيم داده است. تا شايسته آن نعمت جاويد شويد، كه براى شما مهيا كرده است تا وعده اى كه به بندگان خود داده برآورد، كه وعده او همواره راست است، و از بيم رستاخيز او دور باشيد. ‼️ 👈 مواعظ تکان دهنده! 👇 ❇️ در اين بخش از کلام امام(عليه السلام) که در واقع تکميلى است بر بخش گذشته، اشاره به موعظه هاى نافذ و مؤثّر و مَثَل هاى روشنگر و اندرزهايى که سبب نجات انسانها است، کرده، چنين مى فرمايد: «اوه! چه مَثَل هاى صائب و رسايى، و چه اندرزهاى شفابخشى، به شرط آن که با قلب هاى پاک و گوش هاى شنوا و اراده هاى قاطع و عقل هاى دورانديش روبرو شود»  🔶 (فَيَالَهَا أَمْثَالا صَائِبَةً، وَ مَوَاعِظَ شَافِيَةً، لَوْ صَادَفَتْ قُلُوباً زَاکِيَةً، وَأَسْمَاعاً وَاعِيَةً، وَآرَاءً عَازِمَةً، وَ أَلْبَاباً حَازِمَةً!). 🔰 اين جمله ممکن است، اشاره به مواعظ و مَثَل هايى باشد که در بخش هاى گذشته اين خطبه در کلام امام(عليه السلام) آمد و يا اشاره به مجموعه مَثَل ها و اندرزهايى که از طريق وحى و اولياى الهى به ما رسيده است; به قرينه تعبيراتى که در بخش قبل، راجع به هدايت الهى به طُرُق نجات و کنارزدن پرده هاى شک و ترديد و مهلت کافى براى پرورش انسانهاى شايسته و اتمام حجّت به تقصيرکاران آمده است. ✅ به هرحال، هدف بيان اين نکته است که اگر گوش شنوا و عقل آگاه و دل بيدارى باشد، مواعظ هدايتگر، به قدر کافى در اختيار است ✅ و به تعبير ديگر: در فاعليّت فاعل، نقصى نيست، اگر نقصانى باشد در قابليّت قابل است. 📜 تعبير به «صَائِبَة» در مورد اَمثال، اشاره به اين است که اين مَثَل ها دقيقاً مطابق واقع است 📜 و تعبير به «أَسْمَاع وَاعِية» اشاره به اين است که بعد از شنيدن يک سخن، بايد آن را در خود نگاه داشت، و براى انديشه بيشتر آماده ساخت; نه مانند افرادى که مطابق ضرب المثل معروف: «مطالب را از يک گوش مى شنوند و از گوش ديگر بيرون مى فرستند.» نسبت به آن بى توجّه بود. 📜 تفاوت «آرَاء عَازِمَة» و «اَلْبَابِ حَازِمَة» ظاهراً در اين جهت است که «آرَاء عَازِمَة» اشاره به تصميم هاى محکم است; چراکه انسان بدون اراده و تصميم قاطع، هرگز از مواعظ عاليه و اندرزهاى «اولياءاللّه» بهره اى نمى گيرد; هرچند ممکن است تصديق کند و بپذيرد، امّا قدرت بر تصميم گيرى - براثر ضعف اراده - نداشته باشد 📜 و «اَلْبَابِ حَازِمَة» اشاره به انديشه هاى ژرف و عميق است که عواقب کار را به خوبى مى بيند و با دورنگرى، جوانب هر مسأله را بررسى مى کند. آرى کسى که داراى فکر عميق و اراده قوى و گوش شنوا و قلب پاک باشد، بهترين بهره را از مَثَل ها و مواعظ و اندرزها مى گيرد.

