🔻نماز، سلاح مبارزه با اومانیسم ‼️جایگاه خداباوری و ارتباط با خدا در سبک زندگی ▫️اگر ما اثرات فردی و اجتماعی و مادی و معنوی نماز را در کنار هم، منطبق بر مطالعات عقلانی و شهودی نشان دهیم، به‌نوعی بر رویای پوشالی اومانیسم نیز خط بطلان می‌کشیم. در عین حال که نیاز به ارتباط و انس با خدا را می‌توان با نماز به جوامع معرفی کرد، رفع بسیاری از نیازهای بشر برای سلامت جسمی و ذهنی را نیز می‌توان به کمک مطالعات آزمایشگاهی نشان داد. ▫️بررسی های هورمونی نشان داد در افرادی که سطح هورمون قبل از نماز بیش از محدودۀ نرمال در آن ساعت روز بود، بعد از نماز، کاهش کورتیزول رخ داد و در آنهایی که سطح کورتیزولشان کمتر از حد نرمال بود، افزایش معنادار کورتیزول دیده شد؛ اما برای کسانی که از سطح نرمال کورتیزول برخوردار بودند، تغییر مشخصی بعد از نماز رخ نداد. ▫️در مطالعۀ قبلیِ ما که تغییرات نوسانات ضربان قلب را در طول نماز بررسی کرده بودیم، نتایج نشان داد که در حالت رکوع و سجود که موازی با زمین است، به دلیل تحریک رفلکسی بارورسپتورها در اثر بازگشت خون شکم، تون پاراسمپاتیک افزایش می‌یابد. ▫️نماز دارای آثار مشخص و واضحی در کاهش استرس از جنبه‌های هورمونی، ژنتیکی و الکتروفیزیولوژیک مغز و قلب است. مطالعۀ ما نشان داد که نماز باعث بهینه‌شدن سطح کورتیزول می‌شود که در تنظیم عملکرد مغز و بسیاری از ارگان‌های بدن نقش کلیدی دارد. نماز باعث کاهش بیان ژن پروتئینی به نام BDNF می‌شود که در شرایط استرس حاد بالا می‌رود. ▫️باتوجه‌به نتایجی که از مطالعۀ ما به دست آمد، نماز که به صورت مکرر در روز خوانده می‌شود، دارای قدرت بالایی در بهینه‌سازی عملکرد مغز و قراردادن آن در مسیر سلامت و تعادل پایه است. بنابراین، این یافته‌های مختصر که کاملاً در چهارچوب دقیق علمی و با رعایت نکات مطالعات استاندارد انجام شده و سعی بر کنترل عوامل مخدوشگر داشت، نشان از تأثیرات واضح نماز از سطح سلولی تا رفتار بود. 📝دکتر بشری هاتف، دانشیار مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله(عج) ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻فطرت‌مندی انسان ➖پلورالیزم معرفتی با مبانی انسان‌شناختی چه نسبتی دارد؟ 🔹دکتر قاسم ترخان، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی در گفتگو با مجله خردورزی: ▫️ملاک فطری‌بودن مفاهیم یا قضایا در مسائل مربوط به حکمت نظری -ادراک بود و نبودها و هست‏ها و نیست‏ها- و حکمت عملی -ادراک بایدها و نبایدها- بدیهی و اولی‌بودن آنهاست؛ به این معنی که وقتی ذهن بشر به مرحلۀ ادراک برسد، در فهم آنها نیازمند به فراگیری از غیر نیست. ▫️ذهن انسان، گرایش قوی دارد که وقایع اطراف را حتی با وجود شواهد مبهم و ناقص، به یک عامل قصدمند نسبت دهد. این قوۀ شناختی سبب می‌شود عواملی را در اطرافمان لحاظ کنیم که حتی آنها را مشاهده نمی‌کنیم. همین سوگیری شناختی، سبب باورمندی انسان نسبت به هویات فراطبیعی، به‌ویژه خدا می‌شود. ▫️توضیح منشأ طبیعی باورها با استفاده از مکانیزم‌های شناختی و بر اساس یافته‌های علوم‌شناختی، به معنای تضعیف باورهای ما نیست؛ همان‌گونه که کشف مکانیزم‌های شناختی و تحولات طبیعی در مغز در هنگام ادراک یک گُل، به معنای این نیست که گلی را که ما در حال مشاهده و ادراک آن هستیم، وجود ندارد یا ادراک