#خاطرات_امیر_عبداللهیان #پارت_سوم منطقه همچنان ملتهب و دستخوش تحولات جدی بود. وزیر خارجه، آقای دکتر ظریف، به شدت مشغول مذاکرات پیچیده هسته ای شده بود و روی حوزه اروپا و غرب تمرکز داشت. به این ترتیب در دوره آقای دکتر ظریف برای سه سال در حوزه ای که مسئولیت آن به من و مدیران و کارشناسان خوب و کارآزموده ام سپرده شده بود انجام وظیفه کردم. البته هماهنگی های لازم را هم با بخش های ذی ربط نظام و وزارت خارجه داشتم. شاید یکی از پرتنش ترین مسائل سیاست خارجی ایران که در دوره معاونت بنده و چند ماه قبل از جابه جایی پیش آمد مسئله روابط با عربستان سعودی، آن هم بعد از حادثه اعدام شیخ نمر، روحانی شیعه و عدالت خواه عربستانی، بود. بلافاصله بعد از آن هم سلسله اتفاقاتی رخ داد، به کنسولگری عربستان در مشهد و سفارت آنها در تهران. عده ای معترض تعرضی داشتند که به بهانه آن حادثه، در پی تصمیم عربستان، که آن زمان از نتایج مذاکرات هسته ای ناراحت بود و سعی در ایجاد تنش علیه ایران داشت، رابطه سیاسی عربستان سعودی و ایران قطع شد. قبل از تصمیم عربستان به قطع رابطه دیپلماتیک با تهران، من رفت و آمدهایی به عربستان داشتم و ملاقات ها و گفت وگوهای فراوانی با وزرای خارجه عربستان، سعود الفيصل و عادل الجبير، درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه انجام دادم. علت تجمع گروهی از مردم، که مقابل سفارت عربستان در تهران رخ داد، به چند موضوع برمیگشت؛ از جمله انتشار خبر تهدید دو نوجوان ایرانی عازم حج عمره به تجاوز جنسی در فرودگاه از سوی پلیس سعودی، شهادت ۴۶۰ تن از حجاج ایرانی در حادثه حج تمتع سال ۱۳۹۴ در فاجعه منا، و نهایتا اعدام تحریک آمیز شیخ نمر در آن دوران، حاکمان جنگ طلب جدید سعودی آل سلمان) با هدف جلب نظر بیشتر آمریکا... بر طبل بدرفتاری با ایران می نواختند. ⬅️بیداری اسلامی و جهان عرب زمانی که مسئولیت حوزه خاورمیانه و خلیج فارس را به عنوان مدیرکل در وزارت خارجه بر عهده گرفتم، با چند بحران با پرونده ریشه دار در حوزه کاری خود مواجه بودم. موضوع اول مسئله فلسطین بود. پرونده فلسطین یکی از پرونده های مهمی است که همیشه در نظام و وزارت خارجه مورد توجه بوده است. مسئله دوم مربوط به تحولات عراق و تحرکات تروریستی در آن کشور بود که کماکان بی ثباتی در عراق را تداوم می بخشید. در حالی که این دو مسئله و چالش اساسی در حوزه کاری ما در خاورمیانه وجود داشت، سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۱ م) با حرکتی در تونس مواجه شدیم که منجر به یک قیام سراسری شد. قیام تونس این گونه نبود که یک اتفاق ساده رخ دهد و در داخل تونس هم محبوس بماند. آغاز ماجرا به این شکل بود که یک دست فروش، به خاطر اعتراض به شرایط بد اقتصادی کشور، خودش را آتش زد، این خبر به سرعت با استفاده از فضای مجازی منتشر شد و موجی از خشم و نارضایتی در تونس، علیه بن علی، رئیس جمهوری که بیش از سه دهه در این کشور حکومت فاسدی ایجاد کرده بود، برانگیخت. این خیزش و خشم عمومی بلافاصله به مصر منتقل شد و آنجا را هم فرا گرفته. قبل از پرداختن به تحولات پرتنش سوریه در سال های اخیر، تلاش می کنم ابتدا صحنه عمومی بین المللی و منطقه ای آن دوران را به اختصار ترسیم کنم. حاکمیت های خاندانی و پادشاهی و حضور رؤسای جمهور مادام العمر در کشورهایی چون لیبی، تونس، يمن، ومصر از یک سو و روشنگری هایی که تحت تأثیر دو رویداد مهم انقلاب اسلامی ایران و انقلاب در حوزه ارتباطات و دسترسی نسل جوان به اینترنت و آگاه شدن آنها از واقعیت هایی که پیرامونشان در منطقه و جهان رخ می داد از سوی دیگر زمینه را برای انباشت مطالبات مردم و تحول خواهی در این کشورها مهیا کرده بود. علاوه بر این، مطالبات اسلام خواهانه مبتنی بر مردم سالاری نزد مردم این کشورها تبدیل به آتشی زیر خاکستر شده بود. خواسته های انباشته شده سیاسی و اجتماعی در مردم و به ویژه نزد نسل جوان این کشورها، که از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و نیز از نقش آفرینی رهبران دینی و سیاسی در عراق، به عنوان یک کشور عربی، الهام می گرفت، بر ابعاد آن اضافه میکرد. در عراق جریان های مذهبی و ملی توانسته بودند، علی رغم حضور اشغالگرانه آمریکا، با تداوم مبارزات سیاسی و نقش آفرینی مردم و مرجعیت، نظام سیاسی مبتنی بر رأی مردم را حاکم کنند و به تدریج استقلال عراق را تأمین و آمریکا را وادار به خروج نیروهای نظامی اش در سال ۱۳۸۹ کنند. به این ترتیب در شمال آفریقا و غرب آسیا شاهد ایجاد امید در جریان های سیاسی و اسلامی همچون اخوان المسلمين و طرح مطالبات اجتماعی و اسلام خواهانه بودیم. اخوان المسلمین، که چندین دهه عمدتا فعالیت سیاسی زیرزمینی داشت، در پی پیروزی انقلاب اسلامی، امید و انگیزه گرفت تا برای ایجاد تحولی بزرگ تلاش جدی کند.