┄┅✿❀✨ *﷽*✨❀✿┅┄ 🍃 شرح موضوعی نهج البلاغه 🍃 🔻🔻 💠 ارزش اطاعت و عمل 🌴 ادامه شرح خطبه ۸۳ نهج البلاغه (غراء) {آیت الله مکارم شیرازی} 🌴 💠 سپس امام(عليه السلام) امر به تقوا کرده و با جمله هاى کوتاه و بسيار پرمعنا که قريب «بيست» جمله مى شود جلوه هاى مختلف تقوا را بيان مى کند. ⚠️ در حقيقت گمشده اى که بسيارى از راهيان راه قرب پروردگار، درباره کشفِ حقيقتِ تقوا دارند، در اين جمله ها بيان شده است. ✳️ مى فرمايد: «تقواى الهى پيشه کنيد، تقواى کسى که چون (اوامر و نواهى الهى را) بشنود، خضوع کند (و در برابر آن تسليم شود)» 🔶 (فَاتَّقُوا اللهَ تَقِيَّةَ مَنْ سَمِعَ فَخَشَعَ) ✳️ «و چون گناه کند (عذر تقصير به پيشگاه خدا آورد) و اعتراف کند (و در مقام توبه برآيد)» 🔶 (وَاقْتَرَفَ فَاعْتَرَفَ). ✳️ «و چون خاشع گردد (به وظايف خود) عمل کند» 🔶 (وَ وَجِلَ فَعَمِلَ). ✳️ «و چون بيمناک شود، به اطاعت حق مبادرت نمايد» 🔶 (وَ حَاذَرَ فَبَادَرَ). ✳️ «و چون (به مرگ و لقاى پروردگار) يقين کند، نيکى نمايد» 🔶 (وَأَيْقَنَ فَأَحْسَنَ). ✳️ «و هر گاه درس عبرت به او بدهند، عبرت پذيرد» 🔶 (وَ عُبِّرِ فَاعْتَبَرَ). ✳️ «و هر زمان او را (از اعمال خلاف) بر حذر دارند، حذر کند» 🔶 (وَ حُذِّرَ فَحَذِرَ). ✳️ «و اگر (از نافرمانى خدا) منعش کنند، باز ايستد» 🔶 (وَ زُجِرَ فَازْدَجَرَ). ✳️ «و آنگاه که به زبان، اجابت (دعوت حق) کند، در عمل به سوى او باز گردد» 🔶 (وَأَجَابَ فَأَنَابَ). ✳️ «و چون باز گردد، توبه کند» 🔶 (وَ رَاجَعَ فَتَابَ). ✳️ «و چون تصميم به پيروى (از پيشوايان دين) گيرد، به دنبال آنان گام بردارد» 🔶 (وَاقْتَدَى فَاحْتَذَى). ✳️ «و چون (حقايق را) به او نشان دهند (چشم باز کند و) ببيند» 🔶 (وَ أُرِيَ فَرَأَى). 🔰 در اين «دوازده» جمله کوتاه و بسيار پر معنا، جلوه هاى تقوا به خوبى نشان داده شده است.⬇️ ↙️ تقوا تنها ادّعا نيست و تنها پرهيز از ناپاکى ها نمى باشد. ↙️ تقوا از شنيدن سخنان روح پرورِ مناديان حق، شروع مى شود و قلب و جان در برابر آن خاضع مى گردد; 1⃣ نخست در مقام توبه بر مى آيد و به گناهان خويش، در برابر حق اعتراف مى کند، 2⃣ سپس خوف الهى او را به سوى عمل مى فرستد و با سرعت در اين راه گام برمى دارد; به مقام يقين مى رسد و آثارش در اعمال او ظاهر مى گردد; 3⃣ از حوادث تاريخى و آنچه با چشم خود مى بيند، عبرت مى گيرد و از هشدارها درس مى آموزد; 4⃣ گوش به امر و نهى الهى دارد و دعوت حق را اجابت مى کند; 5⃣ اگر لغزشى پيدا کند، راه توبه پيش مى گيرد و همواره گام در جاى گام هاى رهبران الهى مى گذارد; 6⃣ چشم مى گشايد و حقايقى را که به او در مسير راه نشان مى دهند، به خوبى مى بيند.

┄┅✿❀✨ *﷽*✨❀✿┅┄ 🍃 شرح موضوعی نهج البلاغه 🍃 🔻🔻 💠 ارزش اطاعت و عمل 🌴 ادامه شرح خطبه ۸۳ نهج البلاغه (غراء) {آیت الله مکارم شیرازی} 🌴 ❇️ در ادامه اين توصيف جالب و زيبا مى فرمايد:👇 👈 «کسى که با سرعت در طلب حق حرکت کند، و از نافرمانى ها بگريزد» (فَأَسْرَعَ طَالِباً وَ نَجَا هَارِباً). 👈 «در نتيجه، ذخيره اى به دست آورد، باطن خويش را پاکيزه کند، آخرت را آباد سازد، توشه اى براى روز حرکت به سوى مقصد، هنگام حاجت، و منزلگاه نياز، با خود بردارد، و پيشاپيش خود، به سراى جاودانيش بفرستد» (فَأَفَادَ ذَخِيرَةً، وَأَطَابَ سَرِيرِةً، وَ عَمَّرَ مَعَاداً، وَ اسْتَظْهَرَ زَاداً، لِيَوْمِ رَحِيلِهِ، وَ وَجْهِ سَبِيلِهِ، وَ حَالِ حَاجَتِهِ، وَمَوْطِنِ فَاقَتِهِ، وَ قَدَّمَ أَمَامَهُ لِدَارِ مُقَامِهِ). ✅ در واقع اينها جلوه هاى ديگرى از تقواست که انسان را با شتاب به دنبال حق مى فرستد و گناه گريزى را در او زنده مى کند و جهت به دست آوردن زاد و توشه، براى منزلگاه ابدى و روز نياز و درماندگى بسيج مى کند. 