ما دربارۀ آن نامعتبر است. ▫️عشق اصیل آدمی، به کمال مطلق است و جستجوی کمال‌های محدود و حتی وصال به آنها، او را از بی‌قراری نمی‌رهاند. زیرا توجه فطری و عشق ذاتی، متعلق به کمال مطلق است و سایر تعلقات، عرضی و از قبیل خطا در تطبیق است؛ هرچه انسان از ملک و ملکوت دارا شود و هرچه کمالات نفسانی یا کنوز دنیایی یا سلطنت و ریاست پیدا کند، اشتیاقش روزافزون و آتش عشقش افروخته گردد. ▫️هرچند در گِل انسان، خداخواهی هست و بر آن سرشته شده است و آن فطرت و گِل اولی، پاک‌شدنی نیست و هیچ‌وقت خاموش نخواهد شد؛ ولی گاهی شاکله، آن فطرت را ضعیف می‌کند و حجابی می‌سازد و لذا انسان به جهت منافع مادی یا انحراف فکری یا... خلاف فطرت عمل می‌کند. ▫️هرچند دیدگاه «کل بشری» در نقد رویکرد جهان غرب که می‌خواهد فرهنگ و تمدن خود را بر کل جهان حاکم کند و به‌عنوان تنها تمدن نجات‌بخش مطرح باشد، ارزشمند به شمار می‌آید؛ اما با برخی ابهامات و پرسش‌ها روبه‌روست. ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻نهال نوپا ‼️واکاوی برخی انگاره‌های علوم‌شناختی ▫️یکی از حوزه‌های بسیار پرکاربرد و جذاب میان‌رشته‌ای که اخیراً موردتوجه دانشمندان، خصوصاً اقتصاددانان، قرار گرفته، حوزۀ تبلیغات است که تحت عنوان نورواکونومیکس یا اقتصاد عصب‌پایه شناخته می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که چطور می‌توان توجه افراد را با شناختی که نسبت به عملکرد این قوه در ذهن افراد حاصل شده، به موضوعی منعطف ساخت، بدون اینکه فرد متوجه تأثیرپذیری از این عامل باشد. ▫️تسلط بر تعاملات میان انسان و ماشین، کم‌کم به تسلط بر زندگی انسانی منجر می‌شود که هر عقل سلیمی بر استراتژیک بودن آن حکم می‌کند و صرف هزینه و زمان برای دستیابی بدان را واجب می‌داند. در غیر این صورت، شاهد استعمار و استثمار مردمان دنیا به شیوه‌ای نوین خواهیم بود که چاره‌ای جز گردن‌نهادن بر آن را ندارند. ▫️کورسوی امیدی که هم‌اکنون در کشور در حال شکل‌گیری است، رشد هسته‌های فناور حول این موضوع است که غالباً با اهداف توسعۀ تکنولوژی‌های مدرن پزشکی، همچون دستگاه‌های تصویربرداری و تحریک عصبی، وارد این حوزه می‌شوند و از آن به‌عنوان سکوی پرتابی به‌سوی قله‌های فناوری‌های شناختی استفاده می‌کنند. 📝امین رمضانی، دانشجوی دکتری علوم و مهندسی اعصاب ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻ما مسائل دنیا را حل می‌کنیم! ➖بررسی و آسیب‌شناسی رابطه دانش و صنعت در ایران 🔹دکتر سعید باقری، مدیر مرکز نوآوری بیوالکترومغناطیس و امواج دانشگاه علم و صنعت در گفتگو با مجله خردورزی: ▫️آنچه که در دنیا و کشور ما اهمیت دارد، پرورش نیروی انسانی نخبه است. ما همیشه در پرورش نیروی انسانی نخبه، سرآمد بوده‌ایم؛ ولی محل تعارض و مشکل ما این است که نمی‌توانیم از این نیروی انسانی نخبه‌ای که تربیت کرده‌ایم، به‌جا و به‌موقع استفاده کنیم. ▫️یکی از دلایل عمدۀ مهاجرت، عدم طراحی جایگاه مناسب برای آیندۀ نخبۀ تربیت شده است؛ اگرچه ما نخبه را برای هدف و مقصودی تربیت کردیم، ولی نمی‌دانیم هدف و مقصود چیست. پس مهاجرت فقط یک علت دارد و آن «عدم طراحی جایگاه مناسب برای نخبۀ تربیت شده» است. ▫️در حوزۀ علوم‌انسانی، علوم‌شناختی، علوم زیستی، ژنتیک و حوزۀ دفاعی، باید آزمایشگاه‌های ملی داشته باشیم که نخبگان ما به قدری تأمین شوند که از سراسر دنیا به ایران برگردند و به ‌دور از هرگونه حاشیۀ سیاسی، مشغول حوزۀ علمی و تخصصی مربوط به خودشان شوند. ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻انقلاب در علم ➖شهید فخری‌زاده طرفدار آینده‌نگاری و تعریف زمین بازی بود 🔹دکتر حامد فخری‌زاده در گفتگو با مجله خردورزی: ▫️شهید فخری‌زاده معتقد بود علمی که امروز در اختیار ماست، علم واقعی نیست؛ بلکه علمی است که تحت‌تأثیر فلسفۀ غرب قرار گرفته و به خورد ما داده شده است؛ علم واقعی وقتی حاصل می‌شود که انقلابی در این علم اتفاق بیفتد که در راستای فلسفۀ اسلامی و تمدن ایرانی باشد. ▫️در سال 1389، اندیشکدۀ فلسفۀ سپند را تأسیس کرد و اتفاقی که در این اندیشکده می‌افتاد، این بود که ایشان دانشمندان علوم مختلف، مانند علوم زیستی، علوم‌شناختی، ریاضی، فیزیک، شیمی و... را در مقابل فلاسفه می‌نشاند و از تضارب آرای دانشمندان علوم مختلف و فلاسفه، خروجی‌هایی در راستای انقلاب در علم می‌گرفتند. ▫️با توجه به اینکه ازیک‌طرف تاریخ علم و فلسفۀ علم را به‌خوبی می‌شناخت و از طرف دیگر، به‌خوبی با فلسفه آشنایی داشت، یعنی در حوزۀ فلسفه صاحب‌نظر بود، طبیعتاً از تضارب آرای این دانشمندان و فلاسفه‌ای که در کشور وجود داشتند، خروجی‌هایی در راستای ایجاد همان موضوع انقلاب در علم و رسیدن به علم واحد می‌گرفت. ▫️وقتی شما آینده‌نگری می‌کنید، در واقع یک آینده‌ای را که ممکن است اتفاق بیفتد را بر مبنای شرایط موجود پیش‌بینی می‌کنید و در آن مسیر حرکت می‌کنید. حالا ممکن است زودتر برسید، هم‌زمان برسید یا با اختلاف زمانی کمی به آن برسید؛ ولی بالأخره دارید در زمین بازی آنها حرکت می‌کنید؛ ولی وقتی آینده‌نگاری می‌کنید، زمین بازی را شما تعریف می‌کنید؛ نه آنها. ▫️حضرت آقا نسبت به کارها، پروژه‌ها و نگاه‌های ایشان، شناخت عمیقی داشتند؛ چون ایشان می‌دیدند که با حذف فیزیکی، این موضوع تمام نمی‌شود. شخصی را حذف می‌کنند برای اینکه دیگر خود او نتواند حرکت و هدایت کند و بعد از او، باید جریان فکری او ترور شود. ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻سرمست‌ حاشیه ‼️ایران چه جایگاهی در پروژه‌های بزرگ تحقیقاتی مغز دارد؟ ▫️باتوجه به تلاش کشورهای مختلف جهان در زمینه توسعه علوم شناختی، باید این نکات را در نظر گرفت: ▫️شتاب علوم اعصاب را جدی بگیریم؛ سرمایه‌گذاری‌های سنگین، متمرکز، بین‌رشته‌‌ای و مسئله‌محور، نشان‌‌دهندۀ نوعی ضریب‌دهی ویژه به این دانش است. ▫️علوم اعصاب به فناوری گره‌خورده است. اینکه راز مغز بدون توسعۀ ابزار مطالعه، همچنان سربه‌مهر می‌ماند واضح است؛ اما اینکه مغز به دلیل کاربرد فناورانه‌‌اش جدی گرفته شود، کمی جدید است. ▫️چالش معرفت‌شناسانه را جدی بگیریم؛ اما سیاسی نکنیم. مشخص‌شدن مرزهای علوم اعصاب، سبب رفع موانع فرهنگی توسعۀ دانش مغز در ایران خواهد شد. ▫️توسعۀ دانش مغز به دلیل به‌هم‌پیوستگی کارکردها و ساختارهای مغز، به برنامه‌‌ریزی منسجم و حتی ساختار اجرایی واحد نیاز دارد. به دلیل اینکه دانش مغز نیاز به داده‌هایی دارد که به‌نوعی هر یک بخشی از یک پازل را تکمیل می‌کنند و به‌تنهایی و بدون بانک‌های مشترک چندان مفید نیستند. 📝علی افشاری مهر، پژوهشگر علوم‌شناختی ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com