🔰 در ادامه اين سخن بار ديگر دعوت به تقوا فرموده و در يک نتيجه گيرى روشن مى فرمايد:⬇️ ↙️ «اى بندگان خدا! تقواى الهى پيشه کنيد در راستاى هدفى که شما را براى آن آفريده» (فَاتَّقُوا اللهَ عِبَادَ اللهِ جِهَةَ مَا خَلَقَکُمْ لَهُ). ↙️ به يقين، آفرينش انسان هدفى داشته: «أَيَحْسَبُ الاِْنْسَانُ أَنْ يُتْرَکَ سُدًى; آيا انسان گمان مى کند بى هدف رها مى شود!» و به يقين دست يابى به هدف آفرينش، بدون تقوا حاصل نمى شود; هدف اين بوده که انسان در مسير بندگى خدا گام بردارد و به جوار قرب الهى برسد و هر روز مشمول رحمت و صاحب کمال تازه اى شود; واضح است پيمودن اين راه، تنها با بال و پر معرفت و تقوا ميسّر است. ✴️ سپس توضيح بيشترى داده، مى فرمايد: «از مخالفت فرمانش بر حذر باشيد! آنچنان که به شما هشدار داده» (وَاحْذَرُوا مِنْهُ کُنْهَ مَا حَذَّرَکُمْ مِنْ نَفْسِهِ). 📜 تعبير به «کُنْه» اشاره لطيفى به اين حقيقت است که در برابر هشدارهاى الهى تنها به ظواهر قناعت نکنيد و صورت را بر معنا مقدّم نداريد; بلکه به عمق اين هشدارها برسيد و رضا و خشنودى خدا را بطلبيد. ❇️ در پايان آثار پربار تقوا را بيان کرده، مى فرمايد: «بدين وسيله استحقاق آنچه را به شما وعده داده است، پيدا کنيد، که وعده او صادق و قطعى است، و به اين طريق از وحشت روز رستاخيز در امان بمانيد» (وَاسْتَحِقُّوا مِنْهُ مَا أَعَدَّ لَکُمْ بِالتَّنَجُّزِ لِصِدْقِ مِيعَادِهِ، وَالْحَذَرِ مِنْ هَوْلِ مَعَادِهِ).  ‼️ تعبيرات امام(عليه السلام) در اينجا، اشاره به آياتى مانند آيه «نهم» سوره «مائده» است که مى فرمايد: ⬇️ ↙️ «وَعَدَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلوُ الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجَرٌ عَظيِمٌ; خداوند به آنها که ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، وعده آمرزش و پاداش عظيمى داده است». 💠 و آنچه در آيه «پانزدهم» سوره «آل عمران» آمده که مى فرمايد: «لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الاَْنْهَارُ; براى کسانى که تقوا پيشه کرده اند، در نزد پروردگارشان باغهايى است از بهشت که نهرها از پاى درختانش مى گذرد». 💠 و آنچه در آيه 68 سوره «توبه» آمده است: «وَعَدَ اللّهُ الْمُنَافِقِينَ وَ الْمُنَافِقَاتِ وَ الْکُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا; خداوند به مردان و زنان منافق و کفّار وعده آتش دوزخ داده که جاودانه در آن خواهند ماند».

┄┅✿❀✨ *﷽*✨❀✿┅┄ 🍃 شرح موضوعی نهج البلاغه 🍃 🔻🔻 💠 ارزش اطاعت و عمل 🌴 ادامه شرح خطبه ۸۳ نهج البلاغه (غراء) {آیت الله مکارم شیرازی} 🌴 ✴️ نکته: ❇️ «ريشه ها» و «شاخه هاى» تقوا: ‼️ تقوا، (يعنى: بزرگترين افتخار بشر، بهترين وسيله قرب خدا، معيار کرامت انسان و زاد و توشه راهيان راه خدا)، ⚠️ ريشه ها و شاخه ها و ميوه هايى دارد که در فراز بالا از اين خطبه گرانبها، به آن اشاره شده است. ✅ سرچشمه تقوا گوش هاى شنوا و دل هاى آگاه و اراده هاى قوى و افکار نورانى است، که انسان را آماده پيمودن راه تقوا مى کند و در آغاز اين بخش از خطبه، به آن اشاره شده است و شاخه ها و ميوه هاى اين درخت برومند، خشوع در برابر پروردگار و اعتراف به گناهان و توبه از آن و نيکوکارى و عبرت پذيرى و اقتدا به پيشوايان الهى است. ✅ هنگامى که بذر تقوا در درونِ دلِ آماده اى، افشانده بشود و با آب «مراقبه» و «محاسبه» آبيارى گردد، ميوه هاى خوف و خشيت و خشوع و توبه و انابه و بازگشت بسوى حق ظاهر و آشکار مى شود.